అపెండిసైటిస్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడా
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
Fix references, Expend infobox mdwiki.toolforge.org.
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
 
పంక్తి 1: పంక్తి 1:
{{Infobox medical condition
{{Infobox medical condition (new)
| image = Acute Appendicitis.jpg
| image = Acute Appendicitis.jpg
| caption = తీవ్రంగా ఎర్రబడి విస్తరించిన ఉండుకం, పొడవుగా ముక్కలు చేయబడింది.
| caption = An acutely inflamed and enlarged appendix, sliced lengthwise.
| specialty = శస్త్రచికిత్స, జీర్ణకోశ వ్యాధులు
| specialty = [[General surgery]]
| synonyms = ఎపిటిఫ్లయిటిస్
| synonym = Epityphlitis<ref>{{cite web |title=appendicitis |work=Medical Dictionary |publisher=Merriam-Webster |url=http://www.merriam-webster.com/medical/epityphlitis |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20131230235451/http://www.merriam-webster.com/medical/epityphlitis |archive-date=2013-12-30 }}</ref>
| symptoms = కుడి వైపు దిగువ భాగాన్న పొత్తికడుపు నొప్పి, వికారం, వాంతులు, ఆకలి తగ్గడం
| symptoms = Right lower [[abdominal pain]], [[vomiting]], [[anorexia (symptom)|decreased appetite]]<ref name=Graf1996/>
| complications = ఉదరము గోడ లోపలి పొర (peritoneum) బాధాకరమైన మంట, సెప్సిస్
| complications = [[peritonitis|Abdominal inflammation]], [[sepsis]]<ref name=Hob1998/>
| >
| >
| duration =
| duration =
| causes =
| causes =
| risks =
| risks =
| diagnosis = లక్షణాలు, మెడికల్ ఇమేజింగ్, ప్రయోగశాల పరీక్షలు
| diagnosis = Based on symptoms, [[medical imaging]], blood tests<ref name=Paul2003/>
| differential =
| differential = [[Mesenteric adenitis]], [[cholecystitis]], [[psoas abscess]], [[abdominal aortic aneurysm]]<ref>{{cite book|last1=Ferri|first1=Fred F.|title=Ferri's differential diagnosis : a practical guide to the differential diagnosis of symptoms, signs, and clinical disorders|date=2010|publisher=Elsevier/Mosby|location=Philadelphia, PA|isbn=978-0323076999|pages = Chapter A|edition=2nd}}</ref>
| prevention =
| prevention =
| treatment = అపెండక్టమి
| treatment = [[appendectomy|Surgical removal of the appendix]], [[antibiotics]]<ref name=Har2012/><ref name=Antibiotics2012/>
| medication =
| medication =
| prognosis =
| prognosis =
| frequency = 11.6 million (2015)<!-- incidence table --><ref name=GBD2015Pre/>
| frequency = 11.6 మిలియన్ (2015)
| deaths = 50,100 (2015)<ref name=GBD2015De/>
| deaths = 50,100 (2015)
| name = అపెండిసైటిస్
}}
}}
'''అపెండిసైటిస్''' అనేది [[ఉండుకము]] ([[ఉండుకము|అపెండిక్స్)]] వాపు వచ్చినప్పుడు ఏర్పడే దేహ పరిస్థితి. లక్షణాలు సాధారణంగా కుడి వైపు దిగువ భాగాన్న [[కడుపునొప్పి|పొత్తికడుపు నొప్పి]], వికారం, [[వాంతి|వాంతులు]], [[ఆకలి మాంద్యం|ఆకలి తగ్గడం]] వంటి లక్షణాలు ఉంటాయి. అయినప్పటికీ, దాదాపు 40% మంది వ్యక్తులలో ఈ ప్రత్యేకమైన లక్షణాలు ఉండవు.<ref name="Graf19962">{{cite journal |vauthors=Graffeo CS, Counselman FL |date=November 1996 |title=Appendicitis |journal=Emergency Medicine Clinics of North America |volume=14 |issue=4 |pages=653–71 |doi=10.1016/s0733-8627(05)70273-x |pmid=8921763}}</ref> ఈ ఉండుకము పగిలినప్పుడు ఉదరము గోడ లోపలి పొర (peritoneum) బాధాకరమైన మంట, [[సెప్సిస్]] వంటి తీవ్రమైన సమస్యలు విస్తృతంగా ఉంటాయి. <ref name="Hob1998">{{Cite paper|date=Spring 1998|title=Acute and Suppurative Appendicitis: Disease Duration and its Implications for Quality Improvement}}</ref>
'''అపెండిసైటిస్''' అనేది [[ఉండుకము]] ([[ఉండుకము|అపెండిక్స్)]] వాపు వచ్చినప్పుడు ఏర్పడే దేహ పరిస్థితి. లక్షణాలు సాధారణంగా కుడి వైపు దిగువ భాగాన్న [[కడుపునొప్పి|పొత్తికడుపు నొప్పి]], వికారం, [[వాంతి|వాంతులు]], [[ఆకలి మాంద్యం|ఆకలి తగ్గడం]] వంటి లక్షణాలు ఉంటాయి. అయినప్పటికీ, దాదాపు 40% మంది వ్యక్తులలో ఈ ప్రత్యేకమైన లక్షణాలు ఉండవు.<ref name="Graf19962">{{cite journal |vauthors=Graffeo CS, Counselman FL |date=November 1996 |title=Appendicitis |journal=Emergency Medicine Clinics of North America |volume=14 |issue=4 |pages=653–71 |doi=10.1016/s0733-8627(05)70273-x |pmid=8921763}}</ref> ఈ ఉండుకము పగిలినప్పుడు ఉదరము గోడ లోపలి పొర (peritoneum) వెంబడి బాధాకరమైన మంట, [[సెప్సిస్]] వంటి తీవ్రమైన సమస్యలు విస్తృతంగా ఉంటాయి. <ref name="Hob1998">{{Cite paper|date=Spring 1998|title=Acute and Suppurative Appendicitis: Disease Duration and its Implications for Quality Improvement}}</ref>


== కారణాలు ==
అపెండిసైటిస్ వ్యాధి [[ఉండుకము]] లోపల బోలు భాగంలో అడ్డుఏర్పడడము వల్ల వస్తుంది.<ref name="Piep19822">{{cite journal |vauthors=Pieper R, Kager L, Tidefeldt U |year=1982 |title=Obstruction of appendix vermiformis causing acute appendicitis. An experimental study in the rabbit |journal=Acta Chirurgica Scandinavica |volume=148 |issue=1 |pages=63–72 |pmid=7136413}}</ref> ఇది సాధారణంగా గట్టిపడిన మలంతో ఏర్పడిన కాల్సిఫైడ్ "రాయి" ఇక్కడ అడ్డుకుంటుంది. వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్, [[పరాన్నజీవనం|పరాన్నజీవులు]], పిత్తాశయ రాళ్లు లేదా కణితుల నుండి ఎర్రబడిన లింఫోయిడ్ కణజాలం కూడా ఈ అడ్డుపడటానికి కారణం కావచ్చు. <ref name="Har2012">{{Cite book|url=http://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=331&Sectionid=40727094|title=Harrison's principles of internal medicine.|date=2012|publisher=McGraw-Hill|isbn=978-0-07174889-6|editor-last=Longo|editor-first=Dan L.|edition=18th|location=New York|pages=Chapter 300|access-date=6 November 2014|display-editors=etal|archive-url=https://web.archive.org/web/20160330064145/http://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=331&sectionid=40727094|archive-date=30 March 2016}}</ref> ఈ అడ్డుపడటం వలన [[ఉండుకము]]<nowiki/>లో ఒత్తిడి పెరగడం, అపెండిక్స్‌లోని కణజాలాలకు రక్తప్రసరణ తగ్గడం, ఇంకా [[ఉండుకము]] లోపల బాక్టీరియా వృద్ధి చెందడం వల్ల వాపు వస్తుంది. <ref name="Har2012" /> <ref name="Tint2011">{{Cite book|url=http://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=348&Sectionid=40381551|title=Emergency medicine : a comprehensive study guide|date=2011|publisher=McGraw-Hill|isbn=978-0-07-174467-6|editor-last=Tintinalli|editor-first=Judith E.|edition=7th|location=New York|pages=Chapter 84|access-date=6 November 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20161222153008/http://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=348&Sectionid=40381551|archive-date=22 December 2016}}</ref> వాపు, ఉండుకముకు రక్త ప్రవాహం తగ్గడం, కణజాల గాయం మొదలగునవి అన్ని కలిసి కణజాల మరణానికి కారణమవుతుంది. <ref name="Schw2010">{{Cite book|title=Schwartz's principles of surgery|date=2010|publisher=McGraw-Hill, Medical Pub. Division|isbn=978-0-07-1547703|edition=9th|location=New York|pages=Chapter 30}}</ref> ఈ ప్రక్రియను చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే, [[ఉండుకము]] పేలవచ్చు, ఉదర కుహరంలోకి బ్యాక్టీరియాను విడుదల చేస్తుంది, ఈ పరిస్థితి సంక్లిష్టతలను పెంచుతుంది. <ref name="Schw2010" /><ref name="Barrett20132">{{cite journal |vauthors=Barrett ML, Hines AL, Andrews RM |date=July 2013 |title=Trends in Rates of Perforated Appendix, 2001–2010 |url=http://www.hcup-us.ahrq.gov/reports/statbriefs/sb159.pdf |url-status=live |journal=Healthcare Cost and Utilization Project (HCUP) Statistical Brief #159 |location=Rockville, MD |publisher=Agency for Healthcare Research and Quality |pmid=24199256 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161020110746/http://www.hcup-us.ahrq.gov/reports/statbriefs/sb159.pdf |archive-date=2016-10-20}}</ref>
అపెండిసైటిస్ వ్యాధి [[ఉండుకము]] లోపల బోలు భాగంలో అడ్డుఏర్పడడము వల్ల వస్తుంది.<ref name="Piep19822">{{cite journal |vauthors=Pieper R, Kager L, Tidefeldt U |year=1982 |title=Obstruction of appendix vermiformis causing acute appendicitis. An experimental study in the rabbit |journal=Acta Chirurgica Scandinavica |volume=148 |issue=1 |pages=63–72 |pmid=7136413}}</ref> ఇది సాధారణంగా గట్టిపడిన మలంతో ఏర్పడిన కాల్సిఫైడ్ "రాయి" ఇక్కడ అడ్డుకుంటుంది. వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్, [[పరాన్నజీవనం|పరాన్నజీవులు]], పిత్తాశయ రాళ్లు లేదా కణితుల నుండి ఎర్రబడిన లింఫోయిడ్ కణజాలం కూడా ఈ అడ్డుపడటానికి కారణం కావచ్చు. <ref name="Har2012">{{Cite book|url=http://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=331&Sectionid=40727094|title=Harrison's principles of internal medicine.|date=2012|publisher=McGraw-Hill|isbn=978-0-07174889-6|editor-last=Longo|editor-first=Dan L.|edition=18th|location=New York|pages=Chapter 300|access-date=6 November 2014|display-editors=etal|archive-url=https://web.archive.org/web/20160330064145/http://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=331&sectionid=40727094|archive-date=30 March 2016}}</ref> ఈ అడ్డుపడటం వలన [[ఉండుకము]]<nowiki/>లో ఒత్తిడి పెరగడం, అపెండిక్స్‌లోని కణజాలాలకు రక్తప్రసరణ తగ్గడం, ఇంకా [[ఉండుకము]] లోపల బాక్టీరియా వృద్ధి చెందడం వల్ల వాపు వస్తుంది. <ref name="Har2012" /> <ref name="Tint2011">{{Cite book|url=http://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=348&Sectionid=40381551|title=Emergency medicine : a comprehensive study guide|date=2011|publisher=McGraw-Hill|isbn=978-0-07-174467-6|editor-last=Tintinalli|editor-first=Judith E.|edition=7th|location=New York|pages=Chapter 84|access-date=6 November 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20161222153008/http://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=348&Sectionid=40381551|archive-date=22 December 2016}}</ref> వాపు, ఉండుకముకు రక్త ప్రవాహం తగ్గడం, కణజాల గాయం మొదలగునవి అన్ని కలిసి కణజాల మరణానికి కారణమవుతుంది. <ref name="Schw2010">{{Cite book|title=Schwartz's principles of surgery|date=2010|publisher=McGraw-Hill, Medical Pub. Division|isbn=978-0-07-1547703|edition=9th|location=New York|pages=Chapter 30}}</ref> ఈ ప్రక్రియను చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే, [[ఉండుకము]] పేలవచ్చు, ఉదర కుహరంలోకి బ్యాక్టీరియాను విడుదల చేస్తుంది, ఈ పరిస్థితి సంక్లిష్టతలను మరింత పెంచుతుంది. <ref name="Schw2010" /><ref name="Barrett20132">{{cite journal |vauthors=Barrett ML, Hines AL, Andrews RM |date=July 2013 |title=Trends in Rates of Perforated Appendix, 2001–2010 |url=http://www.hcup-us.ahrq.gov/reports/statbriefs/sb159.pdf |url-status=live |journal=Healthcare Cost and Utilization Project (HCUP) Statistical Brief #159 |location=Rockville, MD |publisher=Agency for Healthcare Research and Quality |pmid=24199256 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161020110746/http://www.hcup-us.ahrq.gov/reports/statbriefs/sb159.pdf |archive-date=2016-10-20}}</ref>


== రోగ నిర్ధారణ ==
అపెండిసైటిస్ నిర్ధారణ ఎక్కువగా రోగి సంకేతాలు లక్షణాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. <ref name="Tint2011" /> రోగ నిర్ధారణ అస్పష్టంగా ఉన్న సందర్భాల్లో, నిశితంగా పరిశీలించడం, మెడికల్ ఇమేజింగ్, ప్రయోగశాల పరీక్షలు సహాయపడతాయి. రెండు ఇమేజింగ్ పరీక్షలు [[అతిధ్వనులు|అల్ట్రాసౌండ్]], కంప్యూటెడ్ టోమోగ్రఫీ (CT స్కాన్) అత్యంత సాధారణంగా నిర్వహిస్తారు. <ref name="Paul20032">{{cite journal |vauthors=Paulson EK, Kalady MF, Pappas TN |date=January 2003 |title=Clinical practice. Suspected appendicitis |url=http://faculty.vet.upenn.edu/gastro/documents/NEJMappendicitis.pdf |url-status=dead |journal=The New England Journal of Medicine |volume=348 |issue=3 |pages=236–42 |doi=10.1056/nejmcp013351 |pmid=12529465 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170922005733/http://faculty.vet.upenn.edu/gastro/documents/NEJMappendicitis.pdf |archive-date=2017-09-22 |access-date=2017-11-01}}</ref> తీవ్రమైన అపెండిసైటిస్‌ను గుర్తించడంలో అల్ట్రాసౌండ్ కంటే CT స్కాన్ మరింత ఖచ్చితమైనదిగా కనపడుతోంది.<ref name="Shogilev20142">{{cite journal |vauthors=Shogilev DJ, Duus N, Odom SR, Shapiro NI |date=November 2014 |title=Diagnosing appendicitis: evidence-based review of the diagnostic approach in 2014 |journal=The Western Journal of Emergency Medicine |type=Review |volume=15 |issue=7 |pages=859–71 |doi=10.5811/westjem.2014.9.21568 |pmc=4251237 |pmid=25493136}}</ref> అయినప్పటికీ, CT స్కాన్‌ల నుండి రేడియేషన్ కు గురికావడం(ఎక్స్‌పోజర్‌)తో సంబంధం ఉన్న ప్రమాదాల కారణంగా పిల్లలు, గర్భిణీ స్త్రీలలో అల్ట్రాసౌండ్ మొదటి ఇమేజింగ్ పరీక్షగా ప్రాధాన్యత ఇస్తారు. <ref name="Paul20032" />
అపెండిసైటిస్ నిర్ధారణ ఎక్కువగా రోగి సంకేతాలు లక్షణాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. <ref name="Tint2011" /> రోగ నిర్ధారణ అస్పష్టంగా ఉన్న సందర్భాల్లో, నిశితంగా పరిశీలించడం, మెడికల్ ఇమేజింగ్, ప్రయోగశాల పరీక్షలు సహాయపడతాయి. రెండు ఇమేజింగ్ పరీక్షలు [[అతిధ్వనులు|అల్ట్రాసౌండ్]], కంప్యూటెడ్ టోమోగ్రఫీ (CT స్కాన్) అత్యంత సాధారణంగా నిర్వహిస్తారు. <ref name="Paul20032">{{cite journal |vauthors=Paulson EK, Kalady MF, Pappas TN |date=January 2003 |title=Clinical practice. Suspected appendicitis |url=http://faculty.vet.upenn.edu/gastro/documents/NEJMappendicitis.pdf |url-status=dead |journal=The New England Journal of Medicine |volume=348 |issue=3 |pages=236–42 |doi=10.1056/nejmcp013351 |pmid=12529465 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170922005733/http://faculty.vet.upenn.edu/gastro/documents/NEJMappendicitis.pdf |archive-date=2017-09-22 |access-date=2017-11-01}}</ref> తీవ్రమైన అపెండిసైటిస్‌ను గుర్తించడంలో అల్ట్రాసౌండ్ కంటే CT స్కాన్ మరింత ఖచ్చితమైనదిగా కనపడుతోంది.<ref name="Shogilev20142">{{cite journal |vauthors=Shogilev DJ, Duus N, Odom SR, Shapiro NI |date=November 2014 |title=Diagnosing appendicitis: evidence-based review of the diagnostic approach in 2014 |journal=The Western Journal of Emergency Medicine |type=Review |volume=15 |issue=7 |pages=859–71 |doi=10.5811/westjem.2014.9.21568 |pmc=4251237 |pmid=25493136}}</ref> అయినప్పటికీ, CT స్కాన్‌ల వలన రేడియేషన్ కు గురికావడం(ఎక్స్‌పోజర్‌)వలన ఉన్న ప్రమాదాల కారణంగా పిల్లలు, గర్భిణీ స్త్రీలకు అల్ట్రాసౌండ్ మొదటి ఇమేజింగ్ పరీక్షగా ప్రాధాన్యత ఇస్తారు. <ref name="Paul20032" />


== చికిత్స ==
తీవ్రమైన అపెండిసైటిస్‌కు ప్రామాణిక చికిత్స [[ఉండుకము]]<nowiki/>ను శస్త్రచికిత్స (అపెండక్టమి - Appendectomy) ద్వారా తొలగించడం.<ref name="Har2012" /> <ref name="Tint2011" /> ఇది పొత్తికడుపులో బహిరంగ కోత ( లాపరోటమీ ) లేదా కెమెరాల సహాయంతో (లాపరోస్కోపీ ) కొన్ని చిన్న కోతల ద్వారా చేయవచ్చు. శస్త్రచికిత్స అపెండిక్స్ చీలికతో సంబంధం ఉన్న దుష్ప్రభావాలు తగ్గిస్తుంది లేదా మరణం ప్రమాదాన్ని నివారిస్తుంది. చిరిగే స్థితికి రాని అపెండిసైటిస్ కు కొన్ని సందర్భాల్లో [[యాంటీబయోటిక్|యాంటీబయాటిక్స్]] ఉపయోగించడం ప్రభావవంతంగా ఉండవచ్చు.<ref name="Antibiotics20122">{{cite journal |vauthors=Varadhan KK, Neal KR, Lobo DN |date=April 2012 |title=Safety and efficacy of antibiotics compared with appendicectomy for treatment of uncomplicated acute appendicitis: meta-analysis of randomised controlled trials |journal=BMJ |volume=344 |pages=e2156 |doi=10.1136/bmj.e2156 |pmc=3320713 |pmid=22491789}}</ref>
తీవ్రమైన అపెండిసైటిస్‌కు ప్రామాణిక చికిత్స [[ఉండుకము]] శస్త్రచికిత్స (అపెండక్టమి - Appendectomy) ద్వారా తొలగించడం.<ref name="Har2012" /> <ref name="Tint2011" /> ఇది పొత్తికడుపులో బహిరంగ కోత ( లాపరోటమీ ) లేదా కెమెరాల సహాయంతో (లాపరోస్కోపీ) కొన్ని చిన్న కోతల ద్వారా చేయవచ్చు. శస్త్రచికిత్స అపెండిక్స్ చీలికతో సంబంధం ఉన్న దుష్ప్రభావాలు తగ్గిస్తుంది లేదా మరణం సంభవించే ప్రమాదాన్ని నివారిస్తుంది. చిరిగే స్థితికి రాని అపెండిసైటిస్ కు కొన్ని సందర్భాల్లో [[యాంటీబయోటిక్|యాంటీబయాటిక్స్]] ఉపయోగించడం ప్రభావవంతంగా ఉండవచ్చు.<ref name="Antibiotics20122">{{cite journal |vauthors=Varadhan KK, Neal KR, Lobo DN |date=April 2012 |title=Safety and efficacy of antibiotics compared with appendicectomy for treatment of uncomplicated acute appendicitis: meta-analysis of randomised controlled trials |journal=BMJ |volume=344 |pages=e2156 |doi=10.1136/bmj.e2156 |pmc=3320713 |pmid=22491789}}</ref>


== వ్యాధి ప్రాబల్యం ==
ఇది త్వరగా వచ్చే తీవ్రమైన కడుపు [[నొప్పి|నొప్పికి]] అత్యంత సాధారణమైన ముఖ్యమైన కారణాలలో ఒకటి. 2015లో సుమారు 11.6 మిలియన్ల అపెండిసైటిస్ కేసులు సంభవించాయి, దీని ఫలితంగా 50,100 మంది మరణించారు. <ref name="GBD2015Pre2">{{cite journal |author=GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators |date=October 2016 |title=Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 |journal=Lancet |volume=388 |issue=10053 |pages=1545–1602 |doi=10.1016/S0140-6736(16)31678-6 |pmc=5055577 |pmid=27733282 |doi-access=free}}</ref><ref name="GBD2015De2">{{cite journal |author=GBD 2015 Mortality and Causes of Death Collaborators |date=October 2016 |title=Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 |journal=Lancet |volume=388 |issue=10053 |pages=1459–1544 |doi=10.1016/s0140-6736(16)31012-1 |pmc=5388903 |pmid=27733281 |doi-access=free}}</ref> అమెరికాలో , అపెండిసైటిస్ ఆకస్మిక కడుపు నొప్పికి శస్త్రచికిత్స అవసరమవడం అత్యంత సాధారణ కారణం.<ref name="Graf19962" /> యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో ప్రతి సంవత్సరం, అపెండిసైటిస్‌తో బాధపడుతున్న వారిలో 300,000 మందికి పైగా ఉండుకమును శస్త్రచికిత్స ద్వారా తొలగించారు. <ref>{{cite journal |vauthors=Mason RJ |date=August 2008 |title=Surgery for appendicitis: is it necessary? |journal=Surgical Infections |volume=9 |issue=4 |pages=481–8 |doi=10.1089/sur.2007.079 |pmid=18687030}}</ref> 1886లో ఈ పరిస్థితిని వివరించిన మొదటగా రెజినాల్డ్ ఫిట్జ్ వివరించి గుర్తింపు పొందారు.<ref>{{Cite journal |vauthors=Fitz RH |year=1886 |title=Perforating inflammation of the vermiform appendix with special reference to its early diagnosis and treatment |journal=American Journal of the Medical Sciences |issue=92 |pages=321–46}}</ref>
ఇది త్వరగా వచ్చే తీవ్రమైన కడుపు [[నొప్పి|నొప్పికి]] అత్యంత సాధారణమైన ముఖ్యమైన కారణాలలో ఒకటి. 2015లో సుమారు 11.6 మిలియన్ల అపెండిసైటిస్ కేసులు సంభవించాయి, దీని ఫలితంగా 50,100 మంది మరణించారు. <ref name="GBD2015Pre2">{{cite journal |author=GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators |date=October 2016 |title=Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 |journal=Lancet |volume=388 |issue=10053 |pages=1545–1602 |doi=10.1016/S0140-6736(16)31678-6 |pmc=5055577 |pmid=27733282 |doi-access=free}}</ref><ref name="GBD2015De2">{{cite journal |author=GBD 2015 Mortality and Causes of Death Collaborators |date=October 2016 |title=Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 |journal=Lancet |volume=388 |issue=10053 |pages=1459–1544 |doi=10.1016/s0140-6736(16)31012-1 |pmc=5388903 |pmid=27733281 |doi-access=free}}</ref> అమెరికాలో , అపెండిసైటిస్ ఆకస్మిక కడుపు నొప్పికి శస్త్రచికిత్స అవసరమవడం అత్యంత సాధారణ కారణం.<ref name="Graf19962" /> యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో ప్రతి సంవత్సరం, అపెండిసైటిస్‌తో బాధపడుతున్న వారిలో 300,000 మందికి పైగా ఉండుకమును శస్త్రచికిత్స ద్వారా తొలగించారు. <ref>{{cite journal |vauthors=Mason RJ |date=August 2008 |title=Surgery for appendicitis: is it necessary? |journal=Surgical Infections |volume=9 |issue=4 |pages=481–8 |doi=10.1089/sur.2007.079 |pmid=18687030}}</ref> 1886లో ఈ పరిస్థితిని మొదటగా రెజినాల్డ్ ఫిట్జ్ వివరించి గుర్తింపు పొందారు.<ref>{{Cite journal |vauthors=Fitz RH |year=1886 |title=Perforating inflammation of the vermiform appendix with special reference to its early diagnosis and treatment |journal=American Journal of the Medical Sciences |issue=92 |pages=321–46}}</ref>


ఇది కూడా చూడండి
== ఇది కూడా చూడండి ==
⚫
* [[ఉండుకము]]

⚫
* [[ఉండుకము]]<br /><br /><br /><br />


== ప్రస్తావనలు ==
== ప్రస్తావనలు ==

10:23, 2 జూలై 2024 నాటి చిట్టచివరి కూర్పు

అపెండిసైటిస్
ఇతర పేర్లుఎపిటిఫ్లయిటిస్
తీవ్రంగా ఎర్రబడి విస్తరించిన ఉండుకం, పొడవుగా ముక్కలు చేయబడింది.
ప్రత్యేకతశస్త్రచికిత్స, జీర్ణకోశ వ్యాధులు
లక్షణాలుకుడి వైపు దిగువ భాగాన్న పొత్తికడుపు నొప్పి, వికారం, వాంతులు, ఆకలి తగ్గడం
సంక్లిష్టతలుఉదరము గోడ లోపలి పొర (peritoneum) బాధాకరమైన మంట, సెప్సిస్
రోగనిర్ధారణ పద్ధతిలక్షణాలు, మెడికల్ ఇమేజింగ్, ప్రయోగశాల పరీక్షలు
చికిత్సఅపెండక్టమి
తరుచుదనము11.6 మిలియన్ (2015)
మరణాలు50,100 (2015)

అపెండిసైటిస్ అనేది ఉండుకము (అపెండిక్స్) వాపు వచ్చినప్పుడు ఏర్పడే దేహ పరిస్థితి. లక్షణాలు సాధారణంగా కుడి వైపు దిగువ భాగాన్న పొత్తికడుపు నొప్పి, వికారం, వాంతులు, ఆకలి తగ్గడం వంటి లక్షణాలు ఉంటాయి. అయినప్పటికీ, దాదాపు 40% మంది వ్యక్తులలో ఈ ప్రత్యేకమైన లక్షణాలు ఉండవు.[1] ఈ ఉండుకము పగిలినప్పుడు ఉదరము గోడ లోపలి పొర (peritoneum) వెంబడి బాధాకరమైన మంట, సెప్సిస్ వంటి తీవ్రమైన సమస్యలు విస్తృతంగా ఉంటాయి. [2]

కారణాలు

[మార్చు]

అపెండిసైటిస్ వ్యాధి ఉండుకము లోపల బోలు భాగంలో అడ్డుఏర్పడడము వల్ల వస్తుంది.[3] ఇది సాధారణంగా గట్టిపడిన మలంతో ఏర్పడిన కాల్సిఫైడ్ "రాయి" ఇక్కడ అడ్డుకుంటుంది. వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్, పరాన్నజీవులు, పిత్తాశయ రాళ్లు లేదా కణితుల నుండి ఎర్రబడిన లింఫోయిడ్ కణజాలం కూడా ఈ అడ్డుపడటానికి కారణం కావచ్చు. [4] ఈ అడ్డుపడటం వలన ఉండుకములో ఒత్తిడి పెరగడం, అపెండిక్స్‌లోని కణజాలాలకు రక్తప్రసరణ తగ్గడం, ఇంకా ఉండుకము లోపల బాక్టీరియా వృద్ధి చెందడం వల్ల వాపు వస్తుంది. [4] [5] వాపు, ఉండుకముకు రక్త ప్రవాహం తగ్గడం, కణజాల గాయం మొదలగునవి అన్ని కలిసి కణజాల మరణానికి కారణమవుతుంది. [6] ఈ ప్రక్రియను చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే, ఉండుకము పేలవచ్చు, ఉదర కుహరంలోకి బ్యాక్టీరియాను విడుదల చేస్తుంది, ఈ పరిస్థితి సంక్లిష్టతలను మరింత పెంచుతుంది. [6][7]

రోగ నిర్ధారణ

[మార్చు]

అపెండిసైటిస్ నిర్ధారణ ఎక్కువగా రోగి సంకేతాలు లక్షణాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. [5] రోగ నిర్ధారణ అస్పష్టంగా ఉన్న సందర్భాల్లో, నిశితంగా పరిశీలించడం, మెడికల్ ఇమేజింగ్, ప్రయోగశాల పరీక్షలు సహాయపడతాయి. రెండు ఇమేజింగ్ పరీక్షలు అల్ట్రాసౌండ్, కంప్యూటెడ్ టోమోగ్రఫీ (CT స్కాన్) అత్యంత సాధారణంగా నిర్వహిస్తారు. [8] తీవ్రమైన అపెండిసైటిస్‌ను గుర్తించడంలో అల్ట్రాసౌండ్ కంటే CT స్కాన్ మరింత ఖచ్చితమైనదిగా కనపడుతోంది.[9] అయినప్పటికీ, CT స్కాన్‌ల వలన రేడియేషన్ కు గురికావడం(ఎక్స్‌పోజర్‌)వలన ఉన్న ప్రమాదాల కారణంగా పిల్లలు, గర్భిణీ స్త్రీలకు అల్ట్రాసౌండ్ మొదటి ఇమేజింగ్ పరీక్షగా ప్రాధాన్యత ఇస్తారు. [8]

చికిత్స

[మార్చు]

తీవ్రమైన అపెండిసైటిస్‌కు ప్రామాణిక చికిత్స ఉండుకము శస్త్రచికిత్స (అపెండక్టమి - Appendectomy) ద్వారా తొలగించడం.[4] [5] ఇది పొత్తికడుపులో బహిరంగ కోత ( లాపరోటమీ ) లేదా కెమెరాల సహాయంతో (లాపరోస్కోపీ) కొన్ని చిన్న కోతల ద్వారా చేయవచ్చు. శస్త్రచికిత్స అపెండిక్స్ చీలికతో సంబంధం ఉన్న దుష్ప్రభావాలు తగ్గిస్తుంది లేదా మరణం సంభవించే ప్రమాదాన్ని నివారిస్తుంది. చిరిగే స్థితికి రాని అపెండిసైటిస్ కు కొన్ని సందర్భాల్లో యాంటీబయాటిక్స్ ఉపయోగించడం ప్రభావవంతంగా ఉండవచ్చు.[10]

వ్యాధి ప్రాబల్యం

[మార్చు]

ఇది త్వరగా వచ్చే తీవ్రమైన కడుపు నొప్పికి అత్యంత సాధారణమైన ముఖ్యమైన కారణాలలో ఒకటి. 2015లో సుమారు 11.6 మిలియన్ల అపెండిసైటిస్ కేసులు సంభవించాయి, దీని ఫలితంగా 50,100 మంది మరణించారు. [11][12] అమెరికాలో , అపెండిసైటిస్ ఆకస్మిక కడుపు నొప్పికి శస్త్రచికిత్స అవసరమవడం అత్యంత సాధారణ కారణం.[1] యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో ప్రతి సంవత్సరం, అపెండిసైటిస్‌తో బాధపడుతున్న వారిలో 300,000 మందికి పైగా ఉండుకమును శస్త్రచికిత్స ద్వారా తొలగించారు. [13] 1886లో ఈ పరిస్థితిని మొదటగా రెజినాల్డ్ ఫిట్జ్ వివరించి గుర్తింపు పొందారు.[14]

ఇది కూడా చూడండి

[మార్చు]

ప్రస్తావనలు

[మార్చు]
  1. ↑ 1.0 1.1 Graffeo CS, Counselman FL (November 1996). "Appendicitis". Emergency Medicine Clinics of North America. 14 (4): 653–71. doi:10.1016/s0733-8627(05)70273-x. PMID 8921763.
  2. ↑ (Spring 1998). "Acute and Suppurative Appendicitis: Disease Duration and its Implications for Quality Improvement".
  3. ↑ Pieper R, Kager L, Tidefeldt U (1982). "Obstruction of appendix vermiformis causing acute appendicitis. An experimental study in the rabbit". Acta Chirurgica Scandinavica. 148 (1): 63–72. PMID 7136413.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Longo, Dan L.; et al., eds. (2012). Harrison's principles of internal medicine (18th ed.). New York: McGraw-Hill. pp. Chapter 300. ISBN 978-0-07174889-6. Archived from the original on 30 March 2016. Retrieved 6 November 2014.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 Tintinalli, Judith E., ed. (2011). Emergency medicine : a comprehensive study guide (7th ed.). New York: McGraw-Hill. pp. Chapter 84. ISBN 978-0-07-174467-6. Archived from the original on 22 December 2016. Retrieved 6 November 2014.
  6. ↑ 6.0 6.1 Schwartz's principles of surgery (9th ed.). New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division. 2010. pp. Chapter 30. ISBN 978-0-07-1547703.
  7. ↑ Barrett ML, Hines AL, Andrews RM (July 2013). "Trends in Rates of Perforated Appendix, 2001–2010" (PDF). Healthcare Cost and Utilization Project (HCUP) Statistical Brief #159. Rockville, MD: Agency for Healthcare Research and Quality. PMID 24199256. Archived (PDF) from the original on 2016-10-20.
  8. ↑ 8.0 8.1 Paulson EK, Kalady MF, Pappas TN (January 2003). "Clinical practice. Suspected appendicitis" (PDF). The New England Journal of Medicine. 348 (3): 236–42. doi:10.1056/nejmcp013351. PMID 12529465. Archived from the original (PDF) on 2017-09-22. Retrieved 2017-11-01.
  9. ↑ Shogilev DJ, Duus N, Odom SR, Shapiro NI (November 2014). "Diagnosing appendicitis: evidence-based review of the diagnostic approach in 2014". The Western Journal of Emergency Medicine (Review). 15 (7): 859–71. doi:10.5811/westjem.2014.9.21568. PMC 4251237. PMID 25493136.
  10. ↑ Varadhan KK, Neal KR, Lobo DN (April 2012). "Safety and efficacy of antibiotics compared with appendicectomy for treatment of uncomplicated acute appendicitis: meta-analysis of randomised controlled trials". BMJ. 344: e2156. doi:10.1136/bmj.e2156. PMC 3320713. PMID 22491789.
  11. ↑ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282. {{cite journal}}: |author= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  12. ↑ GBD 2015 Mortality and Causes of Death Collaborators (October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281. {{cite journal}}: |author= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  13. ↑ Mason RJ (August 2008). "Surgery for appendicitis: is it necessary?". Surgical Infections. 9 (4): 481–8. doi:10.1089/sur.2007.079. PMID 18687030.
  14. ↑ Fitz RH (1886). "Perforating inflammation of the vermiform appendix with special reference to its early diagnosis and treatment". American Journal of the Medical Sciences (92): 321–46.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=అపెండిసైటిస్&oldid=4268235" నుండి వెలికితీశారు