[go: nahoru, domu]
Jump to content

Ҷорҷ Вашингтон: Тафовут байни таҳрирҳо

Вироиши пайвандҳо
Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Browse history interactively
← Фарқияти аввалина
Content deleted Content added
ВизуалӣВики-матн
Addbot (баҳс | ҳисса)
9 509 edits
х Bot: Migrating 135 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q23 (translate me)
Replacing Mountrushmore.jpg with File:Mount_Rushmore_Closeup_2017.jpg (by CommonsDelinker because: poor quality by HR and good quality. Yann ([[User talk:Yann|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelink
 
(29 intermediate revisions by 7 users not shown)
Сатри 1: Сатри 1:
{{Ходими давлатӣ
[[Акс:Gilbert_Stuart_Williamstown_Portrait_of_George_Washington.jpg|thumb|Ҷорҷ Вашингтон]]
|вазифа = 1-ум [[Президенти ИМА]]
'''Ҷорҷ Вашингтон''' ({{забон-ен|George Washington}}; [[22 Феврал]] [[1732]], [[Бриҷс-Крик]], Вирҷиния — [[14 декабр]] [[1799]], [[Маунт-Вернон]]) — аллома [[Якум инқилоби буржуазии амрикоӣ]], якум [[Президент ИМА]], сарфармондеҳи [[Армияи минтақавӣ]] дар вақти [[Ҷанги барои истиқлолияти ИМА|ҷанги колонияҳои амрикоиҳои шимолӣ барои истиқлолият]], [[Падар-асосгузори ИМА|падар асосгузори ИМА]], аз ҳақиқатпарварии худ хеле фарқ (легендарной честностью) мекард. Асосгузори Донишкадаи амрикоии [[Президент ИМА|президентон]].
| страна =
| имя = Ҷорҷ Вашингтон
| оригинал имени = George Washington
| герб =
| тартиб = 1
| акс = George Washington by Adolf Ulrik Wertmuller.jpg
| бар = 250px
| парчам = Seal Of The President Of The Unites States Of America.svg
| парчам = Flag of the United States (1777–1795).svg
| аввалдавр = {{date|30|04|1789|1}}
|охирдавр = {{date|04|03|1797|1}}
| пешгузашта = вазифа таъсис ёфт<br>[[Сайрус Гриффин]] ҳамчун Президенти Конгресси Конфедератсия
| ҷонишин = [[Ҷон Адамс (президент)|Ҷон Адамс]]
| ноиби президент = [[Ҷон Адамс (президент)|Ҷон Адамс]]
| дата рождения = 22.02.1732
| место рождения = Бриджс-Крик, {{МестоРождения|Виргиния}}, [[Британская Америка]]
| дата смерти = 14.12.1799
| место смерти = {{МС|Маунт-Вернон|в Виргинии}}
| гражданство = {{Флагификация|ИМА|1789}}
| вероисповедание = не афишировал<ref>[http://web.archive.org/web/20090507180334/http://www.washprofile.org/ru/node/5830 Отцы-основатели ИМА: символы веры | Washington ProFile - International News & Information Agency<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>
| партия = беспартийный
| в браке = [[Вашингтон, Марта|Марта Кастис Дандридж]]
| отец = [[Вашингтон, Огастин|Огастин Вашингтон]]
| мать = [[Болл, Мэри|Мэри Болл Вашингтон]]
| похоронен = [[Маунт-Вернон]],<br> штат {{МЗ|Виргиния}}
| дети = нет
| награды = Золотая Медаль Конгресса, Благодарность от Конгресса
| подпись = George Washington signature.png
}}
[[Акс:Mount Rushmore Closeup 2017.jpg|thumb|мини|300px|Муҷассамаи президентон Ҷорҷ Вашингтон, [[Томас Ҷефферсон]], [[Теодор Рузвелт]] ва [[Абраҳам Линколн]] дар Маҷмаамаи миллии кӯҳи Рашмор]]
'''Ҷорҷ Вашингтон''' ({{забон-ен|George Washington}}; [[22 Феврал]] [[Соли 1732|1732]], [[Бриҷс-Крик]], иёлати [[Вирҷиния]] — [[14 декабр]] [[Соли 1799|1799]], [[Маунт-Вернон]]) — арбоби давлатӣ, сиёсатмадор, афсар, кишоварз, нахустин Президенти [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]], сарфармондеҳи Артиши континенталӣ дар Ҷанги мустамликаҳои амрикоиҳои шимолӣ барои истиқлол (1756—1763), асосгузори давлати соҳибистиқлоли ИМА.


Вашингтон Ҷорҷ (22.2.1732, Бриҷс-Крик, Виргиния - 14.12.1799, Маунт-Вернон), арбоби давлатӣ, аввалин президенти ШМА(солҳои 1789-97). Аз оилаи плантатори сарватманд. Ибтидои Ҷанги ҳафтсола (1756-63) дар рутбаи полковник фармондеҳи қӯшунҳои Виргиния буд. Соли 1774 ба Конгресси 1, с 1775 ба Конгресси 2 континентӣ интихоб гардид. Дар ибтидои чанги мулкҳои Англия дар Америкаи Шимолӣ баҳри истиқлолият конгресс Вашингтонро сарфармондеҳи қӯшунҳои мусаллаҳи шуришгарон интихоб кард(15 июни 1775). Дар ин вазафа истеъдоди лашкарашӣ ва ташкилотчигии ӯ зоҳир гардид. Соли 1787 президенти ШМА интихоб шуда, сиёсати консервативиро пеш гирифт. Вашингтон яке аз асосгузорони системаи сиёсии дупартиявӣ дар ШМА аст. Вашингтон ба таърихи Америка чун ходими тараққипарвар дохил шудааст, зеро вай муборизаи мустамликаҳоро баҳри истиқлолият дастгирӣ намуд, вале Вашингтон чун революционери буржуазӣ манфиати синфҳои дороро ҳимоя мекард.
Ҷорҷ Вашингтон аввалин президенти [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]] (солҳои 1789—1997). Аз оилаи заминдори (плантатори) сарватманд. Дар ибтидои Ҷанги ҳафтсола (1756—1763) дар рутбаи полковник фармондеҳи қӯшунҳои [[Вирҷиния]] буд. Соли 1774 ба Конгресси 1, с. 1775 ба Конгресси 2 континенталӣ интихоб гардид. Дар ибтидои ҷанги мустамликаҳои амрикоиҳои шимолӣ барои истиқлол зидди мустамликадорони Англия Конгресси ИМА Вашингтонро сарфармондеҳи қӯшунҳои мусаллаҳи шӯришгарон интихоб кардааст. (15 июни 1775). Дар ин вазафа истеъдоди лашкаркашӣ ва ташкилотчигии ӯ зоҳир гардид. Соли 1787 президенти ИМА интихоб шуда, сиёсати консервативиро пеш гирифт. Вашингтон яке аз асосгузорони системаи сиёсии дупартиявӣ дар ШМА аст. Вашингтон дар таърихи ИМА чун арбоби тараққипарвари давлатӣ дохил шудааст, зеро вай муборизаи мустамликаҳоро баҳри истиқлол дастгирӣ ва сарварӣ намуд.


== Зиндагинома ==
Джордж Вашингтон соли 22 февраля 1732 таваллуд щудааст.Якумин президенти ИМА мебошад. Якумин президенте ки бар зидди Британияи Кабир барои истиклолияти давлати худаш мубориза бурда аст. Ва бо рохбарии у Амрмко аз зери зулми Англия озод шуд.
⚫
Ҷорҷ Вашингтон [[22 феврал]]и соли [[1732]] дар оилае, ки аллакай 4 — насл (поколение) ки дар Вирҷиния зиндагӣ мекарданд, таваллуд ёфтааст. Дар оилаи заминдор ба дунё омадааст. Таҳсилоти хонаводагӣ гирифтааст, мутолиаи китобро дӯст медошт. Дар синни 11 солагӣ бе падар мондааст. Касбаш заминпаймо (заминченкун) буд ва дар соли 1748 дар экспедитсияи лорд Ферфакс, ки корҳои заминпаймоиро дар водии Шенандоа мегузаронид, иштирок кардааст. Ҷорҷ дар оилаи бародари ӯгай Лоуренс тарбия ёфта баъд аз вафоти ӯ, [[соли 1752]] вориси мулки Маунт-Вернон, наздики Александрия дар дарёи Потомак шудааст. Ҳамин сол, ӯ майори лашкари халқӣ таъйин мегардад ва дар амалиётҳои низомии зидди фаронсавиҳо ва ҳиндуҳои амрикоӣ иштирок намудааст. Соли 1758 бо рутбаи ҳарбии полковник ба истеъфо баромадааст. Соли 1759 Ҷорҷ Вашингтон ба бевазани сарватманд Марта Дендриҷ Кастис хонадор мешавад ва соҳиби 17 ҳазор акр замин, 300 ғулом ва молу мулк гардида, бо кӯшишу ғайрати хеш ба яке аз заминдорони сарватманди Вирҷиния мубаддал мегардад.


Джордж Вашингтон сарчашмаи таърихи милии Амрико аст. Ӯ дар ҳамаи саркардаҳое, ки сенздаҳ калонаи федералиро ба иттиҳоди ҷумҳуриҳои мустақил ва бадтар ба якумин давлати федералии ҳозиразамон табдил додааст ширкат варзидааст. Дар Виргиния ва дар конгреси Континенталӣ ӯ ба гурӯҳе таалуқ дошт, ки ба муқобили сиёсати англияи колониалӣ мубориза мебурд. Ӯ ҳамчун сарфармондеҳи қӯшунҳои амрикоӣ муқобилиятро бар зидди калония ташкил ва ба уҳда гирифт, ки баъд аз ҳашт соли ҷанг ба мутақили оварда расонид. Боварӣ ва зарурат ба ҳукумати пурқуват ва марказӣ дар коркард ва қабули сарқонуни нав [[Сарконуни ИМА|сарқонун]] дар солҳои [[1787]]—[[1788]] ширкат варзид. Дар вазифаи президентӣ асосҳои давлати ҷумҳуриявӣ-федералиро барпо кард, то ки амрикоиҳо ҳамдигарфаҳмии миллиро ёбанд.
Ҷорҷ Вашингтон сарчашмаи таърихи миллии Амрико аст. Ӯ дар муборизаи озодихоҳии сенздаҳ собиқ мустамликаҳои [[Подшоҳии Муттаҳида|Британиёи Кабир]] ва ба иттиҳоди ҷумҳуриҳои [[иёлот]]ҳои мустақил ва таъсиси якумин давлати федеративии ҳозиразамон ИМА ширкат варзидааст. Дар Вирҷиния ва дар Конгресси Континенталӣ ӯ ба гурӯҳе таалуқ дошт, ки ба муқобили сиёсати [[Подшоҳии Муттаҳида|Британиёи Кабир]] мубориза мебурд.


== Тарҷумаи ҳол ==
== Фаъолият ==
⚫
Солҳои 1758—1774 Вашингтон ба Маҷлиси Қонунгузории Вирҷиния интихоб шудааст ва дар он ҷо барои дифои ҳуқуқҳои мустамлика зидди метрополия баромад кардааст. Ӯ яке аз вакилони Конгресси якуми континенталӣ буд. Баъди задухӯрдҳои низомӣ бо [[Британияи Кабир]] аз оштӣ шудан дасткашида боз ба хидмати низомӣ баргашт ва ниҳоят дар натиҷаи интихобот, якдилона сарфармондеҳи Артиши континенталӣ таъйин шудааст. Ӯ ҳамчун сарфармондеҳи қӯшунҳои амрикоӣ муқобилиятро бар зидди ҳукумати метрополия — [[Подшоҳии Муттаҳида|Британиёи Кабир]] ташкил ва ба уҳда гирифт, ки баъд аз ҳашт соли ҷанг ба муcтақилияти ИМА оварда расонид. Боварӣ ва зарурат ба ҳукумати пурқувват ва марказӣ дар коркард ва қабули сарқонуни нав [[Конститутсияи ИМА]] дар солҳои [[1787]]—[[1788]] ширкат варзид. Дар вазифаи президентӣ ИМА асосҳои давлати ҷумҳуриявӣ — федеративиро барпо кард, то ки амрикоиҳо ҳамдигарфаҳмии миллиро ёбанд. Вашингтон артишро ба тарзи нав ташкил намуд, ба вай сарварӣ мекард ва ҳамроҳи он аз муҳосираи [[Бостон]], соли 1776 сар карда то таслимшавии қӯшуни англисӣ назди Йорктаун соли 1781 буд. Моҳи ноябри соли 1783 баъд аз ба имзо расидани Шартномаи сулҳи Париж, ӯ ба истеъфо баромад ва ба Маунт-Вернон баргашт.


⚫
Аз бобҳои мавҷудаи Конфедератсия норозигӣ намуда Вашингтон ба вазифаи Раиси Конвенти конститутсионӣ интихоб гардид. Конвенти конститутсионӣ соли 1787 [[Конститутсияи ИМА]] навишта ба охир расонид. Соли 1789 дар интихобот Ҷорҷ Вашингтон бо як овоз президенти аввалини [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]] интихоб шуд. Соли 1792 бори дуюм якдилона ба вазифаи президент интихоб гардид. Аз байни президентони мамлакат Вашингтон ягона шахсест, ки ду маротиба коллегияи интихобкунандагон якдилона ба ӯ овоз додааст. Ҳамчун сарвари давлат ба мустаҳкамшавии Иттиҳод, амалӣ гардидани талаботҳои конститутсия ва бунёди пойтахти мамлакат мусоидат кард. Ба ташкил намудани идораҳои марказии ҳукумат, сохтори идоракунӣ ва сохтани амсоли (тимсоли) институти президентӣ ва барои ҳавасмандкунии рушди иқтисодиёт, кумак расонидааст. Ӯ бо Конгресси [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико|ИМА]] муносибати дӯстона дошт. Дар таърихи ИМА, соли 1794 аввалин исёни зиддиҳукуматиро торумор намуд. Дар сиёсати байналмилалӣ аз дахолат ба корҳои дохилии мамолики аврупоӣ худдорӣ мекард. Номзадии худро барои навбати сеюм ба вазифаи президент гузоштан даст кашид. Пеш аз тарки мақоми президентӣ ба миллат бо номаи видоӣ муроҷиат кард.
⚫
Ҷорҷ Вашингтон [[22 Феврал]]и соли [[1732]] дар оилае, ки аллакай 4- насл(поколение) ки дар Вирҷиния зиндагӣ мекарданд таваллуд ёфтааст. Дар оилаи заминдор ба дунё омадааст. Таҳсилоти хонаводагӣ гирифтааст, мутолиаи китобро дуст медошт. Дар сини 11 солагӣ бе падар мондааст. Касбаш заминпаймо(заминченкун) буд ва дар соли 1748 дар экспедитсияи лорд Ферфакс , ки корҳои заминпаймоиро дар водии Шенандоа мегузаронид, иштирок кардааст. Ҷорҷ дар оилаи бародари ӯгай Лоуренс тарбия ёфта баъд аз вафоти ӯ, соли 1752 вориси мулки Маунт-Вернон, наздики Александрия дар дарёи Потомак шудааст. Ҳамин сол, ӯ майори лашкари халқӣ таъин мегардад ва дар амалиётҳои низомии зидди франсавиҳо ва ҳиндуҳо иштирок намудааст. Соли 1758 бо рутбаи ҳарбии полковник ба истеъфо баромадааст. Соли 1759 Вашингтон ба бевазани сарватманд Марта Дендриҷ Кастис хонадор мешавад ва соҳиби 17 ҳазор акр замин, 300 ғулом ва молу мулк гардида, бо кӯшишу ғайрати хеш ба яке аз заминдорони сарватманди Виргиния мубаддал мегардад.


⚫
Мақоми президентиро тарк намуда Ҷорҷ Вашингтон ба Маунт-Вернон баргашт ва зуд-зуд пойтахти сохта шудаистодаро хабар мегирифт. Конгресс ба Ҷорҷ Вашингтон унвони «Падари Ватан»-ро эҳдо намудааст. Ҳангоми муташанниҷ гардидани муносибат бо Фаронса, соли 1798 Вашингтон ба таври рамзӣ сарфармондеҳи артиш таъйин шуда буд. Ҷорҷ Вашингтон [[15 декабр]]и [[соли 1799]] вафот кардааст. 18 декабр дар Маунт-Вернон ба хок супорида шудааст.
⚫
Солҳои 1758 – 1774 Вашингтон ба Маҷлиси Қонунгузории Вигиния интихоб шудааст ва дар он ҷо барои дифои ҳуқуқҳои мустамлика зидди метрополия баромад кардааст. Ӯ яке аз вакилони Конгресси якуми континенталӣ буд. Баъди задухурдҳои низомӣ бо [[Британияи Кабир]] аз ошти шудан дасткашида боз ба хидмати низомӣ баргашт ва ниҳоят дар натиҷаи интихобот, якдилона сарфармондеҳи Артиши континенталӣ таъин шудааст. Вашингтон артишро ба тарзи нав ташкил намуд, ба вай сарварӣ мекард ва ҳамроҳи он аз муҳосираи Бостон, соли 1776 сар карда то таслимшавии қӯшуни англисӣ назди Йорктаун соли 1781 буд. Моҳи ноябри соли 1783 баъд аз ба имзо расидани Шартномаи сулҳи Париж, ӯ ба истеъфо баромад ва ба Маунт-Вернон баргашт.


Ӯ нахустин президенте мебошад, ки бар зидди [[Подшоҳии Муттаҳида|Британиёи Кабир]] барои истиқлоли давлатӣ мубориза бурдааст ва бо роҳбарии ӯ Амрико аз зулми Англия комилан озод шудааст. Барои нигоҳ доштани поси хотири Ҷорҷ Вашингтон, пойтахти ИМА ва дигар сохторҳои маъмуриву давлатии кишвар ба номи ӯ номгузорӣ шудаанд.
⚫
Аз бобҳои мавҷудаи Конфедератсия норзигӣ намуда Вашингтон ба вазифаи Раиси Конвенти конститутсионӣ интихоб гардид. Конвенти конститутсионӣ соли 1787 [[Конститутсияи ИМА]] навишта ба охир расонид. Соли 1789 дар интихобот Ҷорҷ Вашингтон бо як овоз президенти аввалини [[Иёлоти Муттаҳидаи Америка]] интихоб шуд. Соли 1792 бори дуюм якдилона ба вазифаи президент интихоб гардид. Аз байни президентони мамлакат Вашингтон ягона шахсест, ки ду маротиба колегияи интихобкунанндагон якдилона ба ӯ овоз додааст. Ҳамчун сарвари давлат ба мустаҳкамшавии Иттиҳод, амалӣ гардидани талаботҳои конститутсия ва бунёди пойтахти мамлакат мусоидат кард. Ба ташкил намудани идораҳои марказии ҳукумат, сохтори идоракунӣ ва сохтани амсоли (тимсоли) институти президентӣ ва барои ҳавасмандкунии рушди иқтисодиёт, кӯмак расонидааст. Ӯ бо Конгресси [[ИМА]] муносибати дӯстона дошт. Дар таърихи ИМА, соли 1794 аввалин исёни зиддиҳукуматиро торумор намуд. Дар сиёсати байналмилалӣ аз дахолат ба корҳои дохилии мамолики аврупои худдорӣ мекард. Номзадии худро барои навбати сеюм ба вазифаи президент гузоштан даст кашид. Пеш аз тарки мақоми президентӣ ба миллат бо номаи видоӣ муроҷиат кард.
⚫
Мақоми президентиро тарк намуда Вашингтон ба Маунт-Вернон баргашт ва зуд-зуд пойтахти сохта шудаистодаро хабар мегирифт. Конгресс ба Вашингтон унвони «Падари Ватан»-ро эҳдо намудааст. Ҳангоми муташаниҷ гардидани муносибат бо Фаронса, соли 1798 Вашингтон ба таври рамзӣ сарфармондеҳи артиш таъин шуда буд. Вашингтон 15 декабри соли 1799 вафот кардааст. 18 декабр дар Маунт-Вернон ба хок супорида шудааст.
⚫
Адабиёт


⚫
== Адабиёт ==
• Ушаков В. А., Джордж Вашингтон: страницы истории, СПб., 2006
* Ушаков В. А., Джордж Вашингтон: страницы истории, СПб., 2006

• Американские президенты : 41 ист. портр. от Д. Вашингтона до Б. Клинтона / Под ред. Ю.Хайдекинга; Пер. с нем. Л. В. Седовой, Ростов н/Д; М. : Феникс : Зевс, 1997
* Американские президенты : 41 ист. портр. от Д. Вашингтона до Б. Клинтона / Под ред. Ю.Хайдекинга; Пер. с нем. Л. В. Седовой, Ростов н/Д; М. : Феникс : Зевс, 1997
* Богучарский В. Я., Георг Вашингтон и основание Северо-Американских соединённых штатов, М., 1895

• Богучарский В. Я., Георг Вашингтон и основание Северо-Американских соединённых штатов, М., 1895
* Анненская А. Н., Георг Вашингтон и война за независимость, СПб., Монтвид, ценз. 1899
⚫
* Гизо, Франсуа, В борьбе за свободу : Очерки из жизни Вашингтона, СПб., 1907

• Анненская А. Н., Георг Вашингтон и война за независимость, СПб., Монтвид, ценз. 1899
* Валуева-Мунт А. П., Джордж Вашингтон / Сост. А. П. Мунт, СПб, 1880
⚫
* Яковлев Николай ,Вашингтон.- Ростов н/Д : издательство «Феникс»,1997.-544 с (ЖЗЛ)

⚫
• Гизо, Франсуа, В борьбе за свободу : Очерки из жизни Вашингтона, СПб., 1907

• Валуева-Мунт А. П., Джордж Вашингтон / Сост. А. П. Мунт, СПб, 1880

⚫
• Яковлев Николай ,Вашингтон.- Ростов н/Д : издательство «Феникс»,1997.-544 с (ЖЗЛ)

== Пайвандҳо ==

http://ru.wikipedia.org/wiki/Вашингтон,Джорж


== Эзоҳ ==
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
<references>


{{Президентҳои ИМА}}


⚫
[[Гурӯҳ:Инқилобчиёни ИМА]]
{{Президентони ИМА}}
{{Умуми|George Washington}}

[[Гурӯҳ:Сарварони ҳарбии ИМА]]
[[Гурӯҳ:Сарварони ҳарбии ИМА]]
[[Гурӯҳ:Падар-асосгузорони ИМА]]
[[Гурӯҳ:Шахсиятҳо аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Президентони ИМА]]
⚫
[[Гурӯҳ:Инқилобчиёни ИМА]]
[[Гурӯҳ:Рӯзи 22 феврал таваллудшудагон]]
[[Гурӯҳ:Соли 1732 таваллудшудагон]]
[[Гурӯҳ:Рӯзи 14 декабр вафот кардагон]]
[[Гурӯҳ:Соли 1799 вафот кардагон]]

{{Link FA|bg}}
{{Link FA|de}}
{{Link FA|dv}}

Нусхаи кунунӣ то 08:55, 17 апрели 2024

Ҷорҷ Вашингтон
англ. George Washington
парчам
1-умин 1-ум Президенти ИМА
30 апрели соли 1789 — 4 марти соли 1797
Ноиби президент Ҷон Адамс
Пешгузашта вазифа таъсис ёфт
Сайрус Гриффин ҳамчун Президенти Конгресси Конфедератсия
Ҷонишин Ҷон Адамс
Таваллуд 22 феврал 1732(1732-02-22)[2][3][4][…]
Даргузашт 14 декабр 1799(1799-12-14)[5][2][6][…] (67 сол)
Мадфан
Дудмон Washington family[d]
Падар Augustine Washington[d][13]
Модар Mary Ball Washington[d][14]
Ҳамсар Martha Washington[d][4]
Эътиқод Калисои Епископал[d]
Соядаст
Ҷоизаҳо
Навъи артиш Continental Army[d] ва United States Army[d]
Рутба major general[d], lieutenant general[d], General of the Armies of the United States[d] ва полковник
Набардҳо
 Парвандаҳо дар Викианбор
Логотипи Викитека Осор дар Викитека
Муҷассамаи президентон Ҷорҷ Вашингтон, Томас Ҷефферсон, Теодор Рузвелт ва Абраҳам Линколн дар Маҷмаамаи миллии кӯҳи Рашмор

Ҷорҷ Вашингтон (англисӣ: George Washington; 22 Феврал 1732, Бриҷс-Крик, иёлати Вирҷиния — 14 декабр 1799, Маунт-Вернон) — арбоби давлатӣ, сиёсатмадор, афсар, кишоварз, нахустин Президенти Иёлоти Муттаҳидаи Амрико, сарфармондеҳи Артиши континенталӣ дар Ҷанги мустамликаҳои амрикоиҳои шимолӣ барои истиқлол (1756—1763), асосгузори давлати соҳибистиқлоли ИМА.

Ҷорҷ Вашингтон аввалин президенти Иёлоти Муттаҳидаи Амрико (солҳои 1789—1997). Аз оилаи заминдори (плантатори) сарватманд. Дар ибтидои Ҷанги ҳафтсола (1756—1763) дар рутбаи полковник фармондеҳи қӯшунҳои Вирҷиния буд. Соли 1774 ба Конгресси 1, с. 1775 ба Конгресси 2 континенталӣ интихоб гардид. Дар ибтидои ҷанги мустамликаҳои амрикоиҳои шимолӣ барои истиқлол зидди мустамликадорони Англия Конгресси ИМА Вашингтонро сарфармондеҳи қӯшунҳои мусаллаҳи шӯришгарон интихоб кардааст. (15 июни 1775). Дар ин вазафа истеъдоди лашкаркашӣ ва ташкилотчигии ӯ зоҳир гардид. Соли 1787 президенти ИМА интихоб шуда, сиёсати консервативиро пеш гирифт. Вашингтон яке аз асосгузорони системаи сиёсии дупартиявӣ дар ШМА аст. Вашингтон дар таърихи ИМА чун арбоби тараққипарвари давлатӣ дохил шудааст, зеро вай муборизаи мустамликаҳоро баҳри истиқлол дастгирӣ ва сарварӣ намуд.

Зиндагинома

[вироиш | вироиши манбаъ]

Ҷорҷ Вашингтон 22 феврали соли 1732 дар оилае, ки аллакай 4 — насл (поколение) ки дар Вирҷиния зиндагӣ мекарданд, таваллуд ёфтааст. Дар оилаи заминдор ба дунё омадааст. Таҳсилоти хонаводагӣ гирифтааст, мутолиаи китобро дӯст медошт. Дар синни 11 солагӣ бе падар мондааст. Касбаш заминпаймо (заминченкун) буд ва дар соли 1748 дар экспедитсияи лорд Ферфакс, ки корҳои заминпаймоиро дар водии Шенандоа мегузаронид, иштирок кардааст. Ҷорҷ дар оилаи бародари ӯгай Лоуренс тарбия ёфта баъд аз вафоти ӯ, соли 1752 вориси мулки Маунт-Вернон, наздики Александрия дар дарёи Потомак шудааст. Ҳамин сол, ӯ майори лашкари халқӣ таъйин мегардад ва дар амалиётҳои низомии зидди фаронсавиҳо ва ҳиндуҳои амрикоӣ иштирок намудааст. Соли 1758 бо рутбаи ҳарбии полковник ба истеъфо баромадааст. Соли 1759 Ҷорҷ Вашингтон ба бевазани сарватманд Марта Дендриҷ Кастис хонадор мешавад ва соҳиби 17 ҳазор акр замин, 300 ғулом ва молу мулк гардида, бо кӯшишу ғайрати хеш ба яке аз заминдорони сарватманди Вирҷиния мубаддал мегардад.

Ҷорҷ Вашингтон сарчашмаи таърихи миллии Амрико аст. Ӯ дар муборизаи озодихоҳии сенздаҳ собиқ мустамликаҳои Британиёи Кабир ва ба иттиҳоди ҷумҳуриҳои иёлотҳои мустақил ва таъсиси якумин давлати федеративии ҳозиразамон ИМА ширкат варзидааст. Дар Вирҷиния ва дар Конгресси Континенталӣ ӯ ба гурӯҳе таалуқ дошт, ки ба муқобили сиёсати Британиёи Кабир мубориза мебурд.

Фаъолият

[вироиш | вироиши манбаъ]

Солҳои 1758—1774 Вашингтон ба Маҷлиси Қонунгузории Вирҷиния интихоб шудааст ва дар он ҷо барои дифои ҳуқуқҳои мустамлика зидди метрополия баромад кардааст. Ӯ яке аз вакилони Конгресси якуми континенталӣ буд. Баъди задухӯрдҳои низомӣ бо Британияи Кабир аз оштӣ шудан дасткашида боз ба хидмати низомӣ баргашт ва ниҳоят дар натиҷаи интихобот, якдилона сарфармондеҳи Артиши континенталӣ таъйин шудааст. Ӯ ҳамчун сарфармондеҳи қӯшунҳои амрикоӣ муқобилиятро бар зидди ҳукумати метрополия — Британиёи Кабир ташкил ва ба уҳда гирифт, ки баъд аз ҳашт соли ҷанг ба муcтақилияти ИМА оварда расонид. Боварӣ ва зарурат ба ҳукумати пурқувват ва марказӣ дар коркард ва қабули сарқонуни нав Конститутсияи ИМА дар солҳои 1787—1788 ширкат варзид. Дар вазифаи президентӣ ИМА асосҳои давлати ҷумҳуриявӣ — федеративиро барпо кард, то ки амрикоиҳо ҳамдигарфаҳмии миллиро ёбанд. Вашингтон артишро ба тарзи нав ташкил намуд, ба вай сарварӣ мекард ва ҳамроҳи он аз муҳосираи Бостон, соли 1776 сар карда то таслимшавии қӯшуни англисӣ назди Йорктаун соли 1781 буд. Моҳи ноябри соли 1783 баъд аз ба имзо расидани Шартномаи сулҳи Париж, ӯ ба истеъфо баромад ва ба Маунт-Вернон баргашт.

Аз бобҳои мавҷудаи Конфедератсия норозигӣ намуда Вашингтон ба вазифаи Раиси Конвенти конститутсионӣ интихоб гардид. Конвенти конститутсионӣ соли 1787 Конститутсияи ИМА навишта ба охир расонид. Соли 1789 дар интихобот Ҷорҷ Вашингтон бо як овоз президенти аввалини Иёлоти Муттаҳидаи Амрико интихоб шуд. Соли 1792 бори дуюм якдилона ба вазифаи президент интихоб гардид. Аз байни президентони мамлакат Вашингтон ягона шахсест, ки ду маротиба коллегияи интихобкунандагон якдилона ба ӯ овоз додааст. Ҳамчун сарвари давлат ба мустаҳкамшавии Иттиҳод, амалӣ гардидани талаботҳои конститутсия ва бунёди пойтахти мамлакат мусоидат кард. Ба ташкил намудани идораҳои марказии ҳукумат, сохтори идоракунӣ ва сохтани амсоли (тимсоли) институти президентӣ ва барои ҳавасмандкунии рушди иқтисодиёт, кумак расонидааст. Ӯ бо Конгресси ИМА муносибати дӯстона дошт. Дар таърихи ИМА, соли 1794 аввалин исёни зиддиҳукуматиро торумор намуд. Дар сиёсати байналмилалӣ аз дахолат ба корҳои дохилии мамолики аврупоӣ худдорӣ мекард. Номзадии худро барои навбати сеюм ба вазифаи президент гузоштан даст кашид. Пеш аз тарки мақоми президентӣ ба миллат бо номаи видоӣ муроҷиат кард.

Мақоми президентиро тарк намуда Ҷорҷ Вашингтон ба Маунт-Вернон баргашт ва зуд-зуд пойтахти сохта шудаистодаро хабар мегирифт. Конгресс ба Ҷорҷ Вашингтон унвони «Падари Ватан»-ро эҳдо намудааст. Ҳангоми муташанниҷ гардидани муносибат бо Фаронса, соли 1798 Вашингтон ба таври рамзӣ сарфармондеҳи артиш таъйин шуда буд. Ҷорҷ Вашингтон 15 декабри соли 1799 вафот кардааст. 18 декабр дар Маунт-Вернон ба хок супорида шудааст.

Ӯ нахустин президенте мебошад, ки бар зидди Британиёи Кабир барои истиқлоли давлатӣ мубориза бурдааст ва бо роҳбарии ӯ Амрико аз зулми Англия комилан озод шудааст. Барои нигоҳ доштани поси хотири Ҷорҷ Вашингтон, пойтахти ИМА ва дигар сохторҳои маъмуриву давлатии кишвар ба номи ӯ номгузорӣ шудаанд.

Адабиёт

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • Ушаков В. А., Джордж Вашингтон: страницы истории, СПб., 2006
  • Американские президенты : 41 ист. портр. от Д. Вашингтона до Б. Клинтона / Под ред. Ю.Хайдекинга; Пер. с нем. Л. В. Седовой, Ростов н/Д; М. : Феникс : Зевс, 1997
  • Богучарский В. Я., Георг Вашингтон и основание Северо-Американских соединённых штатов, М., 1895
  • Анненская А. Н., Георг Вашингтон и война за независимость, СПб., Монтвид, ценз. 1899
  • Гизо, Франсуа, В борьбе за свободу : Очерки из жизни Вашингтона, СПб., 1907
  • Валуева-Мунт А. П., Джордж Вашингтон / Сост. А. П. Мунт, СПб, 1880
  • Яковлев Николай ,Вашингтон.- Ростов н/Д : издательство «Феникс»,1997.-544 с (ЖЗЛ)

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ Отцы-основатели ИМА: символы веры | Washington ProFile - International News & Information Agency
  2. ↑ 2.0 2.1 https://d-nb.info/gnd/11876439X/about/lds (ингл.) / German National Library
  3. ↑ http://www.anb.org/articles/02/02-00332.html
  4. ↑ 4.0 4.1 Lundy D. R. The Peerage (ингл.)
  5. ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
  6. ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
  7. ↑ Societies A. C. o. L., Press O. U., McDonald F. Washington, George (1732-1799), first president of the United States (ингл.) // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.0200332
  8. ↑ http://www.timelines.ws/subjects/Wine.HTML
  9. ↑ Вашингтон Джордж // Большая советская энциклопедия (рус.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  10. ↑ https://www.mountvernon.org/the-estate-gardens/location/washington-tomb
  11. ↑ OpenStreetMap(бис.) — 2004.
  12. ↑ Geographic Names Information System (ингл.)
  13. ↑ Kindred Britain
  14. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #11876439X // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Ҷорҷ_Вашингтон&oldid=1396815"