Binabago: Substance abuse

{{see also|Sakit sa paggamit ng sangkap}}
{{about|Pang-aabuso sa droga|ang Dice na album|Ang Album sa Pang-aabuso ng Droga (album)}}
<!-- Definition and symptoms -->
'''Pang-aabuso sa sangkap''', kilala rin bilang '''pang-aabuso sa droga''', ay isang naka-pattern na paggamit ng droga kung saan kinokonsumo ng gumagamit ang sangkap sa mga halaga o sa mga paraanna mapanganib sa sarili nila o sa ibang tao, at ay paraan ng [[kaugnay-ng-sangkap na sakit]]. Ang malawak na pagkakaibang kahulugan ng pang-aabuso sa droga ay ginagamit sa pampublikong kalusugan, medikal at kriminal na hustisyang konteksto. Sa ilang kaso, ang kriminal o [[anti-social na asal]] ay nagaganap kapag ang tao ay nasa ilalim ng impluwensiya ng gamot, at ang pangmatagalang personalidad ay nagbabago din sa mga indibiduwal.<ref name=Ksir>{{cite book|last=Ksir|first=Oakley Ray; Charles|title=Drugs, society, and human behavior|year=2002|publisher=McGraw-Hill|location=Boston [u.a.]|isbn=0072319631|edition=9th|url=https://books.google.com/books?id=CFBHAAAAMAAJ&dq=antisocial}}</ref>  Bilang karagdagan sa posibleng pisikal, social at sikolohikal na pinsala, ang paggamit ng ilang mga gamot ay maaari ding tumuloy sa mga kriminal na multa, bagaman ang mga ito ay malaki ang binabago depende sa lokal na hurisdiksiyon.<ref name="mosby">(2002). ''[[Mosby's Medical, Nursing & Allied Health Dictionary]]''. Sixth Edition. Drug abuse definition, p. 552. Nursing diagnoses, p. 2109. {{ISBN|0-323-01430-5}}.</ref>

<!-- Cause -->
Ang mga droga na pinakamadalas na kaugnay ng terminong ito: [[Ethanol|alkohol]], [[cannabis]], [[Barbiturate|mga barbiturate]], [[Benzodiazepine|mga benzodiazepine]], [[cocaine]], [[methaqualone]], [[mga opioid]] at ilang [[Substituted amphetamine|mga substituted amphetamine]]. Ang eksaktong pinagmulan ng pang-aabuso sa droga ay hindi malinaw, na ang dalawang nangungunang teorya ay: alinman sa henetikong disposiyon na natutunan mula sa ibang tao, o kaugalian na kung may mangyaring adiksiyon, lumalabas bilang hindi gumagaling na nakapipinsalang sakit.<ref>{{cite web|title=Addiction is a Chronic Disease|url=http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease|accessdate=2 July 2014|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140624122314/http://archives.drugabuse.gov/about/welcome/aboutdrugabuse/chronicdisease/|archivedate=24 June 2014|df=}}</ref>

<!-- Epidemiology -->
Noong 2010 mga 5% ng mga tao (230 milyon) ay gumamit ng pinagbabawal na sangkap.<ref name=UN2012/> Sa mga ito, 27 milyon ay may mataas na peligrong paggamit ng droga na kilala rin bilang umuulit na paggamit ng droga na nagdudulot ng pinsala sa kalusugan nila, mga sikolohikal na problema o mga social na problema na naglalagay sa kanila sa  peligro ng mga panganib na ito.<ref name=UN2012>{{Cite web|url=https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/WDR2012/WDR_2012_web_small.pdf|title=World Drug Report 2012|last=|first=|date=|website=|publisher=UNITED NATIONS|access-date=27 September 2016}}</ref><ref name=EMC2016>{{Cite web|url=http://www.emcdda.europa.eu/activities/hrdu|title=EMCDDA {{!}} Information on the high-risk drug use (HRDU) (formerly 'problem drug use' (PDU)) key indicator|website=www.emcdda.europa.eu|access-date=2016-09-27}}</ref> Noong 2015 ang mga sakit sa paggamit ng sangkap ay nagresulta sa 307,400 pagkamatay, tumaas mula sa 165,000 pagkamatay noong 1990.<ref name=GBD2015/><ref name=GDB2013>{{cite journal|last1=GBD 2013 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators|title=Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.|journal=Lancet|date=17 December 2014|pmid=25530442|doi=10.1016/S0140-6736(14)61682-2|pmc=4340604|volume=385|pages=117–71}}</ref> Sa mga ito, ang mga pinakamataas na bilang ay mula sa [[mga sakit sa paggamit ng alkohol]] sa 137,500, [[Sakit sa paggamit ng opioid|mga sakit sa oaggamit ng opioid]] sa 122,100 pagkamatay, [[Sakit sa paggamit ng amphetamine|mga sakit sa paggamit ng amphetamine]] sa 12,200 pagkamatay, at [[Sakit sa paggamit ng cocaine|mga sakit sa paggamit ng cocaine]] sa 11,100.<ref name=GBD2015>{{cite journal|last1=GBD 2015 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators.|title=Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.|journal=Lancet|date=8 October 2016|volume=388|issue=10053|pages=1459–1544|pmid=27733281|doi=10.1016/S0140-6736(16)31012-1|pmc=5388903}}</ref>
{{TOC limit|3}}


==See also==
{{Div col|colwidth=25em}}
*[[ΔFosB]]
*[[Addictive personality]]
*[[Alcohol abuse]]
*[[Combined drug intoxication]]
*[[Controlled Substances Act]]
*[[Drug addiction]]
*[[Drug overdose]]
*[[List of controlled drugs in the United Kingdom]]
*[[List of deaths from drug overdose and intoxication ]]
*[[Harm reduction]]
*[[Low-threshold treatment programs]]
*[[Needle-exchange programme]]
*[[Poly drug use]]
*[[Polysubstance abuse]]
*[[Substance use disorder]]
{{Div col end}}

==References==
{{reflist}}

== External links ==
{{Medical resources
|  DiseasesDB     = 3961
|  ICD10          = {{ICD10|F|10||f|10}}.1-{{ICD10|F|19||f|10}}
|  ICD9           = {{ICD9|305}}
|  ICDO           =
|  OMIM           =
|  MedlinePlus    = 001945
|  eMedicineSubj  =
|  eMedicineTopic =
|  MeshID         = D019966
}}
{{Commonscat}}
*{{dmoz|Health/Addictions/Substance_Abuse/}}
*[http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse Adverse Childhood Experiences: Risk Factors for Substance Misuse and Mental Health] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190110144840/http://www.samhsa.gov/capt/tools-learning-resources/aces-risk-factors-substance-misuse |date=2019-01-10 }} Dr. Robert Anda of the U.S. Centers for Disease Control describes the relation between childhood adversity and later ill-health, including substance abuse (video)
*[http://www.drugabuse.gov/ The National Institute on Drug Abuse]

{{Abuse}}
{{Drug use}}
{{Mental and behavioral disorders|selected = substances}}
{{Psychoactive substance use}}

{{DEFAULTSORT:Drug Abuse}}
[[Category:Substance abuse]]