[go: nahoru, domu]

İçeriğe atla

Çin Seddi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Geri alındı Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k Kemalsakin (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri döndürülerek, Tam Otomatize Taşeron Değişiklik İşçisi tarafından değiştirilmiş son sürüm geri getirildi.
Etiket: Geri döndürme
(20 kullanıcı tarafından yapılan 22 ara revizyon gösterilmiyor)
13. satır: 13. satır:
| Link = http://whc.unesco.org/en/list/438
| Link = http://whc.unesco.org/en/list/438
}}
}}
'''Çin Seddi''', [[Çin]]'in kuzeybatısı boyunca uzanan, Dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay körfezinde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho nehrini ikiye bölerek güneybatıya uzanır. [[Gobi Çölü]]'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.
'''Çin Seddi''', [[Çin]]'in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay Körfezi'nde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho Nehri'ni ikiye bölerek güneybatıya uzanır. [[Gobi Çölü]]'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.


Seddin yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte uzunluğu 8851.8<ref name=":0" /> kilometredir. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik settir. Ancak asıl inşaat, MÖ 221 ile MS 608 yılları arasında yapılmıştır. Bir diğer arkeolojik araştırmaya göre tüm kollarıyla birlikte toplam 21.196&nbsp;km uzunluğa sahiptir.diger bir özelliği ise Mete han tarafından yıkılmış olması🇹🇷
Seddin yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte uzunluğu 8.851,8<ref name=":0" /> kilometredir. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik settir. Ancak asıl inşaat, MÖ 221 ile MS 608 yılları arasında yapılmıştır. Bir diğer arkeolojik araştırmaya göre tüm kollarıyla birlikte toplam 21.196&nbsp;km uzunluğa sahiptir.


== Yapılış amacı ==
== Yapılış amacı ==
Çin'in [[Savaşan Beylikler Dönemi|Savaşan Beylikler döneminde]] (MÖ 403 - MÖ 221), Çin seddinin temeli 20'den fazla ayrı ayrı krallık tarafından atılmıştı. Chu, Qi, Yan, Wei, Han, Zhao, Qin Krallıkları birbirlerinden korunmak için sınırlarında ilk setleri inşa ettiler. Qin, Zhao, Yan krallıkları ise XiongNu, DongHu, LinHu, Hiung-nu'ların saldırılarını durdurmak ve ülkenin kuzey sınırlarını koruma amacıyla da inşa ettiler. Çin'in ilk İmparatoru [[Qin Shi Huang]], burayı boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi.
Çin'in [[Savaşan Beylikler Dönemi|Savaşan Beylikler Dönemi'nde]] (MÖ 403-MÖ 221), Çin Seddi'nin temeli yirmiden fazla ayrı ayrı krallık tarafından atılmıştı. Chu, Qi, Yan, Wei, Han, Zhao ve Qin krallıkları; birbirlerinden korunmak için sınırlarında ilk setleri inşa ettiler. Qin, Zhao, Yan krallıkları ise XiongNu, DongHu, LinHu ve Hiung-nuların saldırılarını durdurmak ve ülkenin kuzey sınırlarını koruma amacıyla da inşa ettiler. Çin'in ilk imparatoru [[Qin Shi Huang]], burayı boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi.


Bu devasa inşaata girişmekteki amacı konusunda tarihçiler farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Bunlardan bazıları:
Bu devasa inşaata girişmekteki amacı konusunda tarihçiler farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Bunlardan bazıları:
26. satır: 26. satır:
* Ülkenin tek yönetim altında birleştiğini içeriye ve dışarıya göstermek.
* Ülkenin tek yönetim altında birleştiğini içeriye ve dışarıya göstermek.


[[Dosya:Great Wall of China.jpeg|küçükresim|sol|275px|Çin Seddi]]
[[Dosya:Great Wall of China.jpeg|küçükresim|sol|upright=1.25|Çin Seddi]]
[[Dosya:Greatwall large.jpg|küçükresim|275px|Günümüze kadar kalan duvarın büyük bir kısımı [[Ming Hanedanı]] döneminde inşa edildi. 1986 yılında [[UNESCO]] [[Dünya Mirasları]] listesine eklenen Çin Seddi'nin toplam uzunluğu, [[Çin]] Devlet Kültürel Miraslar İdaresi ile Devlet Ölçme ve Haritalama Dairesi'nin 18 Nisan 2009 tarihli açıklamasına göre 8.851,8 kilometredir.<ref name=":0">{{Web kaynağı |url=http://www.sach.gov.cn/tabid/294/InfoID/17919/Default.aspx |başlık=Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Kültürel Miraslar İdaresi |erişimtarihi=15 Şubat 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100118095228/http://www.sach.gov.cn/tabid/294/InfoID/17919/Default.aspx |arşivtarihi=18 Ocak 2010 |ölüurl=evet }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8008108.stm |başlık=BBC |erişimtarihi=15 Şubat 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090428021944/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8008108.stm |arşivtarihi=28 Nisan 2009 |ölüurl=hayır }}</ref> ([[Herbert Ponting]] 1907)]]
[[Dosya:Greatwall large.jpg|küçükresim|upright=1.25|Günümüze kadar kalan duvarın büyük bir kısmı, [[Ming Hanedanı]] döneminde inşa edildi. 1986 yılında [[UNESCO]] [[Dünya Mirası listesi]] listesine eklenen Çin Seddi'nin toplam uzunluğu, [[Çin]] Devlet Kültürel Miraslar İdaresi ile Devlet Ölçme ve Haritalama Dairesinin 18 Nisan 2009 tarihli açıklamasına göre 8.851,8 kilometredir<ref name=":0">{{Web kaynağı |url=http://www.sach.gov.cn/tabid/294/InfoID/17919/Default.aspx |başlık=Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Kültürel Miraslar İdaresi |erişimtarihi=15 Şubat 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100118095228/http://www.sach.gov.cn/tabid/294/InfoID/17919/Default.aspx |arşivtarihi=18 Ocak 2010 |ölüurl=evet }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8008108.stm |başlık=BBC |erişimtarihi=15 Şubat 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090428021944/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8008108.stm |arşivtarihi=28 Nisan 2009 |ölüurl=hayır }}</ref> ([[Herbert Ponting]] 1907).]]
[[Dosya:Badaling China Great-Wall-of-China-01.jpg|küçükresim|sol|275px]]
[[Dosya:Badaling China Great-Wall-of-China-01.jpg|küçükresim|sol|upright=1.25]]


Qin Shi Huang MÖ 221 yılında daha önceki krallıkların yaptırdığı duvarları birleştirerek uzattı. MÖ 3. yüzyıldan MS 17. yüzyıla kadar Çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir. Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son hanedan Ming Hanedanı (1368-1644) olmuştur.
Qin Shi Huang, MÖ 221 yılında daha önceki krallıkların yaptırdığı duvarları birleştirerek uzattı. MÖ 3. yüzyıldan MS 17. yüzyıla kadar Çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir. Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son hanedan Ming Hanedanı (1368-1644) olmuştur.


Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Sanılanın aksine Çin seddinin tamamı tuğlalardan oluşmaz. Bazı yerleri çok zayıf, kuvvetsiz maddelerden yapılmıştır ve bu duvarlar çok kısadır.{{Kaynak belirt}} Bu zayıf duvarların amacı devleti saldırılardan korumak değil düşmanı yavaşlatmaktır.{{Kaynak belirt}} Genellikle duvarın yüksekliği 4-6 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır. Kalın olan yerlerin üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir. Kalın duvarlar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır. Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya olanak verecek şekilde birkaç sıra halinde yapılmıştır.
Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Sanılanın aksine Çin Seddi'nin tamamı tuğlalardan oluşmaz. Bazı yerleri çok zayıf, kuvvetsiz maddelerden yapılmıştır ve bu duvarlar çok kısadır.{{Kaynak belirt}} Bu zayıf duvarların amacı devleti saldırılardan korumak değil, düşmanı yavaşlatmaktır.{{Kaynak belirt}} Genellikle duvarın yüksekliği 4-6 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır. Kalın olan yerlerin üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir. Kalın duvarlar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır. Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya olanak verecek şekilde birkaç sıra halinde yapılmıştır.


Bu tarihî yapı, 7 Temmuz 2007 tarihinde, [[Dünyanın Yeni Yedi Harikası]]'ndan biri olarak seçilmiştir.
Bu tarihî yapı, 7 Temmuz 2007 tarihinde [[Dünyanın Yeni Yedi Harikası]]'ndan biri olarak seçilmiştir.


== Ayrıca bakınız ==
== Ayrıca bakınız ==
40. satır: 40. satır:


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{kaynakça}}


{{Çin'deki Dünya Mirası Alanları}}
{{Çin'deki Dünya Mirası Alanları}}

Sayfanın 08.23, 5 Temmuz 2024 tarihindeki hâli

Çin Seddi
UNESCO Dünya Mirası
Konum Çin
KriterKültürel: i, ii, iii, iv, vi
Referans438
Tescil1987 (11. oturum)
BölgeAsya-Pasifik

Çin Seddi, Çin'in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay Körfezi'nde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho Nehri'ni ikiye bölerek güneybatıya uzanır. Gobi Çölü'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.

Seddin yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte uzunluğu 8.851,8[1] kilometredir. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik settir. Ancak asıl inşaat, MÖ 221 ile MS 608 yılları arasında yapılmıştır. Bir diğer arkeolojik araştırmaya göre tüm kollarıyla birlikte toplam 21.196 km uzunluğa sahiptir.

Yapılış amacı

Çin'in Savaşan Beylikler Dönemi'nde (MÖ 403-MÖ 221), Çin Seddi'nin temeli yirmiden fazla ayrı ayrı krallık tarafından atılmıştı. Chu, Qi, Yan, Wei, Han, Zhao ve Qin krallıkları; birbirlerinden korunmak için sınırlarında ilk setleri inşa ettiler. Qin, Zhao, Yan krallıkları ise XiongNu, DongHu, LinHu ve Hiung-nuların saldırılarını durdurmak ve ülkenin kuzey sınırlarını koruma amacıyla da inşa ettiler. Çin'in ilk imparatoru Qin Shi Huang, burayı boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi.

Bu devasa inşaata girişmekteki amacı konusunda tarihçiler farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Bunlardan bazıları:

  • Ülkenin sınırlarını başta Hiung-nu (Büyük Hun İmparatorluğu) olmak üzere kuzeyden Çin'e karşı "Moğol" ve "Türk" boylarının saldırısına karşı savunmak.
  • Uzun savaşlar sonunda yıktığı beyliklerin esir düşen yöneticilerini sürgün ve ağır işe sürerek cezalandırmak.
  • Ülkeden kaçışları önlemek.
  • Ülkenin tek yönetim altında birleştiğini içeriye ve dışarıya göstermek.
Çin Seddi
Günümüze kadar kalan duvarın büyük bir kısmı, Ming Hanedanı döneminde inşa edildi. 1986 yılında UNESCO Dünya Mirası listesi listesine eklenen Çin Seddi'nin toplam uzunluğu, Çin Devlet Kültürel Miraslar İdaresi ile Devlet Ölçme ve Haritalama Dairesinin 18 Nisan 2009 tarihli açıklamasına göre 8.851,8 kilometredir[1][2] (Herbert Ponting 1907).

Qin Shi Huang, MÖ 221 yılında daha önceki krallıkların yaptırdığı duvarları birleştirerek uzattı. MÖ 3. yüzyıldan MS 17. yüzyıla kadar Çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir. Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son hanedan Ming Hanedanı (1368-1644) olmuştur.

Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Sanılanın aksine Çin Seddi'nin tamamı tuğlalardan oluşmaz. Bazı yerleri çok zayıf, kuvvetsiz maddelerden yapılmıştır ve bu duvarlar çok kısadır.[kaynak belirtilmeli] Bu zayıf duvarların amacı devleti saldırılardan korumak değil, düşmanı yavaşlatmaktır.[kaynak belirtilmeli] Genellikle duvarın yüksekliği 4-6 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır. Kalın olan yerlerin üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir. Kalın duvarlar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır. Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya olanak verecek şekilde birkaç sıra halinde yapılmıştır.

Bu tarihî yapı, 7 Temmuz 2007 tarihinde Dünyanın Yeni Yedi Harikası'ndan biri olarak seçilmiştir.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Great Wall of China ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ a b "Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Kültürel Miraslar İdaresi". 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010. 
  2. ^ "BBC". 28 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010.