Çin Seddi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k 78.166.222.224 (mesaj) tarafından yapılmış 1 değişiklik geri alındı: Nedensiz içerik silinmesi. |
Arşiv bağlantısı eklendi |
||
| (13 kullanıcı tarafından yapılan 15 ara revizyon gösterilmiyor) | |||
| 15. satır: | 15. satır: | ||
'''Çin Seddi''', [[Çin]]'in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay Körfezi'nde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho Nehri'ni ikiye bölerek güneybatıya uzanır. [[Gobi Çölü]]'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder. |
'''Çin Seddi''', [[Çin]]'in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay Körfezi'nde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho Nehri'ni ikiye bölerek güneybatıya uzanır. [[Gobi Çölü]]'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder. |
||
Son yıllarda yapılan arkeolojik araştırmaya göre Çin Seddi, tüm kollarıyla birlikte toplam 21.196 km uzunluğa sahiptir.<ref name="Great Wall of China CBC">{{Web kaynağı | url = https://www.cbc.ca/news/world/great-wall-of-china-even-longer-than-previously-thought-1.1263111 | başlık = Great Wall of China even longer than previously thought | yayıncı = [[Canadian Broadcasting Corporation]] | tarih = 6 Haziran 2012 | erişimtarihi = 6 Haziran 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20131214152338/https://www.cbc.ca/news/world/great-wall-of-china-even-longer-than-previously-thought-1.1263111 | arşivtarihi = 14 Aralık 2013}}</ref><ref name="ncha">{{Web kaynağı | farklıalfabebaşlık = zh:中国长城保护报告 | çeviribaşlık = Protection Report of the Great Wall of China | url = http://www.ncha.gov.cn/art/2016/11/30/art_722_135294.html | website = National Cultural Heritage Administration | arşivurl = https://web.archive.org/web/20191219120648/http://www.ncha.gov.cn/art/2016/11/30/art_722_135294.html | arşivtarihi = 19 Aralık 2019}}</ref> Seddin Ming Hanedanlığı döneminde yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte yapılmış duvar uzunluğu 8.851,8<ref name=":0">{{Web kaynağı |url=http://www.sach.gov.cn/tabid/294/InfoID/17919/Default.aspx |başlık=Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Kültürel Miraslar İdaresi |erişimtarihi=15 Şubat 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100118095228/http://www.sach.gov.cn/tabid/294/InfoID/17919/Default.aspx |arşivtarihi=18 Ocak 2010 |ölüurl=evet }}</ref> kilometredir. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik duvar bölümüdür. |
|||
Seddin yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte uzunluğu 8.851,8<ref name=":0" /> kilometredir. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik settir. Ancak asıl inşaat, MÖ 221 ile MS 608 yılları arasında yapılmıştır. Bir diğer arkeolojik araştırmaya göre tüm kollarıyla birlikte toplam 21.196 km uzunluğa sahiptir. |
|||
== Yapılış amacı == |
== Yapılış amacı == |
||
| 27. satır: | 27. satır: | ||
[[Dosya:Great Wall of China.jpeg|küçükresim|sol|upright=1.25|Çin Seddi]] |
[[Dosya:Great Wall of China.jpeg|küçükresim|sol|upright=1.25|Çin Seddi]] |
||
[[Dosya:Greatwall large.jpg|küçükresim|upright=1.25|Günümüze kadar kalan duvarın büyük bir kısmı, [[Ming Hanedanı]] döneminde inşa edildi. 1986 yılında [[UNESCO]] [[Dünya Mirası listesi]] listesine eklenen Çin Seddi'nin toplam uzunluğu, [[Çin]] Devlet Kültürel Miraslar İdaresi ile Devlet Ölçme ve Haritalama Dairesinin 18 Nisan 2009 tarihli açıklamasına göre 8.851,8 kilometredir |
[[Dosya:Greatwall large.jpg|küçükresim|upright=1.25|Günümüze kadar kalan duvarın büyük bir kısmı, [[Ming Hanedanı]] döneminde inşa edildi. 1986 yılında [[UNESCO]] [[Dünya Mirası listesi]] listesine eklenen Çin Seddi'nin toplam uzunluğu, [[Çin]] Devlet Kültürel Miraslar İdaresi ile Devlet Ölçme ve Haritalama Dairesinin 18 Nisan 2009 tarihli açıklamasına göre 8.851,8 kilometredir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8008108.stm |başlık=BBC |erişimtarihi=15 Şubat 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090428021944/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8008108.stm |arşivtarihi=28 Nisan 2009 |ölüurl=hayır }}</ref> ([[Herbert Ponting]] 1907).]] |
||
[[Dosya:Badaling China Great-Wall-of-China-01.jpg|küçükresim|sol|upright=1.25]] |
[[Dosya:Badaling China Great-Wall-of-China-01.jpg|küçükresim|sol|upright=1.25]] |
||
| 34. satır: | 34. satır: | ||
Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Sanılanın aksine Çin Seddi'nin tamamı tuğlalardan oluşmaz. Bazı yerleri çok zayıf, kuvvetsiz maddelerden yapılmıştır ve bu duvarlar çok kısadır.{{Kaynak belirt}} Bu zayıf duvarların amacı devleti saldırılardan korumak değil, düşmanı yavaşlatmaktır.{{Kaynak belirt}} Genellikle duvarın yüksekliği 4-6 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır. Kalın olan yerlerin üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir. Kalın duvarlar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır. Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya olanak verecek şekilde birkaç sıra halinde yapılmıştır. |
Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Sanılanın aksine Çin Seddi'nin tamamı tuğlalardan oluşmaz. Bazı yerleri çok zayıf, kuvvetsiz maddelerden yapılmıştır ve bu duvarlar çok kısadır.{{Kaynak belirt}} Bu zayıf duvarların amacı devleti saldırılardan korumak değil, düşmanı yavaşlatmaktır.{{Kaynak belirt}} Genellikle duvarın yüksekliği 4-6 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır. Kalın olan yerlerin üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir. Kalın duvarlar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır. Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya olanak verecek şekilde birkaç sıra halinde yapılmıştır. |
||
Bu tarihî yapı, 7 Temmuz |
Bu tarihî yapı, 7 Temmuz 2027 tarihinde [[Dünyanın Yeni Yedi Harikası]]'ndan biri olarak seçilecektir. |
||
== Ayrıca bakınız == |
== Ayrıca bakınız == |
||
| 40. satır: | 40. satır: | ||
== Kaynakça == |
== Kaynakça == |
||
{{kaynakça |
{{kaynakça}} |
||
{{Çin'deki Dünya Mirası Alanları}} |
{{Çin'deki Dünya Mirası Alanları}} |
||
15.33, 9 Kasım 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |  Çin |
| Kriter | Kültürel: i, ii, iii, iv, vi |
| Referans | 438 |
| Tescil | 1987 (11. oturum) |
| Bölge | Asya-Pasifik |
Çin Seddi, Çin'in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay Körfezi'nde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho Nehri'ni ikiye bölerek güneybatıya uzanır. Gobi Çölü'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.
Son yıllarda yapılan arkeolojik araştırmaya göre Çin Seddi, tüm kollarıyla birlikte toplam 21.196 km uzunluğa sahiptir.[1][2] Seddin Ming Hanedanlığı döneminde yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte yapılmış duvar uzunluğu 8.851,8[3] kilometredir. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik duvar bölümüdür.
Yapılış amacı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çin'in Savaşan Beylikler Dönemi'nde (MÖ 403-MÖ 221), Çin Seddi'nin temeli yirmiden fazla ayrı ayrı krallık tarafından atılmıştı. Chu, Qi, Yan, Wei, Han, Zhao ve Qin krallıkları; birbirlerinden korunmak için sınırlarında ilk setleri inşa ettiler. Qin, Zhao, Yan krallıkları ise XiongNu, DongHu, LinHu ve Hiung-nuların saldırılarını durdurmak ve ülkenin kuzey sınırlarını koruma amacıyla da inşa ettiler. Çin'in ilk imparatoru Qin Shi Huang, burayı boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi.
Bu devasa inşaata girişmekteki amacı konusunda tarihçiler farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Bunlardan bazıları:
- Ülkenin sınırlarını başta Hiung-nu (Büyük Hun İmparatorluğu) olmak üzere kuzeyden Çin'e karşı "Moğol" ve "Türk" boylarının saldırısına karşı savunmak.
- Uzun savaşlar sonunda yıktığı beyliklerin esir düşen yöneticilerini sürgün ve ağır işe sürerek cezalandırmak.
- Ülkeden kaçışları önlemek.
- Ülkenin tek yönetim altında birleştiğini içeriye ve dışarıya göstermek.
Qin Shi Huang, MÖ 221 yılında daha önceki krallıkların yaptırdığı duvarları birleştirerek uzattı. MÖ 3. yüzyıldan MS 17. yüzyıla kadar Çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir. Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son hanedan Ming Hanedanı (1368-1644) olmuştur.
Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Sanılanın aksine Çin Seddi'nin tamamı tuğlalardan oluşmaz. Bazı yerleri çok zayıf, kuvvetsiz maddelerden yapılmıştır ve bu duvarlar çok kısadır.[kaynak belirtilmeli] Bu zayıf duvarların amacı devleti saldırılardan korumak değil, düşmanı yavaşlatmaktır.[kaynak belirtilmeli] Genellikle duvarın yüksekliği 4-6 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır. Kalın olan yerlerin üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir. Kalın duvarlar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır. Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya olanak verecek şekilde birkaç sıra halinde yapılmıştır.
Bu tarihî yapı, 7 Temmuz 2027 tarihinde Dünyanın Yeni Yedi Harikası'ndan biri olarak seçilecektir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Great Wall of China even longer than previously thought". Canadian Broadcasting Corporation. 6 Haziran 2012. 14 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2012.
- ^ 中国长城保护报告 [Protection Report of the Great Wall of China]. National Cultural Heritage Administration. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Kültürel Miraslar İdaresi". 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010.
- ^ "BBC". 28 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010.
