Alkil: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Düzeltme. |
k ., Görsellerde ölçekleme faktörüne geçiliyor, bkz tartışma |
||
(7 kullanıcı tarafından yapılan 7 ara revizyon gösterilmiyor) | |||
1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:Various Presentations of an Alkyl Group V.1.png| |
[[Dosya:Various Presentations of an Alkyl Group V.1.png|küçükresim|upright=0.68|Alkil grupların yapısını gösteren çeşitli görsel yapı formülleri. Burada <span style="color:blue;">'''maviyle'''</span> işaretlenen ''iso''-Butil grubu’dur.]] |
||
'''Alkil''', bir [[alkan]] [[molekül]]ünden bir [[hidrojen]] [[atom]]unun koparılmasıyla türeyen ve genel formülü, C<sub>n</sub>H<sub>2n+1</sub> olan tek değerli grup. Alkil grubu genellikle R ile gösterilir. Birer alkil olan [[metil]] (CH<sub>3</sub>-), [[etil]] (C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>-) ve [[propil]] (CH<sub>3</sub>-CH<sub>2</sub>-CH<sub>2</sub>-) grupları birer alkan olan [[metan]] (CH<sub>4</sub>), [[etan]] (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>) ve [[propan]]dan (C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>) türemiştir. |
'''Alkil''', bir [[alkan]] [[molekül]]ünden bir [[hidrojen]] [[atom]]unun koparılmasıyla türeyen ve genel formülü, C<sub>n</sub>H<sub>2n+1</sub> olan tek değerli grup. Alkil grubu genellikle R ile gösterilir. Birer alkil olan [[metil]] (CH<sub>3</sub>-), [[etil]] (C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>-) ve [[propil]] (CH<sub>3</sub>-CH<sub>2</sub>-CH<sub>2</sub>-) grupları birer alkan olan [[metan]] (CH<sub>4</sub>), [[etan]] (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>) ve [[propan]]dan (C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>) türemiştir. |
||
7. satır: | 7. satır: | ||
Alkilleme, [[hidrokarbonlar]]ın parçalandığı [[kraking]] işleminin tam tersidir. |
Alkilleme, [[hidrokarbonlar]]ın parçalandığı [[kraking]] işleminin tam tersidir. |
||
==Bazı |
== Bazı alkil grupları == |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|+ Bazı Alkil-grubların |
|+ Bazı Alkil-grubların sistematik ve klasik isimler. Burada <span style="color:blue;">'''maviyle'''</span> işaretlenen kısım Alkil-grubu .<br/>X olarak işaretlenen kısım ise tek bağ yapmış kalıntılardır. Örneğim: halogenler, hidroksil grubları... |
||
|- style="background: #DDFFDD;" |
|- style="background: #DDFFDD;" |
||
! Yapısındaki<br />C-Atomu |
! Yapısındaki<br />C-Atomu |
||
23. satır: | 23. satır: | ||
| |
| |
||
| Me |
| Me |
||
| [[ |
| [[Dosya:Alkylgroup1 Structural Formulae V.1.png|60px]] |
||
| yok |
| yok |
||
|- |
|- |
||
30. satır: | 30. satır: | ||
| |
| |
||
| Et |
| Et |
||
| [[ |
| [[Dosya:Alkylgroup2 Structural Formulae V.1.png|110px]] |
||
| yok |
| yok |
||
|- |
|- |
||
37. satır: | 37. satır: | ||
| |
| |
||
| |
| |
||
| [[ |
| [[Dosya:Alkylgroup3 Structural Formulae V.1.png|170px]] |
||
| [[ |
| [[Dosya:Alkylgroup6 Structural Formulae V.1.png|88px]] |
||
|- |
|- |
||
| 4 |
| 4 |
||
44. satır: | 44. satır: | ||
| |
| |
||
| |
| |
||
| [[ |
| [[Dosya:Alkylgroup4 Structural Formulae V.1.png|200px]] |
||
| 3 izomer |
| 3 izomer |
||
|- |
|- |
||
51. satır: | 51. satır: | ||
| Valeril |
| Valeril |
||
| |
| |
||
| [[ |
| [[Dosya:Alkylgroup5 Structural Formulae V.1.png|250px]] |
||
| 8 Isomere |
| 8 Isomere |
||
|- |
|- |
||
89. satır: | 89. satır: | ||
| birçok izmomer |
| birçok izmomer |
||
|} |
|} |
||
{{Otorite kontrolü}} |
|||
[[Kategori:Alkil grupları| ]] |
[[Kategori:Alkil grupları| ]] |
14.11, 18 Eylül 2023 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.
Alkil, bir alkan molekülünden bir hidrojen atomunun koparılmasıyla türeyen ve genel formülü, CnH2n+1 olan tek değerli grup. Alkil grubu genellikle R ile gösterilir. Birer alkil olan metil (CH3-), etil (C2H5-) ve propil (CH3-CH2-CH2-) grupları birer alkan olan metan (CH4), etan (C2H6) ve propandan (C3H8) türemiştir.
Alkilleme
[değiştir | kaynağı değiştir]Petrol rafinasyonunda, alken (olefin) moleküllerine alkil gruplarının eklenmesi işlemidir. Gaz halindeki bir alkenler karşımının, alkil grupları veren gaz halindeki bir alkanla birleşerek yüksek oktanlı sıvı benzine dönüştüğü bir yoğunlaşma tepkimesi alkillemenin en mühim misallerindendir. Tepkime sırasında, küçük alkil grupları daha büyük moleküller teşekkül ettirecek biçimde birleşerek benzin gibi sıvı bir ürün verir.
Alkilleme, hidrokarbonların parçalandığı kraking işleminin tam tersidir.
Bazı alkil grupları
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapısındaki C-Atomu |
Sistematik ismi | Trivialname | Kısaltması | Yapıformülü | Izomerleri |
---|---|---|---|---|---|
1 | Metil | Me | yok | ||
2 | Etil | Et | yok | ||
3 | Propil | ||||
4 | Butil | 3 izomer | |||
5 | Pentil | Valeril | 8 Isomere | ||
6 | Heksil | Kapron | birçok izmomer | ||
7 | Heptil | Önanthil | birçok izmomer | ||
8 | Oktill | Capril | birçok izmomer | ||
9 | Nonil- | Pelargonil | birçok izmomer | ||
10 | Dekil | Kaprin | birçok izmomer |