[go: nahoru, domu]

İçeriğe atla

Filozof: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ata Barış (mesaj | katkılar)
Gerekçe: Reklam amaçlı değişiklik
Etiket: Elle geri alma
SpdyBot (mesaj | katkılar)
k Etimoloji: Bot: genel dz. ve madde bakımı (hata bildir)
(13 kullanıcı tarafından yapılan 13 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
[[Dosya:"The School of Athens" by Raffaello Sanzio da Urbino.jpg|küçükresim|300px| [[Raffaello Sanzio|Raphael]]'in 1509–1511 tarihli ''[[Atina Okulu]]'' tablosu, [[Platon]], ve [[Aristoteles]]'i (ortada) diğer antik filozoflarla bilgi alışverişinde bulunurken tasvir eder.]]
[[Dosya:"The School of Athens" by Raffaello Sanzio da Urbino.jpg|küçükresim|upright=1.36| [[Raffaello Sanzio|Raphael]]'in 1509–1511 tarihli ''[[Atina Okulu]]'' tablosu, [[Platon]] ve [[Aristoteles]]'i (ortada) diğer antik filozoflarla bilgi alışverişinde bulunurken tasvir eder.]]
{{Felsefe kenar}}
{{Felsefe kenar}}
'''Filozof''', [[felsefe]] ile uğraşan kişidir. Filozof kelimesi [[Antik Yunanca]] bilgelik aşığı anlamına gelen φιλόσοφος (filasofos) kelimesinden gelir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.milliyet.com.tr/egitim/filozof-ne-demek-tdkda-filozofluk-filizoflasma-ve-filozofik-kelimelerinin-anlami-nedir-6204439 |başlık=Filozof Ne Demek? Tdk'da Filozofluk, Filizoflaşma Ve Filozofik Kelimelerinin Anlamı Nedir? |erişimtarihi=7 Şubat 2021 |arşivtarihi=17 Mayıs 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200517024445/https://www.milliyet.com.tr/egitim/filozof-ne-demek-tdkda-filozofluk-filizoflasma-ve-filozofik-kelimelerinin-anlami-nedir-6204439 |dil=Türkçe |çalışma=Milliyet}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://listelist.com/filozof-nedir/ |başlık=Filozof: Fikirleri Dilden Ulaşan Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Kişiler |erişimtarihi=7 Şubat 2021 |arşivtarihi=22 Şubat 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200222220002/https://listelist.com/filozof-nedir/ |tarih=22 Şubat 2020 |dil=Türkçe |çalışma=ListeList}}</ref> Ciceron ve [[Laertios Diogenes|Diogenes Laertius]]’un, [[Platon|Eflâtun]]’un öğrencisi Herakleides Pontikos’un bugün elde bulunmayan bir eserine dayanarak verdikleri pek kesin olmayan bir rivayete göre filozof kelimesini ilk kullanan düşünür [[Pisagor]] olmuştur. (MÖ 6. yüzyıl)<ref>{{Web kaynağı |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/filozof |başlık=FİLOZOF - TDV İslâm Ansiklopedisi |erişimtarihi=7 Şubat 2021 |arşivtarihi=28 Eylül 2019 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190928124339/https://islamansiklopedisi.org.tr/filozof |dil=Türkçe |çalışma=TDV İslam Ansiklopedisi}}</ref>
'''Filozof''', [[felsefe]] ile uğraşan [[kişi]]dir. Filozof kelimesi [[Antik Yunanca]] bilgelik aşığı anlamına gelen φιλόσοφος (filasofos) kelimesinden gelir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.milliyet.com.tr/egitim/filozof-ne-demek-tdkda-filozofluk-filizoflasma-ve-filozofik-kelimelerinin-anlami-nedir-6204439 |başlık=Filozof Ne Demek? Tdk'da Filozofluk, Filizoflaşma Ve Filozofik Kelimelerinin Anlamı Nedir? |erişimtarihi=7 Şubat 2021 |arşivtarihi=17 Mayıs 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200517024445/https://www.milliyet.com.tr/egitim/filozof-ne-demek-tdkda-filozofluk-filizoflasma-ve-filozofik-kelimelerinin-anlami-nedir-6204439 |dil=Türkçe |çalışma=Milliyet}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://listelist.com/filozof-nedir/ |başlık=Filozof: Fikirleri Dilden Ulaşan Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Kişiler |erişimtarihi=7 Şubat 2021 |arşivtarihi=22 Şubat 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200222220002/https://listelist.com/filozof-nedir/ |tarih=22 Şubat 2020 |dil=Türkçe |çalışma=ListeList}}</ref> Cicero ve [[Laertios Diogenes|Diogenes Laertius]]’un, [[Platon|Eflâtun]]’un öğrencisi Herakleides Pontikos’un bugün elde bulunmayan bir eserine dayanarak verdikleri pek kesin olmayan bir rivayete göre filozof kelimesini ilk kullanan düşünür [[Pisagor]] olmuştur. (MÖ 6. yüzyıl)<ref>{{Web kaynağı |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/filozof |başlık=FİLOZOF - TDV İslâm Ansiklopedisi |erişimtarihi=7 Şubat 2021 |arşivtarihi=28 Eylül 2019 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190928124339/https://islamansiklopedisi.org.tr/filozof |dil=Türkçe |çalışma=TDV İslam Ansiklopedisi}}</ref>


Klasik anlamda, bir filozof, belirli bir yaşam tarzına göre yaşayan, insanlık durumuyla ilgili varoluşsal soruları çözmeye odaklanan biriydi; teoriler üzerine söylem yapmaları veya yazarlar hakkında yorum yapmaları gerekli değildi.<ref>[[Pierre Hadot]], ''The Inner Citadel''. p. 4</ref> Kendilerini bu yaşam tarzına en zorlu şekilde adamış olanlar filozof olarak kabul edilirdi ve tipik olarak [[Helenistik felsefe]]yi izlerlerdi.
Klasik anlamda, bir filozof, belirli bir yaşam tarzına göre yaşayan, insanlık durumuyla ilgili varoluşsal soruları çözmeye odaklanan biriydi; teoriler üzerine söylem yapmaları veya yazarlar hakkında yorum yapmaları gerekli değildi.<ref>[[Pierre Hadot]], ''The Inner Citadel''. p. 4</ref> Kendilerini bu yaşam tarzına en zorlu şekilde adamış olanlar filozof olarak kabul edilirdi ve tipik olarak [[Helenistik felsefe]]yi izlerlerdi.


Modern anlamda bir filozof, [[estetik]], [[etik]], [[epistemoloji]], [[bilim felsefesi]], [[mantık]], [[metafizik]], sosyal teori, [[din felsefesi]] ve [[siyaset felsefesi]] gibi bir veya daha fazla felsefe dalına katkıda bulunan bir [[entelektüel]]dir. Bir filozof aynı zamanda [[sanat]], [[tarih]], [[ekonomi]], [[sosyoloji]], [[psikoloji]], [[dilbilim]], [[antropoloji]], [[İlahiyat|teoloji]] ve [[Siyaset|politika]] gibi yüzyıllar boyunca felsefeden ayrılan [[beşeri bilimler]] veya diğer bilimlerde çalışmış biri olabilir.<ref>{{Ansiklopedi kaynağı |editör1-soyadı=Shook |editör1-ad=John R. |sözlük=Dictionary of Modern American philosophers |tarih=2010 |basım=online |yayıncı=Oxford University Press |yer=New York |isbn=9780199754663 |bölüm=Introduction |oclc=686766412 |alıntı=The label of "philosopher" has been broadly applied in this Dictionary to intellectuals who have made philosophical contributions regardless of an academic career or professional title. The wide scope of philosophical activity across the timespan of this dictionary would now be classed among the various humanities and social sciences which gradually separated from philosophy over the last one hundred and fifty years. Many figures included were not academic philosophers but did work at the philosophical foundations of such fields as pedagogy, rhetoric, the arts, history, politics, economics, sociology,turtles , psychology, linguistics, anthropology, religion, and theology. Philosophy proper is heavily represented, of course, encompassing the traditional areas of metaphysics, ontology, epistemology, logic, ethics, social/political theory, and aesthetics, along with the narrower fields of philosophy of science, philosophy of mind, philosophy of language, philosophy of law, applied ethics, philosophy of religion, and so forth}}</ref>
Modern anlamda bir filozof, [[estetik]], [[etik]], [[epistemoloji]], [[bilim felsefesi]], [[mantık]], [[metafizik]], [[sosyal teori]], [[din felsefesi]] ve [[siyaset felsefesi]] gibi bir veya daha fazla felsefe dalına katkıda bulunan bir [[entelektüel]]dir. Bir filozof aynı zamanda [[sanat]], [[tarih]], [[ekonomi]], [[sosyoloji]], [[psikoloji]], [[dilbilim]], [[antropoloji]], [[İlahiyat|teoloji]] ve [[Siyaset|politika]] gibi yüzyıllar boyunca felsefeden ayrılan [[beşeri bilimler]] veya diğer bilimlerde çalışmış biri olabilir.<ref>{{Ansiklopedi kaynağı |editör1-soyadı=Shook |editör1-ad=John R. |sözlük=Dictionary of Modern American philosophers |tarih=2010 |basım=online |yayıncı=Oxford University Press |yer=New York |isbn=9780199754663 |bölüm=Introduction |oclc=686766412 |alıntı=The label of "philosopher" has been broadly applied in this Dictionary to intellectuals who have made philosophical contributions regardless of an academic career or professional title. The wide scope of philosophical activity across the timespan of this dictionary would now be classed among the various humanities and social sciences which gradually separated from philosophy over the last one hundred and fifty years. Many figures included were not academic philosophers but did work at the philosophical foundations of such fields as pedagogy, rhetoric, the arts, history, politics, economics, sociology,turtles, psychology, linguistics, anthropology, religion, and theology. Philosophy proper is heavily represented, of course, encompassing the traditional areas of metaphysics, ontology, epistemology, logic, ethics, social/political theory, and aesthetics, along with the narrower fields of philosophy of science, philosophy of mind, philosophy of language, philosophy of law, applied ethics, philosophy of religion, and so forth}}</ref>


== Ayrıca bakınız ==
== Ayrıca bakınız ==
11. satır: 11. satır:
* [[Antik Yunanistan|Antik Yunan]]
* [[Antik Yunanistan|Antik Yunan]]
* [[Tasavvuf|Sufilik]]
* [[Tasavvuf|Sufilik]]
* [[Filozoflar kronolojisi]]

== Etimoloji ==
Arapça ''faylasūf'' veya ''fīlasūf'' فيلسوف  "felsefe ile uğraşan" kelimesinden alıntıdır. Arapça kelime ise Eski Yunancadaki ''philósophos'' (φιλόσοφος)  "bilgelik seven, felsefe ile uğraşan" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: Pisagor, Yun. filozof (MÖ 5. yy).) Bu kelime Eski Yunanca ''philéō'' (φιλέω) "sevmek" ile Eski Yunanca ''sophós'' (σοφός)  "bilge, bilgin, üstat" kelimelerinin birleşimidir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.etimolojiturkce.com/kelime/filozof | başlık = Filozof Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji | erişimtarihi = 8 Haziran 2024 | dil = Türkçe | çalışma = www.etimolojiturkce.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160426000423/https://www.etimolojiturkce.com/kelime/filozof | arşivtarihi = 26 Nisan 2016}}</ref>


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{kaynakça}}
{{Felsefe-taslak}}
{{Felsefe-taslak}}
{{Otorite kontrolü}}
{{Otorite kontrolü}}

Sayfanın 22.01, 20 Haziran 2024 tarihindeki hâli

Raphael'in 1509–1511 tarihli Atina Okulu tablosu, Platon ve Aristoteles'i (ortada) diğer antik filozoflarla bilgi alışverişinde bulunurken tasvir eder.

Filozof, felsefe ile uğraşan kişidir. Filozof kelimesi Antik Yunanca bilgelik aşığı anlamına gelen φιλόσοφος (filasofos) kelimesinden gelir.[1][2] Cicero ve Diogenes Laertius’un, Eflâtun’un öğrencisi Herakleides Pontikos’un bugün elde bulunmayan bir eserine dayanarak verdikleri pek kesin olmayan bir rivayete göre filozof kelimesini ilk kullanan düşünür Pisagor olmuştur. (MÖ 6. yüzyıl)[3]

Klasik anlamda, bir filozof, belirli bir yaşam tarzına göre yaşayan, insanlık durumuyla ilgili varoluşsal soruları çözmeye odaklanan biriydi; teoriler üzerine söylem yapmaları veya yazarlar hakkında yorum yapmaları gerekli değildi.[4] Kendilerini bu yaşam tarzına en zorlu şekilde adamış olanlar filozof olarak kabul edilirdi ve tipik olarak Helenistik felsefeyi izlerlerdi.

Modern anlamda bir filozof, estetik, etik, epistemoloji, bilim felsefesi, mantık, metafizik, sosyal teori, din felsefesi ve siyaset felsefesi gibi bir veya daha fazla felsefe dalına katkıda bulunan bir entelektüeldir. Bir filozof aynı zamanda sanat, tarih, ekonomi, sosyoloji, psikoloji, dilbilim, antropoloji, teoloji ve politika gibi yüzyıllar boyunca felsefeden ayrılan beşeri bilimler veya diğer bilimlerde çalışmış biri olabilir.[5]

Ayrıca bakınız

Etimoloji

Arapça faylasūf veya fīlasūf فيلسوف  "felsefe ile uğraşan" kelimesinden alıntıdır. Arapça kelime ise Eski Yunancadaki philósophos (φιλόσοφος)  "bilgelik seven, felsefe ile uğraşan" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: Pisagor, Yun. filozof (MÖ 5. yy).) Bu kelime Eski Yunanca philéō (φιλέω) "sevmek" ile Eski Yunanca sophós (σοφός)  "bilge, bilgin, üstat" kelimelerinin birleşimidir.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Filozof Ne Demek? Tdk'da Filozofluk, Filizoflaşma Ve Filozofik Kelimelerinin Anlamı Nedir?". Milliyet. 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021. 
  2. ^ "Filozof: Fikirleri Dilden Ulaşan Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Kişiler". ListeList. 22 Şubat 2020. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021. 
  3. ^ "FİLOZOF - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021. 
  4. ^ Pierre Hadot, The Inner Citadel. p. 4
  5. ^ Shook, John R., (Ed.) (2010). "Introduction". Dictionary of Modern American philosophers (online bas.). New York: Oxford University Press. ISBN 9780199754663. OCLC 686766412. The label of "philosopher" has been broadly applied in this Dictionary to intellectuals who have made philosophical contributions regardless of an academic career or professional title. The wide scope of philosophical activity across the timespan of this dictionary would now be classed among the various humanities and social sciences which gradually separated from philosophy over the last one hundred and fifty years. Many figures included were not academic philosophers but did work at the philosophical foundations of such fields as pedagogy, rhetoric, the arts, history, politics, economics, sociology,turtles, psychology, linguistics, anthropology, religion, and theology. Philosophy proper is heavily represented, of course, encompassing the traditional areas of metaphysics, ontology, epistemology, logic, ethics, social/political theory, and aesthetics, along with the narrower fields of philosophy of science, philosophy of mind, philosophy of language, philosophy of law, applied ethics, philosophy of religion, and so forth 
  6. ^ "Filozof Kelime Kökeni, Kelimesinin Anlamı - Etimoloji". www.etimolojiturkce.com. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2024.