Halep: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
Erlik.khan (mesaj | katkılar) Gerekçe:Vandalizm |
||
| 55. satır: | 55. satır: | ||
'''Halep''' ([[Arapça]]: '''حلب''' {{IPA|ˈħalab}}), [[Suriye]]'de bir şehirdir. Halep merkezinin [[2007]] nüfusu 1.7 milyon civarında olup, Halep'e bağlı olan yerleşim yerleri ile toplam nüfusu 4.393.000 'dir.<ref>[[:en:Aleppo|İngilizce Wikipedia Halep(Aleppo) maddesi]]</ref> ''Halep'' [[Arapça]]'da ve diğer bazı [[Sami dilleri]]nde ''süt veren'' demektir. [[Halep ili]]nin de merkezidir. |
'''Halep''' ([[Arapça]]: '''حلب''' {{IPA|ˈħalab}}), [[Suriye]]'de bir şehirdir. Halep merkezinin [[2007]] nüfusu 1.7 milyon civarında olup, Halep'e bağlı olan yerleşim yerleri ile toplam nüfusu 4.393.000 'dir.<ref>[[:en:Aleppo|İngilizce Wikipedia Halep(Aleppo) maddesi]]</ref> ''Halep'' [[Arapça]]'da ve diğer bazı [[Sami dilleri]]nde ''süt veren'' demektir. [[Halep ili]]nin de merkezidir. |
||
Halep, [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun en önemli kentleri arasında yer almış, [[Türkçe]] deyimlere ve [[Türk edebiyatı]]na yerleşmiştir. "Halep oradaysa arşın burada" deyimi, [[Aşık Ömer]]'in "İşte geldim gidiyorum şen olasın Halep şehri" beyiti, [[Aşık Emrah]]'ın sevdiğini Halep'te araması, [[Kerem ile Aslı|Kerem'in Aslı'nın]] ateşine Halep'te yanıp kül olması bu meyanda sayılabilir. |
|||
Tarihi MÖ 3000'li yıllara uzanan Halep Kalesi'nde çeşitli [[Mezopotamya]] devletleri, [[Roma İmparatorluğu]], [[Bizans İmparatorluğu]], [[Araplar (halk)|Arap]] hakimiyeti, [[Emeviler]], [[Abbasiler]], [[Hamdaniler]], [[Mirdasiler]], [[Ukayliler]] çok kısa bir süreliğine [[Büyük Selçuklu Devleti]] ve [[Osmanlı İmparatorluğu]] devirleri yaşanmıştır. [[I. Dünya Savaşı]] sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun ortadan kalkmasından sonra bir müddet [[Fransızlar]]da kaldıktan sonra, Suriye Devleti kurulmuştur. Suriye'nin sürekli ticaret ve üretim merkezlerinden biri olmuştur. |
Tarihi MÖ 3000'li yıllara uzanan Halep Kalesi'nde çeşitli [[Mezopotamya]] devletleri, [[Roma İmparatorluğu]], [[Bizans İmparatorluğu]], [[Araplar (halk)|Arap]] hakimiyeti, [[Emeviler]], [[Abbasiler]], [[Hamdaniler]], [[Mirdasiler]], [[Ukayliler]] çok kısa bir süreliğine [[Büyük Selçuklu Devleti]] ve [[Osmanlı İmparatorluğu]] devirleri yaşanmıştır. [[I. Dünya Savaşı]] sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun ortadan kalkmasından sonra bir müddet [[Fransızlar]]da kaldıktan sonra, Suriye Devleti kurulmuştur. Suriye'nin sürekli ticaret ve üretim merkezlerinden biri olmuştur. |
||
| 62. satır: | 63. satır: | ||
Osmanlı şehirciliğinin klasik bir örneği olan Halep'in özelliklerinden biri de [[Kayşani]] ismindeki taş cinsinin yapılarda kullanılmasıdır. [[Halep Kalesi]], hanlar, hamamlar, çarşılar, camiler ([[Halep Ulu Camii]] dahil), medreseler bu taşlardan yapılmıştır. Halepliler günümüzde bile evlerini taş kaplama yapmaya devam etmektedir. [[Selçuklu]], [[Eyyubi]], [[Memlük]] ve Osmanlı izlerini taşıyan Halep; [[Bursa]], [[Konya]], [[İstanbul]]'un bir alaşımı gibidir. |
Osmanlı şehirciliğinin klasik bir örneği olan Halep'in özelliklerinden biri de [[Kayşani]] ismindeki taş cinsinin yapılarda kullanılmasıdır. [[Halep Kalesi]], hanlar, hamamlar, çarşılar, camiler ([[Halep Ulu Camii]] dahil), medreseler bu taşlardan yapılmıştır. Halepliler günümüzde bile evlerini taş kaplama yapmaya devam etmektedir. [[Selçuklu]], [[Eyyubi]], [[Memlük]] ve Osmanlı izlerini taşıyan Halep; [[Bursa]], [[Konya]], [[İstanbul]]'un bir alaşımı gibidir. |
||
Halep'te birçok etnik kökenden topluluk yaşamaktadır. Halep'in nüfus yapısı esas itibari ile Arap ve |
Halep'te birçok etnik kökenden topluluk yaşamaktadır. Halep'in nüfus yapısı esas itibari ile Arap ve Türkmen'lerden oluşmaktadır çok az sayıda Ermeni, Asuri, Yahudi, Kürt, Çerkez' de şehirde yaşamaktadır. Şehir merkezinin nüfusu 2011 tahminine göre 1.7 milyon, çevresi ile birlikte 4 milyondan fazla olduğu tahmin ediliyor. şehrin tahmini nüfus oranı ise şöyledir; 50% Arap, 40% Türkmen, 10% da Ermeni, Asuri, Yahudi, Kürt, Çerkezler teşkil etmektedir. Ulaşım [[karayolu]], [[havayolu]] ve [[demiryolu]] ile sağlanmaktadır. Şehirdeki yurtiçi-yurtdışı uçuşlara açık olan [[Halep Havalimanı]], Suriye'nin ikinci en büyük [[havalimanı]]dır. |
||
Halep, "2006 İslam Kültür Başkenti" unvanını kazandı, ve aynı zamanda 2011 yılında [[Suriye İç Savaşı]] ve [[Halep Muharebesi]]'nin başlangıcına kadar olan tarihi yerleri başarılı restorasyonlar dalgasına tanıklık etmiştir.<ref>[http://archnet.org/collections/54/sites/6414 Agha Khan restoration plans of the old city]</ref> |
Halep, "2006 İslam Kültür Başkenti" unvanını kazandı, ve aynı zamanda 2011 yılında [[Suriye İç Savaşı]] ve [[Halep Muharebesi]]'nin başlangıcına kadar olan tarihi yerleri başarılı restorasyonlar dalgasına tanıklık etmiştir.<ref>[http://archnet.org/collections/54/sites/6414 Agha Khan restoration plans of the old city]</ref> |
||
Sayfanın 11.53, 18 Ağustos 2015 tarihindeki hâli
| Halep حلب | |
|---|---|
 | |
  Halep Halep'in Suriye'deki konumu | |
| Ülke |  Suriye |
| İl | Halep İli |
| İlçe | Halep İlçesi |
| İdare | |
| Rakım | 390 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 4.393,000 |
| Zaman dilimi | UTC+3 (DAZD) |
| Alan kodu | Ülke kodu: 963 ; Şehir kodu: 21 |
Halep (Arapça: حلب Lua hatası 23 satırında Modül:Dil: Girilen dil kodu veritabanında bulunamadı. Lütfen Modül:Dil/veri'yi kontrol edin..), Suriye'de bir şehirdir. Halep merkezinin 2007 nüfusu 1.7 milyon civarında olup, Halep'e bağlı olan yerleşim yerleri ile toplam nüfusu 4.393.000 'dir.[1] Halep Arapça'da ve diğer bazı Sami dillerinde süt veren demektir. Halep ilinin de merkezidir.
Halep, Osmanlı İmparatorluğu'nun en önemli kentleri arasında yer almış, Türkçe deyimlere ve Türk edebiyatına yerleşmiştir. "Halep oradaysa arşın burada" deyimi, Aşık Ömer'in "İşte geldim gidiyorum şen olasın Halep şehri" beyiti, Aşık Emrah'ın sevdiğini Halep'te araması, Kerem'in Aslı'nın ateşine Halep'te yanıp kül olması bu meyanda sayılabilir.
Tarihi MÖ 3000'li yıllara uzanan Halep Kalesi'nde çeşitli Mezopotamya devletleri, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Arap hakimiyeti, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Mirdasiler, Ukayliler çok kısa bir süreliğine Büyük Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu devirleri yaşanmıştır. I. Dünya Savaşı sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun ortadan kalkmasından sonra bir müddet Fransızlarda kaldıktan sonra, Suriye Devleti kurulmuştur. Suriye'nin sürekli ticaret ve üretim merkezlerinden biri olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu'nda Bursa ve İstanbul'dan sonraki en önemli dokumacılık merkezi Halep olmuştur. İpekli dokumaları ve meşhur sabunları Halep'in en önemli ihraç malı olmuştur. İstanbul'dan sonra ikinci en büyük ticaret merkezi ve altın çarşıları Halep'de olmuştur. 1500'lü yıllardan itibaren Venedikliler, İngilizler, Fransızlar ve Hollandalılar Halep'te konsolosluklar ve acentalar kurmuştur. Osmanlı'da ilk mason locası da Halep'te kurulmuştur. Osmanlı arşivlerinde yer alan hicri 1304 tarihli bir vesikada, Halep'te İngiliz konsolosu Handerson'un riyasetinde Farmason Locası namıyla bir gizli teşkilat kurulduğu bildirilmektedir. Arap harfleriyle ilk matbaa İstanbul'dan önce Halep'e uğramıştır.
Osmanlı şehirciliğinin klasik bir örneği olan Halep'in özelliklerinden biri de Kayşani ismindeki taş cinsinin yapılarda kullanılmasıdır. Halep Kalesi, hanlar, hamamlar, çarşılar, camiler (Halep Ulu Camii dahil), medreseler bu taşlardan yapılmıştır. Halepliler günümüzde bile evlerini taş kaplama yapmaya devam etmektedir. Selçuklu, Eyyubi, Memlük ve Osmanlı izlerini taşıyan Halep; Bursa, Konya, İstanbul'un bir alaşımı gibidir.
Halep'te birçok etnik kökenden topluluk yaşamaktadır. Halep'in nüfus yapısı esas itibari ile Arap ve Türkmen'lerden oluşmaktadır çok az sayıda Ermeni, Asuri, Yahudi, Kürt, Çerkez' de şehirde yaşamaktadır. Şehir merkezinin nüfusu 2011 tahminine göre 1.7 milyon, çevresi ile birlikte 4 milyondan fazla olduğu tahmin ediliyor. şehrin tahmini nüfus oranı ise şöyledir; 50% Arap, 40% Türkmen, 10% da Ermeni, Asuri, Yahudi, Kürt, Çerkezler teşkil etmektedir. Ulaşım karayolu, havayolu ve demiryolu ile sağlanmaktadır. Şehirdeki yurtiçi-yurtdışı uçuşlara açık olan Halep Havalimanı, Suriye'nin ikinci en büyük havalimanıdır.
Halep, "2006 İslam Kültür Başkenti" unvanını kazandı, ve aynı zamanda 2011 yılında Suriye İç Savaşı ve Halep Muharebesi'nin başlangıcına kadar olan tarihi yerleri başarılı restorasyonlar dalgasına tanıklık etmiştir.[2]
İç savaş
15 Mart 2011'de Suriye'de başlayan protestolar, birkaç ay sonra, 12 Ağustos 2011 tarihinde, Halep'te hükümet karşıtı protestolar olarak kentin Sakhour ilçesinde de dahil olmak üzere, Halep'in çeşitli ilçelerinde gerçekleştirildi. Binlerce protestocuların arasından en az iki protestocu Sakhour'daki bir gösteri sırasında, güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldü.[3] İki ay sonra hükümet yanlısı bir gösteri, Saadallah Al-Jabiri Meydanı'nda gerçekleştirildi. New York Times'a göre, 11 Ekim 2011'de Başkan Beşar Esad'ı destekleyenler, 1.5 milyon kişinin katıldığını iddia ederken, büyük kalabalıklar tarafından düzenlenen bu gösteri, şimdiye kadar Suriye'de düzenlenen büyük mitinglerden biri olmuştur.[4] 2012 yılı başlarında güvenlik güçlerine yönelik bombalama olayları başladı.
Suriye Dışişleri Bakanlığı'na göre, Halep'teki 1.000 fabrika talan edilmiş, ve buradaki çalıntı mallar, Türk hükümetinin tam bilgi ve kolaylaştırması ile Türkiye'ye transfer olmuştur.[5] Şubat 2014 yılında, İslam Cephesi muhalefet grupları, adalet sarayı da dahil olmak üzere eski şehrin önemli tarihi binaların yok edildiği sorumluluğunu üstlenmiştir.
Temmuz 2012'de, çatışmalar ciddi şekilde Halep'e ulaşmıştır.[6] O zamandan beri sivil savaşın genellikle yerleşim alanlarında Halep, "en yıkıcı bombalama ve ateşli mücadelelerde yerini almıştır". Uluslararası insani kuruluşlar tarafından tahmin edilen rakama göre 13,500 kişi öldürüldü. Kentin Yerel polis karakolları çatışma odağı oldu.[7][8]
Şiddetli bir savaş sonucunda, Halep Ulu Camii'nin parçaları ve antik kentteki diğer ortaçağ binaları dahil olmak üzere El-Medine Çarşısı'na ait birçok bölümler (Halep Eski Şehir Dünya Mirası) tahrip edildi ve Özgür Suriye Ordusu ve Suriye Arap Ordusu'nun silahlı grupları, kentin kontrolü için mücadele etti. 2012 yılı Yaz ayı sonunda harap edildi veya yakıldı.[9][10]
Galeri
-
Beyaz taşlı binalarıyla bilinen Halep'ten bir görünüm
-
Halep'te Vezir Hanı girişi (1682)
-
Halep Dağı tepeleri
-
Halep fıstıklı baklava
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ İngilizce Wikipedia Halep(Aleppo) maddesi
- ^ Agha Khan restoration plans of the old city
- ^ Martin Chulov in Beirut and Nour Ali (12 August 2011). "Syria violence spreads to commercial capital Aleppo | World news". The Guardian. London. Erişim tarihi: 11 March 2012.
- ^ "Aleppo Mass Rally | DayPress". Dp-news.com. 20 October 2011. Erişim tarihi: 11 March 2012.
- ^ "Syria says Turkey involved in looting northern factories | News , Middle East". The Daily Star. Erişim tarihi: 25 March 2013.
- ^ The River Martyrs| New Yorker|Luke Mogelson | p.42| 29 April 2013
- ^ Damien Cave (31 July 2012). "Rebels in Syria's Largest City Said to Seize 2 Police Stations". The New York Times. Erişim tarihi: 1 August 2012.
- ^ "Brutal Treatment of Pro-Assad Captives" (Slide show). The New York Times. 1–3 August 2012. Erişim tarihi: 3 August 2012.
- ^ "Fighting in Aleppo starts fire in medieval souqs". Kyivpost.com. Erişim tarihi: 29 August 2013.
- ^ "UNESCO Director-General deplores destruction of ancient Aleppo markets, a World Heritage site". UNESCO World Heritage Centre. Erişim tarihi: 29 August 2013.
