Tebriz

Şablon:Bilgikutusu İran şehir Tebriz (Azerice: تبریز veya Təbriz; Farsça: تبریز; Osmanlıca:Kent-i Tebriz veya Tebriz Kend), İran’ın kuzey batısındaki en büyük şehir Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin merkezidir. Tahmini nüfusu 1.597.319 dur.

Coğrafya

Kuzeyde Eynali Dağı, güneyde volkanik Sehent Dağı arasında bulunmaktadır. Bu yüzden dağlarla çevrili bir düzlükte kurulmuştur. Ayrıca Kömür Çayı (Mehran Çayı ya Kuru Çay) ve Acı Çay’ın birleşmesinden oluşan nehir yatağında konumlanmıştır. İmam Humeyni Caddesi kenti doğudan batıya iki parçaya bölen bir ana caddedir. Bu caddenin bir ucunda Tahran’a giden ana yol, diğer ucunda ise tren istasyonu bulunmaktadır.

Tarih

Tebriz Safeviler devrinde Safeviler’e kısa bir süre başkentlik yapmıştır, alan ve nüfus açısından İran’ın Tahran ve Meşhed'den sonra üçüncü en büyük şehridir. Sanayi bakımından İran’ın ikinci şehridir. Öte yandan İran’ın en kirli havasına sahip şehirler listesinde ikinci sıradadır. Halkın dili Azericedir.

İran Ermenilerinin psikoposu Tebriz'de bulunur. Şems-i Tebrizi 1185 yılında bu şehirde doğmuştur.

Tebriz’in kuruluşu Ahameniş İmparatorluğundan önciye kayıtır. İsmi Tavrez, Tavrej, Taris ve Turi diyede tarih kitaplarında geçmektedir. Tebriz tarihi boyunca yıkımlara uğrayıp yeniden inşa edilmiştir. Ayrıca Akkoyunlu, Karakoyunlu ve Safevi gibi Türk devletlerine de başkentlik yapmıştır.

Tebrizin eski ismi Tavrez, Tavriz şeklinde olmuştur. Tebriz kelimesi Kıpçak Türkçesine ait bir kelimedir: Tebriz = Tavris = Tavaris. Yani (tav)+(aris) "dağ+arası".^{[kaynak belirtilmeli]} Bu da Tebriz şehrinin üç yandan dağlar ile çevrili olmasıyla ilgilidir.

Tarihî Mekânlar

Erk-e-Alişah
Rob-e-Raşidi
İtfaiye Kulesi
Tebriz Kapalıçarşısı: Doğudaki en büyük ve en önemli pazarlardandır. Pazarının genişliği bir kilometre karedir. İçindeki küçük çarşıların ve kevanbsarayların sayısı yirmiye ulaşır. Eskiden beri ticaret merkezi olmuş ve bugün de İran'ın kuzey batısının en görkemli ticaret merkezlerindendir.
Tebriz Belediye Sarayı
El-Gölü (Şah-Gölü): Büyük bir havuz ortasında bir binadır. Binanın yapılış tarihi bilinmemektedir. Ancak Abbas Mirza zamanında restore edilmiş ve 1931 yılından itibaren genel mesire yeri şekline dönüşmüştür. Bu mesire yeri, ferah yeşil bir alana sahiptir.
Meşrutiyet Müzesi
Azerbaycan Müzesi
Senceş Müzesi
Şehriyarın Müzesi
Şairler Anıtı (Megberet-ol Şoara): İran'ın yetiştirdiği birçok şairin ve önemli insanın mezarının bulunduğu yerdir. İran’ın çağdaş büyük şairi Şehriyar’ın mezarı da burada yer almaktadır.
Un İbn Ali Anıtı
Ferdowsi Lisesi
Alişah Camisi
Tebriz Ulu Camisi
Kebud Camisi
Ostad ve Şagerd Camisi
Seyyed Hamze Camisi
Magbare Camisi
Zehiriye Camisi

İlklerin Şehri Tebriz

*Roşdiye Okulu, Şu anda milli kütüphane olarak kullanılıyor*

Tebriz'in bulunduğu coğrafya nedeni ile, İran'ın batı kapısı olarak görülür bu yüzden birçok modern yapı ve etkinlik, İran’da ilk olarak Tebriz’de yapılmıştır veya görülmüştür. Bu yüzden çoğu Tebrizli İran'ın ilk modern hayata geçen şehri olarak görürler:

İran’da 1811'de ilk matbaa evi Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk modern okulu Tebriz’de Hasan Roşdiye tarafından 1888 kuruldu.
İran’ın ilk işitme engelliler okulu Cabbar Bahçıvan tarafından 1924 yılında Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk özel dahi çocuklar okulu 1926 yılında Almanlar tarafından Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk ana okulu 1923 yılında Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk belediyesi, şehir meclisi ve belediye sarayı Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk modern polis teşkilatı Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk ticaret odası 1906 yılında Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk madeni para darphanesi Tebriz’de işe başladı.
İran’ın ilk umumi kütüphanesi Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk sinema salonu 1900 yılında Tebriz’de kuruldu, ayrıca 1921 yılında Tahran’ın ilk sinema salonunu bir Tebrizli kurdu.
İran’ın ilk tiyatrosu ve tiyatro grubu Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk modern fabrikası Tebriz’de kuruldu.
İran’ın 1900'lü yıllardaki telefon sistemine kavuşan ilk şehri Tebriz idi.
İran’ın ilk kadın derneği Tebriz’de kuruldu.
İran’ın ilk öğrenci yurdu Tebriz’de kuruldu.

Oteller

Dosya:Amir nezam house02.jpg

Kacar müzesinde Orosi pencereleri

Hotel Pars (Hotel El-Gölü) (5 yıldızlı) - Şah Gölünde
Hotel Şehriyar (5 yıldızlı) - Şah Gölü Caddesinde
Hotel Gostereş (4 yıldızlı) - Azadi (Abresani) Meydanında
Tebriz Uluslararası Hoteli(4 yıldızlı) - Daneşgah Meydanında
Hotel Derya (3 yıldızlı) - Humeyni(Pehlevi) Caddesinde
Hotel Azerbaycan - Şerieti (Şehnaz) Caddesinde
Hotel Erk - Şerieti (Şehnaz) Caddesinde
Hotel Park - Humeyni Caddesinde
Hotel Sina - Gülistan Parkının Karşısı Gonga Başında

Ekonomi

Endüstri

Tebriz İran’ın sanayi üretiminde büyük bir paya ve öneme sahiptir. Tebriz’in modern sanayisi başlıca otomotiv, makine, kimya, petrokimya, petrol rafinerisi, çimento, elektrik/elektronik eşya ve tekstil üzerine kuruludur.