Kara Musa Paşa
Kara Musa Paşa, (ö. 1649. İstanbul) İbrahim saltanatında 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647 tarihleri arasında beş gün sadrazam unvanını taşımış bir Osmanlı devlet adamıdır.
| Kara Musa Paşa | |
|---|---|
| |
| Kara Musa Paşa Camii, Réthimno, Girit | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647 | |
| Hükümdar | İbrahim |
| Yerine geldiği | Nevesinli Salih Paşa |
| Yerine gelen | Hezarpare Ahmed Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Ölüm | 1649 İstanbul |
Hayatı
değiştirRum asıllı bir devşirme olduğu bildirilir. Enderun'da eğitilmiştir.[1] IV. Murat'ın muhasipliği ve silahdarlığı görevlerinde bulundu.
Sultan İbrahim döneminde Müsahibe Şekerpare Hatun ile nikahlandı. Kapıcıbaşı görevine getirildi. 1640'ta tersane emini; sonra sipahiler ağası; şehremini; kapıcıbaşı; bölük ağası; 1645'te Yeniçeri Ağası oldu. Aralık 1645'te vezir rütbesi verilerek başdefterdar görevine tayin edildi.[2]
Kaptan-ı derya Koca Musa Paşa Eğriboz önünde Venediklilere karşı yaptığı deniz savaşında Öldükten sonra Ocak 1647'de kaptan-ı derya olarak tayin edildi. Fakat donanma ile yaptığı Akdeniz seferinde Kandiye kalesi kuşatmasını geciktirdiği ve herhangi bir başarı göstermediği nedeni ile bu görevden azledildi. Eşi Şekerpare Hatun Saray'da Sultan İbrahim üzerinde olan nüfuzunu kullanarak Kara Musa Paşa'nın cezalandırılmasını önledi.
Kaptan-ı deryalık azlinden hemen sonra Girit'ten dönmekte iken 16 Eylül 1647'de sadrazam Nevesinli Salih Paşa'nın idamı edildi. Onun yerine İstanbul'a gelmekte olan Kara Musa Paşa sadrazam tayin edildi. Bu haber istanbul'a dönmekte olan donanmaya acele bildirildi. Sadaret mührü ise kapıcılar kethudası tarafından donanmaya deniz yolu ile gönderildi. Kara Musa Paşa İstanbul'da beklenirken Hezarpare Ahmed Paşa sedaret kaymakamlığı yapmaktaydı. Hazerpare Ahmet Paşa Sultan İbrahim'e tesir ederek Kara Musa Paşa'nın, tayininden 5 gün sonra, sadaret haberini almış ancak mührü henüz alamamış iken, 21 Eylül 1647 günü gıyaben azledilmesini sağladı. Sadrazamlık görevi Hezarpare Ahmed Paşa'ya asaleten verildi.[1]
İstanbul'a sadrazam olduğu haberini öğrenmiş olarak dönmekle beraber mühr-ü hümayunu eline geçirmediği için Kara Musa Paşa birçok sadrazam listesinde bulunmamaktadır.
İstanbul'a eriştiğinde, sedaret makamına oturamadan, ikinci vezir olarak görevlendirildi. Aralık 1647'de Bağdad valiliğine gönderildi. Ocak 1649'da azledilerek İstanbul'a döndü. Yetişkin olmayan IV. Mehmet'in naibi Kösem Sultan, onun danışmanları ve sadrazam kararı ile 1649'da idam edildi.[2]
Değerlendirme
değiştirSicill-i Osmani onu
cesur ve gayretliydi
diyerek değerlendirmektedir.
Osmanlılar Ansiklopedisi şunları bildirir:[1]
Cundiler ocağından yetiştiğinden gayet iyi bir silahşor ve ünlü bir pehlivandı. IV. Murad'ın mahir bir silahşor olarak yetişmesinde büyük tesiri olmuş; kendisiyle sık sık gürese tutuşarak IV. Murad'ı eğitmiştir.
Kaynakça
değiştir- ^ a b c Uluçam, Müjdat, "Musa Paşa (Kara)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.261, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01
- ^ a b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.İV s.522 [1]
Dış bağlantılar
değiştir- Uluçam, Müjdat, "Musa Paşa (Kara)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.261, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01.
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV s.522 [2]
- Danışmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, C.5 s.37, İstanbul:Doğu Kütüphanesi, ISBN 9789944397681
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5, say..
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Nevesinli Salih Paşa |
Osmanlı Sadrazamı 16 Eylül 1647 - 21 Eylül 1647 |
Sonra gelen: Hezarpare Ahmed Paşa |
| Askerî görevi | ||
| Önce gelen: Koca Musa Paşa |
Kaptan-ı Derya 1646 - 1647 |
Sonra gelen: Ammarzade Mehmed Paşa |