Mahalle (Türkiye)
Türkiye'de mahalle, 5393 sayılı Belediye Kanunu'na göre "Belediye sınırları içinde, ihtiyaç ve öncelikleri benzer özellikler gösteren ve sakinleri arasında komşuluk ilişkisi bulunan idarî birim" olarak tanımlanmaktadır.[1] Büyükşehir belediyeleri sınırları içinde olup 1984 yılı ve sonrasında köy veya belde belediyesi iken mahalleye dönüşen yerleşimler ise, kırsal mahalle olarak adlandırılır.[2] Kırsal mahalleler kentsel yerleşim alanlarının dışında, kırsal alanlarda bulunur. 2012 yılında çıkarılan yasayla büyükşehir belediyesi sınırları il sınırlarına genişletilmiş olan illerdeki bütün köyler kırsal mahalle statüsüne sahiptir.[3]
Mahalle muhtar ve İhtiyar Heyeti tarafından yönetilir. Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adının veya sınırlarının değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile olur.
Türkiye'nin idare sisteminde iki farklı mahalle kavramı vardır. Genel olarak bilinen, il ve ilçe merkezlerinde olan daha kalabalık nüfusa sahip olup yerel yönetimlerin (mahalli idareler) bir parçası olanıdır. Ancak bir de köy tüzel kişiliğine bağlı olan köy bağlısı mahalleler vardır. Bu mahalleler, köy tüzel kişiliği içerisinde bağlı olduğu muhtarlık tarafından idare edilirler.
Her belde ve kentte bulunan ve içinde sınırları ve nüfusu belli olan, yöneticisine ise muhtar denilen yerleşim ve yaşam alanlarıdır mahalleler. İçinde de sokak diye bölümlendirmeler yapılır. Mahalle, Türkçede Mah. kısaltmasıyla gösterilir. İl, ilçe ve beldelerde mahalle yönetiminin organları seçim yolu ile oluşmasına karşın, köy yönetiminde olduğu gibi tüzel kişiliğe sahip değildir. Kendilerine özgü bütçeleri de yoktur.
Mahalle (köyaltı)
değiştirMahalle, köyaltı yerleşim birimleri içinde en gelişmiş olanıdır. Köyden biraz uzakta bir grup evin bir araya gelmesi ile oluşur. Muhtarlık olamayacak kadar küçük olduklarından idari olarak köye bağlıdır. Zamanla büyüyüp köy olabilirler. Bazı durumlarda bir akraba grubu bir araya gelmiştir. Bazen de farklı sosyo-ekonomik özelliklere sahip insanlar yer alır. Mahallede müşterek ve sürekli bir yaşam sürülür.[4]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "03.07.2005 tarihli 5393 Sayılı Belediye Kanunu" (pdf). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. 19 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Haziran 2024.
- ^ " Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği" - Mezuat.gov.tr
- ^ "On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" -Mevzuat.gov.tr
- ^ Üçecam Karagel, Döndü (2017). "Kır Yerleşmeleri Ders Notları" (PDF). mku.edu.tr. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Şubat 2019.