Komünizm: Revizyonlar arasındaki fark

{{Kaynak yetersiz|tarih=Ağustos 2021}}

'''Komünizm''' ([[Latince]] kökenli ''communis'' - ortak, evrensel); [[üretim araçları]]nın [[ortak mülkiyet]]i üzerine kurulu [[Sınıfsız toplum|sınıfsız]], parasız ve [[Devletsiz toplum|devletsiz]] bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.britannica.com/topic/communism | başlık = communism {{!}} Definition, History, Varieties, & Facts | erişimtarihi = 8 Ağustos 2021 | dil = İngilizce | çalışma = Encyclopedia Britannica | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150616023735/https://www.britannica.com/topic/communism | arşivtarihi = 16 Haziran 2015}}</ref> Sadece üretim araçlarının ortak kullanımına dayanan [[sosyalizm]] ile tam olarak aynı anlama gelmemesine rağmen hatalı bir biçimde eş anlamlı olarak da kullanılabilmektedir. [[20. yüzyıl]]ın başından beri dünya siyasetindeki büyük güçlerden biri olarak modern komünizm, genellikle [[Karl Marx]]'ın ve [[Friedrich Engels]]’in kaleme aldığı [[Komünist Parti Manifestosu]] ile birlikte anılır. Buna göre özel mülkiyete dayalı [[kapitalist]] toplumun yerine [[meta]] üretiminin son bulduğu komünist toplum gerçektir. Komünizmin temelinde yatan sebep, sınıfsız, ortak mülkiyete dayalı bir toplumun kurulması isteğidir. Sınıfsız toplumlarda en genel anlamıyla tüm bireylerin eşit olması fikri karşıt görüşlüler tarafından "[[ütopya]]" olarak görülür ve zorla yaşanmaya çalışılırsa kaosa yol açacağı iddia edilir. [[Paris Komünü]], komünist sistem yaşayabilmiş ilk topluluktur. Bunun dışında [[Mahnovşçina|Mahnovist hareket]] öncülüğünde Ukrayna ve İspanya iç savaşı sırasında yaklaşık dört yıl süren [[Anarşist komünizm|anarko-komünist]] hareketle şekillenen toprakların kolektifleştirilmesi esasına dayalı olarak komünist topluluklar da kurulmuştur.

 

Anarşist düşünce Marx'ın bilimsel sosyalizmiyle çelişir.{{Kaynak belirt}} Anarşizmin İspanya'da kurucusu Guiseppe Fanelli ile 1. Enternasyonale katılan Bakunin, "dünyada eşitlik, komünler içinde serbestçe örgütlenmiş ve federasyon haline gelmiş üretim birliklerindeki kolektif mülkiyetin ve emeğin kendiliğinden örgütlenmesiyle gerçekleşmek zorundadır" der. Nitekim, daha Enternasyonal'ın başlangıcında işçiler ikiye bölünmüştü. Biri Marksist diğeri Proudhoncu olan bu iki akım özellikle Cenevre (1866) ve Lozan (1867) kongrelerinde çatıştı. 1. Enternasyonal'den sonraki kongrelerde anarşistler yenik düştü. Anarşistlerin öncülerine göre yapacakları propaganda yeniden gözden geçirilmeliydi. Bu düşünceden hareketle İtalyan anarşistler, 1877'de şiddet kullanmayı önerdiler: "Sosyalist ilkelerin eylemlerle ortaya konmasına yönelen ayaklanma, en etkin propaganda aracıdır. Bu araç kitleleri yanıltmadan ve bozmadan en derin toplumsal katmanlara nüfuz edebilir ve Enternasyonal'in desteklediği mücadelede insanlığın diri güçlerini yanına çekebilir"(1876 da Cafiero'nun Malatesta'ya yazdığı mektup). Bu düşünceden hareket eden İtalyan anarşistleri, Benevento'da taşra arşivlerini ateşe vermeye ve yoksullara para dağıtmaya giriştiler. Yapılan baskılar Anarşist düşüncenin yayılmasına, özellikle İspanya ve Rusya'da engel olamadı. Bu arada [[Bakunin]] ve [[Kropotkin]], eksiksiz ve evrensel nitelikte olduğunu düşündükleri bir eğitim sistemi ortaya koyarak [[Proudhon]]'un düşüncelerini geliştirdiler.

 

 

== Marksizme karşıt düşünceler ==

 

=== Stalinizm ===

{{Ana|Stalinizm}}

 

=== Troçkizm ===

{{Ana|Troçkizm}}

Troçki ve destekçileri “[[Sol Muhalefet]]”i oluşturdular ve platformları Troçkizm olarak anıldı. Fakat [[Stalin]] Sovyet rejiminin tam kontrolünü ele geçirmeyi başardı ve onların Stalin’i iktidardan indirme girişimleri 1929 yılında Troçki’nin sürgün edilmesiyle sonuçlandı. Troçki’nin sürgün edilmesinin ardından, dünya komünizmi iki farklı fraksiyona ayrıldı: [[Stalinizm]] ve [[Troçkizm]]. Troçki daha sonra 1938’de Komintern’e bir meydan okuma olan [[Dördüncü Enternasyonal]] ’i kurdu.

 

=== Maoculuk ===

{{Ana|Maoculuk}}

 

== Sovyetler Birliği'nin dağılması ve günümüzde Marksizm ==

{{Ana|Sovyetler Birliği'nin dağılması}}

 

21. yüzyılın başıyla birlikte, Komünist partiler Çin, Küba, Laos, Kuzey Kore ve Vietnam’da iktidardalar. Moldova’nın başkanı Vladimir Voronin Moldova Komünist Partisi’nin üyesi olmakla

Birçok ülkede [[Anti-komünizm|komünizmle mücadele]], fikri eleştirilerle sınırlı kalmamış, fiziksel karşı koyuşlarla da çerçevesini genişletmiştir.

 

==Kaynakça==

== Dış bağlantılar ==

* [http://www.anarkismo.net/newswire.php?story_id=4071 Komünizm nedir?] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070204000239/http://www.anarkismo.net/newswire.php?story_id=4071 |tarih=4 Şubat 2007 }}

{{Soğuk Savaş}}

{{Doğu Bloku}}

 

[[Kategori:İdeolojik akımlar]]