Sosyal Demokrasi Partisi
Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP), 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1983'te siyasi faaliyetler serbest bırakılınca, kapatılan CHP tabanını sahiplenmek için kurulmuştur.
Sosyal Demokrasi Partisi | |
|---|---|
| Dosya:Sodeplogo2.png | |
| Kısaltma | SODEP |
| Genel başkan | Erdal İnönü |
| Kurucu | Erdal İnönü |
| Kuruluş tarihi | 6 Haziran 1983 |
| Kapanış tarihi | 3 Kasım 1985 |
| Önceli | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Ardılı | Sosyaldemokrat Halkçı Parti |
| İdeoloji | Sosyal demokrasi Sekülerizm/Laisizm |
| Siyasi pozisyon | Merkez sol |
Partinin kuruluş tarihi 6 Haziran 1983, kurucusu da Prof. Erdal İnönü'dür. Ancak MGK'nın kurucuları sürekli veto etmesi nedeniyle parti ancak 8 Eylül 1983'te kurucularını tamamlayabildi ve bu nedenle 6 Kasım seçimlerine katılamadı. Partinin ilk genel başkanı Erdal İnönü veto edilince yerine Cezmi Kartay genel başkan oldu. Ancak MGK'nın veto yetkisi kalkınca İnönü genel başkanlığa döndü (17 Aralık 1983).
6 Kasım seçimlerinde Turgut Özal'ın ANAP'ı %45 oy alarak tek başına iktidara geldi. Sosyal demokrat kesime hitap eden ve seçimlere katılmasına izin verilen Halkçı Parti ise %30 oy alarak anamuhalefet partisi konumunda kaldı. (Seçim sonuçları: ANAP: 212, Halkçı Parti: 117, MDP: 71)
25 Mart 1984'te yapılan yerel seçimlere SODEP de katıldı ve ANAP'ın ardından %23.4 oy alarak ikinci parti oldu. Halkçı Parti bu seçimlerde çok fazla oranda oy yitirdi.
13 Nisan 1984'te toplanan SODEP 1. Olağan Kurultayı'nda Genel Başkan İnönü, solda tek çatının şart olduğunu belirtti. Ardından 13 Temmuz'da İnönü ve Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp iki partinin birleşmesi için prensip kararı aldılar. Haziran 1985'te Aydın Güven Gürkan Halkçı Parti genel başkanı seçildi. Gürkan da birleşmeden yana olduğunu belirtti. 16 Eylül 1985'te SODEP ve Halkçı Parti'nin birleşme protokolü imzalandı. 2 Kasım'da Halkçı Parti kurultay toplandı ve partinin adı Sosyal Demokrat Halkçı Parti olarak değiştirildi. 3 Kasım'da SODEP kurultayı toplandı ve partinin feshedilerek SHP'ye katılması kararlaştırıldı. Böylece SODEP'in hukukî varlığı sona erdi.
Siyasi görüş
Türk siyasi hayatında kısa bir süre varlık göstermiş olan SODEP, sosyal demokrat politikaları benimsemiş, kapatılan CHP'nin tarih ve misyonuna sahip çıkan bir siyasal örgütlenmeydi. Ekonomide devletçi anlayışı temsil ediyordu. Sosyal devlete ve laikliğe sıkı sıkıya bağlıydı.
Sosyal Demokrasi Partisi ve seçimler
Yerel seçimler
| Seçim | Genel Başkan | İl Genel Meclisi | Belediye | |
|---|---|---|---|---|
| Oy | % | |||
| 1984 | Erdal İnönü | 4,136,976 | %23.35 |
280 / 1.700
|