[go: nahoru, domu]
Wikipedia

Mielie: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Geskrapte inhoud Bygevoegde inhoud
VisueelWikiteks
k Opruim
Lyn 1:
{{Taksoboks
| name = Mielie
| image = Koeh-283.jpg
| image_caption = Illustrasie van verskeie dele van 'n mielieplant
| image_width = 250px
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Liliopsida]]
| ordo = [[Poales]]
| familia = [[Poaceae]]
| genus = ''[[Teosinte|Zea]]''
| species = '''''Z. mays'''''
| binomial = ''Zea mays''
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]]
}}
 
[[Lêer:ZeaMays.jpg|duimnael|Mielieplante groei groen en geil]]
'''Mielies''' is 'n [[graan]]gewas wat oorspronklik in [[Meso-Amerika]] verbou is, en daarna oor die Amerikaanse kontinente en ook die res van die wêreld versprei is.
Line 21 ⟶ 5:
Mielies word vandag vir verskeie doeleindes geplant. In die [[VSA]] en [[Kanada]] word mielies hoofsaaklik vir veevoer gebruik. Mielies as graan het ook baie industriële gebruike soos die verwerking na plastiek en materiaal. Wanneer reg behandel kan tot stroop uit 'n mielie getap word, selfs graan[[whiskey]] word van die veelsydige plant gemaak. [[Etanol]] verkry uit mielies word gebruik om die konsentrasie alkohol te verhoog (10% of meer) wat in brandstowwe gebruik word. Die oktaanvlak daal in dié geval en verlaag dan ook besoedeling. Mieliepap is stapelvoedsel vir baie lande soos [[Italië]], [[Meksiko]], die VSA en [[Suid-Amerika]]. Dit word ''adza'', ''nshime'', ''ugla'' en ''mieliepap'' in [[Afrika]] genoem.
 
<nowiki> </nowiki><gallery mode=packed heights=180>▼
== Oorsprong ==
Mielies is oorspronklik in Meso-Amerika aangeplant, waarna dit deur die res van Amerika versprei. In die laat 15de en vroeë 16de eeu is mielies verder oor die wêreld versprei, nadat [[Europa]] kontak gemaak het met die [[Amerikas]]. Die Afrikaanse benaming vir die graan is afkomstig van die [[Middelnederlands]]e woord "milie", wat as "Turkse koring" omskryf is. Die Nederlandse vorm is weer afkomstig van die Portugese "milho", indirek verwant aan die Latynse "mille" ("duisende"), wat verwys na die groot aantal saadkorreltjies wat in die aar voorkom. Mielies was een van die eerste aangeplante genetiesgemodifiseerde plantsoorte.
 
Daar is baie natuurlike vyande vir 'n mielie bv. [[voël]]s, [[rot]]te en [[insek]]te.
 
== Top mielieproduserende lande (2012) ==
[[Lêer:MaizeYield.png|duimnael|Mielieproduserende lande]]
{| class=wikitable
!Rang
!Land
!Miljoen metrieke ton
|-
|1
|{{vlag|VSA}}
|273.83
|-
|2
|{{vlag|Sjina}}
|208.26
|-
|3
|{{vlag|Brasilië}}
|71.3
|-
|4
|{{vlag|Argentinië}}
|25.7
|-
|5
|{{vlag|Meksiko}}
|22.06
|-
|6
|{{vlag|Indië}}
|21.06
|-
|7
|{{vlag|Oekraïne}}
|20.96
|-
|8
|{{vlag|Indonesië}}
|19.38
|-
|9
|{{vlag|Frankryk}}
|15.61
|-
|10
|{{vlag|Suid-Afrika}}
|12.5
|-
|}
 
▲<gallery mode=packed heights=180>
Lêer:Dent Corn 'Oaxacan Green' (Zea mays) MHNT 2.jpg|''Zea mays'' "Oaxacan Green"
Lêer:Zea mays fraise MHNT.BOT.2011.18.21.jpg|''Zea mays "fraise"''
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Mielie"