Billar

El billar ye un deporte de precisión que se practica impulsando con un tacu un númberu variable de boles (d'antiguo de marfil), nuna mesa con tableru de cayuela forrada de pañu, arrodiada de bandes de material elástico y con troneres o ensin elles. Tuvo la carta olímpica pa los Xuegos Olímpicos de 2004, anque nun aportar# a incluyíu nellos. Esisten bien distintes variantes:

El billar francés^[1] o de carambolas.
El billar inglés^[2] o:

Boles de pool nel momentu previu al saque.

pool 51.
snooker.

El billar americanu o pool (llamáu tamién de troneres o buchacas).
El billar español o Spanish pool
El bumper pool^[3] (nun ye una variación del pool, sinón un amiestu ente'l billar y el pinball).
El billar italianu o de quillas.
El billar belga^[4] o pirámide.
El billar hindú o Pool hindú.

Historia

Estudiantes en Tubinga (Alemaña) nel sieglu XIX.

Los entamos del billar remontar a cultures tan antigües como Grecia y Exiptu, pero ye na Europa del sieglu XVIII cuando empieza a tomar la forma del xuegu que se conoz anguaño. El nome al paecer provién de la pallabra francesa bille, traducíu por bola. Esisten dos teoríes sobre la so creación, la escuela francesa afirma que'l xuegu foi creáu por Henry Devigne, un artesanu de la corte de Lluis XV, ente que la tradición inglesa asegura que'l so llexítimu inventor foi Bill Yar. En 1825 celebróse'l primer campeonatu oficial de billar nel Reinu Xuníu, y en 1835 el galu Gaspar Gustave de Coriolis escribe "Teoría matemática del xuegu de billar" obra que dexa'l descubrimientu de la trayectories parabóliques por ataque non horizontal.

El xuegu

El xuegu basar nos choques de les boles ente sigo y coles bandes. La xugada empieza impulsando una de les boles col tacu, que lleva adosada nel so estremu anterior una suela de cueru, encargada de tresmitir el movimientu a la bola. Esta suela anúbrese cada poques tiraes con un polvu antideslizante (tiza).

Anguaño les boles suelen ser de materiales sintéticos con cualidaes elástiques asemeyaes a les del marfil.

Xuegu francés y les sos modalidaes

El primeru de tolos xuegos de billar ye'l llamáu francés o de carambola, que se xuega con dos boles blanques y una colorada, o bien una blanca, una mariella y una colorada. Los xugadores tiren estratéxicamente coles boles blanques (o mariella y blanca), y la carambola consiste en cutir cola bola xugadora a les otres dos. La consecución de carambola válida da derechu a siguir tirando; en casu de fallu, pasa la vez al otru xugador, que tira cola blanca contraria a la qu'usó l'anterior.

Según les restricciones que se pongan a la execución de les carambolas, hai diverses modalidaes:

Llibre: Namái acuta series nos rincones, pa lo cual trácense triángulos (tres la segunda carambola, hai de salir del triángulu-rincón siquier una de los dos boles non xugadores). La mesa pa llibre.
Cuadru 47/2: Sobre la mesa trácense llinia -separaes 47 cm- formando cuadraos y rectángulos nos que s'establez la mesma llimitación que nos rincones de la modalidá "Llibre".
Cuadru 47/1: Lo mesmo que l'anterior pero obligando a sacar del cuadru una de les boles contraries con cada carambola que se faiga con elles dientro. Mesa pa los cuadros 47/2 y 47/1.
Cuadru 71/2: Mesma llimitación que Llibre o 47/2 pero colos cuadros más grandes Mesa pal cuadru 71/2.
Banda: Obligar a que la bola xugadora toque siquier una banda antes de tocar la tercer bola (completar la carambola).
Tres bandes: Ye obligatoriu que la bola xugadora tocara yá siquier tres bandes antes de completar la carambola.

Los torneos xugar a sets o a "distancia". El xuegu por sets suel ser a 15 carambolas por set y al meyor de 5 sets. Nel sistema de sets nun hai llende d'entraes. A "distancia" especifícase'l númberu de carambolas a algamar pa ganar y la llende d'entraes máximu pa poder realizales. Anguaño suel ser 40 carambolas y 50 entraes, ó 50 carambolas y 50 entraes.

Artísticu o de Fantasía: Consiste n'executar carambolas difíciles d'un catálogu de posiciones preestablecidas y puntuaciones predefinidas según la dificultá. Cada xugador dispón de tres intentos por posición.

Pool o Billar americanu y les sos modalidaes

Otra de les categoríes de billar más populares ye la de billar americanu, tamién conocida como pool. Nesti casu, la mesa tien 6 furacos o troneres, cuatro nes esquines y dos más nel centru de cada unu de los llaos llargos de la mesa. Nellos tienen d'introducise les boles siguiendo les regles específiques de cada xuegu. Los xuegos de pool suelen cuntar con 15 boles numberaes del 1 al 15, siendo les 7 primeres conocíes como llises, yá que se colorean de manera uniforme a lo llargo de tola bola, utilizando un color distintu pa caúna d'elles. Les 7 postreres conócense como rayaes, utilizando los mesmos colores que les boles llises nel mesmu orde, estremándose pola forma en que ye aplicáu'l color nuna banda alredor de la bola. La bola 8 tien el color negru, siendo l'únicu que nun se repite nel conxuntu, aplicáu a tola bola a la manera de les boles llises. El simple fechu d'introducir la bola blanca o nun tocar la bola 8 cuando solo sobren esos dos, o sacar la bola 8 fuera de la mesa o embocar la bola 8 nuna tronera distinta a l'anunciada, ye una perda automática del partíu pa quien cometiera la falta.

Los xuegos de pool más conocíos son:

Boles asitiaes pa xugar a la **Bola 9**.

Bola 8: Utiliza les 15 boles del conxuntu. Ye un xuegu pa dos xugadores o equipos. Cada equipu tien d'introducir les boles que-y correspuenden (llises o rayaes), y darréu introducir la bola 8 pa ganar el xuegu. Esisten munches variantes nes regles d'esti xuegu. La versión inglesa utiliza boles marielles y coloraes en llugar de les boles llisu y rayar tradicionales, y nesti casu llámase "pool 51"Cada xugador tendrá de cutir la bola blanca y esta consecutivamente tendrá de cutir el tipu de bola de cada equipu, de lo contrario va perder la so vez na mesa, dándo-y la oportunidá al contrincante de cutir dos veces siguíes..

Bola 9: Esti xuegu namái utiliza los nueve primeres boles del conxuntu. L'oxetivu ye introducir la bola 9 en dalgún de los furacos, cola salvedá de que ye necesariu cutir en primer llugar a la bola de númberu más pequeñu. Esto nun torgar que les otres boles puedan ser introducíes tamién. El númberu de xugadores ye indetermináu. Esisten variantes que siguen les mesmes regles con distintu númberu de boles y bola oxetivu. Estes son: Bola 6, Bola 7 y Bola 10 (En Bola 10 hai delles regles que si camuden).

Pool Continuu: Esisten munches variantes d'esti xuegu, estes variantes tienen de mancomún el fechu de que les 15 boles (llises, rayaes y la bola 8) son "iguales".

Diana Gallardo de Scarimbolo, Tricampeona Arxentina de Bola 8, (AAP, 1986-1987-1988).

- 14.1 Continuu: Utiliza les 15 boles del conxuntu. El ganador ye'l primeru n'introducir un númberu primeramente alcordáu de boles, ensin importar l'orde. Esti númberu puede ser mayor al de boles na mesa. Conozse como continuu pos al quedar una bola sobre la mesa, los catorce restantes asitiar de nuevu na so posición inicial, de forma que se xuega ensin interrupción.

- Bola 8 llibre: Ye una variante del pool continuu, de fechu ye una modalidá híbrida ente la bola 8 y el pool continuu; basar en que'l primeru en colar ocho boles (cualesquier [inclusive la bola negra, equí ye una bola cualesquier] salvo la blanca obviamente), proclámase ganador. La regla de victoria ye aceptada cuando al cutir la última bola y fai blancu, si ésta cute a la negra y encesta nun se va aplicar la norma de situación de la negra y el tirador ye victoriosu.

Rotación: Les boles tienen de ser cutíes n'orde numbéricu ascendente. Cada bola val en puntos el so númberu impresu. Gana quien tenga más puntos a la fin, o bien pue ser victoriosu quien llegue primeru a 61 puntos, pos la suma de los númberos de cada bola ye igual a 120 puntos, siempres y cuando s'alcuerde de xugar les partíes ensin "les males". Xugar "con males" ye una regla opcional, onde la persona que taca la bola y cute una bola que nun correspuende al orde, dichu valor de la bola cutida va se-y restáu al valor en puntos de les boles entroneradas llegalmente; asina mesmu, si'l xugador entronera la bola blanca o la saca de la mesa ensin faer contautu con nenguna de les boles, va restáse-y el puntaje correspondiente a la bola de menor valor. Exemplu: si sobre la mesa la bola de menor valor ye'l númberu 2, y el xugador cute la bola 14, llogra 14 males o puntos malos. Los puntos malos nun son acumulables, siempres y cuando'l xugador adversariu tamién cometa la mesma falta cutiendo una bola que nun correspuende. El valor d'esa bola cutida pol adversariu va se-y restáu al xugador qu'en principiu cometió felicidá falta. Partiendo del exemplu anterior, sábese que'l xugador yá tenía 14 males o puntos malos, si l'adversariu entroneró la bola blanca ensin faer contautu con nenguna bola, y sobre la mesa la bola de menor valor yera la bola 10, el xugador que tenía 14 males agora solamente va quedar con 4. Esta modalidá ye opcional en partíes fuera de competencies oficiales, reemplazando la penalidá de que'l xugador adversariu va poder afaer la bola blanca en cualquier llau de la mesa.

Esquema de boles asitiaes pa xugar a la rotación.

Billar Inglés (Pool 51)

Esta modalidá de xuegu ye bien paecida al billar americanu, la única diferencia ye que, en cuenta de boles rayaes y llises, utilícense boles coloraes y marielles pa determinar qué grupu de boles correspuénde-y a cada xugador (2 xugadores per partida o 2 equipos). Tamién ye conocíu como pool 51.

Billar español y les sos modalidaes

Más conocíu como'l Spanish pool o Chapolín de carambolas, ye un xuegu d'orixe español, nel que la mesa estremar en dos bandes con tres furacos coloraos que pertenecen a una banda y otros trés furacos blancos a la otra banda (en casu de que la mesa tenga bandes del mesmu color, van ser los trés de la banda derecha y los trés de la banda izquierda según el puntu de salida). El xuegu entiende 15 boles numberaes y una bola blanca que'l so valor ye de 10 puntos (nel casu de que nun partíu haya un empate a 65 puntos, la bola blanca va tener un valor de 11 puntos pa marcar la diferencia).

La suma de les boles numberaes y la bola blanca son de 130 puntos, poro, va ganar la partida'l xugador que primero consiga llegar a 66 o más puntos.

Si un xugador introduz bola na banda contraria, o nun introduz nenguna bola en nengún furacu va perder la so vez.

*La Partida de Billar*, cuadru pintáu con oleo sobre llenzu por Jean Béraud. Coleición particular.

Ye un xuegu bien utilizáu en Bélxica, Reinu Xuníu o Holanda.

Billar inglés (snooker)

Snooker: Xugar nuna mesa usualmente más grande qu'en cualquier xuegu de billar estauxunidense. Utilícense 21 boles, 15 d'elles son coloraes, les 6 restantes son d'otros colores y cada una d'estes boles tien un valor:

- Negra: 7 pts.
- Rosa: 6 pts.
- Azul: 5 pts.
- Café: 4 pts.
- Verde: 3 pts.
- Mariella: 2 pts.
- Rojas: 1 pt.

El xugador tien d'empezar introduciendo una bola colorada, y darréu va dir alternándola con otra de color qu'él escueya (y que va haber de ser Glosariu de billar#Anunciar el tiru anunciada). El xugador remata la so vez cuando introdució toles boles coloraes y darréu les de color per orde de valor de menor a mayor; o a cencielles cuando falla. Les boles de color distintu a la colorada vuelven asitiase nel so sitiu en siendo entroneradas, hasta que nun queden más boles coloraes, momentu a partir del que yá nun vuelven a la mesa.

La suma de la puntuación llograda per cada xugador según les boles introducíes va determinar al vencedor de la partida. El máximu puntaje posible nuna partida de Snooker ye de 147 puntos.^{[ensin referencies]}

En casu de cometer falta (meter la bola blanca, meter una bola ensin escoyer o tocar en primer llugar una bola que nun correspuende) el xugador va dar puntos al so contrincante (estos varien según el tipu de falta cometida).

El xuegu ye bien popular en Gran Bretaña, Irlanda, Canadá, Australia y la India. Apocayá surdió interés pol mesmu n'Asia Occidental y xugadores de Tailandia, Ḥong Kong y China llegaron a la élite, anque tamién la so práutica estendióse enforma per otros países d'Europa como España y Portugal.

Otres modalidaes

Esisten más modalidaes de xuegos de billar con furacos, ente elles:

Chicago: (Cuba) Xugar coles boles del 5 al 15, asítiense toes de forma consecutiva nes bandes quitando la bola 5, que va nel centru. Les boles van metiéndose de manera ascendiente, y van llograse la cantidá dependiendo de la bola, si introduz el 5 van llograse esa mesma cantidá de puntos, de la mesma manera que si'l xugador nun cute la bola a la que debería, va perder la cantidá de puntos correspondientes a la bola.

Chapó: Con namái 4 furacos, tres boles y paliyos pa baltar sobre la mesa.

Italiana 5 birilli: Con 3 boles, 5 birillos.

Cantaes: (Perú) Consiste en meter una bola por vez y tien de ser la que, anticipadamente, haise Glosariu de billar#Anunciar el tiru anunciáu. Si dicha bola meter n'otru furacu, non vale; si otres boles métense tampoco valen.

Minga: (Perú) Consiste n'asitiar les boles n'orde de númberu empezando del 5 (la 1, 2, 4 nun xueguen) nel diamante central de la banda curtia, depués la 6 nel 3º diamante de la banda llarga derecha (tomando dende la mosca) la 7 nel 3º diamante de la banda llarga izquierda y asina socesivamente en cada puntu de la mesa, depués débese meter cada bola empezando pola 5; si métese otra bola namái vale siempres y cuando la blanca haya tocáu antes la bola oxetivu, si nun se toca la bola oxetivu considérase llance. Ye ganador el que mete más boles o'l que gana más dineru. N'apuestes cada xugador da una cantidá determinada de dineru per cada bola qu'otru metió, y tamién se-y paga a cada xugador cuando'l que ta pagando cometió llance. Amás la boles 9, 12 y 15 son les boles mingas y al xugador que lu introduz en dalguna buchaca, cada xugador tendrá de paga-y el doble del valor d'una bola normal, la bola 3 ye la bola llamada "premiu" o "mingón" y al que la introduza tendrá de pagáse-y el triple d'una bola normal, esta bola métese a la fin y solo el que metió la última bola (15) va tener una sola oportunidá pa meter esa bola; si'l "mingón" métese antes de la so vez igual tendrá de pagase'l triple pero sacar de la buchaca y va ponese nel puntu central de la banda curtia de baxo, igual va ser si métese dalguna minga, solo qu'esta vegada va poner nel puntu que-y correspuende. Nesta modalidá la bola de tacu (tiradora) pue ser introducida nes troneres de la banda correspondiente a cada xugador. D'esta forma, puede atacase la bola oxetiva pa embocar la bola tiradora y sumar los sos puntos, utilizando asina téuniques de la carambola. El tapete tien que ser rápido como los de carambola pa poder executar llargos percorríos de delles bandes. Son bien habituales los tiros de banda, que precisen tamién paños rápidos, cuantimás los ataques finos a la bola oxetiva.

Bola Nueve Buchaca Trasera ye una variante de la "Bola-9", na que al xugador qu'empecipia la partida asígnase-y la buchaca derecha inferior onde tien que encestar el "9". La buchaca izquierda inferior asígnase-y al oponente.

1 y 15: (El Salvador) Dos xugadores. Utilícense les 15 boles del xuegu "Bola-8 Americanu" cada bola toma'l valor que tien como nominal, y solo puédese embocar la bola de mayor o menor valor que s'atope na mesa, al cometese una falta, asítiase nel puntu mosca inferior la última bola embocada pol xugador que cometió la falta, el primer xugador en superar los 60 puntos ye'l ganador.

Ficha/Ficha Tapada: (El Salvador) Xugadores indefiníos. Cada xugador escueye una bola n'específicu, a la cual llama la so "ficha" (o s'escueyen al azar con 15 númberos nun bote, nel casu de Ficha Tapada) l'oxetivu del xuegu ye embocar la mesma "ficha" (colo que se gana automáticamente) pero solo puede cutise la bola que tea más cerca de la Minga, en casu de ser embocada el so "ficha" el xugador pierde la probabilidá de ganar, mas nun pierde automáticamente, por cuenta de que puede aspirar a embocar la "ficha" del rival pa xenerar un empate, en dau casu, dir a una segunda ronda onde se vuelve a armar, quedando les mesmes "fiches" y doblando automáticamente l'apueste. L'armáu de les boles dase poniendo les fiches al centru del Rack y les demás boles n'orde aleatoriu alredor. Les faltes son pagaes con "Bola en mano".

Pool Negru: (El Salvador) 2 o 4 xugadores. Esautamente les mesmes regles que "Bola-8" cola única diferencia que se tien que embocar la bola 8 na tronera onde se embocó la última bola antes de tirar a la bola 8.

New York: (El Salvador) 3 xugadores. El primer xugador lleva les llamaes "Primeres" que son les boles de la 1 a la 5, el segundu xugador lleva les llamaes "Segundes" del 6 a la 10, y el tercer xugador les "Terceres" del 11 al 15. L'oxetivu del xuegu ye embocar toles boles de dambos contrincantes, ensin importar l'orde. Les faltes páguense sacando de la mesa (embocando) una bola propia. El primer xugador en quedase ensin boles sale del xuegu, quedando los 2 restantes, y ye el que pasa a tomar, nel siguiente xuegu, les "Terceres", el xugador que quede a la fin va ser el ganador, el cuál lleva les "Primeres" nel próximu xuegu y tien el derechu de faer el "Tiru de salida".

Crazy Pocket: (Panamá) namái s'usen siete boles oxetivu que s'armen en forma circular; xugar d'una manera paecida a la "Bola Nueve Buchaca Trasera": Un ceniceru asítiase sobre la mosca inferior (puntu de pies) y cada vez que cualesquier bola contautar, o si se encesta la minga, el xugador tien d'apurrir una moneda dientro del mesmu.

El Pool Hindú (tamién llamáu Contra Pool) ye una modalidá na cual la minga (bola blanca) xuega'l papel de "bola oxetivu de vez" siempres; la bola oxetivu menor que ta na mesa fai'l papel de minga y con ella ye que s'ataca. Los puntos atrópense encestando la bola a la que s'atacó, dempués de contautar a la minga. Al "armar la mesa" la minga asítiase na posición del "1" (sobre la mosca cimera o punto de cabeza) y la bola "1" na cabaña, pa executar el "tiru de salida".

El Corchu ye una modalidá que puede xugase independientemente de si la mesa ye de pool o de billar francés. Úsase namái una bola oxetivu que s'amiesta a la banda al altor del diamante central cimera. Un corchu asítiase sobre la mosca central (puntu central de la mesa) y un círculu de tres pulgaes de diámetru marcar con tiza alredor de la mosca. Al empecipiar la partida cada xugador asitia una moneda sobre'l corchu. L'oxetivu del xuegu ye contautar la bola oxetivu y depués contautar el corchu, yá seya cola bola oxetivu o cola minga (carambola). Si falla, el xugador tien d'asitiar una moneda adicional nel corchu. Si efectúase la "xugada del corchu" el xugador cobra les monedes que tán fuera del círculu. Ye "falta" encestar cualquier bola.

Nel Pool Ḥawaianu al asitiar les boles sobre la mesa, les 15 boles oxetivu nun s'asitien xuntes. La "1" asítiase na mosca cimera y lleva amestada 4 boles en forma de "V", les 6 boles restantes ármense amestaes en forma triangular dientro de la "V". Cada xugador toma 2 "bolines numberaes" que'l so valor ye desconocíu polos otros xugadores. Si nel tiru de salida” se encesta el "1", el xugador tien de siguir encestando n'orde numbéricu ascendente. Si al romper la piña se encesta el "15", el xugador tien de siguir en forma descendente. Si na xugada inicial se encesta el "8", el xugador puede encestar como-y convenga (n'orde ascendente o descendente). El xugador que encesta los dos boles col valor equivalente a les "bolines" que tien en mano gana la partida.

El Cowboy Pool xugar a 101 puntos usando solamente tres boles oxetivu ("1", "3" y "5"). El "1" asítiase na mosca inferior, el "3" na mosca cimera y el "5" na mosca central. El xugador gana'l valor nominal de cualquier bola oxetivu encestada; más un puntu por efectuar carambola senciella y dos puntos por efectuar carambola triple. El máximu puntaje posible nuna xugada ye de 11 puntos. Los primeres 90 puntos acreitar na forma descrita; de 91 a 100 puntos namái déxense carambolas y, finalmente, pa ganar la partida, tien de contactase la bola "1" y encestar la minga na buchaca "cantada".

La Bola-2, creación de George Fels, xugar con dos boles oxetivu, el "1" y el "2", namái. Asítiase la bola "2" na mosca cimera y la bola "1" na mosca inferior. L'oxetivu del xuegu ye encestar una bola y na mesma xugada faer carambola (1 puntu); si llógrase, se reposiciona la bola encestada y sigue la entrada; si fállase, l'oponente empecipia la so entrada cola minga onde quedó reposando.

Doble Proporción ye una variante de la Bola-9 APPA» (cantada) na cual el xugador non yá debe "cantar" la xugada presente, sinón tamién la próxima. Si falla la segunda xugada, la primera nun ye válida y la bola encestada se reposiciona na mosca primero que l'oponente empecipie la so entrada. Considérase bien recomendable p'ameyorar el "xuegu posicional".

Meses de billar

Carambola

Les meses de carambola son meses ensin furacos.

Mesa de carambola orixinal o clásica: mesa col tapizáu verde y el cantu de madera.

Mesa de carambola innovadora o moderna: mesa col tapizáu azul y el cantu de madera.

Pool

Les meses de pool tienen seis furacos, cuatro nes esquines y dos na metá de los dos llaos más llargos.

Mesa de pool clásica: mesa col tapizáu verde mazana o derivaos, los cantos de madera y nes zones del cantu pegaes a los furacos una llámina de metal.

Mesa de pool neoclásica: mesa col tapizáu verde llixeramente más escuru que na mesa clásica, los cantos de madera y nes zones del cantu pegaes al furacu; esa zona en concretu pue tar pintada de negru o bien, nun tener nada especial respectu al restu del cantu. Tamién tol cantu puede tar recubiertu col tapizáu verde.

Mesa de pool d'alta teunoloxía: mesa col tapizáu azul y el cantu de metal.

Mesa de pool cosmopolitana: mesa col tapizáu colloráu y el cantu de madera; esiste otra variante que consiste nel cantu internu de metal, l'esternu de madera y cola posibilidá de tar recubiertes con una llámina de metal los cuatro esquines.

Mesa de pool moderna: mesa col tapizáu azul y los cantos de madera; estos pueden tener pintaos de negru los sitios del cantu pegaos al furacos.

Snooker

Les meses de snooker son paecíes a les meses de pool. Sicasí, son daqué más grandes, col pañu más tupiu y coles troneres más pequeñes y arrondaes.

Mesa de snooker: mesa col tapizáu verde y los cantos de madera.

Ver tamién

Referencies

↑ Esta clase tamién puede xugase en meses circulares (carambola rusa) y/o octogonales, que son bien pocu avezaos
↑ Tanto'l snooker como'l pool 51, siendo modalidaes distintes, dambes comparten la denominación de billar inglés.
↑ Esta clase, al igual que nes carambolas, tamién ye posible xugala en meses circulares y/o octogonales. Sicasí, nesta ocasión la mesa octogonal tamién ye abondo frecuente.
↑ Realmente la denominación d'esti tipu de billar ye'l billar belga, sicasí'l so nome común ye'l billar rusu por cuenta de que d'antiguo esistía una espresión coloquial de rellacionar lo ruso colo exotérico. Otros nomes que recibe'l billar rusu son el billar de chigre (tamién esistente pese que non bien correutu), tamién pirámide o pirámide rusa.

Enllaces esternos

Unión Mundial de Billar
Real Federación Española de Billar
se fai-una mesa-de billar Documental qu'esplica la fabricación d'una mesa de billar (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).

[1] Esta clase tamién puede xugase en meses circulares (carambola rusa) y/o octogonales, que son bien pocu avezaos

[2] Tanto'l snooker como'l pool 51, siendo modalidaes distintes, dambes comparten la denominación de billar inglés.

[3] Esta clase, al igual que nes carambolas, tamién ye posible xugala en meses circulares y/o octogonales. Sicasí, nesta ocasión la mesa octogonal tamién ye abondo frecuente.

[4] Realmente la denominación d'esti tipu de billar ye'l billar belga, sicasí'l so nome común ye'l billar rusu por cuenta de que d'antiguo esistía una espresión coloquial de rellacionar lo ruso colo exotérico. Otros nomes que recibe'l billar rusu son el billar de chigre (tamién esistente pese que non bien correutu), tamién pirámide o pirámide rusa.

[1]

[2]

[3]

[4]