Орлова Любовь Петровна
Орлова Любовь Петровна | |
Зат | ҡатын-ҡыҙ[1] |
---|---|
Гражданлыҡ |
Совет Рәсәйе СССР |
Тыуған көнө | 29 ғинуар (11 февраль) 1902 |
Тыуған урыны | Звенигород[d], Звенигородский уезд[d], Мәскәү губернаһы[d], Рәсәй империяһы[2] |
Вафат булған көнө | 26 ғинуар 1975[3][4] (72 йәш) |
Вафат булған урыны | Мәскәү, СССР |
Үлем төрө | тәбиғи үлем[d] |
Үлем сәбәбе | рак поджелудочной железы[d] |
Ерләнгән урыны | Новодевичье зыяраты[d] |
Хәләл ефете | Григорий Васильевич Александров[d] |
Һөнәр төрө | актёр, йырсы, пианист, кино актёры, бейеүсе |
Уҡыу йорто | Рәсәй театр сәнғәте университеты |
Әүҙемлек осороноң тамамланыуы | 1974 |
Йырсы тауышы | сопрано[d] |
Музыка ҡоралы | фортепиано һәм вокал[d] |
Ойошма ағзаһы | СССР Кинематографистар союзы[d] |
Жанр | социалистик реализм[d] һәм романс[d] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре | |
Рәсми сайт | orlovamuseum.narod.ru |
Тасуирлау биттәре | tekstowo.pl/wykonawca,lu…[5] |
Досье в | Швейцария башҡарыу сәнғәте архивы[d] |
Орлова Любовь Петровна Викимилектә |
Любо́вь Петро́вна Орло́ва (1902 йылдың 29 ғинуары (11 феврале), Звенигород — 1975дың 26 ғинуары, Мәскәү) — совет театр һәм кино актёры, йырсы, бейеүсе, пианист. Ленин ордены кавалеры (1939). Ике l дәрәжә Сталин премияһы лауреаты (1941, 1950). СССР-ҙың халыҡ артисы (1950)[6].
Биографияһы
Тыуған Любовь Орлова 29 января [11 февраля] 1902 йылдың Звенигород (хәҙерге Мәскәү өлкәһе) ҡалаһында дворян ғаиләһендә донъяға килә. Атаһы Пётр Фёдорович Орлов (1867—1938) хәрби ведомствола хеҙмәт итә. Сухотина әсә Евгения Николаевна (1878—1945) сығышы менән боронғо дворяндар нәҫеленән.
Ата-әсәе ҡыҙҙарының профессиональ пианист булыуын теләй һәм, ете йәше тулғас, уны музыка мәктәбенә бирә. уҡырға
1919 йылда Мәскәү урта мәктәпбен тамамлай. 1919—1922 йылдарҙа К. А. Кипптың[7] фортепиано класы буйынса Мәскәү консерваторияһында уҡый. Матди хәле ауыр булғанғамы әллә, бәлки, Меньер ауырыуы менән сирләгәндән һуң, ишетеү һәләтенә зыян килгәнгәме, консерваторияла уҡыуын тамамлай алмай. 1922—1925 йылдарҙа А. В. Луначарский исемендәге Мәскәү театр техникумы хореография бүлегендә (хәҙер ГИТИС) уҡыған, параллель рәүештә Художество театры режиссёры педагог Е. С. Телешованан актёрлыҡ оҫталығы дәрестәрен ала. 1920—1926 йылдарҙа музыка уҡытыусыһы һәм Мәскәү: «Унион» (һуңғараҡ — ҡабатлап күрһәтелеүсе фильм кинотеатрында), «Арс», «Великий Немой», «Орфеум» кинотеатрҙарында тапёр (тауышһыҙ киноны музыкаль оҙатыусы) һәм «Арс» кионтеатрында киносеанстар алдынан концерт номерҙары менән сығыш яһай.
1926 йылда Игенселек халыҡ комиссариаты (Наркомзем) административ-финанс идаралығы начальнигы урынбаҫары А. Г. Берзинға кейәүгә сыға. Эштән бушамағанлыҡтан, ирле-ҡатынлы ваҡыттарын бергә үткәрә алмай, А Г. Берзин ҡатынына һәм уның бөтә туғандарына ярҙам итеп тора.
Мәскәү театр техникумын тамамлағандан һуң, 1933—1926 йылдарҙа хорҙа йырлай, артабан — Республикаһының халыҡ артисы В. И. Немирович-Данченко исемендәге (хәҙер — К. С. Станиславский һәм В. И.Немирович-Данченко исемендәге Мәскәү академик музыкаль театры) Музыкаль академик театр актрисаһы.
1930 йылда ире Хеҙмәт крәҫтиән партияһы эше буйынса ҡулға алына. 1931 йылда Ҡаҙағстанға һөргөнгә оҙатыла.
Кордебалет һәм хор артисы булараҡ, булып тора, башлыса, эпизодик ролдәргә генә ҡуйыла. Әммә хатта ошо ролдәрҙә лә куның музыкаль һәм драматик һәләте күптәрҙең күҙенә ташлана. Әммә ул тәьмин етеш йәшәгәнлектән, башҡаларға карьера яһарға ҡамасауламай. Ирен ҡулға алғандан һуң, матди хәле киҫкен насарайғанлыҡтан, ул карьера төҙөү мөмкинлеген эҙләй башлай. 1932 йылда Ж. Оффенбахтың шул уҡ исемле опереттаһында Перикола роле уны хор составынан сығара һәм солист итеп үрләтә.
1933 йылда артистканың йәш режиссёр Г. В. Александров менән осрашыуы уның артабанғы яҙмышында хәл иткес роль уйнай. Ул Григорийға кейәүгә сыға һәм ире төшөргән фильмдарҙа уйнай.
1933 йылда рәссам П. Вильямс Г. В. Александровҡа Немирович-Данченко музыкаль театрына барырға, 31 йәшлек Любовь Орлова уйнаған «Перикола» спектаклен ҡарарға кәңәш итә. Режиссёр, кәңәште тотоп, спектаклгә килә, һәм актрисаның талантына ғына һоҡланып ҡалмай, уның тышҡы ҡиәфәте лә әсир итә. Шул уҡ көндө улар таныша. Һәм режиссёр үҙенең яңы фильмындағы Анюта ролен кем уйнарға тейешлегендә бөтөнләй икеләнмәй.
Актрисаның типажы — яҡты бөгөнгөгә һәм киләсәккә ҙур энергия, тормошҡа өмөт менән ҡарап, мөләйем, асыҡ күңел һәм ныҡышмалы атлаусы яңы заман кешеһе.
… Александров уны тап Марлен Дитрих үрнәгендә яһаған. Әйтәйек, «Весёлые ребята» фильмында уның атаҡлы цилиндры бар — һәм фәҡәт 1960-сы йылдар ахырында ғына уның «Голубой ангел»да Марлен Дитрих сығыш яһаған цилиндр икәне аңлашылды. «Цирк»та Орлова ҙенең ҡара паригын һала һәм блондинкаға әүерелә — уның ярты башы ҡара, ә яртыһы аҡ алтын, — был да Марлен фильмынан кадр. Ләкин совет тамашасыһы, Марлен Дитрих кем икәнен белмәгән. Бик тар төркөм кешеләре, шул иҫәптән, сәнғәт кешеләре, көнбайыш фильмдарын Гнездниковский тыҡрығында урынлашҡан Кинематография идаралығында ундай фильмдарҙы ҡарай алған.
Актриса профессиональ рәүештә йырлай (лирик-колоратур сопрано), фортепианола уйнай, бейей, акробатик трюктар башҡара. Ул, «Весёлые ребята», «Цирк», «Волга-Волга», «Весна» фильмдарында уйнап, үҙ талантының күп ҡырлылығын күрһәтә.
1940 йылда илдә барған «стаханов» хәрәкәтен сағылдырған «Светлый путь» фильмы экрандарға сыға, унда Орлова билдәле «Энтузиастар маршы»н башҡара (Д. Актиль — И. Дунаевский) һәм күп станоктарҙы хеҙмәтләндереүсе туҡыусы (прототибы — Валентина Гаганова) ролен уйнай.
1934—1945 йылдарҙа — «Мосфильм» киностудияһы, 1945—1949 йылдарҙа — Киноактёр театр-студияһы (хәҙер Дәүләт киноактёр театры) актрисаһы, параллель рәүештә «Гастрольбюро» йырсыһы. Бөйөк Ватан һуғышы осоронда барлыҡ фронттарында: Минск һәм Киев, Орёл һәм Белгород, Курск һәм Харьков эргәһендә совет һалдаттары алдында концерт менән сығыш яһаны [8]. 1949—1955 йылдарҙа килешеү буйынса эшләй[9].
1955 йылдан — Моссовет исемендәге театр актрисаһы.
1974 йылда актриса ҡатнашлығында һуңғы — «Скворец һәм Лира» фильмы төшөрөлә.
СССР кинематографистар Союзы ағзаһы.
1975 йылдың 26 ғинуарында ашҡаҙан аҫты биҙе яман шешенән вафат була. Новодевичье зыяратында (3-сө участка) ерләнгән.
2014 йыл адвокат А. Добровинский элек Орлова һәм Григорий Александров мөлкәте булған Внуковолағы дачаларын, шулай уҡ шәхси архивынан һәм актриса режиссёрҙың шәхси архивын һатып ала[10].
Хәтер
- Беренсе ире (1926—1930) — Андрей Гаспарович Берзин (1893—1951), Игенселек эштәре комиссариатының начальнигы урынбаҫары начальнигы урынбаҫары. 1930 йылда Крәҫтиән хеҙмәт партияһы эше буйынса ҡулға алына һәм 1931 йылда Ҡаҙағстанға һөргөнгә оҙатыла, унда «Союзпромкорм»да иҡтисадсы-плановик булып эшләй. 1938 йылда ҡабаттан ҡулға алына һәм ГУЛАГҡа ябыла. Һуғыш тамамланғанға тиклем өргөндә тотола, шунан һуң Мәскәүгә ҡайта. 1951 йылда, Латвияла туғандарында йәшәп, яман шештән вафат була[11]. Актриса иренең яҙмышы тураһында бер нимә лә белмәгән, Г. Александровҡа кейәүгә сыҡһа ла, ул Сталиндан иренең хәлен белешкән һәм уға ярҙам итеүҙе үтенгән.
- Гражданлыҡ никахыбуйынса ире (1932—1933) — Франц, австрия импресариоһы.
- Икенсе ире (1933—1975) — Александров Григорий (1903—1983), кинорежиссёр, сценарист, педагог. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1973). СССР-ҙың халыҡ артисы (1948).
Орлова тураһында фильмдар һәм телевизион тапшырыуҙар
- РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы (1935)
- РСФСР-ҙың халыҡ артисы (5.11.1947)
- СССР-ҙың халыҡ артисы (6.03.1950)
- I дәрәжә Сталин премияһы (1941) — «Цирк» (1936) фильмында Диксон Марион һәм «Волга-Волга» (1938) фильмында Стрелка ролен башҡарғаны өсөн
- I дәрәжә Сталин премияһы беренсе дәрәжә (1950) — «Встреча на Эльбе» фильмында (1949) америка журналисы Джанетта Шервуд ролен башҡарғаны өсөн
- Ленин ордены (1.02.1939)
- Ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1.04.1938, 4.11.1967)
- «Кавказды обороналаған өсөн» миҙалы (1944)
- «1941-1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында маҡтаулы хеҙмәте өсөн» миҙалы (1945)
- «Мәскәүҙең 800 йыллығы иҫтәлеге» миҙалы (1947)
- «Владимир Ильич Лениндың 100 йыллығына. Маҡтаулы хеҙмәте өсөн» миҙалы (1970)
- «Сиҙәм ерҙәрҙе үҙләштергән өсөн» миҙалы
- «Совет кинематографияһына XX йыл» юбилей билдәһе (1940)
- VIII Венеция кинофестивале (1947, иң яҡшы ҡатын-ҡыҙ роле өсөн фестивалдең махсус призы («Весна» фильмы) (Ингрид Бергман менән бүлешә).
- Марианск-Лазна IV халыҡ-ара кинофестивале (1949, «Встреча на Эльбе» фильмы өсөн Тыныслыҡ премияһы)
- Совет тыныслыҡты яҡлау комитетының Почёт грамотаһы (1960)[12].
Ижады
Театрҙағы ролдәре
Йыл | Исеме | Роль | |
---|---|---|---|
1934 | ф | Петербургская ночь | Грушенька |
1934 | ф | Любовь Алёны | миссис Эллен Гетвуд, жена американского инженера |
1934 | ф | Весёлые ребята | Анюта |
1936 | ф | Цирк | Марион Диксон |
1937 | ҡыҫҡ | Наш цирк | Марион Диксон |
1938 | ф | Волга-Волга | письмоносица Дуня Петрова («Стрелка») |
1939 | ф | Ошибка инженера Кочина | Ксения Лебедева, сотрудница авиационного института |
1940 | ф | Светлый путь | Таня Морозова («Золушка») |
1941 | ф | Боевой киносборник № 4 | письмоносица Дуня Петрова («Стрелка»), ведущая сборника |
1941 | ф | Дело Артамоновых | танцовщица Паула Менотти |
1943 | ф | Одна семья | Катя |
1947 | ф | Весна | актриса Вера Шатрова / учёный Ирина Никитина |
1949 | ф | Встреча на Эльбе | Джанет Шервуд, журналистка |
1950 | ф | Мусоргский | Юлия Фёдоровна Платонова, певица, прима Мариинки |
1952 | ф | Композитор Глинка | Людмила Ивановна, сестра композитора |
1960 | ф | Русский сувенир | Варвара Комарова (мисс Барбара) |
1974 | ф | Скворец и Лира | Людмила Грекова («Лира») |
Немирович-Данченко исемендәге музыкаль театр
- «Перикола» Ж. Оффенбаха — Перикола
- «Дочь мадам Анго» Ш. Лекока — Герсилья
- «Корневильские колокола» Р. Планкета — Серполетта
- 1927 — «Соломенная шляпка» Э. Лабиша и Марк-Мишеля, режиссёр: Л. В. Баратов — Жоржета[13]
- 1947 — «Русский вопрос» К. М. Симонова — Джесси
- 1953 — «Сомов и другие» М. Горького — Лидия
- 1955 — «Лиззи Мак-Кей» по пьесе Ж.-П. Сартра «Добродетельная шлюха», режиссёр: И. Анисимова-Вульф — Лиззи
- 1958 — «Нора» Г. Ибсена — Нора
- 1963 — «Милый лжец» Дж. Килти — Патрик Кэмпбэлл
- 1972 — «Странная миссис Сэвидж» Дж. Патрика, режиссёр: Л. В. Варпаховский — Этель Сэвидж (ввод)
- «Перикола» Ж. Оффенбаха — Перикола
- «Дочь мадам Анго» Ш. Лекока — Герсилья
- «Корневильские колокола» Р. Планкета — Серполетта
- 1927 — «Соломенная шляпка» Э. Лабиша и Марк-Мишеля, режиссёр: Л. В. Баратов — Жоржета[14]
Хәтер
- В Звенигороде, на родине артистки, открыт Культурный центр имени Любови Орловой, около которого установлен памятник.
- В Москве, на доме, где в 1966—1975 годы жила актриса (Большая Бронная улица, дом 29), установлена мемориальная доска.
- В 1972 году именем актрисы был назван астероид, открытый в обсерватории в Бахчисарайском районе Крыма.
- В 1976 году на верфи в Югославии было спущено на воду круизное судно, названное «Любовь Орлова».
- В её честь в 1985 году назван кратер «Орлова» на Венере.
- В 1989 году композитор и певец И. Николаев написал и исполнил песню «Бенгальские огни» (другое название — «Любовь Орлова»). Эту песню он посвятил памяти актрисы. Авторы слов — Игорь Николаев и Игорь Кохановский.
- В 1997 году в честь Любови Орловой были названы разновидности фиалки и флокса.
- В 2001 году в честь актрисы была выпущена почтовая марка России.
-
Памятная монета Банка России, посвящённая 100-летию со дня рождения Л. П. Орловой. 2 рубля, серебро, 2002 год
-
Почтовая марка России, 2001 год
-
Памятник на Новодевичьем кладбище
- Был Звенигород, артистың тыуған иленә, любовь орлова исемендәге мәҙәни үҙәге асып, улар яҡынса һәйкәл ҡуйылған.
- Мәскәүҙә, йорт, унда 1966—1975 йылда актриса йәшәгән (Оло Бронная урамы, 29 йорт), ҡуйылған мемориаль таҡта.
- 1972 йылда актриса исемен йөрөткән астероид була, ҡырымда баҡсаһарай районы обсерватория асыу.
- 1976 йылда верфендә Югославия судноны һыуға төшөрөү була сәйәхәт булғандыр, йәғни «Мөхәббәт Орлова».
- 1985 йылда уның исеме менән кратерҙы атағандар «Орлов» на Венера.
- 1989 йылда йырсы һәм композитор . И. Николаев яҙылған йырҙарын башҡарҙы һәм «бенгаль уттары» (башҡа исеме — «Орлова Мөхәббәт»). Актриса уның иҫтәлегенә бағышлайым был йырҙы. Слово автору — һәм Игорь Николаев Игорь Кохановский.
- Любовь орлова төрө булып хөрмәтенә аталған 1997 йылда фиалкалар һәм флоксы.
- 2001 йылда актриса булыу хөрмәтенә сығарылған почта маркаһы Рәсәйҙәге.
-
Рәсәй банкы иҫтәлекле тәңкәләр арналған 100-летию со дня рождения Орлова л. п. 2 һум, көмөш, 2002 йыл
-
Рәсәй почта маркаһы, 2001 йыл
-
Новодевичье зыяратында һәйкәл
Әҙәбиәт
- 1969 — Любовь Орлова. Ижады тураһында тапшырыу
- 1983 — Любовь Орлова (документально)
- 1996 — эзләп юғалған. Любовь Орлова
- 2002 — бәхет ашырыла. Любовь Орлова
- 2003 — күберәк мөхәббәт. Александров мөхәббәт һәм Григорий Орлова (документаль фильм)
- 2005 — Өс мөхәббәт Любовь Орлова
- 2006 — Любовь Орлова, Григорий Александров (телеканалының тапшырыуҙар циклы ДТВ Кеүек «китте») (документально)
- 2006 — Утес. Йыр ғүмер оҙонлоғо (телесериал), Украина. Любовь орлова ролендә — Людмила Ҡарағат
- 2006 — Сталин. Live (телесериал). Орлова роле — Екатерина Галахова
- 2007 — Фемин Совьетика йәки золушка тураһында Әкиәт (документально)
- 2007 — Өс персонаждар роле эҙләү
- 2009 — бөйөк комбинатор (документально)
- 2015 — һәм Александр Орлов (телесериал). Любовь Орлова роле — Олеся Судзиловская
- 2015 — Любовь Орлова. Роза һәм шипка (документаль фильм)
- 2016 — Любовь Орлова. Бөйөк һәм двуликий (документаль фильм)
- 2020 — күберәк мөхәббәт. Александров мөхәббәт һәм Григорий Орлова (документаль фильмы)[15]
- Иван Фролов. «Любовь Орлова». — М.: Панорама, 1997. — 272 с. — ISBN 5-85220-535-4.
- Дмитрий Щеглов. «Любовь и маска». — М.: Олимп, Русич, 1998. — ISBN 5-7390-0512-4.
- Юрий Сааков. «Любовь Орлова». — М.: Алгоритм, 2002. — 56 с. — ISBN 5-9265-0053-2.
- Александр Xoрт. «Любовь Орлова». — М.: Молодая гвардия, 2007. — 400 с. — ISBN 978-5-235-03020-6.
- Юрий Сааков. «Неизвестная Орлова». — М.: Майор, 2011. — 288 с. — ISBN 978-5-699-53554-5.
- Николай Надеждин. «Григорий Александров и Любовь Орлова:«Любовь на двоих». — М.: Алгоритм; Эксмо, 2010. — ISBN 978-5-98551-101-7.
- Нонна Голикова. «Любовь Орлова». — М.: Молодая гвардия, 2014. — 240 с. — ISBN 978-5-235-03745-8.
- Марк Кушниров. «Любовь Орловой и Александрова. Жизнь как кино». — М.: Эксмо, 2015. — 384 с. — ISBN 978-5-699-79331-0.
Иҫкәрмәләр
Һылтанмалар
- Любовь Орлова на сайте «Наш Фильм».
- В. А. Разумный Воспоминания современника о Л. П. Орловой
- Грамзаписи Л. П. Орловой на сайте Энциклопедия российской грамзаписи Russian-Records.com
- «Про Любовь. Знакомство и общение с Любовью Орловой и Григорием Александровым» — на сайте «Генерал Цвигун. Частные хроники».
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #121250563 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
- ↑ Орлова Любовь Петровна // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Lyubov Orlova // Find a Grave (ингл.) — 1996.
- ↑ Bibliothèque nationale de France Lûbov' Petrovna Orlova // идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
- ↑ https://www.tekstowo.pl/wykonawca,lubow_orlowa.html
- ↑ Театральная энциклопедия. / Гл. ред. П. А. Марков. Т. 4. — М.: Советская энциклопедия, Нежин — Сярев, 1965, 1152 стб. с илл., 6 л. илл.
- ↑ Кипп Карл Августович . МГК им. Чайковского. Дата обращения: 3 июнь 2017.
- ↑ Анна Велигжанина. Любовь Орлову пытались отравить… шипами роз. //Комсомольская правда 5 октября 2005 года
- ↑ Орлова Любовь Петровна — Киносозвездие — авторский проект Сергея Николаева
- ↑ Валентина Оберемко. Отказ Сталину, странный брак и миллионные сбережения. Тайны Любови Орловой . www.aif.ru. Дата обращения: 26 апрель 2018.
- ↑ Берзин, Андрей Гаспарович — RuData.ru . www.rudata.ru. Дата обращения: 26 апрель 2018.
- ↑ Орлова, Любовь Петровна (Хронология)
- ↑ МУЗЫКАЛЬНЫЙ ТЕАТР ИМЕНИ Вл. И.НЕМИРОВИЧА-ДАНЧЕНКО 2012 йыл 13 март архивланған.
- ↑ МУЗЫКАЛЬНЫЙ ТЕАТР ИМЕНИ Вл. И.НЕМИРОВИЧА-ДАНЧЕНКО 2012 йыл 13 март архивланған.
- ↑ Любовь Орлова и Григорий Александров . Телеканал «Россия – Культура» (Россия – К). Дата обращения: 2 май 2020.
- 11 февралдә тыуғандар
- 1902 йылда тыуғандар
- Рәсәй империяһында тыуғандар
- 26 ғинуарҙа вафат булғандар
- 1975 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- ГИТИС-ты тамамлаусылар
- Сталин премияһы лауреаттары
- Ленин ордены кавалерҙары
- СССР-ҙың халыҡ артистары
- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- «Кавказды обороналаған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «Сиҙәм ерҙәрҙе үҙләштергән өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «1941–1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышындағы фиҙакәр хеҙмәте өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- РСФСР-ҙың халыҡ артистары
- РСФСР-ҙың атҡаҙанған артистары
- Почта маркаларында шәхестәр
- Сопрано
- СССР Кинематографистар союзы ағзалары
- Алфавит буйынса пианистар
- Алфавит буйынса музыканттар
- Алфавит буйынса шәхестәр
- XX быуат йырсылары
- Рәсәй йырсылары
- СССР йырсылары
- Алфавит буйынса йырсылар
- XX быуат актрисалары
- Рәсәй актрисалары
- СССР актрисалары
- Алфавит буйынса актрисалар