[go: nahoru, domu]

Перайсці да зместу

Тува: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.1) (робат Мяняем: udm:Тыва Республика
выпраўленне перасылак
 
(Не паказана 44 прамежкавыя версіі 24 удзельнікаў)
Радок 1: Радок 1:
{{Не блытаць|Тыва (індзейцы)}}
{| class="toccolours" border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="border-collapse: collapse; margin: 0 0 1em 1em;"
{{Адміністрацыйная адзінка}}
|+<big><big>'''Республика Тува (Тыва)<br />Тыва Республика<br /><small>Рэспубліка Тува (Тыва)</small>'''</big></big>
'''Тува (Тыва)''' — суб’ект [[Расія|Расійскай Федэрацыі]], размешчаны на поўдні [[Усходняя Сібір|Усходняй Сібіры]]. Мяжуе з [[Манголія]]й на ўсходзе і поўдні, з [[Краснаярскі край|Краснаярскім краем]] на поўначы, [[Хакасія]]й на паўночным захадзе, [[Бурація]]й і [[Іркуцкая вобласць|Іркуцкай вобласцю]] на паўночным усходзе, з [[Рэспубліка Алтай|Рэспублікай Алтай]] на захадзе.
|-
| align=center colspan=2 |
{| border=0 cellpadding=2 cellspacing=0 style="background:inherit;"
|- style="background: #FFFFFF; text-align: center; margin: 0.2em 0.2em 0.1em 0.1em;"
| style="width: 145px;" | [[Выява:Coat of Arms of Tuva (Tyva).png|130px|center|герб]]
| style="width: 145px;" | <span style="border:1px solid #bbbbbb; display:table-cell;">[[Выява:Flag of Tuva.svg|130px|center|сцяг]]</span>
|-
|}
|-
| align=center colspan=2 | [[Выява:RussiaTuva2007-07.png]]
|-
| [[Афіцыйная мова]] || [[Руская мова|руская]], [[Тувінская мова|тувінская]]
|-
| [[Адміністратыўны падзел Расіі|Тып суб'екту федэрацыі]] || [[Рэспубліка]]
|-
| [[Федэральныя акругі Расіі|Федеральная акруга]] || [[Сібірская федэральная акруга|Сібірская]]
|-
| [[Эканамічныя акругі Расіі|Эканамічная акруга]] || [[Усходне-Сібірская эканамічная акруга Расіі|Усходне-Сібірская]]
|-
| [[Сталіца]] || [[Кызыл]]
|-
| '''Кіраўнік урада''' || [[Шалбан Кара-оол]]
|-
| [[Плошча]]<br />&nbsp;- Усяго <br />&nbsp;- % Вада || [[Спіс суб'ектаў Расіі паводле плошчы|24 месца]]<br />168 600 [[квадратны кіламетр|км<sup>2</sup>]]<br />
|-
| [[Насельніцтва]] <br />&nbsp;- Усяго ([[2002]]) <br />&nbsp;- [[Шчыльнасць насельніцтва|Шчыльнасьць]] || [[Спіс суб'ектаў Расіі паводле насельніцтва|77 месца]] <br /> 308 500<br />1,8/км²
|-
| '''Аўтамабільны код''' || 17
|-
| [[Часавы пояс]] || [[UTC]]+7
|}
'''ТУВА (Тыва)''', суб'ект [[Расія|Расійскай Федэрацыя]], размешчаны на поўдні [[Усходняя Сібір|Усходняй Сібіры]]. мяжуе з [[Манголія]]й на ўсходзе і поўдні, з [[Краснаярскі край|Краснаярскім краем]] на поўначы, [[Хакасія]]й на паўночным захадзе, [[Бурація]]й і [[Іркуцкая вобласць|Іркуцкай вобласцю]] на поўночным усходзе, з [[Рэспубліка Алтай|Рэспублікай Алтай]] на захадзе.


== Геаграфія ==
== Геаграфія ==
[[Бай-Тайга]], [[Кызыл-Тайга]], [[Мангун-Тайга]]. [[Цаган-Шыбэту]]. [[Вялікі Енісей|Рака Вялікі Енісей]].
== Гістарычны агляд ==


== Гісторыя ==
Да [[1912]] года Тува знаходзілася пад уладай манчжурскай дынастыі Цынь і называлася «Танну-Урянхай». Пасля [[Сінхайская рэвалюцыя|Сінхайскай рэвалюцыі]] тувінскія [[наён]]ы звярнуліся да расійскага цара з просьбай аб усталяванні расійскага пратэктарату, што і была зроблена ў 1914 годзе. Тувінскія земля пад назвай Уранхайскі край былі ўключаны ў склад Енісейскай губерніі. У 1921 годе абвешчана незалежная Народная Рэспубліка Танну-Тува (з [[1926]] года — Тувінская Народная Рэспубліка. У [[1944]] годзе ТНР увайшла ў склад [[СССР]] і [[РСФСР]] як аўтаномная ССР. У 1991 годзе была ператворана ў Рэспубліку Тува. З [[1993]] года афіцыйная назва [[Рэспубліка Тыва]].
Да [[1912]] года Тува знаходзілася пад уладай манчжурскай дынастыі Цынь і называлася «Танну-Уранхай». Пасля [[Сінхайская рэвалюцыя|Сінхайскай рэвалюцыі]] тувінскія [[наён]]ы звярнуліся да расійскага цара з просьбай аб усталяванні расійскага пратэктарату, што і было зроблена ў 1914 годзе. Тувінскія землі пад назвай Уранхайскі край былі ўключаны ў склад Енісейскай губерні. У 1921 годзе абвешчана незалежная Народная Рэспубліка Танну-Тува (з [[1926]] года — Тувінская Народная Рэспубліка. У [[1944]] годзе ТНР увайшла ў склад [[СССР]] і [[РСФСР]] як аўтаномная ССР. У 1991 годзе была ператворана ў Рэспубліку Тува. З [[1993]] года афіцыйная назва [[Рэспубліка Тыва]].


== Адміністратыўны падзел ==
== Адміністрацыйны падзел ==
Тува падзяляецца на 2 гарадскія акругі (гарады [[Кызыл]] і [[Ак-Давурак]]) і 17 кажуунаў.

Тува падзяляецца на 2 гарадскія акругі (гарады [[Кызыл]] і [[Ак-Давурак]]) 17 кажуунаў.


* [[Авюрскі кажуун]]
* [[Бай-Тайгінскі кажуун]]
* [[Бай-Тайгінскі кажуун]]
* [[Барун-Хемчыкскі кажуун]]
* [[Барун-Хемчыкскі кажуун]]
* [[Дзун-Хемчыкскі кажуун]]
* [[Дзун-Хемчыкскі кажуун]]
* [[Каа-Хемскі кажуун]]
* [[Каа-Хемскі кажуун]]
* [[Кызылскі кажуун]]
* [[Кызылскі кажуун]] (цэнтр — пгт [[Каа-Хем]])
* [[Монгун-Тайгінскі кажуун]]
* [[Мангун-Тайгінскі кажуун]]
* [[Авюрскі кажуун]]
* [[Пій-Хемскі кажуун]]
* [[Пій-Хемскі кажуун]] (цэнтр [[Горад Туран|Туран]])
* [[Сут-Хольскі кажуун]]
* [[Сут-Хольскі кажуун]]
* [[Тандзінскі кажуун]]
* [[Таджынскі кажуун]]
* [[Церэ-Хольскі кажуун]]
* [[Тандынскі кажуун]]
* [[Цес-Хемскі кажуун]]
* [[Тэрэ-Хольскі кажуун]]
* [[Тоджынскі кажуун]]
* [[Тэс-Хемскі кажуун]]
* [[Улуг-Хемскі кажуун]]
* [[Улуг-Хемскі кажуун]]
* [[Чаа-Хольскі кажуун]]
* [[Чаа-Хольскі кажуун]]
* [[Чэдзі-Хольскі кажуун]]
* [[Чэды-Хольскі кажуун]]
* [[Эрзінскі кажуун]]
* [[Эрзінскі кажуун]]


Іншыя гарады — [[Туран]], [[Чадан]], [[Шаганар]] — уваходзяць у склад кажуунаў.
Іншыя гарады — [[Туран (горад)|Туран]], [[Чадан]], [[Шаганар]] — уваходзяць у склад кажуунаў.


== Насельніцтва ==
== Насельніцтва ==
Колькасць насельніцтва складае 308,5 тыс. чел. ([[2006]]), шчыльнасць — 1,8 чел. / км². Удзельная вага гарадскога насельніцтва 51,5 %. Нацыянальны склад: [[тувінцы]] 77 %, [[рускія]] 20,2 %, іншыя 2,9 %


== Вядомыя ўраджэнцы і жыхары ==
Колькасць насельніцтва складае 308,5 тыс. чел. ([[2006]]), шчыльнасць — 1,8 чел. / км². Удзельная вага гарадскога насельніцтва 51,5 %. Нацыянальны склад: [[тувінцы]] 77%, [[рускія]] 20,2%, іншыя 2,9%
* [[Міхаіл Арцёмавіч Бухтуеў]]


{{зноскі}}
== Эканоміка ==
== Сімволіка ==
* [[Герб Тувы]]
* [[Сцяг Тувы]]


== Спасылкі ==
== Спасылкі ==
{{commons|Category:Tuva}}
{{commons|Category:Tuva}}
* [http://gov.tuva.ru/ Афіцыйны сайт]
* [http://gov.tuva.ru/ Афіцыйны сайт] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140212070308/http://gov.tuva.ru/ |date=12 лютага 2014 }}
* [http://tuvaonline.ru/ Тувінскі сайт навінаў]
* [http://tuvaonline.ru/ Тувінскі сайт навінаў]


{{Тыва}}
{{Адміністратыўны падзел Расіі}}
{{Адміністрацыйны падзел Расіі}}

[[Катэгорыя:Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Расіі]]


[[Катэгорыя:Тыва| ]]
[[ace:Republik Tuva]]
[[af:Tiwa]]
[[ar:توفا]]
[[az:Tıva Respublikası]]
[[ba:Тыва Республикаһы]]
[[be-x-old:Тува]]
[[bg:Тува]]
[[bs:Tuva]]
[[bxr:Тува Республика]]
[[ca:Tuvà]]
[[cs:Tuva]]
[[da:Tuva]]
[[de:Tuwa]]
[[el:Δημοκρατία της Τιβά]]
[[en:Tuva]]
[[eo:Tuvio]]
[[es:Tuvá]]
[[et:Tõva]]
[[eu:Tuva]]
[[fa:تووا]]
[[fi:Tuva]]
[[fr:Touva]]
[[ga:Túva]]
[[gag:Tuva]]
[[he:טובה (רפובליקה)]]
[[hr:Tuva]]
[[hu:Tuva]]
[[id:Tuva]]
[[it:Tuva]]
[[ja:トゥヴァ共和国]]
[[ka:ტუვა]]
[[kk:Тыуа]]
[[ko:투바 공화국]]
[[kv:Тува]]
[[lt:Tuva]]
[[lv:Tuva]]
[[mk:Тува]]
[[mn:Бүгд Найрамдах Тува Улс]]
[[mr:तुवा प्रजासत्ताक]]
[[ms:Tuva]]
[[myv:Тува Республикась]]
[[nl:Toeva]]
[[nn:Tyva]]
[[no:Tuva (republikk)]]
[[os:Тыва]]
[[pl:Tuwa]]
[[pnb:تووا]]
[[pt:Tuva]]
[[ro:Tuva]]
[[ru:Тыва]]
[[sah:Тыва]]
[[sh:Tuva]]
[[simple:Tuva]]
[[sk:Tuviansko]]
[[sl:Tuva]]
[[sq:Tëvaja]]
[[sr:Тива]]
[[sv:Tuva]]
[[tg:Ҷумҳурии Тува]]
[[tl:Tuva]]
[[tr:Tuva Cumhuriyeti]]
[[tt:Тыва]]
[[udm:Тыва Республика]]
[[ug:تۇۋا]]
[[uk:Тува]]
[[vi:Tuva]]
[[war:Tuva]]
[[xal:Сойд таңһч]]
[[zh:图瓦共和国]]

Актуальная версія на 17:25, 1 красавіка 2023

Тува
тув.: Тыва Республика
Герб[d] Сцяг
Герб[d] Сцяг
Краіна
Гімн Tooruktug Dolgay Tangdym[d] і Men – Tyva Men[d]
Уваходзіць у
Адміністрацыйны цэнтр
Дата ўтварэння 24 мая 1991
Кіраўнік Шалбан Валер’евіч Кара-оал
Насельніцтва
  • 330 368 чал. (1 студзеня 2021)
Плошча
  • 170 500 км²
Тува на карце
Часавы пояс KRAT і Азія/Краснаярск[d][1]
Код ISO 3166-2 RU-TY
Код аўтам. нумароў 17
Афіцыйны сайт (руск.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тува (Тыва) — суб’ект Расійскай Федэрацыі, размешчаны на поўдні Усходняй Сібіры. Мяжуе з Манголіяй на ўсходзе і поўдні, з Краснаярскім краем на поўначы, Хакасіяй на паўночным захадзе, Бураціяй і Іркуцкай вобласцю на паўночным усходзе, з Рэспублікай Алтай на захадзе.

Бай-Тайга, Кызыл-Тайга, Мангун-Тайга. Цаган-Шыбэту. Рака Вялікі Енісей.

Да 1912 года Тува знаходзілася пад уладай манчжурскай дынастыі Цынь і называлася «Танну-Уранхай». Пасля Сінхайскай рэвалюцыі тувінскія наёны звярнуліся да расійскага цара з просьбай аб усталяванні расійскага пратэктарату, што і было зроблена ў 1914 годзе. Тувінскія землі пад назвай Уранхайскі край былі ўключаны ў склад Енісейскай губерні. У 1921 годзе абвешчана незалежная Народная Рэспубліка Танну-Тува (з 1926 года — Тувінская Народная Рэспубліка. У 1944 годзе ТНР увайшла ў склад СССР і РСФСР як аўтаномная ССР. У 1991 годзе была ператворана ў Рэспубліку Тува. З 1993 года афіцыйная назва Рэспубліка Тыва.

Адміністрацыйны падзел

[правіць | правіць зыходнік]

Тува падзяляецца на 2 гарадскія акругі (гарады Кызыл і Ак-Давурак) і 17 кажуунаў.

Іншыя гарады — Туран, Чадан, Шаганар — уваходзяць у склад кажуунаў.

Колькасць насельніцтва складае 308,5 тыс. чел. (2006), шчыльнасць — 1,8 чел. / км². Удзельная вага гарадскога насельніцтва 51,5 %. Нацыянальны склад: тувінцы 77 %, рускія 20,2 %, іншыя 2,9 %

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі