Тува: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Artsiom91Bot (размовы | уклад) др арфаграфія, replaced: дміністратыўны → дміністрацыйны (3) using AWB |
Artsiom91Bot (размовы | уклад) выпраўленне перасылак |
||
(Не паказана 11 прамежкавых версій 6 удзельнікаў) | |||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Не блытаць|Тыва (індзейцы)}} |
|||
{| class="toccolours" border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="border-collapse: collapse; margin: 0 0 1em 1em;" |
|||
{{Адміністрацыйная адзінка}} |
|||
|+<big><big>'''Республика Тува (Тыва)<br />Тыва Республика<br /><small>Рэспубліка Тува (Тыва)</small>'''</big></big> |
|||
⚫ | '''Тува (Тыва)''' — суб’ект [[Расія|Расійскай Федэрацыі]], размешчаны на поўдні [[Усходняя Сібір|Усходняй Сібіры]]. Мяжуе з [[Манголія]]й на ўсходзе і поўдні, з [[Краснаярскі край|Краснаярскім краем]] на поўначы, [[Хакасія]]й на паўночным захадзе, [[Бурація]]й і [[Іркуцкая вобласць|Іркуцкай вобласцю]] на паўночным усходзе, з [[Рэспубліка Алтай|Рэспублікай Алтай]] на захадзе. |
||
|- |
|||
| align=center colspan=2 | |
|||
{| border=0 cellpadding=2 cellspacing=0 style="background:inherit;" |
|||
|- style="background: #FFFFFF; text-align: center; margin: 0.2em 0.2em 0.1em 0.1em;" |
|||
| style="width: 145px;" | [[Выява:Coat of Arms of Tuva (Tyva).png|130px|center|герб]] |
|||
| style="width: 145px;" | <span style="border:1px solid #bbbbbb; display:table-cell;">[[Выява:Flag of Tuva.svg|130px|center|сцяг]]</span> |
|||
|- |
|||
|} |
|||
|- |
|||
| align=center colspan=2 | [[Выява:RussiaTuva2007-07.png]] |
|||
|- |
|||
| [[Афіцыйная мова]] || [[Руская мова|руская]], [[Тувінская мова|тувінская]] |
|||
|- |
|||
| [[Адміністрацыйны падзел Расіі|Тып суб'екту федэрацыі]] || [[Рэспубліка]] |
|||
|- |
|||
| [[Федэральныя акругі Расіі|Федеральная акруга]] || [[Сібірская федэральная акруга|Сібірская]] |
|||
|- |
|||
| [[Эканамічныя акругі Расіі|Эканамічная акруга]] || [[Усходне-Сібірская эканамічная акруга Расіі|Усходне-Сібірская]] |
|||
|- |
|||
| [[Сталіца]] || [[Кызыл]] |
|||
|- |
|||
| '''Кіраўнік урада''' || [[Шалбан Кара-оол]] |
|||
|- |
|||
| [[Плошча]]<br /> — Усяго <br /> — % Вада || [[Спіс суб'ектаў Расіі паводле плошчы|24 месца]]<br />168 600 [[квадратны кіламетр|км²]]<br /> |
|||
|- |
|||
| [[Насельніцтва]] <br /> — Усяго ([[2002]]) <br /> — [[Шчыльнасць насельніцтва|Шчыльнасць]] || [[Спіс суб'ектаў Расіі паводле насельніцтва|77 месца]] <br /> 308 500<br />1,8/км² |
|||
|- |
|||
| '''Аўтамабільны код''' || 17 |
|||
|- |
|||
| [[Часавы пояс]] || [[UTC]]+7 |
|||
|} |
|||
[[Image:Tuva republic map.png|thumb|250px|right]] |
|||
⚫ | '''Тува (Тыва)''' |
||
== Геаграфія == |
== Геаграфія == |
||
[[Бай-Тайга]], [[Мангун-Тайга]]. [[Цаган-Шыбэту]]. [[Рака Вялікі Енісей]]. |
[[Бай-Тайга]], [[Кызыл-Тайга]], [[Мангун-Тайга]]. [[Цаган-Шыбэту]]. [[Вялікі Енісей|Рака Вялікі Енісей]]. |
||
== Гісторыя == |
|||
== Гістарычны агляд == |
|||
Да [[1912]] года Тува знаходзілася пад уладай манчжурскай дынастыі Цынь і называлася «Танну-Уранхай». Пасля [[Сінхайская рэвалюцыя|Сінхайскай рэвалюцыі]] тувінскія [[наён]]ы звярнуліся да расійскага цара з просьбай аб усталяванні расійскага пратэктарату, што і было зроблена ў 1914 годзе. Тувінскія землі пад назвай Уранхайскі край былі ўключаны ў склад Енісейскай губерні. У 1921 годзе абвешчана незалежная Народная Рэспубліка Танну-Тува (з [[1926]] года — Тувінская Народная Рэспубліка. У [[1944]] годзе ТНР увайшла ў склад [[СССР]] і [[РСФСР]] як аўтаномная ССР. У 1991 годзе была ператворана ў Рэспубліку Тува. З [[1993]] года афіцыйная назва [[Рэспубліка Тыва]]. |
Да [[1912]] года Тува знаходзілася пад уладай манчжурскай дынастыі Цынь і называлася «Танну-Уранхай». Пасля [[Сінхайская рэвалюцыя|Сінхайскай рэвалюцыі]] тувінскія [[наён]]ы звярнуліся да расійскага цара з просьбай аб усталяванні расійскага пратэктарату, што і было зроблена ў 1914 годзе. Тувінскія землі пад назвай Уранхайскі край былі ўключаны ў склад Енісейскай губерні. У 1921 годзе абвешчана незалежная Народная Рэспубліка Танну-Тува (з [[1926]] года — Тувінская Народная Рэспубліка. У [[1944]] годзе ТНР увайшла ў склад [[СССР]] і [[РСФСР]] як аўтаномная ССР. У 1991 годзе была ператворана ў Рэспубліку Тува. З [[1993]] года афіцыйная назва [[Рэспубліка Тыва]]. |
||
== Адміністрацыйны падзел == |
== Адміністрацыйны падзел == |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* [[Бай-Тайгінскі кажуун]] |
* [[Бай-Тайгінскі кажуун]] |
||
* [[Барун-Хемчыкскі кажуун]] |
* [[Барун-Хемчыкскі кажуун]] |
||
* [[Дзун-Хемчыкскі кажуун]] |
* [[Дзун-Хемчыкскі кажуун]] |
||
* [[Каа-Хемскі кажуун]] |
* [[Каа-Хемскі кажуун]] |
||
* [[Кызылскі кажуун]] |
* [[Кызылскі кажуун]] (цэнтр — пгт [[Каа-Хем]]) |
||
* [[ |
* [[Мангун-Тайгінскі кажуун]] |
||
⚫ | |||
* [[Пій-Хемскі кажуун]] |
* [[Пій-Хемскі кажуун]] |
||
* [[Сут-Хольскі кажуун]] |
* [[Сут-Хольскі кажуун]] |
||
* [[ |
* [[Таджынскі кажуун]] |
||
* [[ |
* [[Тандынскі кажуун]] |
||
* [[ |
* [[Тэрэ-Хольскі кажуун]] |
||
* [[ |
* [[Тэс-Хемскі кажуун]] |
||
* [[Улуг-Хемскі кажуун]] |
* [[Улуг-Хемскі кажуун]] |
||
* [[Чаа-Хольскі кажуун]] |
* [[Чаа-Хольскі кажуун]] |
||
* [[ |
* [[Чэды-Хольскі кажуун]] |
||
* [[Эрзінскі кажуун]] |
* [[Эрзінскі кажуун]] |
||
Іншыя гарады — [[ |
Іншыя гарады — [[Туран (горад)|Туран]], [[Чадан]], [[Шаганар]] — уваходзяць у склад кажуунаў. |
||
== Насельніцтва == |
== Насельніцтва == |
||
Колькасць насельніцтва складае 308,5 тыс. чел. ([[2006]]), шчыльнасць — 1,8 чел. / км². Удзельная вага гарадскога насельніцтва 51,5 %. Нацыянальны склад: [[тувінцы]] 77 %, [[рускія]] 20,2 %, іншыя 2,9 % |
Колькасць насельніцтва складае 308,5 тыс. чел. ([[2006]]), шчыльнасць — 1,8 чел. / км². Удзельная вага гарадскога насельніцтва 51,5 %. Нацыянальны склад: [[тувінцы]] 77 %, [[рускія]] 20,2 %, іншыя 2,9 % |
||
== Эканоміка == |
|||
== Сімволіка == |
|||
* [[Герб Тувы]] |
|||
* [[Сцяг Тувы]] |
|||
== Вядомыя ўраджэнцы і жыхары == |
== Вядомыя ўраджэнцы і жыхары == |
||
* [[Міхаіл Арцёмавіч Бухтуеў]] |
* [[Міхаіл Арцёмавіч Бухтуеў]] |
||
{{зноскі}} |
|||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
{{commons|Category:Tuva}} |
{{commons|Category:Tuva}} |
||
* [http://gov.tuva.ru/ Афіцыйны сайт] |
* [http://gov.tuva.ru/ Афіцыйны сайт] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140212070308/http://gov.tuva.ru/ |date=12 лютага 2014 }} |
||
* [http://tuvaonline.ru/ Тувінскі сайт навінаў] |
* [http://tuvaonline.ru/ Тувінскі сайт навінаў] |
||
{{Тыва}} |
|||
{{Адміністрацыйны падзел Расіі}} |
{{Адміністрацыйны падзел Расіі}} |
||
[[Катэгорыя: |
[[Катэгорыя:Тыва| ]] |
Актуальная версія на 17:25, 1 красавіка 2023
Тува | |||||
---|---|---|---|---|---|
тув.: Тыва Республика | |||||
|
|||||
Краіна | |||||
Гімн | Tooruktug Dolgay Tangdym[d] і Men – Tyva Men[d] | ||||
Уваходзіць у |
|
||||
Адміністрацыйны цэнтр | |||||
Дата ўтварэння | 24 мая 1991 | ||||
Кіраўнік | Шалбан Валер’евіч Кара-оал | ||||
Насельніцтва |
|
||||
Плошча |
|
||||
Часавы пояс | KRAT і Азія/Краснаярск[d][1] | ||||
Код ISO 3166-2 | RU-TY | ||||
Код аўтам. нумароў | 17 | ||||
Афіцыйны сайт (руск.) | |||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Тува (Тыва) — суб’ект Расійскай Федэрацыі, размешчаны на поўдні Усходняй Сібіры. Мяжуе з Манголіяй на ўсходзе і поўдні, з Краснаярскім краем на поўначы, Хакасіяй на паўночным захадзе, Бураціяй і Іркуцкай вобласцю на паўночным усходзе, з Рэспублікай Алтай на захадзе.
Геаграфія
[правіць | правіць зыходнік]Бай-Тайга, Кызыл-Тайга, Мангун-Тайга. Цаган-Шыбэту. Рака Вялікі Енісей.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Да 1912 года Тува знаходзілася пад уладай манчжурскай дынастыі Цынь і называлася «Танну-Уранхай». Пасля Сінхайскай рэвалюцыі тувінскія наёны звярнуліся да расійскага цара з просьбай аб усталяванні расійскага пратэктарату, што і было зроблена ў 1914 годзе. Тувінскія землі пад назвай Уранхайскі край былі ўключаны ў склад Енісейскай губерні. У 1921 годзе абвешчана незалежная Народная Рэспубліка Танну-Тува (з 1926 года — Тувінская Народная Рэспубліка. У 1944 годзе ТНР увайшла ў склад СССР і РСФСР як аўтаномная ССР. У 1991 годзе была ператворана ў Рэспубліку Тува. З 1993 года афіцыйная назва Рэспубліка Тыва.
Адміністрацыйны падзел
[правіць | правіць зыходнік]Тува падзяляецца на 2 гарадскія акругі (гарады Кызыл і Ак-Давурак) і 17 кажуунаў.
- Авюрскі кажуун
- Бай-Тайгінскі кажуун
- Барун-Хемчыкскі кажуун
- Дзун-Хемчыкскі кажуун
- Каа-Хемскі кажуун
- Кызылскі кажуун (цэнтр — пгт Каа-Хем)
- Мангун-Тайгінскі кажуун
- Пій-Хемскі кажуун
- Сут-Хольскі кажуун
- Таджынскі кажуун
- Тандынскі кажуун
- Тэрэ-Хольскі кажуун
- Тэс-Хемскі кажуун
- Улуг-Хемскі кажуун
- Чаа-Хольскі кажуун
- Чэды-Хольскі кажуун
- Эрзінскі кажуун
Іншыя гарады — Туран, Чадан, Шаганар — уваходзяць у склад кажуунаў.
Насельніцтва
[правіць | правіць зыходнік]Колькасць насельніцтва складае 308,5 тыс. чел. (2006), шчыльнасць — 1,8 чел. / км². Удзельная вага гарадскога насельніцтва 51,5 %. Нацыянальны склад: тувінцы 77 %, рускія 20,2 %, іншыя 2,9 %
Вядомыя ўраджэнцы і жыхары
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тува
- Афіцыйны сайт Архівавана 12 лютага 2014.
- Тувінскі сайт навінаў