Эдвард Мунк

Э́двард Мунк (нарв.: Edvard Munch; 12 снежня 1863, Лётэн, Нарвегія — 23 студзеня 1944, Экелі, недалёка ад Осла) — нарвежскі мастак і графік, які аддаваў перавагу сімвалізму і экспрэсіянізму.

Эдвард Мунк
нюнорск Edvard Munch
Імя пры нараджэнні	букмал: Edvard Munch
Дата нараджэння	12 снежня 1863(1863-12-12)[…]
Месца нараджэння	Ådalsbruk[d], Лётэн[d], Шведска-нарвежская унія[…]
Дата смерці	23 студзеня 1944(1944-01-23)[…] (80 гадоў)
Месца смерці	Ekely[d], камуна Осла[d], Нарвегія
Месца пахавання	Спаскія могілкі[d]
Грамадзянства	Нарвегія
Бацька	Крысціян Мунк[d]
Маці	Laura Cathrine Munch[d]
Род дзейнасці	мастак, графік, мастак-гравёр, рысавальнік, архітэктурны чарцёжнік
Жанр	партрэт, экспрэсіянізм, жанравы жывапіс, пейзаж і аўтапартрэт
Вучоба	Oslo Cathedral School[d] Нарвежская нацыянальная акадэмія рамяства і мастацкай індустрыі[d] Мюнхенская акадэмія мастацтваў
Мастацкі кірунак	сімвалізм і экспрэсіянізм
Член у	Берлінскі сецэсіён[d]
Узнагароды	медаль Гётэ за мастацтва і навуку[d] (1932)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

Вучыўся ў Осла ў Каралеўскай школе малявання (1881—86) і ў майстэрні К. Крога (1882—83). Працаваў у Нарвегіі, Даніі, Францыі, Германіі.

Творчасць

У ранні перыяд зазнаў уплыў В. ван Гога і П. Гагена. Светаўспрыманне Э. Мунка сфарміравалася пад уплывам твораў пісьменнікаў-сімвалістаў Х. Егера і А. Стрындберга, што абумовіла ў яго карцінах матывы адзіноцтва, трывогі, смерці.

Творам уласцівы эмацыянальная напружанасць і абвостраная выразнасць вобразаў, жорсткі, віхрападобны контурны малюнак, павышаная дынаміка кампазіцый, дысананс колераў: «Хворая дзяўчынка» (1885—86), «Сястра мастака» (1892), «Крык», «Пакой паміраючага» (1893), «Вампір» (каля 1893), «Самота» (1894), «Танец жыцця» (1899), «Танец на беразе» (1900—02), «Дзеці на вуліцы» (1910), «Начны вандроўнік» (1939) і інш. Большасць карцін 1890—1910-х г. уваходзяць у няскончаны цыкл «Фрыз жыцця».

Графічныя творы вызначаюцца змрочным эратызмам, успрыняццем жанчыны як увасаблення негатыўнай, разбуральнай сілы: «Дзяўчына і смерць» (1894), «Мадонна» (1895—1902), серыя «Укус» (1913) і інш.

Аўтар фрэсак для залаў універсітэта ў Осла («Альма Матэр», «Гара людзей» і інш., 1909—15).

Ушанаванне памяці

Музей Мунка ў Осла займаецца зборам, апрацоўкай і папулярызацыяй творчасці мастака і графіка.

Літаратура

• Мунк // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).