[go: nahoru, domu]
Вікіпедыя

Вікіпедыя:Праект:Еўрапейскі тыдзень/Шведскі тыдзень

< Вікіпедыя:Праект:Еўрапейскі тыдзень
Шведскі тыдзень
Svenska veckan
11 мая — 11 чэрвеня 2013 года

«Тыдзень» запланаваны на час штогадовых Дзён культуры Швецыі ў Беларусі, але з пэўных прычын у 2013 годзе Дні культуры Швецыі, хутчэй за ўсё, у Беларусі не адбудуцца, некаторыя мерапрыемствы пройдуць у замежжы. Аднак, мэты «тыдня» больш далёкасяжныя, бо спецыялізаванага даведніка пра Швецыю і шведаў па беларуску няма, бадай Беларуская Вікіпедыя буйнейшы збор гэтага матэрыялу, які за «тыдзень» можа стаць больш поўным.

Звярніце ўвагу на рэкамендацыі па шведска-беларускай практычнай транскрыпцыі складзеныя на аснове на «Кароткай граматыкі шведскай мовы» В. У. Цвіркі, пад агульнай рэдакцыяй Л. Баршчэўскага (адтуль пра шведскую фанетыку, pdf, 0,9 MB). Гэтымі рэкамендацыямі трэба карыстацца ў выпадку, калі няма традыцыйнага беларускага напісання (БСЭ, БЭ).

За адсутнасцю даступнага беларускамоўнага матэрыялу, прапануем да перакладу і перапрацоўкі артыкулы з «Большой Советской Энциклопедии» (запыты шведский, Швеция (ілюстрацыі да 5-й стар.), шведы) — улічваем, што энцыклапедыя савецкая і, звычайна, матэрыял арыентаваны на Расію. Вядома, таксама карыстайцеся інтэрвікамі ў буйныя моўныя раздзелы Вікіпедыі, калі валодаеце адпаведнай мовай.

Важна звярнуць увагу на чырвоныя спасылкі ў артыкулах шведскай тэматыкі, якія ў нас ужо ёсць (глядзіце Катэгорыя:Швецыя), напрыклад, у буйным артыкуле пра Стакгольм. Напэўна, наяўныя артыкулы шведскай тэматыкі можна палепшыць, у т.л. вікіфікаваць. Пры вікіфікацыі пазбягайце збытковасці, вікіфікуйце толькі звязаныя з тэмай паняцці, падзеі і імёны (не трэба, напрыклад, вікіфікаваць усе гады ў артыкуле).

Калі ласка, пазначайце ў артыкулах літаратуру, сеціўныя рэсурсы, якімі вы карысталіся.

Ніжэй змешчаны прыкладны пералік артыкулаў, якія можна напісаць або палепшыць, пералік напэўна няпоўны, але дапоўніць яго можа кожны. Таксама, можна падглядзець падобны пералік у Рускай Вікіпедыі, мабыць, там нешта зацікавіць для напісання па беларуску.

Новыя артыкулы, створаныя на «тыдні»

17 мая
  1. Мікаэль Самуэльсан
  2. Хенрык Лундквіст
  3. Даніэль Т'ернквіст
  4. Фрэдрык Модзін
  5. Мікаэль Тэлквіст
  6. Энгельхольм
  7. Шведская элітная серыя
  8. Кені Ёнсан
  9. Пер-Юхан Аксельсан
  10. Петэр Форсберг
  11. Хенрык Седзін
  12. Ніклас Хавелід
  13. Матс Сундзін
  14. ‎Аньяльскі саюз
  15. Даніэль Седзін
  16. Крысціян Бекман
  17. Ніклас Лідстром
  18. Маціяс Олунд
  19. Стэфан Ліў
  20. Фрэдрык Петэрсан
  21. Даніэль Альфрэдсан
  22. Стафан Крунваль
  23. Ніклас Крунваль
  24. Глобен-Арэна
  25. Ян Труэль
    16 мая
  26. Сюрстромінг
  27. Пірацкая партыя
  28. Зборная Швецыі па хакеі з шайбай
  29. Аксель Оксеншэрна
  30. Крысціна, каралева Швецыі
  31. Банк Швецыі
  32. Скандынаўскі манетны саюз
  33. Цяўзінскі мірны дагавор
  34. Густаў Фродынг
  35. Эрык Івар Фрэдгольм
  36. Ян Фрыдэгорд
  37. Сігурд Эрыксан
  38. Фрыдрыхсгамскі мірны дагавор
  39. Альтмаркскае перамір'е
  40. Праліў Паўднёвы Кваркен
  41. Энгельбрэкт Энгельбрэктсан
  42. Саламон Аўгуст Андрэ
  43. Ландслаг
  44. Магнус Эрыксан
  45. Біргер Ярль
  46. Бірка
  47. Стакгольмская крывавая лазня
  48. Ханс Ларсан
  49. Карл Ларсан
  50. Шведска-нарвежская вайна
  51. Каралеўскі драматычны тэатр
  52. Ордэн Палярнай зоркі
    15 мая
  53. Фіка
  54. Інгемар Юхансан
  55. Вільгат Шоман
  56. Europe
  57. Ace of Base
  58. Пра ўсіх гэтых жанчын
  59. SJ AB
  60. Шведскі чыгуначны музей
    14 мая
  61. Ён Баўэр
  62. Макс фон Сюдаў
  63. Горад Эрншэльдсвік
  64. Rapidlok
  65. Allmänna Svenska Elektriska Aktiebolaget
  66. OMX Stockholm 30
  67. OMX Group
  68. Стакгольмская фондавая біржа
  69. Карл Юнас Ловэ Альмквіст
  70. Хуга Альвен
  71. Густаў Адлерфельт
  72. Нацыянальны парк Абіску
  73. Абаскі мірны трактат
  74. Артур Лундквіст
  75. Музей сучаснага мастацтва, Стакгольм
  76. Праліў Кваркен
  77. Жалезаапрацоўчы завод Энгельсберг
  78. Тэхнічны ўніверсітэт Чалмерса
  79. Ральф Эрскін
    13 мая
  80. Бруснічнае варэнне
  81. Восеньская саната
  82. Узброеныя сілы Швецыі
  83. Эра свабоды
  84. Дзень H
  85. Цэнтральны вакзал Стакгольма
  86. Брыгіта Шведская
  87. Каралеўская бібліятэка Швецыі
  88. Ландскап Вестэргётланд
  89. Ландскап Бохуслен
  90. Electrolux
  91. Востраў Інгаро
  92. Ericsson
  93. Караліна Джынінг
  94. Сунічная паляна
  95. Лусекат
  96. Трольхетанскі канал
  97. Гёта-канал
  98. Юлмуст
  99. Інга-Ліна Ліндквіст
  100. Каралеўская опера ў Стакгольме
  101. Шведскі інстытут
  102. Густаў V
  103. Дротнінгхальм
  104. Урангельскі палац
    12 мая
  105. Конкурс песні Еўрабачанне 2013
  106. Грыпсхальм
  107. Чарнічны суп
  108. Нацыянальны парк Хамра
  109. Інгрыд Тулін
  110. Маўчанне, фільм
  111. З жыцця марыянетак
  112. Крысціян II
  113. Вечар блазнаў
  114. Мальмё Арэна
  115. Жанчыны чакаюць
  116. Аўгуст Мальмстром
  117. Дні культуры Швецыі ў Беларусі
  118. Юнібакен
  119. Карлсан
  120. Каралеўскі тэхналагічны інстытут
    11 мая
  121. Руны
  122. Каралеўская акадэмія свабодных мастацтваў, Швецыя
  123. Пер Хілестром
  124. Кафедральны сабор Скары
  125. Кальмарскі сабор
  126. Горад Векшэ
  127. Возера Стуршэн
  128. Горад Эстэрсунд
  129. Кафедральны сабор Лунда
  130. Кафедральны сабор Лулеа
  131. Эстонскі дыялект шведскай мовы
  132. Беларусы Швецыі
  133. Альянс за Швецыю
  134. Умераная кааліцыйная партыя
  135. Карл VIII Кнутсан Бундэ
  136. Стэн Стурэ Старэйшы
  137. Вайна за незалежнасць Швецыі
  138. Дацка-шведская вайна, 1643—1645
  139. Кальмарская вайна
  140. Кальмарскі замак
  141. Горад Кальмар
  142. Эландскі мост
  143. Горад Лулеа
  144. Воданапорная вежа Svampen
  145. Горад Эрэбру
  146. Горад Норчэпінг
  147. Інгвар Кампрад
  148. Горад Хельсінгбарг
  149. IKEA
  150. Шведскія фрыкадэлькі
  151. Карл X Густаў
  152. Шведская кухня
  153. Гара Кебнекайсэ
  154. Рака Шэлефтэ Эльв
  155. Шведскія мухі
  156. Шведска-нарвежская унія
  157. Умераная кааліцыйная партыя
  158. Упсальская мячэць
  159. Упсальская астранамічная абсерваторыя

Шаблоны, створаныя на «тыдні»

Артыкулы, палепшаныя на «тыдні»

Выявы, загружаныя на «тыдні»

Прапановы стварэння і паляпшэння артыкулаў

Катэгарызацыя

Швецыя
Арганізацыі Швецыі
Геаграфія Швецыі
Геалогія Швецыі
Гісторыя Швецыі
Грамадства Швецыі
Дзяржаўныя сімвалы Швецыі
Культура Швецыі
Навука ў Швецыі
Насельніцтва Швецыі
Палітыка Швецыі
Постаці Швецыі
Права Швецыі
Прырода Швецыі
Спісы:Швецыя
Узброеныя сілы Швецыі
Эканоміка Швецыі

Геаграфія Швецыі

Буйныя рэкі

Правінцыі Швецыі

гл. ru:Провинции Швеции

Правінцыі — гістарычны адміністрацыйны падзел Швецыі, цяпер краіна падзяляецца на лены, а яны ў сваю чаргу на камуны.

гл. ru:Шаблон:Провинции Швеции

Бергслаген

 
Рэгіён Бергслаген і рэкі цэнтральнай Швецыі.
 
Карта 1920 года, чыгуна- і сталеплавільныя заводы паказаны краснымі лічбамі, бачна высокая іх канцэнтрацыя ў рэгіёне Бергслаген.

Да 1950-1960-х гадоў Берслаген (sv:Bergslagen) у цэнтральнай Швецыі, паўночней Эрэбру (sv:Örebro) і Вестэрос (sv:Västerås), быў асноўным жалезаздабыўчым рэгіёнам краіны і, такім чынам, сыграў значную ролю ў гісторыі Швецыі. Апроч жалезнай руды і лесу (драўніны) для вытворчасці драўніннага вугля (у Швецыі няма радовішчаў каменнага вугля), таксама неабходны водныя струмені, каб круціць колы молатаў, рэгіён Берслаген меў усе гэтыя выгоды. У артыкуле sv:Kolbäcksån ёсць карысная карта рэгіёна. У Берслагене ў 1856 годзе была пабудавана і першая шведская чыгунка з Нуры (sv:Nora) да Эрвала (sv:Ervalla), цяпер чыгунка функцыянуе як музей (sv:Nora Bergslags Veteran-Jernväg). Гісторыя рэгіёна добра задакументавана, колькі гістарычнай інфармацыі па-англійску можна знайсці ў кнізе Iron and Steel in Sweden (1920). Цяпер жалезную руду здабываюць у Кіруне на крайняй поўначы Швецыі; гэтым займаецца дзяржаўная кампанія LKAB (sv:LKAB). Адпаведная прамысловая асацыяцыя называецца sv:Jernkontoret.

Транспарт Швецыі

Мальмбанская чыгунка

 
Мальмбанская чыгунка для вывазу жалезнай руды з LKAB у Кіруне. Сіняй лініяй пазначаны Палярны круг.

Каля Кіруны, дзе ў Лулеа (sv:Luleå) рака Луле Эльв (sv:Lule älv) упадае ў Батнічны заліў, у 1868 годзе адчынена Мальмбанская чынунка (sv:Malmbanan) з Геліварэ да Лулеа (sv:Gällivare-Luleå). Пазней чыгунку працягнулі да Кіруны і да нарвежскага порту Нарвік (sv:Narvik). Горназдабыўчая кампанія LKAB была створана ў 1890 годзе, Кіруна атрымала гарадскія правы ў 1900 годзе. Для абароны чыгункі ад магчымага расійскага нападу (з 1809 года Расіі належала Фінляндыя), каля Лулеа ў 1901—1902 гадах пабудавалі крэпасць sv:Bodens fästning, якая праектавалася яшчэ з 1824 года. У Пор'юс (sv:Porjus) на рацэ Луле Эльв у 1915 годзе пабудавана буйная гідраэлектрастанцыя, яшчэ адна ў Харспронгет (sv:Harsprånget) уведзена ў эксплуатацыю ў 1951 годзе. У 1952 годзе ўведзена ў эксплуатацыю высакавольтная лінія перадач Харспронгет на 400 кілавольт, даўжынёй больш за 1000 кіламетраў, працягнутая да Хальсберга (sv:Hallsberg) на поўдзень ад Эрэбру. Дзякуючы наяўнасці энергетычных магутнасцяў, шведскія чыгункі даволі рана былі электрафікаваны. Падчас 2-й сусветнай вайны, Германія акупіравала Нарвегію, у т.л. і Нарвік. Першае шведскае баявое падраздзяленне, якое назірала за нямецкім уварваннем 1940 года, узначальваў Сціг Сінергрэн (sv:Stig Synnergren), у будучым галоўнакамандуючы (1970—1978). У 1970-я гады ў Лулеа запланавана будаўніцтва гіганцкага чыгунаплавільнага завода (sv:Stålverk 80), але яно не было здзейснена, на адведзеным пад завод месцы пабудавалі Тэхнічны ўніверсітэт Лулеа (sv:Luleå tekniska universitet).

Прамысловасць Швецыі

Гісторыя

XV ст.

XVI ст.

XVII ст.

XVIII ст.

XIX ст.

XX ст.

Рэлігія ў Швецыі

 
Святы Эрык на гербе Стакгольма.

Архітэктура Швецыі

 
sv:Falu rödfärg
 
Воданапорная вежа Svampen
гл. ru:Шаблон:Кафедральные соборы Церкви Швеции, fi:Malline:Ruotsin tuomiokirkot

Прэм'ер-міністры Швецыі

гл. ru:Список премьер-министров Швеции

Кіно Швецыі

Музыка Швецыі

Шведская літаратура

Нобелеўскія лаўрэаты

Шведскія музеі

Стакгольм

 
en:Vädersolstavlan — самая ранняя выява Стакгольма.

Сусветная спадчына ЮНЕСКА ў Швецыі

гл. ru:Список объектов Всемирного наследия ЮНЕСКО в Швеции

Навука і адукацыя

 
sv:Nordstjärneorden — nescit occasum — the polar star knows no decline. This royal Swedish order for science and literature and civic duties was awarded from 1748 until 1975.

Інжынеры і вынаходнікі

 
sv:Christopher Polhem (1661—1751).

Архітэктары

Спорт

 
Rallye driver Erik Carlsson «på taket», nicknamed after Астрыд Ліндгрэн's Карлсан «on the roof» because his Saab 96 often landed on the roof.

Шаблон:Чэмпіянат Швецыі па футболе

гл. ru:Шаблон:Чемпионат Швеции по футболу

Нобелеўскія лаўрэаты

Нобелеўская прэмія, Альфрэд Нобель

Па літаратуры: гл. вышэй

Па фізіялогіі і медыцыне:

Міру:

Па фізіцы:

Па хіміі:

По эканоміцы:

Мовы Швецыі

гл. ru:Языки Швеции

 
Рунны камень з Рока (Rökstenen)
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Вікіпедыя:Праект:Еўрапейскі_тыдзень/Шведскі_тыдзень&oldid=1625172"