Fonem : diforc'h etre ar stummoù
D Robot ouzhpennet: pnb:فونیم |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
| (5 stumm da c'hortoz gant 4 implijer kuzhet.) | |||
| Linenn 1: | Linenn 1: | ||
E [[yezhoniezh]] e vez implijet an termen '''fonem''' pe '''soniad''' ([[Saozneg|saoz.]]: [[:en:Phoneme|''phoneme'']]) war dachenn ar [[fonologiezh]] evit komz eus keal teorikel ur sonenn hervez framm fonologel ur [[yezh]] resis. Da lavarout eo n'eo ket kevatal ur fonem d'ur [[fonenn]] hepmuiken war-eeun met kentoc'h da berzhioù ar fonennoù en ur yezh resis liammet ouzh ar [[semantik]]. |
E [[yezhoniezh]] e vez implijet an termen '''fonem''' pe '''soniad''' ([[Saozneg|saoz.]]: [[:en:Phoneme|''phoneme'']]) war dachenn ar [[fonologiezh]] evit komz eus keal teorikel ur sonenn hervez framm fonologel ur [[yezh]] resis. Da lavarout eo n'eo ket kevatal ur fonem d'ur [[fonenn]] hepmuiken war-eeun met kentoc'h da berzhioù ar fonennoù en ur yezh resis liammet ouzh ar [[semantik]]. |
||
Kemmañ a ra ar fonemoù a yezh da yezh, da skouer en [[armenieg]] [[Lizherenneg an armenieg|Ղ ղ]] distaget [ʁ] (treuzskrivet a-wezhoù <ġ>) a zo ur fonem disheñvel diouzh [[Lizherenneg an armenieg|Ր ր]] distaget [ɾ] (treuzksrivet <r> peurliesañ), pa'z eo [[alofonenn|alofonennoù]] e brezhoneg an |
Kemmañ a ra ar fonemoù a yezh da yezh, da skouer en [[armenieg]] [[Lizherenneg an armenieg|Ղ ղ]] distaget [ʁ] (treuzskrivet a-wezhoù <ġ>) a zo ur fonem disheñvel diouzh [[Lizherenneg an armenieg|Ր ր]] distaget [ɾ] (treuzksrivet <r> peurliesañ), pa'z eo [[alofonenn|alofonennoù]] e brezhoneg an daou fonem-se dre ma tenn an distagadurioù disheñvel-se da zoare-komz hiniennel an dud pe d'ar [[rannyezh|rannyezhoù]] lec'hel ha n'eo ket da framm ar yezh war-eeun. |
||
Evit gouzout hag-eñ e talvez ur fonenn (da lavarout eo ur sonenn resis) da fonem en ur yezh bennak e klasker |
Evit gouzout hag-eñ e talvez ur fonenn (da lavarout eo ur sonenn resis) da fonem en ur yezh bennak e klasker reoù [[ger|gerioù]] gante pep a ster disheñvel gante dre ziforc'h ur fonenn nemetken, da skouer "'''k'''ar" ha "'''p'''ar". |
||
Pa ne gaver diforc'h-ster ebet etre seurt |
Pa ne gaver diforc'h-ster ebet etre seurt reoù gerioù en ur yezh resis evit daou fonem disheñvel e rankont bezañ lakaet da [[alofonenn|alofonennoù]], da skouer [ɹ], [r] ha [ʁ] (<r>) e [[brezhoneg]] hag a gemm hervez ar [[rannyezh]] hag an dud pe [x] ha [χ] (<c'h>) implijet hervez o lec'h en ur ger. |
||
Hervez reolennoù treuzskrivañ al [[LFE|lizherenneg fonetikel etrebroadel]] e ranker skrivañ treuzskrivadennoù fonemek etre [[beskell]]où (/ /) keit ha ma vez skrivet etre [[sonnell]]où ([ ]) treuzskrivadennoù [[fonetik]]el. |
Hervez reolennoù treuzskrivañ al [[LFE|lizherenneg fonetikel etrebroadel]] e ranker skrivañ treuzskrivadennoù fonemek etre [[beskell]]où (/ /) keit ha ma vez skrivet etre [[sonnell]]où ([ ]) treuzskrivadennoù [[fonetik]]el. |
||
Diaes e c'hell bezañ pa vezer o klask dielfennañ pe deskiñ fonemoù ur yezh dianav betek-henn kompren pere eus ar fonennoù implijet ganti a zo fonemoù, dreist-holl pa ne glota ket framm fonologel ar yezh-se gant patromoù ar yezhoù anavet gant ar c'hlasker pe an desker, da skouer dre ma'z eo alofonennoù e [[saozneg]] ar [[kensonenn dre serriñ| |
Diaes e c'hell bezañ pa vezer o klask dielfennañ pe deskiñ fonemoù ur yezh dianav betek-henn kompren pere eus ar fonennoù implijet ganti a zo fonemoù, dreist-holl pa ne glota ket framm fonologel ar yezh-se gant patromoù ar yezhoù anavet gant ar c'hlasker pe an desker, da skouer dre ma'z eo alofonennoù e [[saozneg]] ar [[kensonenn dre serriñ|c'hensonennoù]] dre serriñ [[c'hwezhadur (yezhoniezh)|c'hwezhet]] e c'hell bezañ techet ur saozneger da grediñ n'hall ket bezañ fonemoù an hevelep fonennoù er yezhoù all daoust ha m'eo gwir ar c'hontrol evit meur a [[yezhoù indezek|yezh indezek]] evel an [[hindeg]]. |
||
== Gwelit ivez == |
== Gwelit ivez == |
||
| Linenn 17: | Linenn 16: | ||
* [[Fonologiezh]] |
* [[Fonologiezh]] |
||
* [[Tonenn (yezhoniezh)|Tonenn]] |
* [[Tonenn (yezhoniezh)|Tonenn]] |
||
* [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar brezhoneg]] |
|||
[[Rummad:Fonetik ha fonologiezh]] |
[[Rummad:Fonetik ha fonologiezh]] |
||
[[af:Foneem]] |
|||
[[an:Fonema]] |
|||
[[ar:فونيم]] |
|||
[[ast:Fonema]] |
|||
[[be:Фанема]] |
|||
[[be-x-old:Фанэма]] |
|||
[[bg:Фонема]] |
|||
[[bo:སྒྲ་ཚན།]] |
|||
[[ca:Fonema]] |
|||
[[cs:Foném]] |
|||
[[cu:Фѡнима]] |
|||
[[cv:Фонема]] |
|||
[[cy:Ffonem]] |
|||
[[da:Fonem]] |
|||
[[de:Phonem]] |
|||
[[dsb:Fonem]] |
|||
[[el:Φώνημα]] |
|||
[[en:Phoneme]] |
|||
[[eo:Fonemo]] |
|||
[[es:Fonema]] |
|||
[[et:Foneem]] |
|||
[[eu:Fonema]] |
|||
[[fa:واج]] |
|||
[[fi:Foneemi]] |
|||
[[fr:Phonème]] |
|||
[[ga:Fóinéim]] |
|||
[[gl:Fonema]] |
|||
[[gv:Myn-heean]] |
|||
[[he:פונמה]] |
|||
[[hi:स्वनिम]] |
|||
[[hif:Phoneme]] |
|||
[[hr:Fonem]] |
|||
[[hsb:Fonem]] |
|||
[[hu:Fonéma]] |
|||
[[hy:Հնչյուն (խոսքի միավոր)]] |
|||
[[ia:Phonema]] |
|||
[[id:Fonem]] |
|||
[[io:Fonemo]] |
|||
[[is:Hljóðan]] |
|||
[[it:Fonema]] |
|||
[[ja:音素]] |
|||
[[kk:Фонема]] |
|||
[[ko:낱소리]] |
|||
[[ku:Vac]] |
|||
[[la:Phonema]] |
|||
[[li:Foneem]] |
|||
[[lmo:Funema]] |
|||
[[lv:Fonēma]] |
|||
[[ml:സ്വനിമം]] |
|||
[[ms:Fonem]] |
|||
[[nl:Foneem]] |
|||
[[nn:Fonem]] |
|||
[[no:Fonem]] |
|||
[[nov:Foneme]] |
|||
[[oc:Fonèma]] |
|||
[[os:Фонемæ]] |
|||
[[pl:Fonem]] |
|||
[[pnb:فونیم]] |
|||
[[pt:Fonema]] |
|||
[[ro:Fonem]] |
|||
[[ru:Фонема]] |
|||
[[sco:Phonemes]] |
|||
[[sh:Fonem]] |
|||
[[simple:Phoneme]] |
|||
[[sk:Fonéma]] |
|||
[[sl:Fonem]] |
|||
[[sr:Глас]] |
|||
[[stq:Phonem]] |
|||
[[sv:Fonem]] |
|||
[[ta:ஒலியன்]] |
|||
[[th:หน่วยเสียง]] |
|||
[[tl:Ponema]] |
|||
[[tr:Fonem]] |
|||
[[uk:Фонема]] |
|||
[[ur:صوتیہ]] |
|||
[[vi:Âm vị]] |
|||
[[wa:Oyon (linwince)]] |
|||
[[war:Fonema]] |
|||
[[zh:音位]] |
|||
[[zh-min-nan:Im-sò͘]] |
|||
Stumm red eus an 5 Du 2019 da 11:17
E yezhoniezh e vez implijet an termen fonem pe soniad (saoz.: phoneme) war dachenn ar fonologiezh evit komz eus keal teorikel ur sonenn hervez framm fonologel ur yezh resis. Da lavarout eo n'eo ket kevatal ur fonem d'ur fonenn hepmuiken war-eeun met kentoc'h da berzhioù ar fonennoù en ur yezh resis liammet ouzh ar semantik.
Kemmañ a ra ar fonemoù a yezh da yezh, da skouer en armenieg Ղ ղ distaget [ʁ] (treuzskrivet a-wezhoù <ġ>) a zo ur fonem disheñvel diouzh Ր ր distaget [ɾ] (treuzksrivet <r> peurliesañ), pa'z eo alofonennoù e brezhoneg an daou fonem-se dre ma tenn an distagadurioù disheñvel-se da zoare-komz hiniennel an dud pe d'ar rannyezhoù lec'hel ha n'eo ket da framm ar yezh war-eeun.
Evit gouzout hag-eñ e talvez ur fonenn (da lavarout eo ur sonenn resis) da fonem en ur yezh bennak e klasker reoù gerioù gante pep a ster disheñvel gante dre ziforc'h ur fonenn nemetken, da skouer "kar" ha "par".
Pa ne gaver diforc'h-ster ebet etre seurt reoù gerioù en ur yezh resis evit daou fonem disheñvel e rankont bezañ lakaet da alofonennoù, da skouer [ɹ], [r] ha [ʁ] (<r>) e brezhoneg hag a gemm hervez ar rannyezh hag an dud pe [x] ha [χ] (<c'h>) implijet hervez o lec'h en ur ger.
Hervez reolennoù treuzskrivañ al lizherenneg fonetikel etrebroadel e ranker skrivañ treuzskrivadennoù fonemek etre beskelloù (/ /) keit ha ma vez skrivet etre sonnelloù ([ ]) treuzskrivadennoù fonetikel.
Diaes e c'hell bezañ pa vezer o klask dielfennañ pe deskiñ fonemoù ur yezh dianav betek-henn kompren pere eus ar fonennoù implijet ganti a zo fonemoù, dreist-holl pa ne glota ket framm fonologel ar yezh-se gant patromoù ar yezhoù anavet gant ar c'hlasker pe an desker, da skouer dre ma'z eo alofonennoù e saozneg ar c'hensonennoù dre serriñ c'hwezhet e c'hell bezañ techet ur saozneger da grediñ n'hall ket bezañ fonemoù an hevelep fonennoù er yezhoù all daoust ha m'eo gwir ar c'hontrol evit meur a yezh indezek evel an hindeg.