Razlika između verzija stranice "Paladij"

[pregledana izmjena]

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

U redovima

Verzija na dan 27 august 2015 u 22:37

Šablon:Infokutija Hemijski element Paladij (Pd, latinski - palladium) je metal 10. grupe periodnog sistema elemenata. Posjeduje 25 izotopa čije se atomske mase nalaze između 96-116. Stabilni izotopi su: 102, 104-106, 108 i 110. Zastupljen je u zemljinoj kori u količini od 6x10^-4 ppm (eng. parts per million) uglavnom kao pratioc ruda bakra i cinka. Otkriven je 1803. godine od strane Williama Hyde Wollastona, u Londonu. Ime elementa potiče od planetoida Pallas.

Osobine

Paladijum je sličan platini, ali je nešto tvrđi i ima ljepši sjaj. Relativna gustoća mu je 12,10, a tačka topljenja 1552 °C. U čistom obliku on je sjajan, srebrnosiv metal, kovan i rastegljiv. Ne reaguje sa vodom i vazduhom. Jake kiseline, kao i jake baze ga rastvaraju. Rastvara se samo u zlatotopki. Upotrebljava se za legiranje i kao katalizator. Na zraku oksidira pri temperaturi 400 - 800 °C. Paladijum ima osobinu da apsorbira hidrogen, koji se oslobađa pri zagrijavanju.

Reference

Greška kod citiranja: <ref> oznaka s imenom "crclide" definirana u <references> nije korištena u ranijem tekstu.

Vanjski linkovi

http://www.periodicvideos.com/videos/046.htm

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Paladij

@@ Red 1: / Red 1: @@
 {{Infokutija Hemijski element
-| Hemijski element              = Paladij
+| Hemijski element = Paladij
-| Simbol                        = Pd
+| Simbol = Pd
-| Atomski broj                  = 46
+| Atomski broj = 46
-| Serija                        = Prijelazni metali
+| Serija = [[Prelazni metal]]i
-| Grupa                         = 10
+| Grupa = 10
-| Perioda                       = 5
+| Perioda = 5
-| Blok                          = d
+| Blok = d
-| Boja serije                   = LightCoral
+| Boja serije = LightCoral
-| Izgled                        = srebreno bijeli metal
+| Izgled = srebreno bijeli metal
-| Zastupljenost                 = 1 · 10<sup>-6</sup>
+| Zastupljenost = 1 · 10<sup>-6</sup>
-| Atomska masa                  = 106,42
+| Atomska masa = 106,42
-| Atomski radijus               = 140
+| Atomski radijus = 140
-| Atomski radijus izračunat     = 169
+| Atomski radijus izračunat = 169
-| Kovalentni radijus            = 131
+| Kovalentni radijus = 131
-| Van der Waalsov radijus       = 163
+| Van der Waalsov radijus = 163
-| Elektronska konfiguracija     = &#x5B;[[Kripton|Kr]]&#x5D; 4d<sup>10</sup>5s<sup>0</sup>
+| Elektronska konfiguracija = &#x5B;[[Kripton|Kr]]&#x5D; 4d<sup>10</sup>5s<sup>0</sup>
-| Izlazna energija              =
+| Izlazna energija =
 | Elektroni u energetskom nivou = 2, 8, 18, 18, 0
-| Energija ionizacije_1         = 804,4
+| Energija ionizacije_1 = 804,4
-| Energija ionizacije_2         = 1870
+| Energija ionizacije_2 = 1870
-| Energija ionizacije_3         = 3177
+| Energija ionizacije_3 = 3177
-| Agregatno stanje              = čvrsto
+| Agregatno stanje = čvrsto
-| Mohsova skala tvrdoće         = 4,75
+| Mohsova skala tvrdoće = 4,75
-| Struktura kristala            = kubna plošno centrirana
+| Struktura kristala = kubna plošno centrirana
-| Gustoća                       = 12023
+| Gustoća = 12023
-| Magnetizam                    =
+| Magnetizam =
-| Tačka topljenja_K             = 1828,05
+| Tačka topljenja_K = 1828,05
-| Tačka topljenja_C             = 1554,90
+| Tačka topljenja_C = 1554,90
-| Tačka ključanja_K             = 3236
+| Tačka ključanja_K = 3236
+| Tačka ključanja_C = 2963<ref name="crclide" />
-| Tačka ključanja_C             = 2963<ref>''Properties of the Elements and Inorganic Compounds'' u: David R. Lide: ''CRC Handbook of Chemistry and Physics''. 84. izd., CRC Press. Boca Raton, Florida, 2003</ref>
-| Molarni volumen               = 8,56 · 10<sup>-6</sup>
+| Molarni volumen = 8,56 · 10<sup>-6</sup>
-| Toplota isparavanja           = 357
+| Toplota isparavanja = 357
-| Toplota topljenja             = 17,6
+| Toplota topljenja = 17,6
-| Pritisak pare                 = 1,33
+| Pritisak pare = 1,33
-| Pritisak pare_K               = 1825
+| Pritisak pare_K = 1825
-| Brzina zvuka                  = 3070
+| Brzina zvuka = 3070
-| Brzina zvuka_K                = 293,15
+| Brzina zvuka_K = 293,15
-| Specifična toplota            = 244
+| Specifična toplota = 244
-| Specifična toplota_K          =
+| Specifična toplota_K =
-| Specifična električna provodljivost   = 9,5 · 10<sup>6</sup>
+| Specifična električna provodljivost = 9,5 · 10<sup>6</sup>
 | Specifična električna provodljivost_K =
-| Toplotna provodljivost        = 71,8
+| Toplotna provodljivost = 71,8
-| Toplotna provodljivost_K      =
+| Toplotna provodljivost_K =
-| Oksidacioni broj              = 0, '''+2''', +4
+| Oksidacioni broj = 0, '''+2''', +4
-| Oksidi                        = PdO
+| Oksidi = PdO
-| Elektrodni potencijal         = 0,915 [[Volt|V]] (Pd<sup>2+</sup> + 2e<sup>-</sup> → Pd)
+| Elektrodni potencijal = 0,915 [[Volt|V]] (Pd<sup>2+</sup> + 2e<sup>-</sup> → Pd)
-| Elektronegativnost            = 2,20
+| Elektronegativnost = 2,20
-| Oznaka upozorenja             = ''prah''<br />{{Sigurnosni simboli|F|Xi}}
+| Oznaka upozorenja = ''prah''<br />{{Sigurnosni simboli|F|Xi}}
-| Oznake upozorenja R           = {{Oznake upozorenja R|11|36/37/38}}
+| Oznake upozorenja R = {{Oznake upozorenja R|11|36/37/38}}
-| Oznake upozorenja S           = {{Oznake upozorenja S|7/9|16|26|36}}
+| Oznake upozorenja S = {{Oznake upozorenja S|7/9|16|26|36}}
-| Radioaktivan                  = Ne
+| Radioaktivan = Ne
-| Izotopi                       =
+| Izotopi =
 {{Infokutija Hemijski element/Izotop
 | Broj tipova raspada = 1
@@ Red 57: / Red 57: @@
 | Maseni broj = 100
 | Rasprostranjenost u prirodi = 0
-| Vrijeme poluraspada = 3,63&nbsp;[[dan|d]]
+| Vrijeme poluraspada = 3,63 [[dan|d]]
-| Tipraspada1ZM = [[Elektron|ε]]
+| Tipraspada1ZM = [[Elektronski zahvat|ε]]
 | Tipraspada1ZE = 1,593
 | Tipraspada1ZP = <sup>100</sup>Rh
@@ Red 67: / Red 67: @@
 | Maseni broj = 101
 | Rasprostranjenost u prirodi = 0
-| Vrijeme poluraspada =  8,47 [[Sat (mjerna jedinica)|h]]
+| Vrijeme poluraspada =  8,47 [[Sat (jedinica)|h]]
-| Tipraspada1ZM = [[Elektron|ε]]
+| Tipraspada1ZM = [[Elektronski zahvat|ε]]
 | Tipraspada1ZE = 1,980
 | Tipraspada1ZP = <sup>101</sup>Rh
@@ Red 83: / Red 83: @@
 | Maseni broj = 103
 | Rasprostranjenost u prirodi = 0
-| Vrijeme poluraspada = 16,991 &nbsp;[[dan|d]]
+| Vrijeme poluraspada = 16,991 [[dan|d]]
-| Tipraspada1ZM = [[Elektron|ε]]
+| Tipraspada1ZM = [[Elektronski zahvat|ε]]
 | Tipraspada1ZE = 0,543
 | Tipraspada1ZP = <sup>103</sup>Rh
@@ Red 111: / Red 111: @@
 | Maseni broj = 107
 | Rasprostranjenost u prirodi = 0
-| Vrijeme poluraspada = 6,5 · 10<sup>6</sup>&nbsp;[[godina|god]]
+| Vrijeme poluraspada = 6,5 · 10<sup>6</sup> [[godina|god]]
-| Tipraspada1ZM = [[beta zračenje|β<sup>-</sup>]]
+| Tipraspada1ZM = [[beta-zraci|β<sup>-</sup>]]
 | Tipraspada1ZE = 0,033
 | Tipraspada1ZP = <sup>107</sup>[[Srebro|Ag]]
@@ Red 127: / Red 127: @@
 | Maseni broj = 109
 | Rasprostranjenost u prirodi = 0
-| Vrijeme poluraspada = 13,7012&nbsp;[[Sat (mjerna jedinica)|h]]
+| Vrijeme poluraspada = 13,7012 [[Sat (jedinica)|h]]
-| Tipraspada1ZM = [[beta zračenje|β<sup>-</sup>]]
+| Tipraspada1ZM = [[beta-zraci|β<sup>-</sup>]]
 | Tipraspada1ZE = 1,116
 | Tipraspada1ZP = <sup>109</sup>[[Srebro|Ag]]
@@ Red 143: / Red 143: @@
 | Maseni broj = 111
 | Rasprostranjenost u prirodi = 0
-| Vrijeme poluraspada = 23,4&nbsp;[[minuta|min]]
+| Vrijeme poluraspada = 23,4 [[minuta|min]]
-| Tipraspada1ZM = [[beta zračenje|β<sup>-</sup>]]
+| Tipraspada1ZM = [[beta-zraci|β<sup>-</sup>]]
 | Tipraspada1ZE = 2,190
 | Tipraspada1ZP = <sup>111</sup>Ag
@@ Red 153: / Red 153: @@
 | Maseni broj = 112
 | Rasprostranjenost u prirodi = 0
-| Vrijeme poluraspada = 21,03&nbsp;[[Sat (mjerna jedinica)|h]]
+| Vrijeme poluraspada = 21,03 [[Sat (jedinica)|h]]
-| Tipraspada1ZM = [[beta zračenje|β<sup>-</sup>]]
+| Tipraspada1ZM = [[beta-zraci|β<sup>-</sup>]]
 | Tipraspada1ZE = 0,288
 | Tipraspada1ZP = <sup>112</sup>Ag
@@ Red 162: / Red 162: @@
 [[Datoteka:Palladium Plated Belt Buckle.jpg|mini|lijevo|Predmet sa slojem paladijuma]]
 == Osobine ==
-Paladijum je sličan platini, ali je nešto tvrđi i ima ljepši sjaj. [[Relativna gustoća]] mu je 12,10, a [[tačka topljenja]] 1552&nbsp;°C. U čistom obliku on je sjajan, srebrnosiv [[metal (hemija)|metal]], kovan i rastegljiv. Ne reaguje sa [[voda|vodom]] i [[vazduh]]om. Jake kiseline, kao i jake baze ga rastvaraju. Rastvara se samo u [[zlatotopka|zlatotopki]]. Upotrebljava se za legiranje i kao [[katalizator]]. Na zraku [[oksidacija|oksidira]] pri temperaturi 400 - 800&nbsp;°C. Paladijum ima osobinu da [[apsorpcija|apsorbira]] [[hidrogen]], koji se oslobađa pri zagrijavanju.
+Paladijum je sličan platini, ali je nešto tvrđi i ima ljepši sjaj. [[Relativna gustoća]] mu je 12,10, a [[tačka topljenja]] 1552 °C. U čistom obliku on je sjajan, srebrnosiv [[metal (hemija)|metal]], kovan i rastegljiv. Ne reaguje sa [[voda|vodom]] i [[vazduh]]om. Jake kiseline, kao i jake baze ga rastvaraju. Rastvara se samo u [[zlatotopka|zlatotopki]]. Upotrebljava se za legiranje i kao [[katalizator]]. Na zraku [[oksidacija|oksidira]] pri temperaturi 400 - 800 °C. Paladijum ima osobinu da [[apsorpcija|apsorbira]] [[hidrogen]], koji se oslobađa pri zagrijavanju.
 == Reference ==
+{{refspisak|1|refs=
-{{reference}}
+<ref name="crclide">''Properties of the Elements and Inorganic Compounds'' u: David R. Lide: ''CRC Handbook of Chemistry and Physics''. 84. izd., CRC Press. Boca Raton, Florida, 2003</ref>
+}}
 == Vanjski linkovi ==
 * http://www.periodicvideos.com/videos/046.htm
 {{Commonscat|Palladium}}
 {{PSE}}