Удмурти: хубилбаринуудай хоорондохи илгаа

Холбооной тойрог	Эжэл шадар ХТ
Эдэй засагай тойрог	Ураалай ЭЗБ
Ниислэл	Ижевск
Хүн зон (2016)	1 517 164 хүн (54-р)
Нягта һиирэг	36,07 хүн/км²
Албан хэлэн	ород, удмурт
Толгойлогшо	Александр Соловьёв
Уласай зүблэлэй дарга	Владимир Невоструев
Сагай бүһэ	MSK +1
Автомашинын дугаар	18

Интерактивная навигация по истории

← Урид хэгдэһэн заһабари

Зосоохинь усадхагдаа Зосоохинь нэмэгдээ

ВизуальныйВики-текст

Шугам түхэлтэй

18:31, 10 хоёр һара 2024-эй мүнөөнэй хубилбари

Удмурти (ород: Удму́ртия; Удмурт: Удмуртия), гү, али Бүгэдэ Найрамдаха Удмурти Улас (ород: Удмуртская Республика, Удмурт: Удмурт Республика, Удмурт Элькун), болбол Оросой холбоото уласай холбооной нютаг можо болон улас. Эжэл шадар холбооной тойрог болон Ураалай эдэй засагай бүһэ нютагта хамаардаг. Ниислэл — Ижевск хото.

Нютаг дэбисхэр — 42,061 км²^[1], 2010 оной байдалаархи хүн зоной тоо — 1 522 761^[2]. Энэһээ 62,2 % ородууд, 28,0 % (410 584) удмуртууд юм.^[3] Ород хэлэнһээ гадна фин-угор хэлэнэй бүлэгтэ оруулан ангилдаг удмурт хэлэн албан ёһоной зэргэмжэтэй.

Газар зүй

Оросой Европын хэһэгэй зүүн хэһэгтэ оршохо болоод, Ураалай шэлэ нюруугай баруун талада Кама мүрэн Эжэл мүрэнэй хоорондо байрлаха түби газарай уларилтай нютаг юм. Хойто талаараа Кировой можо, зүүн талаараа Пермиин хизаар, урда талаараа Башкортостан, Татарстантай хилэ залгадаг.

Уһан зүй

Гол мүрэн	Ута (км)	Һабын талмай (км²)	Адаг
Кама	1805	507000	Эжэл
Вятка	1314	129000	Кама
Чепца	501	20400	Вятка
Кильмезь	270	17240	Вятка
Иж	259	8510	Кама
Сива	206	4870	Кама
Вала	196	7360	Кильмезь

Сагай бүһэ

Удмурти Самарын саг сагай бүһэдэ байрлана. UTC-һаа +4:00 шэлжэлтэтэй. Москвагай сагһаа тус сагай бүһэ +1 сагай үргэлжын шэлжэлтэтэй байгаад Оросто MSK+1 гэжэ тэмдэглэгдэнэ.

Хүн зон

Хүн зоной 53% ородууд, 35% удмуртууд, 7% татарнууд болоно. Удмуртууд угро-фин угсаанай үндэһэтэн юм. Зонхилхо шажаниинь үнэн алдартанай шажан, бөө мүргэл.

Яһатан	1926^[4], %	1939^[5], %	1959^[6], %	1970^[7], %	1979^[8], %	1989^[9], %	2002^[10], %	2010^[3], %
Ородууд	43,3	55,7	56,8	57,1	58,3	58,9	60,1	62,2
Удмуртууд	52,3	39,4	35,9	34,2	32,1	30,9	29,3	28,0
Татарнууд	2,8	3,3	5,3	6,1	6,6	6,9	6,9	6,7

Мүн үзэхэ

Зүүлтэ

[1] "Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации. the original on 2011-09-28 үдэрһөө архивлагдаһан. 2016-10-24 үдэртэ хандаһан.

[2] Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года

[gks.ru-3] 3,0 ^3,1 Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года

[4] Всесоюзная перепись населения 1926 оной Бүхэхолбооной хүн зоной тоололго

[5] Всесоюзная перепись населения 1939 оной Бүхэхолбооной хүн зоной тоололго

[6] Всесоюзная перепись населения 1959 оной Бүхэхолбооной хүн зоной тоололго

[7] Всесоюзная перепись населения 1970 оной Бүхэхолбооной хүн зоной тоололго

[8] Всесоюзная перепись населения 1979 оной Бүхэхолбооной хүн зоной тоололго

[9] Всесоюзная перепись населения 1989 оной Бүхэхолбооной хүн зоной тоололго

[10] Всероссийская перепись населения 2002 оной Бүхэхолбооной хүн зоной тоололго

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

@@ 33 мүр: / 33 мүр: @@
 '''Удмурти''' ({{lang-ru|Удму́ртия|r=Udmúrtiya|p=ʊˈdmurtʲɪjə}}; {{lang-udm|Удмуртия}}), гү, али '''Бүгэдэ Найрамдаха Удмурти Улас''' ({{lang-ru|Удмуртская Республика}}, {{lang-udm|Удмурт Республика, Удмурт Элькун}}), болбол [[Оросой холбоото улас]]ай [[Оросой холбоото уласай нютаг можонууд|холбооной нютаг можо]] болон улас. [[Эжэл шадар холбооной тойрог]] болон [[Ураалай эдэй засагай бүһэ нютаг]]та хамаардаг. Ниислэл — [[Ижевск]] хото.
-Нютаг дэбисхэр — 42,061  км<sup>2</sup><ref>[http://perepis2002.ru/ct/html/TOM_01_03.htm  "Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации]</ref>, 2010 оной байдалаархи хүн зоной тоо — 1 522 761<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref>. Энэһээ 62,2 % [[ородууд]], 28,0 % (410 584) [[удмуртууд]] юм.<ref name="gks.ru">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab7.xls Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref> [[Ород хэлэн]]һээ гадна [[фин-угор хэлэнэй бүлэг]]тэ оруулан ангилдаг [[удмурт хэлэн]] албан ёһоной зэргэмжэтэй.
+Нютаг дэбисхэр — 42,061  км<sup>2</sup><ref>{{Cite web |title="Территория, число районов, населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации |url=http://perepis2002.ru/ct/html/TOM_01_03.htm |accessdate=2016-10-24 |archivedate=2011-09-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110928181511/http://perepis2002.ru/ct/html/TOM_01_03.htm }}</ref>, 2010 оной байдалаархи хүн зоной тоо — 1 522 761<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref>. Энэһээ 62,2 % [[ородууд]], 28,0 % (410 584) [[удмуртууд]] юм.<ref name="gks.ru">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab7.xls Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref> [[Ород хэлэн]]һээ гадна [[фин-угор хэлэнэй бүлэг]]тэ оруулан ангилдаг [[удмурт хэлэн]] албан ёһоной зэргэмжэтэй.
 == Газар зүй ==