Бийтарой — Версийн башхалла

Бийтарой
	Къена тайпа
Бийтарой;
Кхин цӀерш	Битарой
Этноиерархи
Раса	кавказан
Тукхам	Нохчмахкахой
Йукъара хаамаш
Мотт	нохчийн меттан нохчмахкахойн лер
Дин	ислам (суннийш)
Къам	нохчий
Дай	Ялхой
Гергарло	ИхӀарой, Сингалхой
Таханлера дӀасакхалхар
	Росси: хууш дац; Нохчийчоь: хууш дац; ДегӀаста: хууш дац; ;
Хьалхалера дӀасакхалхар
	Къилбаседа Кавказ:; • шира. мохк Нохч-Мохк

Историн навигаци

[талланза верси]

← Хьалхара нисдар

Чулацам дӀабаьккхина Чулацам тӀетоьхна

БӀаьраВики-текст

Сизийн

Карара верси 2023, 4 декабрь, 08:54

Бийтарой — нохчмахкахойн тукхуман нохчийн тайпа. Тайпанан лам - Дюран-Лам^[1]. Еллачу ДНК тесташа гайтина Битарой J2 гаплотобанера хилар^[2].

Географи

Тайпанан йурт лору Нохчийн Республикин Нажи-Йуьртан кӀоштан Гилна.

Топонимаш

Бийтройн йукъ - Курчалой-ГӀалин куп^[3].
Битара овла – Нохч-Келан малхбуза йисттера саьлнаш^[4].

Истори

Битарой схьабевлла Ялхойх^[5]. Гергара тайпанаш ду ИхӀарой а, Сингалхой а.

Тайпанан векалш хилира хӀинцалера Курчалой-ГӀала йиллинчех. Нохчийн историка С.-М. Хасиева дийцарехь, Курчалой-Эвла йиллина Нохчийчоь паччахьан правительствон Нохчийчоьнан эвланаш йаккхий йарехь бинчу сацамца^[1].

Беха меттигаш

Битарой беха Гелдаганахь, Гилнахь, ЖугӀуртахь^[6], Кобехь, Курчалой-ГӀалахь, Лакха-Невре, Лаха Неврехь^[7], Майртупахь^[8], НогӀамирзин-Йуртахь^[9], Соьлжехь^[10], Чечанахь^[11], Эна-Хишка, Ялхой-Мохк^[1].

Билгалдахарш

↑ ¹ ² ³ Тейповое разделение Гилянинцев Архивйина 2018-11-24 — Wayback Machine
↑ https://www.familytreedna.com/public/chechen-noahcho/default.aspx?section=yresults
↑ Сулейманов, 2006, с. 496.
↑ Сулейманов, 2006, с. 236.
↑ Сулейманов, 2006, с. 306.
↑ Сулейманов, 2006, с. 307.
↑ Сулейманов, 2006, с. 559.
↑ Сулейманов, 2006, с. 499.
↑ Сулейманов, 2006, с. 551.
↑ Сулейманов, 2006, с. 466.
↑ Сулейманов, 2006, с. 478.

Литература

Сулейманов А. С. Топонимия Чечни. — Нальчик: «Эль-Фа», 1997. — 682 с. — 1000 экз. — ISBN 5-88195-263-4.
Герейханов Г. П. Угрозы национальной безопасности России на Северном Кавказе : (Этноконфессиональный аспект) : монография. — Москва: Граница, 2004. — 179 с. — ISBN 5-94691-100-7.

ХӀара чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
ХӀара дехар ду, хьай аьтту балахь хийца йоза билгала долучуьнца.

[gilno.ru-1] ¹ ² ³ Тейповое разделение Гилянинцев Архивйина 2018-11-24 — Wayback Machine

[2] ttps://www.familytreedna.com/public/chechen-noahcho/default.aspx?section=yresults

[_e016ab55d0bd99a9-3] Сулейманов, 2006, с. 496.

[_e00fa555d0b77089-4] Сулейманов, 2006, с. 236.

[_e0132c55d0ba8bcd-5] Сулейманов, 2006, с. 306.

[_e0132c55d0ba8bcc-6] Сулейманов, 2006, с. 307.

[_e01a3355d0c0b6b7-7] Сулейманов, 2006, с. 559.

[_e016ab55d0bd99a6-8] Сулейманов, 2006, с. 499.

[_e01a3355d0c0b6bf-9] Сулейманов, 2006, с. 551.

[_e016b055d0bda228-10] Сулейманов, 2006, с. 466.

[_e016b155d0bda3e9-11] Сулейманов, 2006, с. 478.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ МогӀа 1: / МогӀа 1: @@
 {{Тайп
 |Тайпан таксон            = Къена [[тайпа]]
- |ЦӀе                     = Битарой
+ |ЦӀе                     = Бийтарой
  |Шин цӀе                 =
  |Сурт                    =
  |Суьртан куьг            =
- |Кхин цӀераш             = Бийтарой
+ |Кхин цӀераш             = Битарой
  |Экзоэтнонимаш           =
  |Раса                    = [[Кавказан раса|кавказан]]
@@ МогӀа 15: / МогӀа 15: @@
  |Дуьххьара хьахадар      =
  |Къам                    = [[нохчий]]
- |Тайпан юкъа догӀу       =
+ |Тайпан йукъа догӀу       =
  |Дай                     = Ялхой
  |ТӀаьхье                 =
  |Гергарло                = ИхӀарой, Сингалхой
- |Таханлера дӀасакхалхар  = {{RUS}}: хууш дац<br />    {{Байракх а, мохк а|Нохчийчоь}}: хууш дац<br /> {{Байракх а, мохк а|ДегӀаста}}: хууш дац<br /> <br />
+ |Таханлера дӀасакхалхар  = {{RUS}}: хууш дац<br />    {{Байракх/2|Нохчийчоь}}: хууш дац<br /> {{Байракх/2|ДегӀаста}}: хууш дац<br /> <br />
  |Хьалхалера дӀасакхалхар = [[Къилбаседа Кавказ]]:<br />
 • шира. мохк [[Нохч-Мохк]]
  |Викиларма               =
  }}
-'''Битарой''' — [[нохчмахкахой]]н тукхуман [[нохчий]]н тайпа. Тайпанан лам - [[Дюран-Лам]]<ref name="gilno.ru"/>. Еллачу ДНК тесташа гайтина Битарой J2 гаплотобанера хилар<ref>https://www.familytreedna.com/public/chechen-noahcho/default.aspx?section=yresults</ref>.
+'''Бийтарой''' — [[нохчмахкахой]]н тукхуман [[нохчий]]н тайпа. Тайпанан лам - [[Дюран-Лам]]<ref name="gilno.ru"/>. Еллачу ДНК тесташа гайтина Битарой J2 гаплотобанера хилар<ref>https://www.familytreedna.com/public/chechen-noahcho/default.aspx?section=yresults</ref>.
 == Географи ==
-Тайпанан юрт лору [[Нохчийн Республика]]н [[Нажи-Юьртан кӀошт]]ан [[Гилна]].
+Тайпанан йурт лору [[Нохчийчоь|Нохчийн Республикин]] [[Нажи-Йуьртан кӀошт]]ан [[Гилна]].
 === Топонимаш ===
-* Бийтройн юкъ - [[Курчалой-Эвла]]н куп{{sfn|Сулейманов|2006|с=496}}.
+* Бийтройн йукъ - [[Курчалой-ГӀала|Курчалой-ГӀалин]] куп{{sfn|Сулейманов|2006|с=496}}.
 * Битара овла – [[Нохч-Кела]]н малхбуза йисттера саьлнаш{{sfn|Сулейманов|2006|с=236}}.
@@ МогӀа 36: / МогӀа 36: @@
 Битарой схьабевлла [[Ялхой]]х{{sfn|Сулейманов|2006|с=306}}. Гергара тайпанаш ду [[ИхӀарой]] а, [[Сингалхой]] а.
-Тайпанан векалш хилира хӀинцалера [[Курчалой-Эвла]] йиллинчех. Нохчийн историка [[Хасиев, Сайд-Мохьмад Адамович|С.-М. Хасиева]] дийцарехь, Курчалой-Эвла йиллина [[Нохчийчоь]] паччахьан правительствон [[Нохчийчоьнан нах беха меттигаш|Нохчийчоьнан эвланаш]] яккхий ярехь бинчу сацамца<ref name="gilno.ru"/>.
+Тайпанан векалш хилира хӀинцалера [[Курчалой-ГӀала]] йиллинчех. Нохчийн историка [[Хасиев, Сайд-Мохьмад Адамович|С.-М. Хасиева]] дийцарехь, Курчалой-Эвла йиллина [[Нохчийчоь]] паччахьан правительствон [[Нохчийчоьнан нах беха меттигаш|Нохчийчоьнан эвланаш]] йаккхий йарехь бинчу сацамца<ref name="gilno.ru"/>.
 == Беха меттигаш ==
-Битарой беха [[Гелдагана]]хь, [[Гилна]]хь, [[ЖугӀурта]]хь{{sfn|Сулейманов|2006|с=307}}, [[Коби|Кобехь]], [[Курчалой-Эвла]]хь, [[Лакха-Невре]], [[Лаха Невре]]хь{{sfn|Сулейманов|2006|с=559}}, [[Майртуп]]ахь{{sfn|Сулейманов|2006|с=499}}, [[НогӀамирзин-Юрт]]ахь{{sfn|Сулейманов|2006|с=551}}, [[Соьлжа-Юрт]]ахь{{sfn|Сулейманов|2006|с=466}}, [[Чечана]]хь{{sfn|Сулейманов|2006|с=478}}, [[Эна-Хишка]], [[Ялхой-Мохк]]<ref name="gilno.ru">[http://gilno.ru/index.php/gilyanintsy/gilyanoj-tajpanash Тейповое разделение Гилянинцев]</ref>.
+Битарой беха [[Гелдагана]]хь, [[Гилна]]хь, [[ЖугӀурта]]хь{{sfn|Сулейманов|2006|с=307}}, [[Коби|Кобехь]], [[Курчалой-ГӀала]]хь, [[Лакха-Невре]], [[Лаха Невре]]хь{{sfn|Сулейманов|2006|с=559}}, [[Майртуп]]ахь{{sfn|Сулейманов|2006|с=499}}, [[НогӀамирзин-Йурт]]ахь{{sfn|Сулейманов|2006|с=551}}, [[Соьлже]]хь{{sfn|Сулейманов|2006|с=466}}, [[Чечана]]хь{{sfn|Сулейманов|2006|с=478}}, [[Эна-Хишка]], [[Ялхой-Мохк]]<ref name="gilno.ru">[http://gilno.ru/index.php/gilyanintsy/gilyanoj-tajpanash Тейповое разделение Гилянинцев] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181124105634/http://gilno.ru/index.php/gilyanintsy/gilyanoj-tajpanash |date=2018-11-24 }}</ref>.
 == Билгалдахарш ==
@@ МогӀа 75: / МогӀа 75: @@
 [[Категори:Нохчийн тайпанаш]]
-[[Категори:Белхан категори]]
-[[Категори:Белхан категори]]

Нохчийн тайпанаш
Тайпанаш	Айткхаллой Анастой АргӀаной Ачалой Аьккхий Аьрсалой Аьрсаной Балой Барчхой Басахой БелгӀатой Белхарой Булгучхой Беной Беркой Билтой Бийтарой Багачарой Боной Буной Буосой Буттий БӀовлой Варандой Вашандарой Ваьппий ГӀандалой Галай Гезлой Гендаргной Гуной Гухой ГӀарчой ГӀаттой ГӀордалой ГӀулой Дишний ДӀай Жей (Жевой) ЖогIалдой Зандакъой Зумсой Зурзакъой ЗӀогой Икъарой ИхӀарой Ишхой КӀесалой Кей Кевой Келой КӀенхой Кирий Кулой Курчалой Кушкаш Кхархой Къовстой Къоьзуной Лаьшкарой Макажой Маьлхий Маьршалой Мелардой Мержой Меркхой Мужахой Мулкъой МӀайстой Нашхой Нижалой Ноккхой Нохч-Келой Овршой Орсой Пешхой Пхьамтой Пхьарчхой Ригахой Садой Салой Сандухой Саной Саьрхой Саьрбалой Саьттой Сесаной Таркхой Тумсой Туркой ТӀундукъой ТӀерлой Харачой Хилдехьарой Хихой Хой Хуландой Хьаккой Хьакмадой ХьалгӀий Хьаркъарой Хьахецагеной Хьачарой Хьаьвхьарой ХӀимой ХӀиндой ХӀиндахой ЦӀесий ЦӀечой ЦӀикарой ЦӀонтарой Чартой Чейрой Чермой Чонтой Чубаьхкинарой Чунгарой Чхьарой ЧӀаьнтий ЧӀинхой Шарой Шебарлой Шикъарой Шинрой Ширдий Шоной ЭгӀашбатой Элистанжхой Энакхалой Энганой Ялхой Ялхорой Ӏаккой Ӏалларой
Категори:Нохчийн тайпанаш