Wrthi'n golygu Baner De Corea

[[Delwedd:Flag_of_South_Korea.svg|dde|250px|bawd|Korėjos vėliava. [[Delwedd:FIAV 111111.svg|23px]] Cymesuredd 2:3]]
[[Delwedd:Flag_of_the_Army_of_the_Republic_of_Korea.svg|bawd|dde|200px|[[Delwedd:FIAV 001000.svg|23px]] Baner Byddin De Corea]]
[[Delwedd:Naval jack of South Korea.svg|bawd|dde|200px|[[Delwedd:FIAV 000001.svg|23px]] Baner Llynges De Corea]]
[[Delwedd:Flag of the President of South Korea.svg|bawd|dde|200px|Baner Arlywydd y Weriniaeth]]
[[Delwedd:Standard of the Prime Minister of the Republic of Korea.svg|bawd|dde|200px|Baner y Prif Weinidog]]
[[Delwedd:Flag of the Government of the Republic of Korea.svg|bawd|dde|200px|Baner y Llywodraeth]]
'''Baner De Corea''' yw'r faner genedlaethol a baner genedlaethol Gweriniaeth Corea.

Mewn [[Corëeg]] gelir y faner yn ''Taegeukgi'', yn y wyddor [[Hangul]]: 태극기. Crëwyd y faner gan Park Yeonghyo yn Awst [[1882]] yn ystod teyrnasiad y brenin Gojong o linach teulu brenhinol y Joseon, a daeth yn swyddogol ar [[6 Mai]] [[1948]] ond sefydlwyd union gymesuredd y faner ar 15 Hydref 1945. Er mai dyma'r faner ar gyfer y genedl unedig [[Corea]], yn gyntaf pan oedd yn frenhiniaeth Joseon, yna fel llywodraeth dros-dro a thramor yn ystod teyrnasiad drefedigaethol Siapan dros y penrhyn o ar yn hanner gyntaf yr 20g ac yna, am gyfnod fel gweriniaeth undeig wedi'r [[Ail Ryfel Byd]], erbyn hyn hon yw faner swyddogol gwladwriaeth [[Gweriniaeth Corea]]. Mae gan [[Gogledd Corea]] gomiwnyddol, (Gweriniaeth Pobl Ddemocrataidd Corea) ei [[Baner Gogledd Corea|baner ei hun]].

Mae'r llain wen yn cynnwys y Taijitu (symbol yin yang, y mae ei gyfatebiaeth Corea yn um yang) coch (uchod) a glas (isod), yr enw hwn yw y Taegeuk ac yn dynodi tarddiad popeth yn y bydysawd. Ar hyd y pedwar croeslin mae pedwar sbectrwm o'r Llyfr Newidiadau, sy'n cynrychioli'r pedair elfen: y ddaear, yr awyr, y tân a'r dŵr. Mae gan bob symbol ei gyflenwad ategol (aer a daear, tân a dŵr, yin ac yang). Felly, y syniad o harmoni cyffredinol a arweiniodd at ddyluniad y faner.

==Hanes==
[[Delwedd:Flag of Korea 1882.svg|bawd|200px|[[Delwedd:FIAV historical.svg|23px|]] Y darluniad cynharaf mewn bodolaeth o'r faner. Argraffwyd yn llyfr Llynges yr UDA, ''Flags of Maritime Nations'', Gorffennaf 1882.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/stream/ofmaritimeflagsn00unitrich#page/n5/mode/2up|title=Flags of maritime nations: from the most authentic sources|author=United States. Navy Dept. Bureau of Navigation |publisher=Bureau of Navigation|year=1882|page=16}}</ref>]]
Doedd dim baner genedlaethol, na gwelwyd chwaith yr angen am un gan Corea nes ddiwedd y 19g. Daeth y newid yn sgil yr angen i Corea arwyddo cytundebau tramor gyda [[Siapan]] yn 1876, pan gynrychiolwyd Siapan gan ei baner a doedd gan Corea ddim byd cyfatebol. Erbyn 1880 gyda'r cynnydd mewn masnach a chytundebau gyda thramorwyr yn gweld yr angen am faner genedlaethol.<ref name="Doopedia Taegukgi">{{cite web|url= http://www.doopedia.co.kr/doopedia/master/master.do?_method=view&MAS_IDX=101013000722400#MGROUP_101220000156376| title= 대한민국[Republic of Korea,大韓民國] |publisher= Doosan Corporation| accessdate= November 5, 2013| language=Korean}}</ref> Y cynnig fwyaf poblogaidd oedd un a ddisgrifiwyd ym mhapurau'r ''Korean Strategy'' a gynigiwyd ymgorffori baner Teyrnas Qing yn [[Tsieina]] gydag un Teyrnas Joseon yn Corea. Wedi trafodaethau ni dderbyniwyd y dyluniad yma.<ref name="encykorea.aks.ac.kr">name="EncyKorea Taegukgi">{{cite web|url= http://encykorea.aks.ac.kr/Contents/Index?contents_id=E0058892| script-title=ko:태극기| publisher=[[Academy of Korean Studies]] |accessdate= November 5, 2013| language=Korean|trans-title=Taegukgi}}</ref>

Erbyn cytundeb Corea gyda'r [[Unol Daleithiau]] yn 1882 (Cytundeb Shufeldt) doedd y deyrnas dal heb benderfynu ar faner. Yn sgil cyflwyno baner oedd yn debyg iawn i faner Siapan (i gynrychioli Corea) i delegation of Tsieina. Awgrymodd y cynrychiolydd Tsieiniaidd, Ma Jianzhong yn erbyn defnyddio baner teyrnas Quing y Tsieniaid gan gynnig yn hytrach baner wen gyda chylch hanner glas ac hanner coch yn y canol ac wyth bar ddu o gwmpas y faner.<ref name="EncyKorea Taegukgi">{{cite web|url= http://encykorea.aks.ac.kr/Contents/Index?contents_id=E0058892| script-title=ko:태극기| publisher=[[Academy of Korean Studies]] |accessdate= November 5, 2013| language=Korean|trans-title=Taegukgi}}</ref> Ar 22 Awst 1882 creodd Park Yeong-hyo fodel o'r faner (y ''taegukgi'') i lywodraeth Joseon. Park Yeong-hyo daeth y person gyntaf erioed i ddefnyddio'r Taegugki a hynny yn Ymerodraeth Siapan yn 1882.<ref>name="Naver Taegukgi">{{cite web|url= http://krdic.naver.com/detail.nhn?docid=39276600| script-title=ko:태극-기太極旗| publisher= NAVER Corp.| accessdate= November 5, 2013| language= Korean|trans-title=Taeguk-gi}}</ref> Ar 27 Ionawr 1882 deddfwyd mai'r Taegukgi fyddai baner swyddogol y wlad.<ref name="encykorea.aks.ac.kr"/>

<gallery class="center">
image:Flag of the king of Joseon.svg|Baner llinall brenhinol Corea, y Joseon, 1392-1882
image:Flag of Korea 1882.svg|Baner dan reolaeth llinach brenhinol y Joseon yna, Ymerodraeth Corea, 1882-1910
image:Flag of the Provisional Government of the Republic of Korea.svg|Baner Llywodraeth Dros-dro Gweriniaeth Corea, 1919-1945
image:Flag of South Korea (1945-1948).svg|Baner Llywodraeth Dros-dro Gweriniaeth Corea: 1945-1948
image:Flag of South Korea (1948–1949).svg|Baner Gweriniaeth Corea (De Corea) 1948-1949
image:Flag of South Korea (1949–1984).svg|Baner Gweriniaeth Corea (De Corea) 1949-1984
image:Flag of South Korea (1984–1997).svg|Baner Gweriniaeth Corea (De Corea) 1984-1997
image:Flag of South Korea (1997–2011).svg|Baner Gweriniaeth Corea (De Corea) 1997-2011
image:Flag of South Korea.svg|Baner Gweriniaeth Corea (De Corea) ers 2011
</gallery>

=== Dyluniad ===
[[Delwedd:Flag of South Korea (construction sheet).svg|center|500px]]
* Geon (☰) = 하늘 (天) = haneul (aer), uchaf ochr y mast
* Li (☲) = 불 (火) = bul (tân), gwaelod ochr y mast
* Gam (☵) = 물 (水) = mul (dŵr), uchaf ochr cyhwfan
* Gon (☷) = 땅 (地) = ttang (tir), gwaelod ochr cyhwfan

天 a 地 gellir ei weld hefyd yn wahanol i synhwyrau Nefoedd (天) a'r Ddaear (地) .

== Trigram ==
[[Delwedd:Flag of South Korea (cropped).jpg|bawd|Baner De Corea yn cyfwfan]]
Mae'r faner yn cynnwys [[maes (herodraeth)|maes]] gwyn gyda cylch yn y canol a pedwar trigram symbolaidd yn y corneli.
* Gwyn - mae gwyn yn liw traddodiadol yn niwylliant Corea. Roedd yn liw poblogaidd yn nillad pobl Corea 19g ac yn dal i ymddangos mewn fersiynau cyfredol o ddillad traddodiadol Corea megis yr [[hambok]] (gwisg draddodiadol Corea). Mae'r lliw yn cynrychioli heddwch a phurdeb.<ref name="The National Flag">{{cite web|url=http://www.mois.go.kr/eng/sub/a03/nationalSymbol/screen.do|title=National Administration : National Symbols of the Republic of Korea : The National Flag - Taegeukgi|website=Mois.go.kr|accessdate=9 January 2018}}</ref>
* Y Cylch - mae'r cylch ynghanol y [[maes (herodraeth)|maes]] yn cynrychioli balans neu gydbwysedd y bydysawd. Mae'r ochr [[coch|goch]] yn cynrychili ynni bositif cosmig y [[bydysawd (seryddiaeth)|bydysawd]], a'r ochr [[glas]] yn cynrychioli'r gwrthwyneb - ynni cosmig negatif.
* Ill pedwar mae'r trigramau yn cynrychioli symudiad a harmoni fel egwyddorion sylfaenol. Mae pob trigram ([[hangeul]]: {{lang|ko|괘}} [gwae]; hanja: {{lang|ko|卦}}) yn cynrychioli un o'r pedwar elfen glasurol,<ref name="CIA Taegukgi">{{cite web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ks.html |title= The World Factbook |publisher= Central Intelligence Agency |accessdate= November 4, 2013 |archive-date= 2015-07-03 |archive-url= https://web.archive.org/web/20150703194347/https://www.cia.gov/Library/publications/the-world-factbook/geos/ks.html |url-status= dead }}</ref> fel disgrifir isod:

{| class="wikitable"
!Trigram
!Enw [[Corëeg]]
!Corff Wybrennol
!Tymor
!Y Pedwar Ban
!Rhinwedd
!Teulu
!Elfen Naturiol
!Ystyr
|- style="text-align:center;"
|'''<big>☰</big>'''
|''geon''<br/>({{lang|ko|건 / [[:wikt:乾|乾]]}})
|nen<br/>({{lang|ko|천 / [[:wikt:天|天]]}})
|gwanwyn<br/>({{lang|ko|춘 / [[:wikt:春|春]]}})
|dwyrain<br/>({{lang|ko|동 / [[:wikt:東|東]]}})
|dynolrwydd<br/>({{lang|ko|인 / [[:wikt:仁|仁]]}})
|tâd<br/>({{lang|ko|부 / [[:wikt:父|父]]}})
|nefoedd<br/>({{lang|ko|천 / [[:wikt:天|天]]}})
|cyfiawnder<br/>({{lang|ko|정의 / 正義}})
|- style="text-align:center;"
|'''<big>☲</big>'''
|''ri''<br/>({{lang|ko|리 / [[:wikt:離|離]]}})
|haul<br/>({{lang|ko|일 / [[:wikt:日|日]]}})
|hydref<br/>({{lang|ko|추 / [[:wikt:秋|秋]]}})
|de<br/>({{lang|ko|남 / [[:wikt:南|南]]}})
|cwrteisi<br/>({{lang|ko|례 / [[:wikt:禮|禮]]}})
|merch<br/>({{lang|ko|녀 / [[:wikt:女|女]]}})
|tân<br/>({{lang|ko|화 / [[:wikt:火|火]]}})
|gwireddiad<br/>({{lang|ko|결실 / 結實}})
|- style="text-align:center;"
|'''<big>☵</big>'''
|''gam''<br/>({{lang|ko|감 / [[:wikt:坎|坎]]}})
|lleuad<br/>({{lang|ko|월 / [[:wikt:月|月]]}})
|gaeaf<br/>({{lang|ko|동 / [[:wikt:冬|冬]]}})
|gogledd<br/>({{lang|ko|북 / [[:wikt:北|北]]}})
|deallusrwydd<br/>({{lang|ko|지 / [[:wikt:智|智]]}})
|mab<br/>({{lang|ko|자 / [[:wikt:子|子]]}})
|dŵr<br/>({{lang|ko|수 / [[:wikt:水|水]]}})
|doethuneb<br/>({{lang|ko|지혜 / 智慧}})
|- style="text-align:center;"
|'''<big>☷</big>'''
|''gon''<br/>({{lang|ko|곤 / [[:wikt:坤|坤]]}})
|daear<br/>({{lang|ko|지 / [[:wikt:地|地]]}})
|haf<br/>({{lang|ko|하 / [[:wikt:夏|夏]]}})
|gorllewin<br/>({{lang|ko|서 / [[:wikt:西|西]]}})
|bod yn gyfiawn<br/>({{lang|ko|의 / [[:wikt:義|義]]}})
|mam<br/>({{lang|ko|모 / [[:wikt:母|母]]}})
|daear (fel elfen)<br/>({{lang|ko|토 / [[:wikt:土|土]]}})
|vitality<br/>({{lang|ko|생명력 / 生命力}})
|}

== Gwener hefyd ==
* [[Baner Uno Corea]]

==Cyfeiriadau==
{{Cyfeiriadau}}

==Dolenni allanol==
* [https://www.crwflags.com/fotw/flags/kr_hist.html Baner De Corea ar Flags of the World]
* http://english.president.go.kr/cwd/en/korea/Korea_04.html?m_def=5&ss_def=4 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061101010718/http://english.president.go.kr/cwd/en/korea/Korea_04.html?m_def=5&ss_def=4 |date=2006-11-01 }}
* http://www.ahnstkd.com/korean.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040812074944/http://www.ahnstkd.com/korean.htm |date=2004-08-12 }}

{{Baneri Asia}}

{{eginyn baner}}
{{eginyn Corea}}

[[Categori:Baneri cenedlaethol|De Corea]]
[[Categori:De Corea]]