Παύλος Κουντουριώτης

Ο Παύλος Κουντουριώτης (9 Απριλίου 1855 − 22 Αυγούστου 1935) ήταν Ναύαρχος του Βασιλικού Ναυτικού, Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και Αρχηγός του Β΄ Στόλου κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Συμμετείχε στην Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης ως μέλος της τριανδρίας, διετέλεσε δύο φορές Πρόεδρος της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας και δύο φορές ως Αντιβασιλέας της Ελλάδας.

Παύλος Κουντουριώτης
Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας
Περίοδος 24 Αυγούστου 1926  – 9 Δεκεμβρίου 1929
Πρωθυπουργός	Λίστα Γεώργιος Κονδύλης Αλέξανδρος Ζαΐμης Ελευθέριος Βενιζέλος
Προκάτοχος	Θεόδωρος Πάγκαλος
Διάδοχος	Αλέξανδρος Ζαΐμης
Περίοδος 25 Μαρτίου 1924 – 15 Μάρτιου 1926
Πρωθυπουργός	Λίστα Αλέξανδρος Παπαναστασίου Θεμιστοκλής Σοφούλης Ανδρέας Μιχαλακόπουλος Θεόδωρος Πάγκαλος
Προκάτοχος	θέση που εγκαθιδρύθηκε (ο ίδιος ως αντιβασιλέας)
Διάδοχος	Θεόδωρος Πάγκαλος
Αντιβασιλέας της Ελλάδας
Περίοδος 20 Δεκεμβρίου 1923 – 25 Μαρτίου 1924
Μονάρχης	Γεώργιος Β'
Προκάτοχος	Βασίλισσα Όλγα των Έλλήνων (1920)
Διάδοχος	Γεώργιος Κονδύλης (1935)
Περίοδος 19 Οκτωβρίου 1920 – 4 Νοέμβριου 1920
Μονάρχης	Αλέξανδρος Α'
Προκάτοχος	Δεύτερη Αντιβασιλική Επιτροπή (1835)
Διάδοχος	Βασίλισσα Όλγα των Έλλήνων
Υπουργός Ναυτικών
Περίοδος 14 Ιουνίου 1917 – 2 Δεκεμβρίου 1919
Πρωθυπουργός	Ελευθέριος Βενιζέλος
Προκάτοχος	Κωνσταντίνος Δεμερτζής
Διάδοχος	Αθανάσιος Μιαούλης
Περίοδος 24 Σεπτεμβρίου 1915 – 9 Ιουνίου 1916
Πρωθυπουργός	Αλέξανδρος Ζαΐμης Στέφανος Σκουλούδης
Προκάτοχος	Αθανάσιος Μιαούλης
Διάδοχος	Κωνσταντίνος Καλλάρης
Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού
Περίοδος 16 Απριλίου 1912 – 16 Σεπτεμβρίου 1912
Μονάρχης	Γεώργιος Α'
Προκάτοχος	Πέτρος Γκίνης
Διάδοχος	Ματθαίος Ματθαιόπουλος
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση	9 Απριλίου 1855 (1855-04-09), Ύδρα
Θάνατος	22 Αυγούστου 1935 (80 ετών) Αθήνα
Εθνότητα	Ελληνική
Υπηκοότητα	Ελλάδα
Πολιτικό κόμμα	Ανεξάρτητος (Βενιζελικός)
Σύζυγος	Αγγελική Πετροκόκκινου (ν. 1889; πέθανε 1903) Ελένη Κούππα (ν. 1918)
Παιδιά	Θεόδωρος Δέσποινα Λουκία
Επάγγελμα	Αξιωματικός Π.Ν.
Βραβεύσεις	Μεγαλόσταυρος του Σωτήρος Ταξιάρχης του Τάγματος του Ντάνεμπρογκ Τάγμα του Σωτήρος Αριστείο Ανδρείας Τάγμα του Ντάνεμπρογκ Τάγμα του Λευκού Αετού (Σερβία) Τάγμα του Αστέρα της Ρουμανίας Τάγμα του Ηγεμόνα Ντανίλο Α΄ Τάγμα του Ηλίου του Περού
Υπογραφή
Στρατιωτική υπηρεσία
Πίστη	Βασίλειον της Ελλάδος Β΄ Ελληνική Δημοκρατία
Υπηρεσία/κλάδος	Βασιλικό Πολεμικό Ναυτικό
Βαθμός	Ναύαρχος
Μάχες/πόλεμοι	Ελληνοτουρκικός Πόλεμος (1897) Βαλκανικοί Πόλεμοι
Σχετικά πολυμέσα

Ο Παύλος Κουντουριώτης το 1900

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Ύδρα και ήταν γιος του Θεοδώρου Κουντουριώτη, προξένου και Βουλευτή και της Λουκίας Νεγρεπόντη. Από την πλευρά του πατέρα του καταγόταν από την ναυτική οικογένεια Κουντουριώτη και ήταν εγγονός του Γεωργίου Κουντουριώτη, πλοιοκτήτη και πρωθυπουργού της Ελλάδας, καθώς και αδελφός του τραπεζίτη και πολιτικού Ιωάννη Κουντουριώτη, ενώ η μητέρα του Λουκία, από την χιώτικη οικογένεια Νεγρεπόντη, ήταν εγγονή του πρίγκιπα Κωνσταντίνου Χαντζερή, ηγεμόνα της Βλαχίας. Ακολουθώντας τη ναυτική παράδοση της οικογένειας, κατατάχθηκε το 1875 στο Βασιλικό Ναυτικό.

Ναυτική υπηρεσία

Το 1886 συμμετείχε ως υποπλοίαρχος σε ναυτικές επιχειρήσεις στην Πρέβεζα, καθώς και σε αυτές στην Κρήτη κατά τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897 με τον βαθμό του πλωτάρχη. Ως κυβερνήτης του ατμομυοδρόμου «Αλφειός» αποβίβασε το εκστρατευτικό σώμα του Συνταγματάρχη Τιμολέοντος Βάσσου στο Κολυμπάρι Χανίων τον Φεβρουάριο του 1897 και στη Σκάλα Λεπτοκαρυάς τον Απρίλιο του 1897. Ως Κυβερνήτης του εκπαιδευτικού «Μιαούλης», ο Αντιπλοίαρχος τότε Κουντουριώτης πραγματοποίησε το πρώτο υπερπόντιο ταξίδι ελληνικού πολεμικού. Το 1908 έγινε υπασπιστής του βασιλιά Γεωργίου Α΄ και τον επόμενο χρόνο προάχθηκε σε Πλοίαρχο.

Τον Ιούνιο του 1911 και λόγω απειθαρχίας του πληρώματος του θωρηκτού «Αβέρωφ», τη θέση του Κυβερνήτη ανέλαβε ο τότε Πλοίαρχος Παύλος Κουντουριώτης. Με την έκρηξη των Βαλκανικών Πολέμων προάχθηκε σε Υποναύαρχο ενώ στις 16 Απριλίου του 1912 έγινε Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου 1912. Στη συνέχεια γίνεται Αρχηγός του Στόλου του Αιγαίου και αναλαμβάνει δράση. Ως Κυβερνήτης του θωρηκτού «Αβέρωφ» καταλαμβάνει τη Λήμνο, ενώ τις επόμενες ημέρες ακολουθούν οι Θάσος, Ίμβρος, Τένεδος, Ψαρά, Άγιος Ευστράτιος και Σαμοθράκη. Μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου είχε κατορθώσει να ελευθερώσει όλα σχεδόν τα νησιά του Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένης και της Χίου. Με το θωρηκτό «Αβέρωφ» συμμετείχε σε δύο ναυμαχίες, σε αυτή της Έλλης και σε αυτή της Λήμνου (5 Ιανουαρίου 1913). Η ναυμαχία της Έλλης κερδήθηκε χάρη σε παράτολμο ελιγμό του Κουντουριώτη, ο οποίος θεωρήθηκε ασυλλόγιστος ηρωισμός. Οι επιτυχημένοι χειρισμοί του ανάγκασαν τον τουρκικό στόλο να αποσυρθεί στα Δαρδανέλλια.

Πολιτική

Ο Κουντουριώτης το 1924 ορκίζεται ως ο πρώτος Πρόεδρος της Δεύτερης Ελληνικής Δημοκρατίας

Με τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων προάχθηκε σε Αντιναύαρχο δια εξαιρετικάς εν πολέμω υπηρεσίας. Ήταν ο πρώτος Έλληνας, μετά τον Κωνσταντίνο Κανάρη, που ελάμβανε αυτό τον βαθμό. Στη συνέχεια ανέλαβε το Υπουργείο Ναυτικών στις κυβερνήσεις Αλεξάνδρου Ζαΐμη και Στεφάνου Σκουλούδη. Διαφωνώντας με την πολιτική της ουδετερότητας της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε στην Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης ως μέλος της Τριανδρίας (Δαγκλής-Βενιζέλος-Κουντουριώτης). Το 1917 ανέλαβε για ακόμη μια φορά το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Ναυτικών και την ίδια χρονιά αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του Ναυάρχου, τιμής ένεκεν.

Μετά τον θάνατο του Βασιλιά Αλέξανδρου, ανέλαβε καθήκοντα αντιβασιλέως μέχρι τον Νοέμβριο του 1920 και ξανά μετά την αναχώρηση του Γεωργίου Β΄ από τη χώρα τον Δεκέμβριο του 1923, έως την ανακήρυξη της Δημοκρατίας τον Μάρτιο του 1924. Ως πρόσωπο μεγάλου κύρους και ευρείας αποδοχής εκλέχθηκε προσωρινά πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1926, όταν και παραιτήθηκε διαμαρτυρόμενος για τη Δικτατορία του στρατηγού Θεόδωρου Παγκάλου. Στις 10:30 π.μ. της 31 Οκτωβρίου του 1927 έγινε η δεύτερη δολοφονική απόπειρα εναντίον του ενώ μόλις είχε επιβιβαστεί σε αυτοκίνητο μαζί με τον υπασπιστή του, ακριβώς έξω από το Δημαρχιακό Μέγαρο Αθηνών. Ο δράστης, ονόματι Ζ. Γκούσιος τον πυροβόλησε με περίστροφο από κοντινή απόσταση, η σφαίρα εξοστρακίστηκε μετά την πρόσκρουσή της με το τζάμι της πόρτας του αυτοκινήτου και ο Π. Κουντουριώτης τραυματίσθηκε ελαφρά στην κροταφική χώρα από τα θραύσματα. Στις 4 Ιουνίου 1929 επανεκλέχθηκε στο αξίωμα του προέδρου από τη Βουλή και τη Γερουσία, αλλά παραιτήθηκε οριστικά αυτή τη φορά, τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, για λόγους υγείας.

Θάνατος

Απεβίωσε στις 22 Αυγούστου 1935 στο Παλαιό Φάληρο. Ενταφιάστηκε στην Ύδρα, κατόπιν επιθυμίας του. Είχε νυμφευθεί δύο φορές, στο Λονδίνο το 1889 με την Αγγελική Πετροκόκκινου (1865-1903) και στην Αθήνα το 1918 με την Ελένη Κούππα (1876-1957). Παιδιά του ήταν ο Θεόδωρος, η Δέσποινα και τέλος η Λουκία, σύζυγος Αλέξιου Διονυσίου Στεφάνου.

Πολεμικά πλοία με το όνομα Κουντουριώτης

Το όνομά του Παύλου Κουντουριώτη έχει δοθεί μέχρι σήμερα σε 4 πλοία του Πολεμικού Ναυτικού:

1. Το πρώτο, ένα ελαφρύ καταδρομικό, παρόμοιο με το Αγγλικού τύπου CHATΗAM, παραγγέλθηκε σε αγγλικά ναυπηγεία το 1914. Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου κατασχέθηκε από τους Άγγλους και εντάχθηκε στον Βρετανικό στόλο με το όνομα BIRKENHEAD.

2. Το δεύτερο, ένα αντιτορπιλικό τύπου DARDO (Η 07) ήταν ένα από τα τέσσερα (ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ, ΥΔΡΑ, ΣΠΕΤΣΑΙ, ΨΑΡΑ) που παραγγέλθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση στα ιταλικά ναυπηγεία το 1933 και παρελήφθηκαν το 1933. Έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις του πολέμου 1940-1941, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται η 2η και η 3η επιδρομή στα στενά του Οτράντο (15-16 Δεκεμβρίου 1940 και 4-5 Ιανουαρίου 1941). Διέφυγε στη Μέση Ανατολή, απ' όπου στάλθηκε για εκσυγχρονισμό στη Βομβάη (Ιούνιος 1941 - Απρίλιος 1942). Χρησιμοποιήθηκε ως συνοδό κατά τη διάρκεια του πολέμου μέχρι τις 15 Νοεμβρίου 1943, οπότε τέθηκε σε κατάσταση ενέργειας συντήρησης. Παροπλίσθηκε το 1946 μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας.

3. Το τρίτο, ένα αντιτορπιλικό στόλου τύπου GEARING FRAM I (D-213), άρχισε να ναυπηγείται στις 2 Μαΐου 1945 από τα ναυπηγεία Bethlehem Steel στο Quincy των ΗΠΑ. Καθελκύστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1945 και εντάχθηκε στο Ναυτικό των ΗΠΑ στις 8 Μαρτίου 1946 με το όνομα USS RUPERTUS DD 851. Παρελήφθηκε από το Πολεμικό Ναυτικό στις 10 Ιουλίου 1973 στο San Diego της πολιτείας California των ΗΠΑ, με πρώτο κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Π. Ευσταθίου ΠΝ και κατέπλευσε στην Ελλάδα στις 23 Μαρτίου 1974. Παροπλίσθηκε το 1995.

4. Τη σημερινή φρεγάτα κλάσης Standard, F 462 (πρώην Ολλανδική KORTENAER). Ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Koninklijka Maatschappij de Schelde στο Vlissingen της Ολλανδίας και εντάχθηκε στη δύναμη του Ολλανδικού Ναυτικού στις 26 Οκτωβρίου 1978. Αγοράσθηκε από το ΠΝ και η ύψωση της Ελληνικής Σημαίας έγινε στο Den Helder της Ολλανδίας στις 15 Δεκεμβρίου 1997, με πρώτο κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Δ. Ελευσινιώτη ΠΝ. Κατέπλευσε στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1998. Αποτελεί την πρώτη φρεγάτα του τύπου που διήλθε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού από ελληνικά χέρια στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, στο διάστημα 2004-2006.