मत्त

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Learned borrowing from Sanskrit मत्त (mattá). Doublet of मस्त (mast).

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /mət̪t̪/, [mɐt̪(ː)]

Adjective

[edit]

मत्त (matt) (indeclinable, Urdu spelling مت)

  1. intoxicated, overpowered (by sleep, intoxicant, etc.)
    Synonyms: मस्त (mast), नशीला (naśīlā)
  2. furious, enraged
  3. delighted
[edit]

References

[edit]

Pali

[edit]

Alternative forms

[edit]

Adjective

[edit]

मत्त

  1. Devanagari script form of matta (intoxicated)

Declension

[edit]

Prakrit

[edit]

Adjective

[edit]

मत्त (matta)

  1. Devanagari script form of 𑀫𑀢𑁆𑀢 (drunk)

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

    Inherited from Proto-Indo-Iranian *matˢtás (drunk, intoxicated), from Proto-Indo-European *meh₂d- (wet).

    Cognate with Parthian 𐫖𐫘𐫤 (mast, drunk), Persian مست (mast, drunk). Equal to मद् (mad) +‎ -त (-ta).

    Pronunciation

    [edit]

    Adjective

    [edit]

    मत्त (mattá) stem

    1. intoxicated, drunk, inebriated (literally or figuratively)
      • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 6.20.1:
        अग्नेरिवास्य दहत एति शुष्मिण उतेव मत्तो विलपन्नपायति ।
        अन्यमस्मदिच्छतु कं चिदव्रतस्तपुर्वधाय नमो अस्तु तक्मने ॥
        agnerivāsya dahata eti śuṣmiṇa uteva matto vilapannapāyati.
        anyamasmadicchatu kaṃ cidavratastapurvadhāya namo astu takmane.
        He goes away as 'twere from this fierce burning fire, inebriated and lamenting he departs.
        Let him, the lawless, seek another and not us. Worship be paid to Fever armed with fiery heat.
    2. (of an elephant) in rut, furious
    3. delighted, overjoyed, excited with joy
    4. amorous, sportive, wanton
    5. excited by sexual desire
    6. mad, insane
    7. proud, arrogant

    Declension

    [edit]
    Masculine a-stem declension of मत्त (mattá)
    Singular Dual Plural
    Nominative मत्तः
    mattáḥ
    मत्तौ / मत्ता¹
    mattaú / mattā́¹
    मत्ताः / मत्तासः¹
    mattā́ḥ / mattā́saḥ¹
    Vocative मत्त
    mátta
    मत्तौ / मत्ता¹
    máttau / máttā¹
    मत्ताः / मत्तासः¹
    máttāḥ / máttāsaḥ¹
    Accusative मत्तम्
    mattám
    मत्तौ / मत्ता¹
    mattaú / mattā́¹
    मत्तान्
    mattā́n
    Instrumental मत्तेन
    matténa
    मत्ताभ्याम्
    mattā́bhyām
    मत्तैः / मत्तेभिः¹
    mattaíḥ / mattébhiḥ¹
    Dative मत्ताय
    mattā́ya
    मत्ताभ्याम्
    mattā́bhyām
    मत्तेभ्यः
    mattébhyaḥ
    Ablative मत्तात्
    mattā́t
    मत्ताभ्याम्
    mattā́bhyām
    मत्तेभ्यः
    mattébhyaḥ
    Genitive मत्तस्य
    mattásya
    मत्तयोः
    mattáyoḥ
    मत्तानाम्
    mattā́nām
    Locative मत्ते
    matté
    मत्तयोः
    mattáyoḥ
    मत्तेषु
    mattéṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Feminine ā-stem declension of मत्ता (mattā́)
    Singular Dual Plural
    Nominative मत्ता
    mattā́
    मत्ते
    matté
    मत्ताः
    mattā́ḥ
    Vocative मत्ते
    mátte
    मत्ते
    mátte
    मत्ताः
    máttāḥ
    Accusative मत्ताम्
    mattā́m
    मत्ते
    matté
    मत्ताः
    mattā́ḥ
    Instrumental मत्तया / मत्ता¹
    mattáyā / mattā́¹
    मत्ताभ्याम्
    mattā́bhyām
    मत्ताभिः
    mattā́bhiḥ
    Dative मत्तायै
    mattā́yai
    मत्ताभ्याम्
    mattā́bhyām
    मत्ताभ्यः
    mattā́bhyaḥ
    Ablative मत्तायाः / मत्तायै²
    mattā́yāḥ / mattā́yai²
    मत्ताभ्याम्
    mattā́bhyām
    मत्ताभ्यः
    mattā́bhyaḥ
    Genitive मत्तायाः / मत्तायै²
    mattā́yāḥ / mattā́yai²
    मत्तयोः
    mattáyoḥ
    मत्तानाम्
    mattā́nām
    Locative मत्तायाम्
    mattā́yām
    मत्तयोः
    mattáyoḥ
    मत्तासु
    mattā́su
    Notes
    • ¹Vedic
    • ²Brāhmaṇas
    Neuter a-stem declension of मत्त (mattá)
    Singular Dual Plural
    Nominative मत्तम्
    mattám
    मत्ते
    matté
    मत्तानि / मत्ता¹
    mattā́ni / mattā́¹
    Vocative मत्त
    mátta
    मत्ते
    mátte
    मत्तानि / मत्ता¹
    máttāni / máttā¹
    Accusative मत्तम्
    mattám
    मत्ते
    matté
    मत्तानि / मत्ता¹
    mattā́ni / mattā́¹
    Instrumental मत्तेन
    matténa
    मत्ताभ्याम्
    mattā́bhyām
    मत्तैः / मत्तेभिः¹
    mattaíḥ / mattébhiḥ¹
    Dative मत्ताय
    mattā́ya
    मत्ताभ्याम्
    mattā́bhyām
    मत्तेभ्यः
    mattébhyaḥ
    Ablative मत्तात्
    mattā́t
    मत्ताभ्याम्
    mattā́bhyām
    मत्तेभ्यः
    mattébhyaḥ
    Genitive मत्तस्य
    mattásya
    मत्तयोः
    mattáyoḥ
    मत्तानाम्
    mattā́nām
    Locative मत्ते
    matté
    मत्तयोः
    mattáyoḥ
    मत्तेषु
    mattéṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Descendants

    [edit]

    References

    [edit]