առաքեմ
Old Armenian
editEtymology
editFrom the preposition առ (aṙ) + աք (akʻ, “leg”).
Verb
editառաքեմ • (aṙakʻem)
- (transitive) to send, to dispatch, to expedite
- անդրէն առաքել ― andrēn aṙakʻel ― to send back, to return
- 10/11th century?, Joseph and Aseneth 1.1:[1][2]
- առաքեաց Փարաւոն զՅովսէփ շրջել ընդ ամենայն երկիրն Եգիպտացւոց
- aṙakʻeacʻ Pʻarawon zYovsēpʻ šrǰel ənd amenayn erkirn Egiptacʻwocʻ
- Translation by J. Issaverdens
- Pharaoh sent Joseph to make a tour throughout all the land of the Egyptians
- առաքեաց Փարաւոն զՅովսէփ շրջել ընդ ամենայն երկիրն Եգիպտացւոց
Conjugation
editactive
| infinitive | առաքել (aṙakʻel) | participle | առաքեցեալ, առաքեալ (aṙakʻecʻeal, aṙakʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | առաքեց- (aṙakʻecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | առաքեմ (aṙakʻem) | առաքես (aṙakʻes) | առաքէ (aṙakʻē) | առաքեմք (aṙakʻemkʻ) | առաքէք (aṙakʻēkʻ) | առաքեն (aṙakʻen) | |
| imperfect | առաքէի, առաքեի* (aṙakʻēi, aṙakʻei*) | առաքէիր, առաքեիր* (aṙakʻēir, aṙakʻeir*) | առաքէր (aṙakʻēr) | առաքէաք, առաքեաք* (aṙakʻēakʻ, aṙakʻeakʻ*) | առաքէիք, առաքեիք* (aṙakʻēikʻ, aṙakʻeikʻ*) | առաքէին, առաքեին* (aṙakʻēin, aṙakʻein*) | |
| aorist | առաքեցի (aṙakʻecʻi) | առաքեցեր (aṙakʻecʻer) | առաքեաց (aṙakʻeacʻ) | առաքեցաք (aṙakʻecʻakʻ) | առաքեցէք, առաքեցիք (aṙakʻecʻēkʻ, aṙakʻecʻikʻ) | առաքեցին (aṙakʻecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | առաքիցեմ (aṙakʻicʻem) | առաքիցես (aṙakʻicʻes) | առաքիցէ (aṙakʻicʻē) | առաքիցեմք (aṙakʻicʻemkʻ) | առաքիցէք (aṙakʻicʻēkʻ) | առաքիցեն (aṙakʻicʻen) | |
| aorist | առաքեցից (aṙakʻecʻicʻ) | առաքեսցես (aṙakʻescʻes) | առաքեսցէ (aṙakʻescʻē) | առաքեսցուք (aṙakʻescʻukʻ) | առաքեսջիք (aṙakʻesǰikʻ) | առաքեսցեն (aṙakʻescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | առաքեա՛ (aṙakʻeá) | — | — | առաքեցէ՛ք (aṙakʻecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | առաքեսջի՛ր (aṙakʻesǰír) | — | — | առաքեսջի՛ք (aṙakʻesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ առաքեր (mí aṙakʻer) | — | — | մի՛ առաքէք (mí aṙakʻēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | առաքել, առաքիլ* (aṙakʻel, aṙakʻil*) | participle | առաքեցեալ, առաքեալ (aṙakʻecʻeal, aṙakʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | առաքեց- (aṙakʻecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | առաքիմ (aṙakʻim) | առաքիս (aṙakʻis) | առաքի (aṙakʻi) | առաքիմք (aṙakʻimkʻ) | առաքիք (aṙakʻikʻ) | առաքին (aṙakʻin) | |
| imperfect | առաքէի (aṙakʻēi) | առաքէիր (aṙakʻēir) | առաքէր, առաքիւր (aṙakʻēr, aṙakʻiwr) | առաքէաք (aṙakʻēakʻ) | առաքէիք (aṙakʻēikʻ) | առաքէին (aṙakʻēin) | |
| aorist | առաքեցայ (aṙakʻecʻay) | առաքեցար (aṙakʻecʻar) | առաքեցաւ (aṙakʻecʻaw) | առաքեցաք (aṙakʻecʻakʻ) | առաքեցայք (aṙakʻecʻaykʻ) | առաքեցան (aṙakʻecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | առաքիցիմ (aṙakʻicʻim) | առաքիցիս (aṙakʻicʻis) | առաքիցի (aṙakʻicʻi) | առաքիցիմք (aṙakʻicʻimkʻ) | առաքիցիք (aṙakʻicʻikʻ) | առաքիցին (aṙakʻicʻin) | |
| aorist | առաքեցայց (aṙakʻecʻaycʻ) | առաքեսցիս (aṙakʻescʻis) | առաքեսցի (aṙakʻescʻi) | առաքեսցուք (aṙakʻescʻukʻ) | առաքեսջիք (aṙakʻesǰikʻ) | առաքեսցին (aṙakʻescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | առաքեա՛ց (aṙakʻeácʻ) | — | — | առաքեցարո՛ւք (aṙakʻecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | առաքեսջի՛ր (aṙakʻesǰír) | — | — | առաքեսջի՛ք (aṙakʻesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ առաքիր (mí aṙakʻir) | — | — | մի՛ առաքիք (mí aṙakʻikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
edit- առաքաբար (aṙakʻabar)
- առաքական (aṙakʻakan)
- առաքեալ (aṙakʻeal)
- առաքելաբար (aṙakʻelabar)
- առաքելաբուղխ (aṙakʻelabułx)
- առաքելագէտ (aṙakʻelagēt)
- առաքելագործ (aṙakʻelagorc)
- առաքելագունդ (aṙakʻelagund)
- առաքելադաւան (aṙakʻeladawan)
- առաքելադիր (aṙakʻeladir)
- առաքելախողխող (aṙakʻelaxołxoł)
- առաքելախումբ (aṙakʻelaxumb)
- առաքելախօս (aṙakʻelaxōs)
- առաքելածանօթ (aṙakʻelacanōtʻ)
- առաքելական (aṙakʻelakan)
- առաքելակարգ (aṙakʻelakarg)
- առաքելակից (aṙakʻelakicʻ)
- առաքելահաստատ (aṙakʻelahastat)
- առաքելահրաման (aṙakʻelahraman)
- առաքելանման (aṙakʻelanman)
- առաքելանշան (aṙakʻelanšan)
- առաքելանուէր (aṙakʻelanuēr)
- առաքելաշէն (aṙakʻelašēn)
- առաքելաշնորհ (aṙakʻelašnorh)
- առաքելաչափ (aṙakʻelačʻapʻ)
- առաքելապատիւ (aṙakʻelapatiw)
- առաքելապետ (aṙakʻelapet)
- առաքելաջահ (aṙakʻelaǰah)
- առաքելաջան (aṙakʻelaǰan)
- առաքելասաց (aṙakʻelasacʻ)
- առաքելասպան (aṙakʻelaspan)
- առաքելարան (aṙakʻelaran)
- առաքելացու (aṙakʻelacʻu)
- առաքելաւանդ (aṙakʻelawand)
- առաքելաքարոզ (aṙakʻelakʻaroz)
- առաքելութիւն (aṙakʻelutʻiwn)
- առաքելուհի (aṙakʻeluhi)
- առաքելօրէն (aṙakʻelōrēn)
- առաքիչ (aṙakʻičʻ)
- առաքող (aṙakʻoł)
- առաքումն (aṙakʻumn)
- աստուածառաք (astuacaṙakʻ)
- արտաքսառաքաբար (artakʻsaṙakʻabar)
- արտաքսառաքօրէն (artakʻsaṙakʻōrēn)
- երկնառաք (erknaṙakʻ)
- կենսառաք (kensaṙakʻ)
- յառաջառաքող (yaṙaǰaṙakʻoł)
- յառաջառաքումն (yaṙaǰaṙakʻumn)
- պատուհասառաք (patuhasaṙakʻ)
- սպասառաք (spasaṙakʻ)
- ստորառաքեմ (storaṙakʻem)
- վերառաքեմ (veraṙakʻem)
- վերնառաք (vernaṙakʻ)
- քրիստոսառաք (kʻristosaṙakʻ)
- օրհնառաք (ōrhnaṙakʻ)
Descendants
edit- Armenian: առաքել (aṙakʻel)
References
edit- ^ Burchard, Christoph (2019) “A minor edition of the Armenian version of Joseph and Aseneth”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 53
- ^ Issaverdens, James (1901) The uncanonical writings of the Old Testament found in the Armenian mss. of the library of St. Lazarus, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 97
Further reading
edit- Petrosean, Matatʻeay (1879) “առաքեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “առաքեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “առաքեմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press