युद्ध

See also: योद्धा

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit युद्ध (yuddhá). Doublet of जूझ (jūjh).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /jʊd̪d̪ʱ/, [jʊd̪(ː)ʱ]

Noun

युद्ध • (yuddh) m (Urdu spelling یدھ)

1. war

   Synonyms: जंग (jaṅg), रण (raṇ), संग्राम (saṅgrām)

   वे शत्रु के विरुद्ध युद्ध में मारे गये।

   ve śatru ke viruddh yuddh mẽ māre gaye.

   They were killed in the war against the enemy.

Declension

Declension of युद्ध (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	युद्ध yuddh	युद्ध yuddh
oblique	युद्ध yuddh	युद्धों yuddhõ
vocative	युद्ध yuddh	युद्धो yuddho

Alternative forms

• जुद्ध (juddh) — archaic

Derived terms

• गृहयुद्ध (gŕhyuddh, “civil war”)
• जलयुद्ध (jalyuddh, “naval war”)
• बाहुयुद्ध (bāhuyuddh, “hand-to-hand combat”)
• युद्धक्षेत्र (yuddhakṣetra, “battlefield”)
• युद्धपोत (yuddhapot, “warship”)
• युद्धबंदी (yuddhabandī, “prisoner of war”)
• युद्धसंधि (yuddhasandhi, “ceasefire agreement”)
• विश्वयुद्ध (viśvayuddh, “world war”)

 

References

• Bahri, Hardev (1989) “युद्ध”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
• Platts, John T. (1884) “युद्ध”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit युद्ध (yuddhá).

Pronunciation

• IPA^(key): /jud̪.d̪ʱə/

Noun

युद्ध • (yuddha) n

1. war, battle; armed conflict

   Synonym: लढाई (laḍhāī)

   पानिपतचा तिसरा युद्ध १७६१ मध्ये झाला।

   pānipatcā tisrā yuddha 1761 madhye jhālā.

   The third battle of Panipat took place in 1761.

Declension

Declension of युद्ध (neut cons-stem)
direct singular	युद्ध yuddha
direct plural	युद्धे, युद्धं yuddhae, yuddha
	singular एकवचन		plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	युद्ध yuddha		युद्धे, युद्धं yuddhae, yuddha
oblique सामान्यरूप	युद्धा yuddhaā		युद्धां- yuddhaān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	युद्धाला yuddhaālā		युद्धांना yuddhaānnā
ergative	युद्धाने, युद्धानं yuddhaāne, yuddhaāna		युद्धांनी yuddhaānnī
instrumental	युद्धाशी yuddhaāśī		युद्धांशी yuddhaānśī
locative सप्तमी	युद्धात yuddhaāt		युद्धांत yuddhaāt
vocative संबोधन	युद्धा yuddhaā		युद्धांनो yuddhaānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of युद्ध (neut cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular* एकवचन	plural अनेकवचन
singular subject एकवचनी कर्ता	युद्धाचा yuddhaāċā	युद्धाचे yuddhaāċe	युद्धाची yuddhaācī	युद्धाच्या yuddhaācā	युद्धाचे, युद्धाचं yuddhaāċe, yuddhaāċa	युद्धाची yuddhaācī	युद्धाच्या yuddhaācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	युद्धांचा yuddhaānċā	युद्धांचे yuddhaānċe	युद्धांची yuddhaāñcī	युद्धांच्या yuddhaāncā	युद्धांचे, युद्धांचं yuddhaānċe, yuddhaānċa	युद्धांची yuddhaāñcī	युद्धांच्या yuddhaāñcā
* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

References

• Berntsen, Maxine (1982–1983) “युद्ध”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

• yuddha (Latin script)
• 𑀬𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
• যুদ্ধ (Bengali script)
• යුද‍්ධ (Sinhalese script)
• ယုဒ္ဓ or ယုၻ္ꩪ or ယုၻ်ꩪ (Burmese script)
• ยุทฺธ or ยุทธะ (Thai script)
• ᨿᩩᨴ᩠ᨵ (Tai Tham script)
• ຍຸທ຺ຘ or ຍຸທຘະ (Lao script)
• យុទ្ធ (Khmer script)
• 𑄠𑄪𑄘𑄴𑄙 (Chakma script)

Noun

युद्ध n

1. Devanagari script form of yuddha

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• যুদ্ধ (Assamese script)
• ᬬᬸᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
• যুদ্ধ (Bengali script)
• 𑰧𑰲𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
• 𑀬𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
• ယုဒ္ဓ (Burmese script)
• યુદ્ધ (Gujarati script)
• ਯੁਦ੍ਧ (Gurmukhi script)
• 𑌯𑍁𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
• ꦪꦸꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
• 𑂨𑂳𑂠𑂹𑂡 (Kaithi script)
• ಯುದ್ಧ (Kannada script)
• យុទ្ធ (Khmer script)
• ຍຸທ຺ຘ (Lao script)
• യുദ്ധ (Malayalam script)
• ᠶᡠᡩᢡᠠ (Manchu script)
• 𑘧𑘳𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
• ᠶ᠋ᠤᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧇𑧔𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
• 𑐫𑐸𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
• ଯୁଦ୍ଧ (Odia script)
• ꢫꢸꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
• 𑆪𑆶𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
• 𑖧𑖲𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
• යුද‍්ධ (Sinhalese script)
• 𑩻𑩒𑩭 𑪙𑩮 (Soyombo script)
• 𑚣𑚰𑚛𑚶𑚜 (Takri script)
• யுத்³த⁴ (Tamil script)
• యుద్ధ (Telugu script)
• ยุทฺธ (Thai script)
• ཡུ་དྡྷ (Tibetan script)
• 𑒨𑒳𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
• 𑨪𑨃𑨛𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *Hyudᶻdʰás, from Proto-Indo-European *Hyudʰ-tó-s. Cognate with Avestan 𐬫𐬏𐬜 (yūδ), Ancient Greek ὑσμίνη (husmínē, “battle”), Latin iussus. The root is युध् (yudh).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /jud.dʱɐ́/, [jud̚.dʱɐ́]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈjud̪.d̪ʱɐ/, [ˈjud̪̚.d̪ʱɐ]

Noun

युद्ध • (yuddhá) stem, n

1. battle, fight, war
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
2. opposition, conflict of the planets

Declension

Neuter a-stem declension of युद्ध (yuddhá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	युद्धम् yuddhám	युद्धे yuddhé	युद्धानि / युद्धा¹ yuddhā́ni / yuddhā́¹
Vocative	युद्ध yúddha	युद्धे yúddhe	युद्धानि / युद्धा¹ yúddhāni / yúddhā¹
Accusative	युद्धम् yuddhám	युद्धे yuddhé	युद्धानि / युद्धा¹ yuddhā́ni / yuddhā́¹
Instrumental	युद्धेन yuddhéna	युद्धाभ्याम् yuddhā́bhyām	युद्धैः / युद्धेभिः¹ yuddhaíḥ / yuddhébhiḥ¹
Dative	युद्धाय yuddhā́ya	युद्धाभ्याम् yuddhā́bhyām	युद्धेभ्यः yuddhébhyaḥ
Ablative	युद्धात् yuddhā́t	युद्धाभ्याम् yuddhā́bhyām	युद्धेभ्यः yuddhébhyaḥ
Genitive	युद्धस्य yuddhásya	युद्धयोः yuddháyoḥ	युद्धानाम् yuddhā́nām
Locative	युद्धे yuddhé	युद्धयोः yuddháyoḥ	युद्धेषु yuddhéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Prakrit: 𑀚𑀼𑀤𑁆𑀥 (juddha)
  • Gujarati: જુધ (judh)
• Pali: yuddha
• Punjabi: ਜੁੱਧ (juddha)
• → Assamese: যুদ্ধ (zuddho)
• → Balinese: ᬬᬸᬤ᭄ᬥ (yuda)
• → Bengali: যুদ্ধ (juddho)
• → Gujarati: યુદ્ધ (yuddh)
• → Hindi: युद्ध (yuddh)
• → Indonesian: yud
• → Kannada: ಯುದ್ಧ (yuddha)
• → Marathi: युद्ध (yuddha)
• → Malayalam: യുദ്ധം (yuddhaṁ)
• → Old Javanese: yuddha
  • > Javanese: ꦪꦸꦢ (yuda) (inherited)
• → Odia: ଯୁଦ୍ଧ (juddha)
• → Punjabi: ਯੁੱਧ (yuddha)
• → Telugu: యుద్ధం (yuddhaṁ)
• → Tamil: யுத்தம் (yuttam)
• → Sinhalese: යුද්ධය (yuddhaya)
• → Thai: ยุทธ์ (yút)

Adjective

युद्ध • (yuddha)

1. fought, encountered, conquered, subdued

Declension

Masculine a-stem declension of युद्ध
Nom. sg.	युद्धः (yuddhaḥ)
Gen. sg.	युद्धस्य (yuddhasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	युद्धः (yuddhaḥ)	युद्धौ (yuddhau)	युद्धाः (yuddhāḥ)
Vocative	युद्ध (yuddha)	युद्धौ (yuddhau)	युद्धाः (yuddhāḥ)
Accusative	युद्धम् (yuddham)	युद्धौ (yuddhau)	युद्धान् (yuddhān)
Instrumental	युद्धेन (yuddhena)	युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām)	युद्धैः (yuddhaiḥ)
Dative	युद्धाय (yuddhāya)	युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhebhyaḥ)
Ablative	युद्धात् (yuddhāt)	युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhebhyaḥ)
Genitive	युद्धस्य (yuddhasya)	युद्धयोः (yuddhayoḥ)	युद्धानाम् (yuddhānām)
Locative	युद्धे (yuddhe)	युद्धयोः (yuddhayoḥ)	युद्धेषु (yuddheṣu)

Feminine ā-stem declension of युद्ध
Nom. sg.	युद्धा (yuddhā)
Gen. sg.	युद्धायाः (yuddhāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	युद्धा (yuddhā)	युद्धे (yuddhe)	युद्धाः (yuddhāḥ)
Vocative	युद्धे (yuddhe)	युद्धे (yuddhe)	युद्धाः (yuddhāḥ)
Accusative	युद्धाम् (yuddhām)	युद्धे (yuddhe)	युद्धाः (yuddhāḥ)
Instrumental	युद्धया (yuddhayā)	युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām)	युद्धाभिः (yuddhābhiḥ)
Dative	युद्धायै (yuddhāyai)	युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām)	युद्धाभ्यः (yuddhābhyaḥ)
Ablative	युद्धायाः (yuddhāyāḥ)	युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām)	युद्धाभ्यः (yuddhābhyaḥ)
Genitive	युद्धायाः (yuddhāyāḥ)	युद्धयोः (yuddhayoḥ)	युद्धानाम् (yuddhānām)
Locative	युद्धायाम् (yuddhāyām)	युद्धयोः (yuddhayoḥ)	युद्धासु (yuddhāsu)

Neuter a-stem declension of युद्ध
Nom. sg.	युद्धम् (yuddham)
Gen. sg.	युद्धस्य (yuddhasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	युद्धम् (yuddham)	युद्धे (yuddhe)	युद्धानि (yuddhāni)
Vocative	युद्ध (yuddha)	युद्धे (yuddhe)	युद्धानि (yuddhāni)
Accusative	युद्धम् (yuddham)	युद्धे (yuddhe)	युद्धानि (yuddhāni)
Instrumental	युद्धेन (yuddhena)	युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām)	युद्धैः (yuddhaiḥ)
Dative	युद्धाय (yuddhāya)	युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhebhyaḥ)
Ablative	युद्धात् (yuddhāt)	युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām)	युद्धेभ्यः (yuddhebhyaḥ)
Genitive	युद्धस्य (yuddhasya)	युद्धयोः (yuddhayoḥ)	युद्धानाम् (yuddhānām)
Locative	युद्धे (yuddhe)	युद्धयोः (yuddhayoḥ)	युद्धेषु (yuddheṣu)

Proper noun

युद्ध • (yuddha) m

1. name of a son of उग्रसेन (ugra-sena)

References

• Monier Williams (1899) “युद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0854/3.