Beisbol Liga Handiak: berrikuspenen arteko aldeak

Beisbol Liga Handiak edo Beisbol Liga Nagusiak (Major League Baseball edo MLB ingelesez) munduko maila handieneko beisbol profesionaleko ligak dira. Izen honek nagusiki AEBetako (eta Kanadako talde bat) bi ligarik garrantzitsuenak diren Liga Nazionala eta Liga Amerikarrean 1903tik existitu den amankomuneko antolakuntza egitura baten bidez operatzen duen entitateari erreferentzia egiten dio. Liga Amerikarra eta Liga Nazionalaren artean dagoen ezberdintasuna lehenean izendatutako bateatzailearen araua erabiltzen dela da. Liga Nazionaleko jokoetan jaurtitzailea bederatzigarren bateatzailea izaten da. Munduko Saileko jokoetan ezberdintasun honen erabilera partida jokatzen den tokiaren araberakoa da. Adibidez, partida Yankee Stadiumean jokatzen bada, Liga Amerikarreko arauak erabiliko dira, aipaturiko estadioan jokatzen duen taldea liga horretakoa bait da. Beisbol Liga Handietako Izarren Jokoan beti erabiliko da izendatutako bateatzailea, baina berau erabakitzeko modua izango da ezberdina. 2000tik bi ligak legez bananduak izan dira eta orduan MLBko komisionatuaren bulegoaren zuzendaritzatik funtzionatzen duten bi entitate ezberdin dira.

Egungo Liga Nagusiak

Liga Handien denboraldia orohar apiriletik urrirarte hedatzen da.

Taldeak eta jokoen egutegia

Orotara 30 talde daude bi ligen artean: 16 Liga Nazionalean eta 14 Liga Amerikarrean. Horietako bakoitza hiru dibisiotan banatua dago, kokapen geografikoaren arabera batuak eta "Ekialde", "Erdialde" eta "Mendebalde" bezala izendatuak.

Denboraldi batek, ohi, apiriletik irailerarte irauten du. Talde bakoitzak denboraldi erregularreko 162 partida jokatzen ditu. Iraupen hau 1961ean ezarri zen. 1898tik 1960 arte 154 partida jokatzen ziren. Jokoak liga bereko taldeen artean jokatzen ziren. 1997an Liga Handien zuzendaritzak ligarteko jokoak ezarri zituen.

Izarren Jokoa

Uztaileko lehen egunek denboraldiaren erdia adierazten dute, eta orduan hiru eguneko etenaldi bat egiten da Beisbol Liga Handietako Izarren Jokoa jokatzeko. Partida hau talde bakarrean elkartutako Liga Nazionaleko jokalariek era berean elkartutako Liga Amerikarreko jokalarien aurka jokatzen da. Partida hau irabazten duen Ligak egoitza abantaila izango du Munduko Sailean.

Denboraldiostea

Denboraldi erregularra amaitu ondoren, liga bakoitzeko hiru dibisioetako txapeldunak eta hiru bigarrenetatik errekor hoberena duen bigarrena (wild card edo komodina deitua) denboraldiosteko jokoetarako sailkatzen dira.

Denboraldiostea hiru errondaz osatua dago:

• Liga Amerikarreko Dibisio Saila eta Liga Nazionaleko Dibisio Saila. Irabazlea 3 partida irabazten dituena da eta 5 partida joka daitezke

• Liga Amerikarreko Txapelketa Saila eta Liga Nazionaleko Txapelketa Saila. Irabazlea 4 partida irabazten dituena da eta 7 partida joka daitezke

• Munduko Saila. 7 partidatik 4 irabazten dituena izango da txapelduna

Egungo taldeak

Amerikar Liga
Dibisioa	Taldea	Sorrera	Hiria/Barrutia	Estadioa	Inaugurazioa	Edukiera
Ekialdea	Baltimore Orioles	19011	Baltimore, Maryland	Oriole Park at Camden Yards	1992	48.876
	Boston Red Sox	1901	Boston, Massachusetts	Fenway Park	1912	39.928
	New York Yankees	19012	Bronx, New York (New York)	Yankee Stadium	2009	52.235
	Tampa Bay Rays	1998	San Petersburgo, Florida (Tampa Bay barrutia)	Tropicana Field	1990	38.437
	Toronto Blue Jays	1977	Toronto, Ontario, Kanada	Rogers Centre	1989	50.516
Erdialdea	Chicago White Sox	1901	Chicago, Illinois	U.S. Cellular Field	1991	40.615
	Cleveland Indians	1901	Cleveland, Ohio	Progressive Field	1994	43.345
	Detroit Tigers	1901	Detroit, Míchigan	Comerica Park	2000	41.070
	Kansas City Royals	1969	Kansas City, Misuri	Kauffman Stadium	1973	40.793
	Minnesota Twins	19013	Minneapolis, Minnesota	Target Field	2010	40.000
Mendebaldea	Los Angeles Angels of Anaheim	1961	Anaheim, Kalifornia	Angel Stadium of Anaheim6	1966	45.050
	Oakland Athletics	19014	Oakland, Kalifornia	Oakland-Alameda County Coliseum	1966	34.077
	Seattle Mariners	1977	Seattle, Washington	Safeco Field	1999	47.116
	Texas Rangers	19615	Arlington, Texas (Dallasko barrutia)	Rangers Ballpark in Arlington	1994	49.115

¹ Milwaukee Brewers 1901ean; St. Louis Browns 1902 eta 1953 bitartean.

² Baltimore Orioles 1901 eta 1902 bitartean, New York Highlanders 1903 eta 1912 bitartean.

³ Washington Senators 1901 eta 1960 bitartean.

⁴ Philadelphian 1901 eta1954 artean; Kansas City 1955 eta 1967 bitartean.

⁵ Washington Senators 1961 eta 1971 bitartean.

⁶ 2010eko Izarren Jokoaren Egoitza.

Liga Nazionala
Dibisioa	Taldea	Sorrera	Hiria/Barrutia	Estadioa	Inaugurazioa	Edukiera
Ekialdea	Atlanta Braves	18761	Atlanta, Georgia	Turner Field	1997	50.091
	Florida Marlins*	1993	Miami Gardens, Florida (Miamiko barrutia)	Dolphin Stadium6	1987	36.331
	New York Mets	1962	Flushing, New York (New York)	Citi Field	2009	57.333
	Philadelphia Phillies	1883	Filadelfia, Pennsylvania	Citizens Bank Park	2004	43.647
	Washington Nationals	19692	Washington Hiria	Nationals Park	2008	41.222
Erdialdea	Chicago Cubs	1876	Chicago, Illinois	Wrigley Field	1914	41.160
	Cincinnati Reds	1882	Cincinnati, Ohio	Great American Ball Park	2003	42.059
	Houston Astros	1962	Houston, Texas	Minute Maid Park	2000	40.950
	Milwaukee Brewers	19693	Milwaukee, Wisconsin	Miller Park	2001	41.900
	Pittsburgh Pirates	1882	Pittsburgh, Pensilvania	PNC Park	2001	38.496
	St. Louis Cardinals	1882	San Luis, Missouri	Busch Stadium7	2006	43.975
Mendebaldea	Arizona Diamondbacks	1998	Phoenix, Arizona	Chase Field	1998	49.033
	Colorado Rockies	1993	Denver, Colorado	Coors Field	1995	50.445
	Los Angeles Dodgers	18904	Los Angeles, Kalifornia	Dodger Stadium	1962	56.000
	San Diego Padres	1969	San Diego, Kalifornia	PETCO Park	2004	42.445
	San Francisco Giants	18835	San Francisco, Kalifornia	AT&T Park	2000	41.503

¹ Bostonen de 1876 eta 1952 bitartean; Milwaukeen 1953 eta 1965 artean.

² Expos Montrealekoa 1969 eta 2004 bitartean.

³ Milwaukeen 1969an.

⁴ Brooklynen 1890 eta 1957 bitartean.

⁵ New Yorken 1883 eta 1957 bitartean.

⁶ Denbora batez "Miami Ballpark" deituko denagatik ordeztuko da 2012an.

⁷ 2009ko Izarren Jokoko egoitza.

^* Marlinsak Dolphin Stadiumetik joaten direnean "Miami Marlins" deitzera pasako dira.

Jokalari latinoamerikarrak Liga Handietan

Egile askorentzat Liga Handietan parte hartu zuen lehen latinoa Esteban Abellan kubarra izan zen, gaur egun jada desagertua dagoen National Associationen jokatu zuena 1871 eta 1873 bitartean. Bigarrena Luis Castro kolonbiarra izan zen, 1902an Philadelphia Athletics taldearekin jokatu zuena. Ordutik, latinoamerikar kopurua igotzen joan da. Azken hamarkadetan gorakada esanguratsua egon da latinoamerikar herrialdeetako liga garrantzitsuetako beisbol jokalarien inportazioan, bereziki Dominikar Errepublika, Puerto Rico, Kolonbia eta Venezuela bezalako herrialdeetatik. 2000n, Liga Handietako 1200 jokalarietatik 169 (%14a) Latinoamerikakoak ziren.

Honetarako zenbait arrazoi daude. Jackie Robinson 1947an Los Angeles Dodgersen onartu zutela nabarmendu behar da, Liga Handietan jokatu zuen lehen afroamerikarra izan zelarik. Erabaki honek jokalari latindar beltzek Liga Handietan beisbolean jokatzea ahalbidetu zuen, bi erakundeetan XX. mendearen hasieratik jokalari latindarrak egon diren arren. 1960ko hamarkadaren hasieratik zenbait talde hazkuntza egon dira (hamaseitik hogeitamarrera, Liga Handiek 2007rako zuten kopurua zena), talentubilatzaileek eta jabeek euren taldeak osatu ahal izateko aukera gehiago bilatu behar izatea suposatu zuena. Jokalari latinoamerikarrak Estatu Batuetakoak baino merkeagoak ziren eta talentua eta joko barietatea ekarri zuten.

Ordutik Liga Handietan jokatu duten jokalari latinoamerikar bikainak ugari izan dira.

Jokalari latinoamerikarren debut data herrialdez sailkatuak honakoa da:

Johan Santana jaurtitzen.

• Kuba Esteban Abellan (1871)
• Kolonbia Luis Castro (1902)
• Mexiko Baldomero (Mel) Almada (1933ko irailak 8)
• Venezuela Alejandro Carrasquel (1939ko apirilak 23)
• Puerto Rico Hiram Bithorn (1942ko apirilak 15)
• Panama Humberto Robinson (1955eko apirilak 20)
• Dominikar Errepublika Ozzie Virgil (1956)
• Nikaragua Dennis Martinez (1976ko irailak 14)

Ikus, gainera

• 500 jonronen taldea
• Beisbol Liga Handietako Jokalari Baliotsuenaren Saria
• Urteko hasiberria saria
• Cy Young saria
• 2000 hit edo gehiago duten Beisbol Liga Handietako jokalariak
• Liga Handietako liderrak jonronetan
• 2004ko Beisboleko Munduko Saila
• 2005eko Beisboleko Munduko Saila
• Beisbol Liga Txikiak

Kanpo loturak

• (Gaztelaniaz)Liga Handien gaztelaniazko webgunea