[go: nahoru, domu]

Edukira joan

Utah: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 39°30′N 111°30′W / 39.5°N 111.5°W / 39.5; -111.5
Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.7.1) (robota Erantsia: ia, ie, ilo, my Ezabatua: ks Aldatua: sr
No edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
 
(15 erabiltzailek tartean egindako 22 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa: 1. lerroa:
{{AEBeko estatu infotaula
{{probintzia infotaula}}
'''Utah''' ([[ingeles]]ez {{IPA|ˈjuːtɔː}} edo {{IPA|ˈjuːtɑː}} ahoskatua; [[arapahoera]]z: Wo'tééneihí'<ref>{{erreferentzia
| izena = Utah
| izenburua = English-Arapaho dictionary
| berezko_izena = State of Utah
| url = http://linguistics.berkeley.edu/~arapaho/english_arapaho.html
| nongo = Utahko
}}</ref>) [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] erdi-mendebaldeko estatu bat da. Hiriburua, eta hiri nagusia, [[Salt Lake City]] da.
| bandera = Flag of Utah.svg
| armarria = Seal of Utah.svg
| ezizena = Beehive State (Erlauntza Estatua)
| goiburua = Industry
| hiriburua = [[Salt Lake City]]
| handiena = [[Salt Lake City]]
| azalera = 219.887
| biztanleria = 2.736.424
| urtea = 2008
| dentsitatea = 10,5
| kokapena = Map_of_USA_UT.svg
| gobernadorea = [[John Huntsman]]
| gobernadore_alderdia = R
| senatariak = Orrin Hatch (R)<br />Robert Foster Bennett (R)
| laburdura = Utah
| iso = US-UT
| web = www.utah.gov
|}}
'''Utah''' [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] erdi-mendebaldeko estatu bat da. Hiriburua, eta hiri nagusia, [[Salt Lake City]] da.


Mugak: iparraldean, Idaho eta Wyoming; ekialdean, Colorado; mendebaldean, Nevada; hegoaldean, Arizona.
Mugak: iparraldean, [[Idaho]] eta [[Wyoming]]; ekialdean, [[Colorado]]; mendebaldean, [[Nevada]]; hegoaldean, [[Arizona]].


== Geografia ==
== Geografia ==
Iparraldean, Wyoming-eko estatuarekin muga egiten duen eremuan, Uinta mendiak daude (Kings Peak, 4.114 m); Wasatch mendiak, iparraldetik hegoaldera, (Timpanogos, 3.660 m), eta mendebaldean lautada zabal bat hedatzen da, Great Basin deitua (bertan daude Aintzira Gazi Handia eta Aintzira Gazi Handiko basamortua). Gainerakoa, lurraldearen erdia baino gehiago, Colorado ibaiaren arroak hartzen du. Hegoaldean eta hego-ekialdean ere mendi handiak daude: Delano Peak (3.730 m), Mount Ellen (3.487 m) eta Mount Peale (3.989 m). Ekialdetik mendebalera Colorado, Green (aurrekoaren adarra), Price (Green ibaiaren adarra) eta Sevier dira ibai garrantzitsuenak. Lurralde lehorra da, oro har, baina hego-mendebaldeko eremuan klima tropikala da nagusi.
Iparraldean, Wyomingeko estatuarekin muga egiten duen eremuan, [[Uinta mendiak]] daude ([[Kings Peak]], 4.114 m); [[Wasatch mendiak]], iparraldetik hegoaldera, ([[Timpanogos]], 3.660 m), eta mendebaldean lautada zabal bat hedatzen da, Great Basin deitua (bertan daude [[Aintzira Gazi Handia]] eta [[Aintzira Gazi Handiko basamortua]]). Gainerakoa, lurraldearen erdia baino gehiago, [[Colorado (ibaia)|Colorado ibaiaren]] arroak hartzen du. Hegoaldean eta hego-ekialdean ere mendi handiak daude: [[Delano Peak]] (3.730 m), [[Mount Ellen]] (3.487 m) eta [[Mount Peale]] (3.989 m). Ekialdetik mendebalera Colorado, [[Green ibaia|Green]] (aurrekoaren adarra), [[Price ibaia|Price]] (Green ibaiaren adarra) eta [[Sevier ibaia|Sevier]] dira ibai garrantzitsuenak. Lurralde lehorra da, oro har, baina hego-mendebaldeko eremuan [[klima tropikal]]a da nagusi.


== Biztanleria ==
== Biztanleria ==
Iparraldeko Ogden hiritik Provo hiria bitarteko lur-eremuan bizi dira biztanle gehienak. 1970-1980ko urteetan % 38 ugaldu zen biztanleria (Estatu Batuetako epe horretako batez besteko demografia-hazkundea baino hiru bider handiagoa). Biztanleen % 1 indiarrak dira, % 4 hispanoak eta gainerakoak ingeles jatorrikoak. Erlijioari dagokionez, mormoiak dira biztanleen bi herenak.
Iparraldeko [[Ogden (Utah)|Ogden]] hiritik [[Provo (Utah)|Provo]] hiria bitarteko lur-eremuan bizi dira biztanle gehienak. 1970-1980ko urteetan % 38 ugaldu zen biztanleria (Estatu Batuetako epe horretako batez besteko demografia-hazkundea baino hiru bider handiagoa). Biztanleen % 1 [[amerindiar]]rak dira, % 4 [[hispano]]ak eta gainerakoak ingeles jatorrikoak. Erlijioari dagokionez, [[azken Egunetako Santuen Jesukristoren Eliza|mormoiak]] dira biztanleen bi herenak.


== Ekonomia ==
== Ekonomia ==
Nekazaritza (garia, garagarra, artoa), meategin ustiaketa (kobrea, berilioa, urrea, zilarra, uranioa, molibdenoa, beruna, ikatza, petrolioa) eta industria (janari-industria, garraiorako tresneria, ordenagailuak, metalurgia, kimika, petrolio-findegiak) eta merkataritza dira ekonomia-jarduera nagusiak.
Nekazaritza ([[gari]]a, [[garagar]]ra, [[arto]]a), meategin ustiaketa ([[kobre]]a, [[berilio]]a, [[urre]]a, [[zilar]]ra, [[uranio]]a, [[molibdeno]]a, [[berun]]a, [[harrikatz|ikatza]], [[petrolio]]a) eta industria (janari-industria, garraiorako tresneria, ordenagailuak, metalurgia, kimika, petrolio-findegiak) eta merkataritza dira ekonomia-jarduera nagusiak.


== Historia ==
== Historia ==
XVIII. mendean espainiar konkistatzaileak iritsi zirenean, shoshone indiarrak bizi ziren lurraldean. 1821. urtean, Mexikoko erresumaren barne zegoen, eta 1848. urtean Estatu Batuetako kide egin zen, mormoiak bertan egokitu eta urtebetera alegia.
XVIII. mendean espainiar konkistatzaileak iritsi zirenean, [[xoxon|shoshone]] indiarrak bizi ziren lurraldean. 1821. urtean, [[Mexikoko Lehen Inperioa]]ren barne zegoen, eta 1848. urtean [[Estatubatuar-Mexikar Gerra|Mexikar-amerikar gerraren]] ostean, Ameriketako Estatu Batuetako lurralde bihurtu zen, baina ez zuen Estatu egoera 1896. urtera arte lortu, orduan, 45. Estatua bihurtu zelarik.


== Erreferentziak ==
{{Ameriketako Estatu Batuetako estatu aurkibidea}}
{{ lur | data=2011/12/28}}
{{erreferentzia_zerrenda}}


{{geografia zirriborroa|USA}}


{{Ameriketako Estatu Batuetako estatu aurkibidea}}
[[Kategoria:Utah]]


== Erreferentziak ==
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{ lur | data=2011/12/28}}

{{geografia zirriborroa|AEB}}


[[af:Utah]]
[[Kategoria:Utah| ]]
[[an:Utah]]
[[ang:Utah]]
[[ar:يوتا]]
[[arc:ܝܘܬܐ]]
[[arz:يوتا]]
[[ast:Utah]]
[[az:Yuta]]
[[bat-smg:Juta]]
[[bcl:Utah]]
[[be:Штат Юта]]
[[bg:Юта]]
[[bi:Yuta]]
[[bn:ইউটা]]
[[bo:ཡུ་ཊ།]]
[[bpy:ইউটা]]
[[br:Utah]]
[[bs:Utah]]
[[ca:Utah]]
[[chy:Utah]]
[[ckb:یووتا]]
[[cs:Utah]]
[[cv:Юта]]
[[cy:Utah]]
[[da:Utah]]
[[de:Utah]]
[[diq:Utah]]
[[el:Γιούτα]]
[[en:Utah]]
[[eo:Utaho]]
[[es:Utah]]
[[et:Utah]]
[[ext:Utah]]
[[fa:یوتا]]
[[fi:Utah]]
[[fo:Utah]]
[[fr:Utah]]
[[frp:Utah]]
[[frr:Utah]]
[[fy:Utah]]
[[ga:Utah]]
[[gag:Utah]]
[[gd:Utah]]
[[gl:Utah]]
[[gv:Utah]]
[[hak:Yù-thâ]]
[[haw:Uka]]
[[he:יוטה]]
[[hi:यूटाह]]
[[hif:Utah]]
[[hr:Utah]]
[[ht:Youta]]
[[hu:Utah]]
[[hy:Յուտա]]
[[ia:Utah]]
[[id:Utah]]
[[ie:Utah]]
[[ig:Yútạh]]
[[ik:Utah]]
[[ilo:Utah]]
[[io:Utah]]
[[is:Utah]]
[[it:Utah]]
[[ja:ユタ州]]
[[jv:Utah]]
[[ka:იუტა]]
[[kn:ಯೂಟ]]
[[ko:유타 주]]
[[ku:Utah]]
[[kw:Utah]]
[[la:Uta]]
[[lad:Utah]]
[[li:Utah]]
[[lij:Utah]]
[[lmo:Utah]]
[[lt:Juta]]
[[lv:Jūta]]
[[mg:Utah]]
[[mi:Utah]]
[[mk:Јута]]
[[ml:യൂറ്റാ]]
[[mn:Юта]]
[[mr:युटा]]
[[mrj:Юта]]
[[ms:Utah]]
[[mwl:Utah]]
[[my:ယူးတားပြည်နယ်]]
[[nah:Utah]]
[[nds:Utah]]
[[nl:Utah]]
[[nn:Utah]]
[[no:Utah]]
[[nv:Áshįįh Biiʼtó Hahoodzo]]
[[oc:Utah]]
[[os:Ютæ]]
[[pam:Utah]]
[[pl:Utah]]
[[pms:Utah]]
[[pnb:یوٹاہ]]
[[pt:Utah]]
[[qu:Utah suyu]]
[[rm:Utah]]
[[ro:Utah]]
[[ru:Юта]]
[[sah:Юта]]
[[scn:Utah]]
[[sco:Utah]]
[[sh:Utah]]
[[simple:Utah]]
[[sk:Utah]]
[[sl:Utah]]
[[sq:Utah]]
[[sr:Јута]]
[[stq:Utah]]
[[sv:Utah]]
[[sw:Utah]]
[[ta:யூட்டா]]
[[th:รัฐยูทาห์]]
[[tl:Utah]]
[[tr:Utah]]
[[tt:Юта (штат)]]
[[ug:Yuta Shitati]]
[[uk:Юта]]
[[ur:یوٹاہ]]
[[uz:Yuta]]
[[vi:Utah]]
[[vo:Utah]]
[[war:Utah]]
[[xal:Йуута]]
[[yi:יוטא]]
[[yo:Utah]]
[[zh:犹他州]]
[[zh-min-nan:Utah]]

Hauxe da oraingo bertsioa, 18:28, 25 urria 2022 data duena

Utah
 Ameriketako Estatu Batuak
Ereserkia
Utah, This Is the Place (en) Itzuli
Utah, We Love Thee (en) Itzuli
Utah, We Love Thee (en) Itzuli
Administrazioa
Estatu burujabe Ameriketako Estatu Batuak
ISO 3166-2US-UT
HiriburuaSalt Lake City
Governor of Utah (en) ItzuliSpencer Cox (en) Itzuli
Zatiketa
Geografia
Koordenatuak39°30′N 111°30′W / 39.5°N 111.5°W / 39.5; -111.5
Azalera[convert: invalid number] km²
MugakideakNevada, Idaho, Wyoming, Colorado, Arizona eta Mexiko Berria
Punturik altuenaKing's Peak (en) Itzuli
Demografia
Biztanleria3.271.616 (2020ko apirilaren 1a)
275.697 (2015)
DentsitateaAdierazpen errorea: Ustekabeko < eragilea bizt/km²
Etxebizitzak1.003.345
Hizkuntza ofizialaingeles
Ordu eremuaUTC−07:00, America/Denver (en) Itzuli eta Mountain Time Zone (en) Itzuli
utah.gov

Utah (ingelesez ˈjuːtɔː edo ˈjuːtɑː ahoskatua; arapahoeraz: Wo'tééneihí'[1]) Ameriketako Estatu Batuetako erdi-mendebaldeko estatu bat da. Hiriburua, eta hiri nagusia, Salt Lake City da.

Mugak: iparraldean, Idaho eta Wyoming; ekialdean, Colorado; mendebaldean, Nevada; hegoaldean, Arizona.

Iparraldean, Wyomingeko estatuarekin muga egiten duen eremuan, Uinta mendiak daude (Kings Peak, 4.114 m); Wasatch mendiak, iparraldetik hegoaldera, (Timpanogos, 3.660 m), eta mendebaldean lautada zabal bat hedatzen da, Great Basin deitua (bertan daude Aintzira Gazi Handia eta Aintzira Gazi Handiko basamortua). Gainerakoa, lurraldearen erdia baino gehiago, Colorado ibaiaren arroak hartzen du. Hegoaldean eta hego-ekialdean ere mendi handiak daude: Delano Peak (3.730 m), Mount Ellen (3.487 m) eta Mount Peale (3.989 m). Ekialdetik mendebalera Colorado, Green (aurrekoaren adarra), Price (Green ibaiaren adarra) eta Sevier dira ibai garrantzitsuenak. Lurralde lehorra da, oro har, baina hego-mendebaldeko eremuan klima tropikala da nagusi.

Iparraldeko Ogden hiritik Provo hiria bitarteko lur-eremuan bizi dira biztanle gehienak. 1970-1980ko urteetan % 38 ugaldu zen biztanleria (Estatu Batuetako epe horretako batez besteko demografia-hazkundea baino hiru bider handiagoa). Biztanleen % 1 amerindiarrak dira, % 4 hispanoak eta gainerakoak ingeles jatorrikoak. Erlijioari dagokionez, mormoiak dira biztanleen bi herenak.

Nekazaritza (garia, garagarra, artoa), meategin ustiaketa (kobrea, berilioa, urrea, zilarra, uranioa, molibdenoa, beruna, ikatza, petrolioa) eta industria (janari-industria, garraiorako tresneria, ordenagailuak, metalurgia, kimika, petrolio-findegiak) eta merkataritza dira ekonomia-jarduera nagusiak.

XVIII. mendean espainiar konkistatzaileak iritsi zirenean, shoshone indiarrak bizi ziren lurraldean. 1821. urtean, Mexikoko Lehen Inperioaren barne zegoen, eta 1848. urtean Mexikar-amerikar gerraren ostean, Ameriketako Estatu Batuetako lurralde bihurtu zen, baina ez zuen Estatu egoera 1896. urtera arte lortu, orduan, 45. Estatua bihurtu zelarik.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Geografia
Ameriketako Estatu Batuak
Artikulu hau Ameriketako Estatu Batuetako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.