2005
lěto
◄ |
20. lětstotk |
21. lětstotk
◄◄ |
◄ |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
2005
| 2006
| 2007
| 2008
| 2009
| ►
| ►►
Protyka za lěto 2005
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2005 bě powšitkowne lěto z 365 dnjemi.
| gregorianiski kalender | 2005 MMV |
| Ab urbe condita | 2758 |
| Armenski kalender | 1454 ԹՎ ՌՆԾԴ |
| Bahaa kalender | 161 – 162 |
| Berberski kalender | 2955 |
| Buddhistiski kalender | 2549 |
| Burmaski kalender | 1367 |
| Chinski kalender | 4641 / 4701 – 4642 / 4702 甲申 – 乙酉 |
| Etiopiski kalender | 1997 – 1998 |
| Francoski republikanski kalender | 213 - 214 CCXIII -CCXIV |
| Hebrejski kalender | 5765 – 5766 |
| Holocenski kalender | 12005 |
| Indiske kalendry | |
| - Vikram Samvat | 2060 – 2061 |
| - Indiski narodny kalender (Shaka Samvat) | 1927 – 1928 |
| - Kali Yuga | 5106 – 5107 |
| Iranski kalender | 1383 – 1384 |
| Islamski kalender | 1425 – 1426 |
| - Imperialne lěto | Kōki 2665 (皇紀2665年) |
| Julianiski kalender | 2050 |
| Koptiski kalender | 1721 – 1722 |
| Korejski kalender | 4338 |
| Runowy kalender | 2255 |
| Thailandski słónčny kalender | 2548 |
Podawki
wobdźěłaćWe Łužicy
wobdźěłać- Załoženje Serbskeje ludoweje strony w Delnjej Łužicy.
- 14.–17. julija: VI. mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“ wotmě so w Budyšinje, Hochozy a Chrósćicach.
- Załoženje serbskeje metaloweje skupiny Widła
- Zagmejnowanje Stróže a Wulkich Ždźarow do Rakec
Druhdźe
wobdźěłać- 14. januara: Přizemjenje europskeje swětnišćoweje sondy Huygens na Saturnowym měsačku Titan.
- 19. apryla: Po smjerći bamža Jana Pawoła II. bu kardinal Joseph Ratzinger wot konklawe za noweho bamža wuzwoleny.
- 25. apryla: Socialdemokrat Jiří Paroubek sta so z nowym ministerskim prezidentom Čěskeje.
- 10. meje: W Berlinje poswjeći so pomnik za zamordowanych Židow Europy.
- 25. junija: W Iranje dobudźe Teheranski měšćanosta Mahmud Ahmadinedźad prezidentske wólby.
- 29./30. awgusta: Wjerćaty wichor Katrina načini wulke škody w juhu Zjednoćenych statow. Wulki dźěl města New Orleans bu powodźeny.
- 18. septembra: Předčasne wólby k 16. němskemu zwjazkowemu sejmej: SPD a Zwjazk 90/Zeleni pod kanclerom Gerhardom Schröderom zhubja wjetšinu w sejmje; z najsylnišej frakciju sta so CDU/CSU. Nimo toho zaćahnjetej Lěwica a FDP do parlamenta.
- 30. oktobra: Wjace hač 60 lět po zničenju w Druhej swětowej wójnje bu nowonatwarjena cyrkej našeje Knjenje w Drježdźanach swjatočnje poswjećena.
- 22. nowembra: Němski zwjazkowy sejm woli Angelu Merkel za prěnju zwjazkowu kanclerku w němskich stawiznach.
- Załoženje websydła YouTube
Narodniny
wobdźěłać- 15. oktobra: Christian z Danskeje – danski trónowy naslědnik
Wumrěće
wobdźěłać- 9. januara: Antonín Klimek – čěski stawiznar (* 1937)
- 14. januara: Rudolph Moshammer – němski tworićel mody (* 1940)
- 17. januara: Zhao Ziyang – chinski reformowy politikar (* 1919)
- 20. januara: Per Borten – něhdyši norwegski ministerski prezident (* 1913)
- 29. januara: Ephraim Kishon – israelski satirikar a awtor (* 1924)
- 2. februara: Max Schmeling – němski pjasćowar (* 1905)
- 3. februara: Surab Šwania – georgiski premier (* 1963)
- 5. februara: Gnassingbé Eyadéma – togoski statny prezident (* 1935)
- 10. februara: Arthur Miller – US-ameriski spisowaćel (* 1915)
- 13. februara: Fritz Deumlich – němski geodet (* 1923)
- 8. měrca: Brigitte Mira – němska hrajerka, kabaretistka a šansonowa spěwarka (* 1910)
- 26. měrca: James Callaghan – britiski politikar a něhdyši premier (* 1912)
- 1. apryla: Harald Juhnke – němski filmowy hrajer, spěwar a synchronowy rěčnik (* 1929)
- 2. apryla: Jan Pawoł II. – romsko-katolski bamž (* 1920)
- 5. apryla: Saul Bellow – US-ameriski spisowaćel (* 1915)
- 6. apryla: Rainier III. – wjerch wot Monaco (* 1923)
- 7. apryla: Max von der Grün – němski spisowaćel (* 1926)
- 24. apryla: Ezer Weizmann – israelski politikar a prezident (* 1924)
- 26. apryla: Maria Schell – awstrisko-šwicarska filmowa hrajerka (* 1926)
- 2. meje: Wee Kim Wee – singapurski statny prezident (* 1915)
- 6. meje: Gerat Hendrich – serbski wučer, kulturnik a publicist, Maćicar (* 1932)
- 6. meje: Joe Grant – US-ameriski comicowy rysowar (* 1908)
- 11. meje: Jurij Bětnar – serbski wučer a kulturnik (* 1922)
- 17. julija: Edward Heath – britiski premier (* 1916)
- 31. julija: Wim Duisenberg – nižozemski ekonom a politikar, prěni prezident Europskeje centralneje banki (* 1935)
- 1. awgusta: Fahd bin Abdul Aziz al Saud – kral Sawdi-Arabskeje (* 1923)
- 6. awgusta: Robin Cook – britiski politikar a wonkowny minister (* 1946)
- 6. awgusta: Ibrahim Ferrer – kubanski spěwar skupiny Buena Vista Social Club (* 1927)
- 28. awgusta: Hans Clarin – němski filmowy hrajer a synchronowy rěčnik (* 1929)
- 3. septembra: Ekkehard Schall – němski dźiwadźelnik a filmowy hrajer (* 1930)
- 10. septembra: Erich Kuby – němski žurnalist a spisowaćel (* 1910)
- 20. septembra: Simon Wiesenthal – awstriski architekt, publicist, spisowaćel a přežiwjenc Holocausta (* 1908)
- 24. oktobra: Rosa Parks – US-ameriska wojowarka wo byrgarske prawa (* 1913)
- 3. nowembra: Aenne Burda – němska nakładnica (* 1909)
- 16. nowembra: Henry Taube – US-ameriski chemikar, nošer Nobeloweho myta (* 1915)
- 25. nowembra: George Best – sewjeroirski kopar (* 1946)
- 27. nowembra: Franz Schönhuber – němski prawicarski politikar, žurnalist a awtor (* 1923)
- 10. decembra: Gyula Trebitsch – němsko-madźarski filmowy producent (* 1914)
Myta
wobdźěłać- Nobelowe myto
- za fyziku: Theodor Hänsch, John Hall, Roy Glauber
- za chemiju: Yves Chauvin, Richard Schrock, Robert Grubbs
- za medicinu: Barry Marshall, Robin Warren
- za literaturu: Harold Pinter
- Měrowe Nobelowe Myto: Mohammed el-Baradei (Mjezynarodny atomoenergijowy zarjad)
- za hospodarske wědomosće: Robert Aumann, Thomas Schelling
- Myto Ćišinskeho: Pětš Janaš (hłowne myto) a Tanja Donatec (spěchowanske myto)