Pěskecy
Pěskecy (němsce Piskowitz) su hornjołužiska serbska wjes, kotraž ke gmejnje Njebjelčicy słuša. Leža w srjedźišću Budyskeho wokrjesa a maja 228 wobydlerjow (2023).
| ||
| gmejna: | Njebjelčicy | |
| zagmejnowanje: | 1974 (do Róžanta) | |
| wobydlerstwo: | 228 (31. decembra 2023)[1] | |
| wysokosć: | 163 metrow n.m.hł. | |
51.28361111111114.188888888889163
| ||
| póstowe čisło: | 01920 | |
| předwólba: | 03578 | |
 Pěskečanski hród wokoło 1860 | ||
wikidata: Pěskecy (Q160989)
| ||
Geografija
wobdźěłaćWjes leži wosrjedź chójnoweho lěsa něhdźe šěsć kilometrow wuchodnje Kamjenca při puću do Róžanta. Wjesne hona maja přestrjeń wot 8,41 km² a wobsteja zwjetša z jehlinoweho lěsa na pěskojtych pódach, na čož pokazuje tež wjesne mjeno. Najbóle w sewjeru ležacy Njebjelčanski gmejnski dźěl leži při małym přitoku Klóšterskeje wody.
Južna wokolina Pěskec je chětro hórkata; najwyši dypk je Pěskečanska Šibjeńca (200 m) při lěsnym puću do Serbskich Pazlic. Porno tomu je krajina sewjernje wsy přewažnje płona.
Susodne wsy su Smjerdźaca w sewjerowuchodźe, Róžant we wuchodźe, Serbske Pazlicy w juhu a Němske Pazlicy w zapadźe.
Stawizny
wobdźěłaćPrěnje historiske naspomnjenje nawsowca jako Pezkwicz běše w lěće 1280. Mjez Pěskecami a Smjerdźacej so pak 17 mohilowych rowow namakaja, kiž hodźa so Łužiskej kulturje srjedźneje bronzoweje doby přirjadować.
Pěskečanske ryćerkubło słušeše w 13. lětstotku k wobsydstwu Kamjenskich hrodowych hrabjow. Najwuznamniši knježa na hrodźe běchu von Zezschwitz. Z rólnej reformu lěta 1946 skónči so eksistenca ryćerkubła.
W Druhej swětowej wójnje słužeše wotležana serbska wjeska nachwilnje židowskemu intelektualcej Victorej Klempererej z Drježdźan jako wućek.
Hač do lěta 1974 běchu Pěskecy samostatna gmejna bjez wjesnych dźělow, potom so najprjedy do Róžanta a w lěće 1994 do Njebjelčic zagmejnowachu.
Wobydlerstwo
wobdźěłać| Podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[2] | Pěskecy | gmejna |
|---|---|---|
| ličba wobydlerjow | 204 | 1196 |
| ličba domjacnosćow | 74 | 411 |
| wosoby na domjacnosć | 2,8 | 2,9 |
| swójby | 60 | 366 |
| bydlenske twarjenja | 64 | 336 |
| bydlenska přestrjeń na wosobu (m²) | 38,1 | 36,6 |
| přerězna staroba w lětach | 41,1 | 41,6 |
| kwocient młodostnycha | 23 | 28 |
| kwocient starychb | 22 | 26 |
| podźěl prózdne stejacych bydlenjow | 6,3 % | 3,8 % |
| a: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 b: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 | ||
Po Mukowej statistice mějachu Pěskecy we 1880tych lětach 197 wobydlerjow, mjez nimi 187 Serbow (95 %) a dźesać Němcow.[3] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa Pěskečanskeje gmejny wot 83,8 %.[4]
W lěće 1925 bě mjez 186 wobydlerjemi 156 katolskich (83,9 %) a 30 ewangelskich. Katolscy wěriwi słušeja z lěta 1765 k Njebjelčanskej wosadźe (prjedy ke Chróšćanskej), ewangelscy chodźa do Smječkec. W Pěskecach je mała katolska kapałka, kotraž so duchownje z Njebjelčic zastaruje.
Infrastruktura
wobdźěłaćHač do 20. lětstotka wudobywachu we wokolinje Pěskec poch a šćerk, wot 1947 do 1959 tež brunicu. Něhdyša jama južnje wsy je dźensa woblubowane kupanišćo. Najwažniši dźěłodawar we wsy je E. ZIEGLER AG (wobdźěłanje metala) z 200 sobudźěłaćerjemi.
Pěskecy maja lěsne sportnišćo zapadnje Serbskopazličanskeho puća, kotrež so wot Sportoweho towarstwa Pěskecy wužiwa. Tam so tež wjesny klub namaka.
Pomniki
wobdźěłaćK zajimawym pomnikam słušatej stary kamjentny křiž při křižowanišćo Kamjenskeje z Parkowej dróhu a modlerski stołp při Kamjenskej napřećo ryćerkubłu.
Hlej tež: Lisćinu kulturnych pomnikow w Pěskecach
Žórła
wobdźěłać- Westliche Oberlausitz zwischen Kamenz und Königswartha (= Werte unserer Heimat. Zwjazk 51). 1. nakład. Akademie Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-05-000708-7, str. 106sl.
- Pěskecy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- Cornelius Gurlitt: Piskowitz. W: Beschreibende Darstellung der älteren Bau- und Kunstdenkmäler des Königreichs Sachsen. 35. Zwjazk: Amtshauptmannschaft Kamenz (Land). C. C. Meinhold, Dresden 1912, str. 276.
- ↑ staw: 31. decembra 2023; am-klosterwasser.de
- ↑ Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Njebjelčicy (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 100. → wšě wjeski
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 251. [265 wobydlerjow, z nich 163 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 1 z pasiwnymi, 58 serbskich dźěći a młodostnych, 43 bjez znajomosćow] → wšě wjeski