[go: nahoru, domu]
Wikipedija

Wójćech Kóčka

serbsko-pólski archeologa

Wójćech Kóčka (tež Wojciech Kóčka, němsce Albert Kutschke; * 13. oktobra 1911 we Wownjowje pola Budyšina, † 18. nowembra 1965 w Poznanju) bě serbski profesor archeologije w Pólskej.

Narodźi so jako syn kublerja Gustawa Kóčki a jeho mandźelskeje Marje, rodź. Delanec, we Wownjowje blisko Budyšina a wopytowaše wot 1925 Katolsku wyšu šulu w měsće. 1931 złoži maturu a dźe najprjedy do Drježdźan, zo by na tamnišim Pedagogiskim wustawje studował. 1932 poda so do Poznanja, hdźež studowaše hač do lěta 1936 archeologiju, antropologiju a etnografiju pola profesorow Józefa Kostrzewskeho, Karola Stojanowskeho a Eugeniusza Frankowskeho. 1936 sta so na zakładźe antropologiskeho dźěła Šunow, Konjecy, Ralbicy, Dobrošicy i Chrósćicy pod względem antropologicznym z magistrom. Po studiju dźěłaše jako asistent při prastawizniskim wustawje Poznańskeje uniwersity.

1935–37 a znowa 1939 wobdźěli so Kóčka na wurywanskej ekspediciji na prasłowjanskim hrodźišćowym sydlišću w Biskupinje pola Gniezna pod nawodom Kostrzewskeho. Za wuspěšne sobuskutkowanje na wurywanjach spožči so jemu 1937 rjad „Złoty Krzyż Zasługi“. Krótko do wudyrjenja Druheje swětoweje wójny naby přez posrědnistwo profesora pólske staćanstwo. Za čas wójny so pod pseudonymom w Generalnym guwernemenće chowaše a tam tež tajnje wuwučowaše.

Po wuswobodźenju 1945 poda so Kóčka wróćo do Łužicy, hdźež zastawaše nachwilnje funkciju hłowneho sekretara Domowiny. Jako zastupjer serbskeje samostatnosće nawróći so hižo 1947 do Pólskeje, sta so z adjunktom Antropologiskeho instituta Wrócławskeje uniwersity a zakitowaše 1948 doktorske dźěło W czesnodziejowa antropologija Słowiań zachodnich (Wrócław 1950). 1954 bu we Wrócławju habilitowany a 1955 powołany na docenta za pólsku archeologiju do Poznanja. Tam sta so 1959 z nimorjadnym profesorom a po wotchadźe Józefa Kostrzewskeho na wuměnk z profesorom za pólsku a powšitkownu archeologiju. Nimo toho nawjedowaše Poznański wustaw Instituta historije a materielneje kultury Pólskeje akademije wědomosćow.

W swojim Wrócławskim času wot 1947 haješe styki k tamnišim serbskim studentam a poradźowaše jich w studijnych naležnosćach. W meji 1947 narěči při zetkanju ze zastupnikami pólskeho knježerstwa hromadźe z Arnoštom Černikom problematiku němskorěčnych ćěkańcow z wuchodnych stronow Němskeje a jich negatiwny wliw na substancu serbskeje rěče a kultury we Łužicy. Wicepremierej a zdobom ministrej za wróćodobyte krajiny, Władysławej Gomułce, přepodaštaj memorandum Domowiny, w kotrymž wabjachu za samostatnosć Serbow. Wobdźěleše so tež na wědomostnych diskusijach we Łužicy z přinoškami. Na zakładźe swojich slědźenjow zastupowaše tezu, zo nima so etnogeneza Słowjanow na Ukrainje, ale při Wisle a Wódrje lokalizować a zo bě wodorozwod mjez Wódru a Łobjom zapadna hranica.

Kóčka bě swak Jakuba Šajby a Pawoła Krječmarja. Jeho dźowka je pólska archeologowka Hanna Kóčka-Krenz (* 1947).

Wón bu pochowany na Poznańskim pohrjebnišću Jean-Marie Vianney.

Wozjewjenja

wobdźěłać
  • Przyczynek do antropologii Serbo-Łużyczan. Slavia Occidentalis 16 (1937), str. 150–179
  • Geneza a wuwiće słowjanskich kmjenow. Lětopis B 4 (1957), str. 341–363
  • Zagadnienie etnogenezy ludów Europy. Wrocław 1959

Žórła

wobdźěłać
  • Jurij Knebel: Kóčka, Wójćech. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 279sl.

Wotkazaj

wobdźěłać
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije