Թանաք
Թանաք, գրելու համար գործածվող ներկանյութերի ջրային լուծույթներ։ Հայտնի է նաև մելան անունով։
Էրեբունիի պեղումների ժամանակ շենքերի պատերին հայտնաբերված կանաչ, կապույտ, վարդագույն, ծիրանագույն և մուգ բալի գույնի որմնանկարները վկայում են, որ մ․ թ․ ա․ 8-րդ դարում Հայաստանում թանաքը կիրառվել է որմնանկարչության մեջ։
13-18-րդ դարերում հայկական ձեռագրերում պահպանվել են թանաք պատրաստելու բազմաթիվ դեղատոմսեր, ըստ որոնց թանաք ստանալու համար կիրառվել են բուսական (խունկ, գարի, տորոն, գխտոր, կտավատի ձեթ, նռան կեղև և այլն), կենդանական (լեղի, կաթ, ձու, որդան կարմիր և այլն), ինչպես նաև հանքային ծագման (արջասպներ, պաղլեղներ, կիր, պողպատի խարտուք, լեղակ և այլն) նյութեր։
Թանաք ստացվել է տարբեր եղանակներով՝ բույսերի տերևները, ծաղիկներն ու արմատները տրորելով և քամելով, ջրի մեջ եփելով, ծեծելով և այլն։
Սև թանաք հիմնականում ստացվել է գխտորից, կարմիրը՝ որդան կարմիրից, տորոնից, քրքումից կամ դրանց խառնուրդներից, կապույտը՝ լեղակից[1]։
Ծանոթագրություններ
- ↑ ՀՀ խմբ․ հանձնաժողով՝ Կ․ Ս․ Խուդավերդյան (գլխ․ խմբ) և ուրիշ, Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հ. 2 (ՀՀ գլխ․ խմբ․), Երևան, «Հայկական հանրագիտարանի գլխավոր խմբագրություն», 1995, էջ 265 — 768 էջ. — 10000 հատ, ISBN 5-89700-003-5։
Գրականություն
- Հարությունյան Ա․ Ք․, «Ներկերի և թանաքների գործածությունը հին հայկական ձեռագրերում», Երևան, 1941
- Առաքելյան Բ․ Ն․, «Քաղաքները և արհեստները Հայաստանում IX―XIII դդ․», Երևան, 1959
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Թանաք կատեգորիայում։ |
| Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 138)։ |