[go: nahoru, domu]
Jump to content

Սերգիև Պոսադ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Սերգիև Պոսադ
ռուս.՝ Сергиев Посад
ուկրաիներեն՝ Сергієв Посад
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
ՀամայնքQ4145592?[1]
Հիմնադրված է1337 թ.
Մակերես50 կմ²
ԲԾՄ210 մետր
Բնակչություն▼98 251 մարդ (2024)[2]
Ժամային գոտիUTC+3
Հեռախոսային կոդ496 54 և 496 55
Փոստային դասիչ141300–141315
Պաշտոնական կայքsergiev-posad.net​(ռուս.)
Սերգիև Պոսադ (Ռուսաստան)##
Սերգիև Պոսադ (Ռուսաստան)

Սերգիև Պոսադ (ռուս.՝ Сергиев Посад), քաղաք Ռուսաստանի Դաշնությունում՝ Մոսկվայի մարզում։ Սերգիևո-Պոսադսկի շրջանի վարչական կենտրոնն է։ Գտնվում է Մոսկվա քաղաքի կենտրոնից շուրջ 70 կիլոմետր դեպի հյուսիս-արևելք, Յարոսլավլից մոտավորապես 200 կիլոմետր դեպի հարավ-արևմուտք։ 2015 թվականի հունվարի 1-ի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 106.007[3]: Քաղաքը զբոսաշրջային կարևոր կենտրոն է, ընդգրկված է Ռուսաստանի պատմական քաղաքներով անցնող «Ոսկե օղակ» երթուղում, ճանաչված է առաջին հերթին Սուրբ Երրորդության վանքով, որը ներառված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության հուշարձանների ցանկում[4]։ Այդ վանքը համարվում է Ռուսաստանի ուղղափառ քրիստոնեական կարևորագույն սրբավայրը, իսկ Սերգիև Պոսադ քաղաքն էլ՝ Ռուսաստանի հոգևոր մայրաքաղաքը։ Այդտեղ է գործում Մոսկովյան հոգևոր ակադեմիան։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներկայիս Սերգիև Պոսադ քաղաքը կազմավորել է միջնադարում Սուրբ Երրորդության վանքի շուրջը եղած բնակավայրերի միավորմամբ։ Սուրբ Սերգեյ Ռադոնեժսկու վարքը (կենսագրությունը) վկայում է, որ 1340-ական թվականներին Բարդուղիմեոս (ավազանի անունով՝ Սերգեյ) և Ստեֆան եղբայրները այստեղ մի փոքր եկեղեցի են կառուցել, որի շուրջը հետագայում կազմավորվել են վանքն ու կից բնակավայրը։ 1380 թվականին իշխան Դմիտրի Իվանովիչ Դոնսկոյն իր զորքով եկել է վանք՝ Կուլիկովոյի ճակատամարտից առաջ օրհնություն ստանալու։ Վանական Սերգեյը 1392 թվականին վախճանվել է, իր մահից 30 տարի անց (1422 թ.) դասվել սրբերի կարգը, և նրա շիրմի վրա կառուցվել է Սուրբ Երրորդության ճերմակաքար տաճարը։

1608-1610 թվականներին լեհ-լիտվական զորքերը շուրջ 16 ամիս պաշարել են վանքը։ Ռուսաստանի նշանավոր արքաներից Պետրոս Առաջինը հաճախ է այցելել այդ վանքը, իսկ Մոսկվայում ստրելեցների բարձրացրած ապստամբության ժամանակաշրջանում (1698 թ.) նաև թաքնվել է այդտեղ։ 1744 թվականին կայսրուհի Ելիզավետա Առաջինի հրամանով վանքին դափնեպսակակրի՝ լավրայի տիտղոս է շնորհվել։

Մինչև 1919 թվականը քաղաքը կրել է Սերգիև Պոսադ անվանումը, խորհրդային կառավարության որոշմամբ, աթեիստական նկատառումներով, նախ անվանվել Սերգիևսկ, այնուհետև՝ 1930 թվականին՝ ռուս հեղափոխական Զագորսկու պատվին՝ Զագորսկ։ 1991 թվականին վերականգնվել է պատմական անվանումը՝ Սերգիև Պոսադ։

Տնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի գլխավոր արդյունաբերական ձեռնարկությունները երկուսն են՝

  • ԶԼԿԶ (ЗЛКЗ - Загорский лакокрасочный завод) - ներկեր արտադրող կարևոր գործարան՝ հիմնադրված 1955 թ. [1]
  • ЭМЗ Звезда (Էլեկտրամեխանիկական գործարան «Զվեզդա» - Электомеханический завод Звезда) - 1941 թվականին հիմնադրված ռազմական գործարան, որը մասնագիտացել է տեղեկատվական համակարգերի արտադրության բնագավառում [2] Արխիվացված 2007-09-04 Wayback Machine

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչության թվաքանակը
1856[5]1859[5]1897[5]1926[6]1931[5]1939[7]1959[8]
12 100↗15 700↗25 000↘21 000↗23 700↗44 556↗73 578
1967[5]1970[9]1973[5]1975[10]1976[11]1979[12]1982[13]
↗85 000↗92 428↗97 000↗103 000→103 000↗107 144↗110 000
1985[14]1986[11]1987[15]1989[16]1990[17]1991[11]1992[11]
↗112 000→112 000↗113 000↗114 696↗115 000↗116 000→116 000
1993[11]1994[11]1995[14]1996[14]1997[18]1998[14]1999[19]
↘115 000↘114 000↘113 000→113 000→113 000↘112 000↘111 800
2000[20]2001[14]2002[21]2003[5]2004[22]2005[23]2006[24]
↘111 100↘109 900↗113 581↗113 600↘112 300↗114 100↘112 700
2007[25]2008[26]2009[27]2010[28]2011[29]2012[30]2013[31]
↘111 200↘109 200↘107 525↗111 179↘110 900↘109 656↘108 490
2014[32]2015[33]2016[34]2017[35]2018[36]2019[37]2020[38]
↘106 718↘106 007↘104 994↘104 579↘103 444↘101 967↘100 335
2021[39]2023[40]
↗101 756↘99 224

Անվանի անձինք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գործընկեր քաղաքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուշագրավ փաստեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2002 թվականին Էվելին Բուլանժեն ստեղծել է տղամարդկանց համար նախատեսված օծանելիք, որն անվանել է «Զագորսկ»։

Տեսարժան վայրեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Պաշտամունքային 7 կառույց՝ ներառյալ Սուրբ Երրորդության տաճարը
  • Մոսկովյան հոգևոր ակադեմիան
  • Խաղալիքների թանգարանը
  • Պատմա-գեղարվեստական թանգարան-պահուստարանը
  • «Եկեղեցա-հնագիտական կաբինետ» անվանումը կրող թանգարանը

Սերգիև Պոսադը լուսանկարներում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Սերգիև Պոսադը թռչնաթռիչքի բարձրությունից
    Սերգիև Պոսադը թռչնաթռիչքի բարձրությունից
  • Վանական համալիրի ընդհանուր տեսքը
    Վանական համալիրի ընդհանուր տեսքը
  • Կենտրոնական փողոցը
    Կենտրոնական փողոցը
  • Սբ. Երրորդության տաճարը
    Սբ. Երրորդության տաճարը
  • Համալիրի մուտքը
    Համալիրի մուտքը
  • Սբ. Հոգու տաճարը (1476)
    Սբ. Հոգու տաճարը (1476)
  • Զանգակատունը (1740-70)
    Զանգակատունը (1740-70)
  • Սեղանատունն ու Վերափոխման տաճարը
    Սեղանատունն ու Վերափոխման տաճարը
  • Վերափոխման մատուռը (XVII դարի վերջ)
    Վերափոխման մատուռը (XVII դարի վերջ)
  • Չեռնիգովյան եկեղեցին
    Չեռնիգովյան եկեղեցին
  • Չեռնիգովյան եկեղեցու ներսը
    Չեռնիգովյան եկեղեցու ներսը
  • Եղիա մարգարեի եկեղեցին
    Եղիա մարգարեի եկեղեցին
  • Խաղալիքների թանգարանը
    Խաղալիքների թանգարանը
  • Պողոս-Պետրոս եկեղեցին
    Պողոս-Պետրոս եկեղեցին

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ ОКТМО. 179/2016. Центральный ФО
  2. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Сhisl_MO_01-01-2024.xlsx (ռուս.) — Росстат, 2024.
  3. ↑ ЧИСЛЕННОСТЬ ПОСТОЯННОГО НАСЕЛЕНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ ПО МУНИЦИПАЛЬНЫМ ОБРАЗОВАНИЯМ на 1 января 2015 года (komprimerad fil, .rar) Արխիվացված 2015-09-23 Wayback Machine Invånarantal i Rysslands administrativa enheter 1 januari 2015. Läst 23 augusti 2015.
  4. ↑ (անգլերեն) Patrimoni dell'umanità - Monastero della Trinità di San Sergio URL consultato il 23-01-2008
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 «Народная энциклопедия «Мой город». Сергиев Посад» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-26-ին. Վերցված է 2014-06-14-ին.
  6. ↑ «Города с численностью населения 100 тысяч и более человек» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-10-ին. Վերցված է 2013-08-17-ին.
  7. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1939 года. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2013-12-24-ին. Վերցված է 2013-11-30-ին.
  8. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-28-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  9. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-29-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  10. ↑ Российский статистический ежегодник, 1998 год
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 «Российский статистический ежегодник. 1994» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-24-ին. Վերցված է 2016-05-18-ին.
  12. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2021-11-07-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  13. ↑ Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 «Российский статистический ежегодник. Госкомстат, Москва, 2001» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014-11-16-ին. Վերցված է 2015-05-12-ին.
  15. ↑ Народное хозяйство СССР за 70 лет : юбилейный статистический ежегодник : [арх. 28 Հունիսի 2016] / Государственный комитет СССР по статистике. — Москва : Финансы и статистика, 1987. — 766 с.
  16. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-26-ին.
  17. ↑ Российский статистический ежегодник.2002 : Стат.сб. / Госкомстат России. – М. : Госкомстат России, 2002. – 690 с. – На рус. яз. – ISBN 5-89476-123-9 : 539.00.
  18. ↑ «Российский статистический ежегодник. 1997 год» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-11-22-ին. Վերցված է 2016-05-22-ին.
  19. ↑ «Российский статистический ежегодник. 1999 год» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-11-29-ին. Վերցված է 2016-06-14-ին.
  20. ↑ «Российский статистический ежегодник. 2000 год» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-11-25-ին. Վերցված է 2016-06-13-ին.
  21. ↑ «Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին.
  22. ↑ «Российский статистический ежегодник. 2004 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-11-29-ին. Վերցված է 2016-06-09-ին.
  23. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2005 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-07-30-ին. Վերցված է 2016-05-09-ին.
  24. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2006 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-07-30-ին. Վերցված է 2016-05-10-ին.
  25. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2007 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-05-ին. Վերցված է 2016-05-11-ին.
  26. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2008 год» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017-02-05-ին. Վերցված է 2016-05-12-ին.
  27. ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-18-ին. Վերցված է 2014-01-02-ին.
  28. ↑ «Перепись населения 2010. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений» (ռուսերեն). Федеральная служба государственной статистики. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-06-ին. Վերցված է 2013-ին.
  29. ↑ «Города с численностью населения 100 тысяч человек и более на 1 января 2011 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-10-23-ին. Վերցված է 2016-05-08-ին.
  30. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-16-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
  31. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года» (ռուսերեն). М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-12-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  32. ↑ «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-10-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
  33. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-08-06-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  34. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  35. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  36. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2018-07-25-ին.
  37. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года». Վերցված է 2019-07-31-ին.
  38. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-10-17-ին. Վերցված է 2020-10-17-ին.
  39. ↑ «Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более» (XLSX) (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-09-01-ին. Վերցված է 2022-09-01-ին.
  40. ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)» (ռուսերեն). 2023-08-18. Վերցված է 2023-08-23-ին.
  41. ↑ Էջմիածնի համայնքապետարան

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Токарева Т. Ю. Приходские Церкви Сергиева Посада — Сергиев Посад, 1997.
  • Филимонов К. А. Черниговский скит: история архитектурного ансамбля.
  • Балдин В. И. Загорск. — М., 1958.
  • статьи: Нестеров Михаил Васильевич, Пришвин Михаил Михайлович, Сергий Радонежский, Розанов Василий Васильевич, Фаворский Владимир Андреевич, Флоренский Павел Александрович, Загорск. — БСЭ
  • Мясников А. Л. Золотое кольцо. История городов. Подарочное издание. Александр ПРИНТ, 2000.
  • Четырина Н. А. Сергиевский посад в конце XVIII — начале XIX вв.. — АИРО-XXI, Дмитрий Буланин, 2006.
  • Егорова Л. А. Окрестности Москвы. — ОЛМА-ПРЕСС Образование, 2006.
  • Глушкова В. Путешествие из Москвы в Ярославль. Москва — Сергиев Посад — Переславль-Залесский — Ростов Великий — Ярославль. М.: Вече, 2007.
  • Сергиев Посад (музей-заповедник). Альбом. Авторы: О. И. Зарицкая, Т. Н. Манушина. С. В. Николаева. — М.: Изд-во «АРТ-РОДНИК», 1997.
  • Шпанькова Т. Н. Прогулки по родоному городу. Сергиев Посад. Красюковка. — Сергиев Посад, 2007.
  • «Возвращение к вере. Храмы Радонежского края». Фотоальбом. — Сергиев Посад: Ремарко, 2007. — 256 с., илл. Твердый прошитый переплет. Матовая ламинация обложки. Выборочный лак. Бумага мелованная матовая. Тираж 5000 экз.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սերգիև Պոսադ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 4118209-1 · LCCN: n81005175 · NKC: ge131420 · VIAF: 143071783, 167591454 · WorldCat VIAF: 143071783, 167591454
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սերգիև_Պոսադ&oldid=9086129» էջից