Pagsasao a Madura
Madura | |
---|---|
Madhura, Basa Mathura بَهاسَ مَدورا | |
Rehion | Isla ti Madura, Is-isla ti Sapudi, lugar ti akin-amianan nga aplaya ti akindaya a Java, Singapur |
Etnisidad | Madura |
Patubo a mangisasao | 15 a riwriw (2007)[1] |
Dagiti dialekto | |
Kodkodigo ti pagsasao | |
ISO 639-2 | mad |
ISO 639-3 | Uray ania:mad – Maitutop a Madurakkv – Kangean |
Glottolog | madu1247 |
Ti Madura ket pagsasao dagiti tattao a Madura iti Isla ti Madura ket iti akindaya a Java, Indonesia; daytoy ket naisasao pay dagiti agkaarruba a bassit nga Is-isla ti Kangean ken Is-isla ti Sapudi, ken dagiti pay imigrante kadagiti sabali a paset ti Indonesia, idiay lugar ti Tapal Kuda ("sapatos ti kabalio") iti kaarrba ti Java (a mangbukel ti Pasuruan, Surabaya, Malang aginggana iti Banyuwangi), ti Is-isla ti Masalembu, ken uray pay idiay Kalimantan. Ti Kangean a dialekto ket mabalin a sabali a pagsasao. Daytoy ket tradisional a naisurat iti sinuratan a Habanes, ngem ti sinuratan a Latin ket isu itan ti kadawyan a maus-usar. Dagiti bilang ti agsasao, urayno bumasbassiten, ket nakarkulo iti agarup a 8-13 a riwriw. Dagiti pannakaisilpo a nagbaetan ti sasao a Bali–Sasak ken Madura ket ad-adu a makitkita iti "nababa" a porma (kadawyan a porma). Adda met dagiti kadawyan a balikas a nagbaetan dagiti pagsasao a Madura ken Filipino ken dagiti pay nagbaetan ti Madura ken Banjar. Adda met dagiti nadumaduma a dialekto.
Ponolohia ken morpolohia
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti Madura ket addaan iti ad-adu a konsonante ngem dagiti kaarubana a pagsasao gapu ti kaawan boses a di naaspirado, awan boses nga aspirado, ken nabosesan nga un-uni. Kapada met daytoy ti Habanes, daytoy ket addaan iti paggidditan a nagbaetan ti dental ken dagiti panagsardeng ti albeolar (urayno ti retropleha) .[2] Dagiti pangnagan ket saan a maiballatek iti henero ken maipa-adu babaen ti reduplikasion. Ti batayan nga urnos ti balikasna ket SVO. Ti negasion ket maiyebkas babaen ti panangikabil ti partikula sakbay ti berbo, pangilasin wenno pananginagan a panangisao. Kadagiti met sabali met a kapadana a pagsasao, adda met dagiti sabali a negatibo a partikula para kadagiti sabali a kita ti negasion.
Dagiti kadawyan a balikas
[urnosen | urnosen ti taudan]- Lalaki: lalake
- Babai: babine
- Wen: iya
- Saan: enja
- Danum: aeng
- Init: are
- Tallo: tello'
- Siak: Engko'
- Sika: be'na
Dagiti nota
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2007" (Dagiti 100 a Kadakkelan a Pagsasao iti Lubong idi 2007), iti Nationalencyklopedin
- ^ Stevens, Alan (2001) "Madurese", iti Facts About the World's Languages, Jane Garry (ed.) & Carl Rubino (ed.), New York: H. W. Wilson
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- Davies, William D. 2010. Ti gramatika ti Madura. Berlin: De Gruyter Mouton.