Azerbaijan
| Azerbaijan | ||
| Azərbaycan Respublikası | ||
|
| |
| Standardo di Azerbaijan | Blazono di Azerbaijan | |
| Nacionala himno: | ||
| Azərbaycan marşı | ||
| ||
Urbi:
| ||
| Chefurbo: | Baku | |
| Precipua urbo: | Baku | |
Lingui:
| ||
| Oficala lingui: | Azerbaijana | |
| Tipo: | Republiko | |
| · Prezidisto: | Ilham Aliyev | |
| · Chefa ministro: | Artur Rasizade | |
Surfaco: (113ma maxim granda)
| ||
| · Totala: | 86.600 km² | |
| · Aquo: | 1,6 % | |
Plusa informi:
| ||
| Valuto: | Manat di Azerbaijan | |
| Veho-latero: | dextre | |
| ISO: | AZ
| |
AZE
| ||
031
| ||
| Reto-domeno: | .az | |
| Precipua religio: | islamo, 93,7% | |
Republiko di Azerbaijan (Azerbaijana: Azərbaycan Respublikası) esas stato en centra Azia inter Rusia, Iran, Turkia, Armenia e Georgia. La regiono di Nagorno-Karabakh esas enklavo en Azerbaijana teritorio. Ol jacas longe la Kaspia maro, en qua existas multa petrolo, tre importanta por lua ekonomio.
Bazala fakti pri Azerbaijan.
Historio
Dum 4ma yarcento, rejulo Urnayr adoptis kristanismo kom religio di regiono. Ye 667 Islami konquestis la regiono.
Rusiana Imperio komencis okupar Azerbaijan de 1722 til 1735 ed, ye 1813, Azerbaijan divenis totale okupita, kande Rusiana armeo invadis Tabriz. Ye 1870 petrolo esis deskovrita en la regiono.
Kum la falo di Rusiana Imperio dum l'Unesma mondo-milito, Azerbaijan, kun Armenia e Gruzia, formis la Federala Demokratiala Republiko di Transkaukazia, qua havis kurta existo, nur de februaro til mayo 1918. Ye 28 di mayo 1918 Azerbaijan separis su de la republiko e divenis nedependanta kun la nomo di Azerbaijana Demokrata Republiko. Du yari pose, ye 28 di aprilo 1920, Sovietani invadis ol. Unesme Azerbaijan divenis parto di la Socialista Federita Sovieta Republiko di Transkaukazia til 1936, kande ol divenis la Socialista Sovieta Republiko di Azerbaijan. De 1926 til 1939 la proporciono di Rusi en la populo di Azerbaijan kreskis de 9,5% til 16.5%[2].
Dum la Duesma mondo-milito Azerbaijan divenis importanta en la Sovieta strategio por kombatar Nacista Germania, por lua granda producajo di petrolo. Cirkum 800 mil Azerbaijana soldati luktis kontre Germaniani, di qui cirkum 400 mil mortis. Mayoro-generalo Azi Aslanov, Azerbaijana, divenis sovieta heroo.
Dum la 1980a yari Mihail Gorbachov adoptis glasnost on komencis civila agitesi e rasala disputi en diversa Sovietana regione, inkluze Nagorno-Karabakh, regiono en Azerbaijan kun majoritato di Armeniana populo. L'agitesi kreskis kun l'indiferenteso di Moskva, e balde kreskis la demando por nedependeso.
En fino di 1990 la suprema konsilantaro di Azerbaijan supresis "Socialista Sovieta" de la nomo di la regiono, e, finale, ye 30 di agosto 1991 Azerbaijan divenis nedependanta de Soviet-Uniono.
| Precipua artiklo: Nagorno-Karabakh |
L'unesma yari pos la nedependeso vidis la Nagorno-Karabakh milito kontre la vicina Armenia. Kun la fino di la milito, Azerbaijan perdis la kontrolo di 16% de lua teritorio, inkluze Nagorno-Karabakh. La milito livis kom rezulto cirkum 30 mil morti e plu kam 1 miliono di personi diplasita[3].
Politiko
Azerbaijan esas parlamentala republiko. La prezidisto esas la chefo di stato, ed esas elektita da populo por 5-yara periodo. La chefo di guvernerio esas la chefa ministro, nune Artur Rasizade.
La parlamento havas 1 chambro e 50 membri.
| Precipua artiklo: Nagorno-Karabakh |
Geografio
Totala frontieri di Azerbaijan mezuras 3600 km. La maxim alta monto en la lando esas Bazardüzü, kun 4489 metri sur la mar-nivelo. Preske 50% di lando esas monti.
Malgre sua mikra grandeso, Azerbaijan havas multa klimati - la chef-urbo jacas longe la maro, ma altra loki esas en alta monti fore de la maro.
| Precipua artiklo: Nagorno-Karabakh |
Ekonomio
| Precipua artiklo: Ekonomio di Azerbaijan |
Demografio
La maxim granda urbo esas chef-urbo, Baku, kun plu kam 2 milioni lojanti. Altra importanta urbi esas Gäncä, Mingäçevir, Äli Bayramli e Nakhtichevan.
Kulturo
Cetera aferi
Fonti
- ↑ "Population by economic and administrative regions, urban settlements at the beginning of the 2009"
- ↑ [http://books.google.com/books?id=YLeAxHLm8C&pg=PA15&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false Migrant resettlement in the Russian federation: reconstructing 'homes' and 'homelands. Moya Flynn. (1994). p.15. ISBN 1-84331-117-8
- ↑ A Conflict That Can Be Resolved in Time: Nagorno-Karabakh. International Herald Tribune. November 29, 2003