14. mars

14. mars er 73. dagur ársins (74. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 292 dagar eru eftir af árinu. Dagurinn er gjarnan kenndur við stærðfræðilega fastann π.

Atburðir

• 1369 - Pétur Kastilíukonungur tapaði í orrustunni við Montiel fyrir bandalagi Frakka og hálfbróðursíns, Hinriks Trastámara.
• 1372 - Heilög Birgitta lagði af stað frá Ítalíu í pílagrímsferð til Landsins helga. Hún var í Betlehem í ágúst og var komin aftur til Ítalíu í desember.
• 1489 - Katrín Cornaro, drottning Kýpur seldi Feneyingum eyjuna.
• 1644 - Roger Williams fékk konungsleyfi fyrir Rhode Island-nýlendunni.
• 1647 - Þrjátíu ára stríðið: Bæjaraland, Köln, Frakkland og Svíþjóð gerðu með sér vopnahléið í Ulm.
• 1653 - Hollenski flotinn sigraði þann enska í orrustunni við Leghorn.
• 1681 - Karl 2. Englandskonungur gaf William Penn konungsbréf fyrir því landsvæði sem síðar varð Pennsylvanía.
• 1800 - Barnaba Chiaramonti varð Píus 7. páfi.
• 1828 - Friðrik Sigurðsson, Agnes Magnúsdóttir og Sigríður Guðmundsdóttir myrtu Natan Ketilsson og Pétur Jónsson á Illugastöðum á Vatnsnesi og kveiktu síðan í bænum.
• 1857 - Eyrarsundstollurinn var afnuminn gegn 30 milljón dala bótum sem nokkur ríki greiddu Dönum.
• 1864 - Samuel Baker uppgötvaði Albertsvatn.
• 1911 - Kristján Jónsson varð ráðherra Íslands. Hann sat í embætti í rúmlega eitt ár.
• 1933 - Verkamannafélagið á Akureyri hindraði uppskipun á tunnum úr norska skipinu Novu vegna deilna um kaup og kjör í atvinnubótavinnu. Deilan var kölluð Novudeilan og leystist hún fljótlega.
• 1950 - Steingrímur Steinþórsson varð forsætisráðherra og sat ríkisstjórn hans til september 1953.
• 1964 - Jack Ruby var sakfelldur fyrir að myrða Lee Harvey Oswald, meintan morðingja Kennedys forseta Bandaríkjanna.
• 1967 - Lík Kennedys Bandaríkjaforseta var flutt til frambúðar í Arlington-kirkjugarð.
• 1969 - Söngleikurinn Fiðlarinn á þakinu var frumsýndur í Þjóðleikhúsinu. Verkið naut meiri vinsælda en nokkurt annað leikverk hafði notið fram að því.
• 1978 - Borgarastyrjöldin í Líbanon: Ísraelsher réðist inn í Suður-Líbanon.
• 1979 - Farþegaþota af gerðinni Hawker Siddeley Trident frá flugumferðarstjórn Kína hrapaði á verksmiðju með þeim afleiðingum að 200 létust.
• 1980 - LOT flug 7 fórst á Varsjárflugvelli. 87 létust, þar á meðal fjórtán manna hnefaleikalið frá Bandaríkjunum.
• 1981 - Skyndibitakeðjan Tommaborgarar var stofnuð í Reykjavík.
• 1984 - Gerry Adams, leiðtogi Sinn Féin, særðist ásamt þremur öðrum í skotárás í Belfast.
• 1986 - Frumútboð hlutabréfa í Microsoft fór fram.
• 1987 - Þyrla Landhelgisgæslunnar bjargaði níu manns af Barðanum sem hafði strandað við Dritvík á Snæfellsnesi.
• 1989 - Mynd Magnúsar Guðmundssonar, Lífsbjörg í Norðurhöfum, var frumsýnd í Ríkissjónvarpinu. Grænfriðungar höfðu krafist lögbanns á sýninguna en fengu því ekki framgengt.
• 1991 - Sexmenningarnir frá Birmingham, sem höfðu setið í bresku fangelsi í sextán ár vegna sprengingar á krá, voru látnir lausir þegar dómstóll kvað upp þann úrskurð að lögreglan hefði hagrætt eða búið til sannanir gegn þeim á sínum tíma.
• 1994 - Fyrsta stöðuga útgáfa Linuxkjarnans, 1.0.0, kom út.

• 2003 - Femínistafélag Íslands var stofnað.
• 2003 - Recep Tayyip Erdoğan tók við embætti forsætisráðherra Tyrklands.
• 2004 - Þingkosningar voru haldnar á Spáni þar sem flokkur José Luis Rodríguez Zapatero bar sigur úr býtum.
• 2005 - Lög voru sett í Kína sem heimila valdbeitingu ef Tævan aðskilur sig formlega frá Kína.
• 2005 - Sedrusbyltingin: Um milljón manns komu saman í Beirút í stærstu mótmælum í sögu Líbanon vegna morðsins á Rafik Hariri forsætisráðherra.
• 2008 - Kínastjórn barði með hörku niður mótmæli búddamunka í Tíbet á afmæli hernáms Kínverja í Tíbet. 19 dóu og 600 særðust.
• 2013 - Xi Jinping varð forseti Kína.
• 2016 - Geimferðastofnun Evrópu og Roskosmos sendu könnunarfarið ExoMars Trace Gas Orbiter til Mars.

Fædd

• 1372 - Loðvík af Valois, hertogi af Orléans, sonur Karls 5. Frakkakonungs (d. 1407).
• 1681 - Georg Philipp Telemann, þýskt tónskáld (d. 1767).
• 1804 - Johann Strauß, eldri, austurrískt tónskáld (d. 1849).
• 1820 - Viktor Emmanúel 2., konungur Ítalíu (d. 1878).
• 1821 - J. J. A. Worsaae, danskur fornleifafræðingur (d. 1885).
• 1844 - Úmbertó 1., konungur Ítalíu (d. 1900).
• 1854 - Paul Ehrlich, þýskur örverufræðingur og nóbelsverðlaunahafi (d. 1915).
• 1879 - Albert Einstein, Nóbelsverðlaunahafi í eðlisfræði (d. 1955).
• 1882 - Wacław Sierpiński, pólskur stærðfræðingur (d. 1969).
• 1908 - Maurice Merleau-Ponty, franskur heimspekingur (d. 1961).
• 1913 - Osvaldo Moles, brasilískur blaðamaður (d. 1967).
• 1923 - Diane Arbus, bandarískur ljósmyndari (d. 1971).
• 1931 - Anja Pohjola, finnsk leikkona.
• 1931 - Lisbet Palme, ekkja Olofs Palme.
• 1940 - Masahiro Hamazaki, japanskur knattspyrnumaður (d. 2011).
• 1947 - Billy Crystal, bandarískur leikari og grínisti.
• 1952 - Guðbjörg Matthíasdóttir, íslensk útgerðarkona.
• 1958 - Albert 2., fursti af Mónakó.
• 1968 - Magnús Árni Magnússon, íslenskur stjórnmálafræðingur.
• 1972 - Ásmundur Arnarsson, íslenskur knattspyrnuþjálfari.
• 1972 - Helga Vala Helgadóttir, íslensk stjórnmálakona.
• 1977 - Naoki Matsuda, japanskur knattspyrnumaður (d. 2011).
• 1978 - Pieter van den Hoogenband, hollenskur sundkappi.
• 1981 - Þorbjörg Ágústsdóttir, íslensk skylmingakona.
• 1983 - Taylor Hanson, bandarískur tónlistarmaður (Hanson).
• 1986 - Jamie Bell, breskur leikari.
• 1988 - Stephen Curry, bandarískur körfuboltamaður.
• 1990 - Kolbeinn Sigþórsson, íslenskur knattspyrnumaður.
• 1991 - Gotoku Sakai, japanskur knattspyrnumaður.

Dáin

• 1361 - Eysteinn Ásgrímsson, íslenskur munkur (f. 1310).
• 1443 - Jóhann hertogi af Pfalz-Neumarkt, faðir Kristófers af Bæjaralandi (d. 1383).
• 1632 - Tokugawa Hidetada, annar herstjóri Tokugawa-veldisins í Japan (f. 1579).
• 1647 - Friðrik af Óraníu, landstjóri í Hollandi (f. 1584).
• 1803 - Friedrich Gottlieb Klopstock, þýskt skáld (f. 1724).
• 1811 - Augustus FitzRoy, hertogi af Grafton, forsætisráðherra Bretlands (f. 1735).
• 1828 - Natan Ketilsson (f. 1792) og Pétur Jónsson, myrtir á Illugastöðum á Vatnsnesi.
• 1849 - Vilhjálmur 2. Hollandskonungur (f. 1792).
• 1883 - Karl Marx, þýskur heimspekingur (f. 1818).
• 1943 - Henri La Fontaine, belgískur stjórnmálamaður (f. 1854).
• 1953 - Klement Gottwald, tékkneskur stjórnmálamaður (f. 1896).
• 1960 - Steinunn Jóhannesdóttir, vesturíslenskur læknir (f. 1870).
• 2010 - Peter Graves, bandarískur leikari (f. 1926).
• 2018 - Stephen Hawking, enskur eðlisfræðingur og heimsfræðingur (f. 1942).
• 2020 – René Follet, belgískur myndasöguhöfundur (f. 1931).