„Frédéric Chopin“: Munur á milli breytinga
Mynd |
Bjarga 1 heimildum og merki 0 sem dauðar.) #IABot (v2.0.9.5 |
||
(84 millibreytinga eftir 33 notendur ekki sýndar) | |||
Lína 1: | Lína 1: | ||
[[Mynd:Eugène Ferdinand Victor Delacroix 043.jpg|thumb|right|Ókláruð mynd af '''Chopin''' eftir [[Eugène Delacroix]]]] |
[[Mynd:Eugène Ferdinand Victor Delacroix 043.jpg|thumb|right|Ókláruð mynd af '''Chopin''' eftir [[Eugène Delacroix]], 1838]] |
||
'''Frédéric-François Chopin''' ([[1. mars]] [[1810]] – [[17. október]] [[1849]]), er vinsælasta tónskáld [[Pólland|Pólverja]] og á meðal vinsælustu |
'''Frédéric-François Chopin''' ([[1. mars]] [[1810]] – [[17. október]] [[1849]]), er vinsælasta tónskáld [[Pólland|Pólverja]] og á meðal vinsælustu píanótónskálda heims, en hann skrifaði flest tónverk sín fyrir píanóið. Hann var skírður '''Fryderyk Franciszek Chopin''' en breytti því síðar í franska útgáfu „Frédéric-François“ þegar hann fór frá Póllandi til Parísar tvítugur að aldri. Síðasta nafn hans er stundum stafað Szopen í pólskum textum. Hann fæddist að sögn [[1. mars]] [[1810]] en skírnarvottorð hans segir fæðingardaginn vera [[22. febrúar]]. Hann fæddist í [[Żelazowa Wola]] í miðju Póllandi nálægt Sochaczew. Móðir hans hét [[Tekla Justyna Krzyżanowska]] en franskættaður faðir hans hét [[Mikołaj (Nicolas) Chopin]]. |
||
Hann fæddist að sögn [[1. mars]] [[1810]] en skírnarvottorð hans segir fæðingardag hans vera [[22. febrúar]]. Hann fæddist í [[Żelazowa Wola]] í miðju Póllandi nálægt Sochaczew. Móðir hans hét [[Tekla Justyna Krzyżanowska]] en franskættaður faðir hans hét [[Mikołaj (Nicolas) Chopin]]. |
|||
==Ævi== |
== Ævi == |
||
Ungur að aldri voru hæfileikar hans auðheyranlegir og mætti líkja honum við [[Mozart]]. Sjö ára að aldri hafði hann þegar samið tvær [[pólóníur]], sú fyrri var gefin út á verkstæði föður Cybulski. Undraverk hans kom út í dagblaði í Varsjá og varð „Chopin litli“ aðdráttarafl við gestamóttöku aðalsgestastofa í höfuðborginni. Hann hélt einnig opinbera góðgerðartónleika. Fyrsti kennari hans á píanó var fiðluleikarinn [[Wojciech Żywny]] — frá [[1816]] til [[1822]], sem kenndi honum þar til Chopin skaraði fram úr kennara sínum.[[Mynd:Chopin zelazowa wola.JPG|thumb|right|Minnisvarði Frédéric Chopin í [[Żelazowa Wola]] ([[Józef Gosławski]], 1955/1969)]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Mynd:5000 zl a 1982.jpg|thumb|right]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
'''Erlendir tenglar:''' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
==Útværir tenglar== |
|||
⚫ | |||
* ([[Project Gutenberg]] rafrænar bækur): |
* ([[Project Gutenberg]] rafrænar bækur): |
||
** [http://www.gutenberg.net/etext/4386 ''Life of Chopin'', eftir Franz Liszt] |
** [http://www.gutenberg.net/etext/4386 ''Life of Chopin'', eftir Franz Liszt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041014002826/http://www.gutenberg.net/etext/4386 |date=2004-10-14 }} |
||
** [http://www.gutenberg.net/etext/4973 ''Frederick Chopin as a Man and Musician'', eftir Frederick Niecks] |
** [http://www.gutenberg.net/etext/4973 ''Frederick Chopin as a Man and Musician'', eftir Frederick Niecks] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041014023551/http://www.gutenberg.net/etext/4973 |date=2004-10-14 }} |
||
** [http://www.gutenberg.net/etext/4939 ''Chopin: The Man and his Music'', eftir James Huneker] |
** [http://www.gutenberg.net/etext/4939 ''Chopin: The Man and his Music'', eftir James Huneker] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041014213024/http://www.gutenberg.net/etext/4939 |date=2004-10-14 }} |
||
* [http://www.mutopiaproject.org/cgibin/make-table.cgi?Composer=ChopinFF&preview=1 Chopin's partitions] frá [[Mutopia Project]] |
* [http://www.mutopiaproject.org/cgibin/make-table.cgi?Composer=ChopinFF&preview=1 Chopin's partitions] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050125010305/http://www.mutopiaproject.org/cgibin/make-table.cgi?Composer=ChopinFF&preview=1 |date=2005-01-25 }} frá [[Mutopia Project]] |
||
* [http://www.classicalarchives.com/chopin.html Safn Chopins á ''Classical Music Archives''] |
* [http://www.classicalarchives.com/chopin.html Safn Chopins á ''Classical Music Archives''] |
||
* [http://www.konkurs.chopin.pl/index_en.html International Frederick Chopin Piano Competition] |
* [http://www.konkurs.chopin.pl/index_en.html International Frederick Chopin Piano Competition] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050205145853/http://www.konkurs.chopin.pl/index_en.html |date=2005-02-05 }} |
||
'''Upptökur''' |
|||
* |
* Ókeypis upptökur af [http://innig.net/music/betts-chopin/ Chopin's music] eftir Donald Betts (3 ballades, 3 études, 2 nocturnes, 1 mazurka) |
||
* |
* Ókeypis upptökur af [http://innig.net/music/inthehands/category/recordings/chopin/ Chopin's music] eftir Paul Cantrell |
||
* [http://www.pianosociety.com/index.php?id=9 Piano Society.com |
* [http://www.pianosociety.com/index.php?id=9 Piano Society.com — Chopin] — Various free recordings of Chopin's music in MP3 format. |
||
* [http://www.classiccat.net/chopin_f/index.htm Classic Cat |
* [http://www.classiccat.net/chopin_f/index.htm Classic Cat — Chopin] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090218021553/http://www.classiccat.net/chopin_f/index.htm |date=2009-02-18 }} |
||
* [http://www.gressus.se/chopin/midi/chopin.html The Chopin MIDI Archive] |
* [http://www.gressus.se/chopin/midi/chopin.html The Chopin MIDI Archive] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050307141203/http://www.gressus.se/chopin/midi/chopin.html |date=2005-03-07 }} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* [http://www.movimento.com/mostraconteudo.asp?mostra=2&escolha=12&codigo=3461 ''Fréderic François Chopin, (1810-1849), o "Príncipe dos Pianistas", é o exemplo típico de uma figura do Romantismo'' (Cartuxa, Mallorca)] |
|||
[[Flokkur:Pólsk skáld|Chopin, Frédéric]] |
[[Flokkur:Pólsk skáld|Chopin, Frédéric]] |
||
Lína 36: | Lína 31: | ||
[[Flokkur:Rómantísk tónskáld|Chopin, Frédéric]] |
[[Flokkur:Rómantísk tónskáld|Chopin, Frédéric]] |
||
[[Flokkur:Rómantík|Chopin, Frédéric]] |
[[Flokkur:Rómantík|Chopin, Frédéric]] |
||
⚫ | |||
{{Tengill ÚG|es}} |
|||
{{Tengill GG|de}} |
|||
{{Tengill GG|eo}} |
|||
{{Tengill GG|fr}} |
|||
{{Tengill ÚG|pt}} |
|||
{{Tengill GG|uk}} |
|||
{{Tengill GG|zh}} |
|||
[[ar:فريدريك شوبان]] |
|||
[[bat-smg:Frédéric Chopin]] |
|||
[[be-x-old:Фрыдэрык Шапэн]] |
|||
[[bg:Фредерик Шопен]] |
|||
[[br:Frédéric Chopin]] |
|||
[[bs:Frédéric Chopin]] |
|||
[[ca:Frédéric Chopin]] |
|||
[[cs:Fryderyk Chopin]] |
|||
[[cy:Frédéric Chopin]] |
|||
[[da:Frédéric Chopin]] |
|||
[[de:Frédéric Chopin]] |
|||
[[el:Φρεντερίκ Σοπέν]] |
|||
[[en:Frédéric Chopin]] |
|||
[[eo:Frédéric Chopin]] |
|||
[[es:Frédéric Chopin]] |
|||
[[et:Frédéric Chopin]] |
|||
[[eu:Frederic Chopin]] |
|||
[[fa:فردریک شوپن]] |
|||
[[fi:Frédéric Chopin]] |
|||
[[fr:Frédéric Chopin]] |
|||
[[gan:蕭邦]] |
|||
[[gl:Frédéric Chopin]] |
|||
[[he:פרדריק שופן]] |
|||
[[hr:Frédéric Chopin]] |
|||
[[hu:Frédéric Chopin]] |
|||
[[id:Frédéric François Chopin]] |
|||
[[io:Frédéric Chopin]] |
|||
[[it:Frédéric Chopin]] |
|||
[[ja:フレデリック・ショパン]] |
|||
[[ka:ფრედერიკ შოპენი]] |
|||
[[ko:프레데리크 쇼팽]] |
|||
[[la:Fridericus Chopin]] |
|||
[[lb:Frédéric Chopin]] |
|||
[[li:Frédéric Chopin]] |
|||
[[lt:Frederikas Šopenas]] |
|||
[[lv:Frederiks Šopēns]] |
|||
[[mk:Фредерик Шопен]] |
|||
[[mn:Фридерик Шопен]] |
|||
[[nds:Frédéric Chopin]] |
|||
[[nl:Frédéric Chopin]] |
|||
[[nn:Frédéric Chopin]] |
|||
[[no:Frédéric Chopin]] |
|||
[[pl:Fryderyk Chopin]] |
|||
[[pt:Frédéric Chopin]] |
|||
[[qu:Frédéric Chopin]] |
|||
[[ro:Frédéric Chopin]] |
|||
[[ru:Шопен, Фредерик]] |
|||
[[scn:Frédéric Chopin]] |
|||
[[sh:Frederic Chopin]] |
|||
[[simple:Frédéric Chopin]] |
|||
[[sk:Fryderyk Chopin]] |
|||
[[sl:Frédéric Chopin]] |
|||
[[sr:Фредерик Шопен]] |
|||
[[sv:Frédéric Chopin]] |
|||
[[sw:Frédéric Chopin]] |
|||
[[th:เฟรเดริก ฟรองซัวส์ โชแปง]] |
|||
[[tr:Frédéric François Chopin]] |
|||
[[uk:Шопен Фредерік-Франсуа]] |
|||
[[uz:Frederic Chopin]] |
|||
[[vi:Frédéric Chopin]] |
|||
[[vo:Frédéric Chopin]] |
|||
[[zh:弗雷德里克·肖邦]] |
|||
[[zh-classical:蕭邦]] |
|||
[[zh-yue:蕭邦]] |
Nýjasta útgáfa síðan 30. nóvember 2023 kl. 02:00
Frédéric-François Chopin (1. mars 1810 – 17. október 1849), er vinsælasta tónskáld Pólverja og á meðal vinsælustu píanótónskálda heims, en hann skrifaði flest tónverk sín fyrir píanóið. Hann var skírður Fryderyk Franciszek Chopin en breytti því síðar í franska útgáfu „Frédéric-François“ þegar hann fór frá Póllandi til Parísar tvítugur að aldri. Síðasta nafn hans er stundum stafað Szopen í pólskum textum. Hann fæddist að sögn 1. mars 1810 en skírnarvottorð hans segir fæðingardaginn vera 22. febrúar. Hann fæddist í Żelazowa Wola í miðju Póllandi nálægt Sochaczew. Móðir hans hét Tekla Justyna Krzyżanowska en franskættaður faðir hans hét Mikołaj (Nicolas) Chopin.
Ævi
[breyta | breyta frumkóða]Ungur að aldri voru hæfileikar hans auðheyranlegir og mætti líkja honum við Mozart. Sjö ára að aldri hafði hann þegar samið tvær pólóníur, sú fyrri var gefin út á verkstæði föður Cybulski. Undraverk hans kom út í dagblaði í Varsjá og varð „Chopin litli“ aðdráttarafl við gestamóttöku aðalsgestastofa í höfuðborginni. Hann hélt einnig opinbera góðgerðartónleika. Fyrsti kennari hans á píanó var fiðluleikarinn Wojciech Żywny — frá 1816 til 1822, sem kenndi honum þar til Chopin skaraði fram úr kennara sínum.
Hann fékk frekari leiðsögn frá Wilhelm Würfel en eftir að hafa heimsótt Vín 1831 fór hann til Parísar þar sem hann eyddi miklum hluta ævi sinnar. Um 1838 var Chopin orðinn frægur í París og hafði eignast vini á borð við óperuskáldið Vincenzo Bellini og málarann Eugène Delacroix.
Upp úr 1840 fór heilsu hans að hraka og hann lést 1849 og er grafinn í Père Lachaise í París (að undanskildu hjarta hans sem var jarðsett í Kirkju heilaga krossins í Varsjá). Sálumessa Mozarts var spiluð við jarðarför hans.
Tenglar
[breyta | breyta frumkóða]Erlendir tenglar:
- ChopinMusic Geymt 20 apríl 2008 í Wayback Machine - nótur, upptökur, myndir og forum.
- (Project Gutenberg rafrænar bækur):
- Life of Chopin, eftir Franz Liszt Geymt 14 október 2004 í Wayback Machine
- Frederick Chopin as a Man and Musician, eftir Frederick Niecks Geymt 14 október 2004 í Wayback Machine
- Chopin: The Man and his Music, eftir James Huneker Geymt 14 október 2004 í Wayback Machine
- Chopin's partitions Geymt 25 janúar 2005 í Wayback Machine frá Mutopia Project
- Safn Chopins á Classical Music Archives
- International Frederick Chopin Piano Competition Geymt 5 febrúar 2005 í Wayback Machine
Upptökur
- Ókeypis upptökur af Chopin's music eftir Donald Betts (3 ballades, 3 études, 2 nocturnes, 1 mazurka)
- Ókeypis upptökur af Chopin's music eftir Paul Cantrell
- Piano Society.com — Chopin — Various free recordings of Chopin's music in MP3 format.
- Classic Cat — Chopin Geymt 18 febrúar 2009 í Wayback Machine
- The Chopin MIDI Archive Geymt 7 mars 2005 í Wayback Machine