[go: nahoru, domu]
Menyang kontèn

Gastronomi: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Luru sajarah
← Besutan sadurungéBesutan sawisé →
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTèks wiki
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
Bot
352.737 suntingan
éjaan using AWB
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
Bot
352.737 suntingan
éjaan using AWB
Larik 33: Larik 33:
Gastro-historik nduwèni urusan karo [[sajarah]] karamahtamahan lan gastronomi.<ref name="Gillesoie"/> Èlmuwan-èlmuwan utamané èlmuwan sosial lan ahli sajarah kang asalé saka bidhang kang beda-beda katut ing studi gastro-historik ya iku kang ngemot pengaruh manungsa ing lingkungané lan pangaruh lingkungan marang manungsa utamané kang gegayutan karo panganan.<ref name="Gillesoie"/> Gastro-historik nlusuri saben jejak kang ditinggalake déning manungsa saka aktivitasé ing mangsa biyèn wiwit saka tulisan, teknologi, [[artefak]], seni, fotografi, film, video, cathethan, lan masakan khas.<ref name="Gillesoie"/> Saka sumber-sumber mau bisa ditlusuri apa kang mbentuk pola lan pilihan panganan lan ombèn-ombèn saiki.<ref name="Gillesoie"/>
Gastro-historik nduwèni urusan karo [[sajarah]] karamahtamahan lan gastronomi.<ref name="Gillesoie"/> Èlmuwan-èlmuwan utamané èlmuwan sosial lan ahli sajarah kang asalé saka bidhang kang beda-beda katut ing studi gastro-historik ya iku kang ngemot pengaruh manungsa ing lingkungané lan pangaruh lingkungan marang manungsa utamané kang gegayutan karo panganan.<ref name="Gillesoie"/> Gastro-historik nlusuri saben jejak kang ditinggalake déning manungsa saka aktivitasé ing mangsa biyèn wiwit saka tulisan, teknologi, [[artefak]], seni, fotografi, film, video, cathethan, lan masakan khas.<ref name="Gillesoie"/> Saka sumber-sumber mau bisa ditlusuri apa kang mbentuk pola lan pilihan panganan lan ombèn-ombèn saiki.<ref name="Gillesoie"/>


Gastronomi [[Mesir]] purba ya iku salah sawijining babagan kang dirembug déning gastronomi historik.<ref name="Bober">Bober PP. 1999. ''Art, Culture, and Cuisine: Ancient and Medieval Gastronomy''. Chicago: University of Chicago Press.</ref> Masarakat Mesir nalika iku nduwèni [[hierarki]] status sosial kang nemtokaké jinis panganan kang dkonsumsi, tuladhané, sapérangan pandhita ora entuk mangan iwak utawa daging, banjur budak utawa buruh umume ngonsumsi [[gandum]] (roti gandum), bawang bombai, bawang putih, bir, lan apa waé kang dituku nganggo duwité dhéwé.<ref name="Bober"/> Ana sapérangan kang cukup duwit bisa mélu jamuan mangan bebarengan kang kemungkinan nyuguhaké daging.<ref name="Bober"/>
Gastronomi [[Mesir]] purba ya iku babagan kang dirembug déning gastronomi historik.<ref name="Bober">Bober PP. 1999. ''Art, Culture, and Cuisine: Ancient and Medieval Gastronomy''. Chicago: University of Chicago Press.</ref> Masarakat Mesir nalika iku nduwèni [[hierarki]] status sosial kang nemtokaké jinis panganan kang dkonsumsi, tuladhané, sapérangan pandhita ora entuk mangan iwak utawa daging, banjur budak utawa buruh umume ngonsumsi [[gandum]] (roti gandum), bawang bombai, bawang putih, bir, lan apa waé kang dituku nganggo duwité dhéwé.<ref name="Bober"/> Ana sapérangan kang cukup duwit bisa mélu jamuan mangan bebarengan kang kemungkinan nyuguhaké daging.<ref name="Bober"/>


== Gastronomi lan pariwisata ==
== Gastronomi lan pariwisata ==
Larik 39: Larik 39:
|-
|-
| [[Gambar:Terraced vineyards in Switzerland.jpg|center|thumb|250px|Perkebunan anggur ing Switzerland-laladan padusunan dadi target wisata gastronomi.]]
| [[Gambar:Terraced vineyards in Switzerland.jpg|center|thumb|250px|Perkebunan anggur ing Switzerland-laladan padusunan dadi target wisata gastronomi.]]
| [[Gambar:Indonesian food.jpg|center|thumb|150px|Panganan khas Indonésia-Panganan laladan setempat dadi penarik wisatawan.]]
| [[Gambar:Indonésian food.jpg|center|thumb|150px|Panganan khas Indonésia-Panganan laladan setempat dadi penarik wisatawan.]]
| [[Gambar:Korean cuisine at Yongsan's Army Community Service-01.jpg|center|thumb|180 px|Panganan khas Korea-panganan dadi bagéyan dadi idèntitas masyarakat tartemtu.]]
| [[Gambar:Korean cuisine at Yongsan's Army Community Service-01.jpg|center|thumb|180 px|Panganan khas Korea-panganan dadi bagéyan dadi idèntitas masyarakat tartemtu.]]
|}
|}
Larik 60: Larik 60:


=== Wisata gastronomi laladan padésan ===
=== Wisata gastronomi laladan padésan ===
Sapérangan panjalukan pariwisata saiki mokusaké dhiri ing laladan padésan.<ref name="Bessière"/> Sawijining bentuk wisata padésan wis ngrembaka ngasilaké 27% lelungan wisata ing sakubening dunya (1994) lan 20% saka wisata nasional ing Perancis.<ref name="Bessière"/> Salah siji babagan utama kang nyurung ya iku gastronomi minangka warisan budaya lokal. Kanthi tembung liya , gastronomi bisa dadi bumbu utama saka aktivitas wisata.<ref name="Bessière">Bessière, Jacinthe 2001. The role of rural gastronomy in tourism. In Lesley Roberts and Derek Hall (eds.): Rural Tourism and Recreation: Principles to Practice. Wallingford:CAB International</ref>
Sapérangan panjalukan pariwisata saiki mokusaké dhiri ing laladan padésan.<ref name="Bessière"/> Sawijining bentuk wisata padésan wis ngrembaka ngasilaké 27% lelungan wisata ing sakubening dunya (1994) lan 20% saka wisata nasional ing Perancis.<ref name="Bessière"/> Salah siji babagan utama kang nyurung ya iku gastronomi minangka warisan budaya lokal. Kanthi tembung liya, gastronomi bisa dadi bumbu utama saka aktivitas wisata.<ref name="Bessière">Bessière, Jacinthe 2001. The role of rural gastronomy in tourism. In Lesley Roberts and Derek Hall (eds.): Rural Tourism and Recreation: Principles to Practice. Wallingford:CAB International</ref>


Ing laladan padésan, pariwisata lan gastronomi nduwèni potensi kolaborasi karo [[agrikultur]] ngasilaké [[simbiosis mutualisme]].<ref name="Bessière"/> Pariwisata lan gastronomi bisa ndukung jasa agrikultur kaya ndeleng tetingalan, tur pertanian, lan ngicipi panganan lokal.<ref name="Bessière"/> Agrikultur bisa ndukung industri pariwisata ing babagn nyawisaké produk agrikultur kanggo didol ing wisatawan lan kultivasi tetingalan minangka objek wisata.<ref name="Bessière"/>
Ing laladan padésan, pariwisata lan gastronomi nduwèni potensi kolaborasi karo [[agrikultur]] ngasilaké [[simbiosis mutualisme]].<ref name="Bessière"/> Pariwisata lan gastronomi bisa ndukung jasa agrikultur kaya ndeleng tetingalan, tur pertanian, lan ngicipi panganan lokal.<ref name="Bessière"/> Agrikultur bisa ndukung industri pariwisata ing babagn nyawisaké produk agrikultur kanggo didol ing wisatawan lan kultivasi tetingalan minangka objek wisata.<ref name="Bessière"/>
Larik 70: Larik 70:


== Gastronomi Indonésia ==
== Gastronomi Indonésia ==
Gastronomi [[Indonésia]] kabentuk saka perpaduan budaya lan panganan saka [[India]], [[Timur Tengah]], [[Cina]], lan bangsa [[Éropah]] kayata [[Portugis]] lan [[Belanda]].<ref name="Freeman">Freeman N. 2010. Ethnic cuisine: Indonesia. http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/indonesia/</ref> Panganan pokok ing Indonésia ya iku [[sega]] kajaba ing [[Maluku]] lan [[Papua]] ing endi [[sagu]], [[kenthang]], lan [[ketéla pohung]] luwih umum.<ref name="Freeman"/><ref name="Van Esterik">Van Esterik P. 2008.''Food Culture in Southeast Asia''. London: Greenwood Press.</ref> Kaya nagara-nagara ing laladan [[Asia Tenggara]], panganan lawuh ing Indonésia disuguhake luwih sithik tinimbang panganan pokoké.<ref name="Freeman"/> Ciri khas liyané ya iku [[sambel]] kang ménéhi rasa [[pedhes]] tumrap panganan Indonésia.<ref name="Freeman"/><ref name="Van Esterik"/>
Gastronomi [[Indonésia]] kabentuk saka perpaduan budaya lan panganan saka [[India]], [[Timur Tengah]], [[Cina]], lan bangsa [[Éropah]] kayata [[Portugis]] lan [[Walanda]].<ref name="Freeman">Freeman N. 2010. Ethnic cuisine: Indonésia. http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/indonesia/</ref> Panganan pokok ing Indonésia ya iku [[sega]] kajaba ing [[Maluku]] lan [[Papua]] ing endi [[sagu]], [[kenthang]], lan [[ketéla pohung]] luwih umum.<ref name="Freeman"/><ref name="Van Esterik">Van Esterik P. 2008.''Food Culture in Southeast Asia''. London: Greenwood Press.</ref> Kaya nagara-nagara ing laladan [[Asia Tenggara]], panganan lawuh ing Indonésia disuguhake luwih sithik tinimbang panganan pokoké.<ref name="Freeman"/> Ciri khas liyané ya iku [[sambel]] kang ménéhi rasa [[pedhes]] tumrap panganan Indonésia.<ref name="Freeman"/><ref name="Van Esterik"/>


Wiwitané, budaya lan masakan [[India]] kang banget mrabawani Indonésia tuladhané ana ing [[bumbu]] kayata [[jinten]], [[ketumbar]], [[jahé]], lan [[karé]] kang kerep disuguhaké karo [[santen]].<ref name="Freeman"/> Sawisé iku, pengaruh pedangang saka [[Arab Saudi]] mélu njembaraké masakan Indonésia kayata masakan [[saté]] kang kainspirasi saka masakan Arab ya iku Kebab, semana uga masakan kang nggunakaké daging [[wedhus]].<ref name="Freeman"/> Ora mung pedagang Arab, para pedagang saka [[Cina]] uga membawa bahan pangan saka nagarané kayata mi, kacang kedelé, lan maneka macém sayuran [http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/indonesia/].<ref name="Freeman"/>
Wiwitané, budaya lan masakan [[India]] kang banget mrabawani Indonésia tuladhané ana ing [[bumbu]] kayata [[jinten]], [[ketumbar]], [[jahé]], lan [[karé]] kang kerep disuguhaké karo [[santen]].<ref name="Freeman"/> Sawisé iku, pengaruh pedangang saka [[Arab Saudi]] mélu njembaraké masakan Indonésia kayata masakan [[saté]] kang kainspirasi saka masakan Arab ya iku Kebab, semana uga masakan kang nggunakaké daging [[wedhus]].<ref name="Freeman"/> Ora mung pedagang Arab, para pedagang saka [[Cina]] uga membawa bahan pangan saka nagarané kayata mi, kacang kedelé, lan maneka macém sayuran [http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/indonesia/].<ref name="Freeman"/>
Larik 76: Larik 76:
Kolonisasi dénin bangsa [[Walanda]] ngenalaké cita rasa anyar lan bahan pangan kayata [[mrica]] kang asalé saka [[Mèksiko]], asalé kacang saka [[Bawana Amérika|Amérika]] kanggo bumbu saté lan [[gado-gado]].<ref name="Freeman"/> [[Ketéla pohung]] saka [[Karibia]] lan kenthang saka Amérika Kudul.<ref name="Freeman"/> Ora mung iku, macem-macem janganan kayata kubis, kembang kol, kacang lanjaran, wortel, lan jagung diimpor mlebu ing Indonésia saengga nyiptakaké macem-macem masakan anyar [http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/indonesia/].
Kolonisasi dénin bangsa [[Walanda]] ngenalaké cita rasa anyar lan bahan pangan kayata [[mrica]] kang asalé saka [[Mèksiko]], asalé kacang saka [[Bawana Amérika|Amérika]] kanggo bumbu saté lan [[gado-gado]].<ref name="Freeman"/> [[Ketéla pohung]] saka [[Karibia]] lan kenthang saka Amérika Kudul.<ref name="Freeman"/> Ora mung iku, macem-macem janganan kayata kubis, kembang kol, kacang lanjaran, wortel, lan jagung diimpor mlebu ing Indonésia saengga nyiptakaké macem-macem masakan anyar [http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/indonesia/].


Kadeleng saka segi gastronomi praktis, sapérangan masakan khas Indonésia gegayutan karo perayaan tartemtu kayata perayaan agama.<ref name="Van Esterik"/><ref name="Advameg">Advameg. 2010. Indonesia. http://www.foodbycountry.com/Germany-to-Japan/Indonesia.html</ref> Tuladhané nalika dina riyaya déning umat [[Muslim]], masakan nggunakaké [[ketupat]] ya iku masakan kang umum disuguhaké.<ref name="Advameg"/> Nalika "Selamatan", ya iku tradisi dengonga sadurungé kagiyatan tartemtu kayata kawinan utawa mbangun omah, [[tumpeng]] utawa [[sega kuning]] kang kabentuk kaya krucut disuguhaké.<ref name="Advameg"/> nalika [[Nyepi]] kang dirayakaké umat [[Hindu]] biyasané disuguhaké roti garing lan manisan.<ref name="Advameg"/> Ing Dina Kamardikan, ana budaya nganakaké lomba mangan [[krupuk]] kanggo bocah-bocah lan lomba gawé tumpeng tumrap para wanita.[http://www.foodbycountry.com/Germany-to-Japan/Indonesia.html]
Kadeleng saka segi gastronomi praktis, sapérangan masakan khas Indonésia gegayutan karo perayaan tartemtu kayata perayaan agama.<ref name="Van Esterik"/><ref name="Advameg">Advameg. 2010. Indonésia. http://www.foodbycountry.com/Germany-to-Japan/Indonésia.html</ref> Tuladhané nalika dina riyaya déning umat [[Muslim]], masakan nggunakaké [[ketupat]] ya iku masakan kang umum disuguhaké.<ref name="Advameg"/> Nalika "Selamatan", ya iku tradisi dengonga sadurungé kagiyatan tartemtu kayata kawinan utawa mbangun omah, [[tumpeng]] utawa [[sega kuning]] kang kabentuk kaya krucut disuguhaké.<ref name="Advameg"/> nalika [[Nyepi]] kang dirayakaké umat [[Hindu]] biyasané disuguhaké roti garing lan manisan.<ref name="Advameg"/> Ing Dina Kamardikan, ana budaya nganakaké lomba mangan [[krupuk]] kanggo bocah-bocah lan lomba gawé tumpeng tumrap para wanita.[http://www.foodbycountry.com/Germany-to-Japan/Indonésia.html]
{|
{|
|-
|-
| [[Gambar:Tumpeng-Jawa.jpg|center|thumb|200px|Sega Tumpeng]]
| [[Gambar:Tumpeng-Jawa.jpg|center|thumb|200px|Sega Tumpeng]]
| [[Gambar:Indonesian cuisine-Gado Gado-01.jpg|center|thumb|220px|Gado-gado]]
| [[Gambar:Indonésian cuisine-Gado Gado-01.jpg|center|thumb|220px|Gado-gado]]
| [[Gambar:Tempeh tempe.jpg|center|thumb|200 px|Témpé]]
| [[Gambar:Tempeh tempe.jpg|center|thumb|200 px|Témpé]]
|}
|}
Larik 95: Larik 95:


== Pranala jaba ==
== Pranala jaba ==
* {{en}} [http://www.foodbycountry.com/Germany-to-Japan/Indonesia.html Makanan di Indonesia]
* {{en}} [http://www.foodbycountry.com/Germany-to-Japan/Indonésia.html Makanan di Indonésia]
* {{en}} [http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/indonesia/ Masakan khas Indonesia]
* {{en}} [http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/indonesia/ Masakan khas Indonésia]


[[Kategori:Antropologi]]
[[Kategori:Antropologi]]

Révisi kala 14 Maret 2016 05.06

Suguhan pesta krajan Manchu-Han ing Tao Heung Museum of Food Culture, Hong Kong—tuladha budhaya panganan kang dadi subyèk gastronomi.

Gastronomi utawa tata boga ya iku seni utawa èlmu ngenani panganan kang apik (good eating).[1] Panjelasan kang luwih ringkes nyebutaké gastronomi minangka samubarang kang gegayutan karo énaké panganan lan ombèn-ombèn .[1] Sumber liya nyebutake yèn gastronomi minangka studi ngenani sesambungan antarane budaya lan panganan, ing ngendi gastronomi ngrembug pirang-pirang komponèn budaya kanthi panganan minangka pusaté (seni kuliner).[1][2] Sesambungan budaya lan gastronomi kabentuk amarga gastronomi ya iku produk budidaya ing kagiyatan tani saéngga pangejawantahan werna, aroma, lan rasa saka sawijining panganan bisa ditelusuri asal-muasalé saka lingkungan panggonan bahan bakuné diasilaké.[3]

Rong atus taun kapungkur, tembung gastronomi kang wiwitan ana ing jaman modern ya iku ing Perancis ing puisi anggitane Jacques Berchoux (1804).[4] Senajan popularitas tembung mau sansaya mundhak kawit nalika iku, gastronomi isih angel didefinèkaké.[4] Tembung gastronomi asalé saka Basa Yunani kuno gastros kang ateges "lambung" utawa "weteng" lan nomos kang ateges "hukum" utawa "aturan".[4] Gastronomi ngemot studi lan apresiasi saka sekabehing panganan lan ombèn-ombèn.[1] Saliyane iku, gastronomi uga ngemot kawruh kanthi pepak ngenani panganan lan ombèn-ombèn nasional saka pirang-pirang nagara gedhe ing sakubengé dunya.[1] Peran gastronomi ya iku minangka landésan kanggo mangerténi kepriyé panganan lan ombèn-ombèn digunakaké sajroning kaanan-kaanan tertamtu.[1] Lumantar gastronomi bisa kanggo mbangun sawijining gambaran saka persamaan utawa perbedaan pendekatan utawa prilaku marang panganan lan ombèn-ombèn kang digunakake ing pirang-pirang nagara lan budaya.[1]

Bidhang gastronomi

Para koki minangka pelaku gastronomi praktis.

Gastronomi praktis

Bidhang iki gegayutan karo praktik lan studi saka préparasi, produksi, lan panyuguhan saka panganan lan ombèn-ombèn saka pirang-pirang nagara-nagara ing sakubenging dunya.[1] Gastronomi praktis ngemot teknik lan standar kang gegayutan karo konvèrsi bahan mentah dadi produk panganan kang spesifik saka segi nasional, regional, lan budaya.[1][5] Para pelaku gastronomi praktis tuladhane juru masak lan kabèh wong kang sesambungan karo pelanggan kalebu pelayan. Cekaké, konvèrsi panganan lan ombèn-ombèn dadi suguhan kang utuh minangka spesialisasi gastronomi praktis.[1]

Gastronomi téorètis

Gastronomi téorètis ndukung gastronomi praktis kanthi nyinaoni pendekatan proses, sistem, resèp, buku masakan, lan tulisan liyane .[1][6] Bidhang iki ndokumèntasèkaké maneka macem prosedur kang kudu ditindakaké kanggo ningkataké kasuksèsan jroning ngolah sawijining suguhan.[1] Parencanaan téorètis kang kudu diambah sawijining wong nalika nyepakaké acara, menu, suguhan, lan ombèn-ombèn ya iku bagéyan saka gastronomi téorètis.[1] Fungsi gastronomi téorètis ya iku minangka sumber kreativitas kang nginspirasèkaké ciniptane panganan klasik lan nasional dunya kang suwéné pirang-pirang abad.[1] Koki lan profésional panganan lan ombèn-ombèn nyelarasaké kaprigelan praktis kanthi nggunakaké téorètis kanggo nyempurnakaké pasinaonan lan èfisiènsi ngolah bahan pangan.[1]

Gastronomi tèknis

Gastronomi tèknis ninjo évaluasi sistematik saka samubarang ing bidhang gastronomi kang mbutuhaké pambijèn utawa pangukuran.[1][6] Bidhang iki uga dadi pangubung antarane industri panganan skala cilik dadi industri massal.[1] Gastronomi tèknis ngemot évaluasi saka panganan instan, instalasi anyar, lan évolusionèr, métodhe produksi anyar lan kaprigelan, lan piranti kang mbutuhaké kanggo miwiti produksi.[1] Saliyané iku gastronomi tèknis nduwèni peran ngawasi performa saben tahapan lumantar periode pacoban.[1] Pelaku ing bidhang gastronomi tèknis kalebu tèknisi, ilmuwan panganan, spesialis operasional kang nyambut gawé ing area iki. Juru masak konsultan uga nduwèni peran ing bidhang iki.[1]

Gastronomi panganan

Gastronomi panganan gegayutan karo panganan, ombèn-ombèn, lan panggawéné.[1] Tuladhane, gastronomi panganan ngrembug ngenani peranané anggur lan ombèn-ombèn liyané sajroning gegayutané karo panganan, ya iku nyelarasaké lan nyempurnakaké kanikmatan kang diolihi.[1] Wong-wong mau kang nyambut gawe ing bidhang gastronomi panganan banget gegayutan karo ngrembakané produk panganan lan ombèn-ombèn kang owah manut owahing wektu lan mangsa amarga wektu dadi salah sijiné pertimbangan utama sajroning gastronomi panganan.[1]

Gastronomi molekulèr

Gastronomi Molekulèr (molecular gastronomy) ya iku studi ilmiah ngenani gastronomi kang ngrembug transformasi fisiokimiawi saka bahan pangan nalikané proses masak lan fenomna sensori nalika dikonsumsi.[7] Èlmu iki dicirèkak dengan penggunaan métode ilmiah kanggo mahami lan ngendalèkaké owahing molekulèr, fisiokimiawi, lan struktural kang kedadèyan ing panganan ing tahapan gawé lan konsumsi.[8] Métode ilmiah kang digunakaké ngemot pangamatan kanthi jero, panggawéyan lan pangujèn hipotesis, ekperimen kang kakontrol, objektivitas sains, lan reproduksibilitas èksperimèn.[8] Gastronomi molekulèr ora padha karo tipe utawa gaya masak.[9] Seni masak kang adhedhasar èlmu gastronomi molekulèr diarani seni masak molekulèr (molecular cooking).[7][10]

Déterminan gastronomi modern

Nagara Perancis nduwèni variasi iklim amarga bentangan laladan kang amba saka lor tekan kidul.

Gastro-géografi

Gastro-géografi ya iku géografi kang ngususaké dhiri marang panganan lan masakan, pelaku gastronomi, lan koki.[1] Informasi kang digunakaké déning ahli géografi diolihi saka manéka bidhang kayata biologi, meteorologi, astronomi, géologi, lan antropologi.[1] Géografi ngrembug sesambungan antarané papan panggonan lan asosiasi makluk urip, kayata manungsa, karo habitaté. Kanthi tembung liya, gastro-géografi ngemot studi ngenani sipat-sipat bumi, vègetasi, iklim, banyu, lan lingkungan lan sesambungane karo panganan lan ombèn-ombèn.[1]

Tuladhané kaya Perancis, kang katilik saka segi gastro-géografi ana ing laladan kanthi variasi iklim[1]. Ing sisih kidul, laladan Mediterania ngasilake woh-wohan lan janganan kang kebak rasa lan sedhep[1]. Angin segara kang atis lan sinar srengéngé kang cukup ndukung tuwuhing tanduran anggur[1]. Dene ing sisih lor ana kerang-kerangan, tiram, remis, lan lobster[1]. Krim, mentega, lan bawang Perancis kang apik diasilaké ing en:Échiré ing suhu kang luwih atis[1]. Panganan wigati tumrap para pendhudhuk kang bisa disimpen sadawaning mangsa atis bisa ditemoni ing sisih tengah, wétan, lan kidul-wétan nagara mau[1]. Adhedhasar bédaning laladan mau, saben laladan nduwèni panganan khas kang bedha-bedha lan unik.[1]

Gastro-historik

Gastro-historik nduwèni urusan karo sajarah karamahtamahan lan gastronomi.[1] Èlmuwan-èlmuwan utamané èlmuwan sosial lan ahli sajarah kang asalé saka bidhang kang beda-beda katut ing studi gastro-historik ya iku kang ngemot pengaruh manungsa ing lingkungané lan pangaruh lingkungan marang manungsa utamané kang gegayutan karo panganan.[1] Gastro-historik nlusuri saben jejak kang ditinggalake déning manungsa saka aktivitasé ing mangsa biyèn wiwit saka tulisan, teknologi, artefak, seni, fotografi, film, video, cathethan, lan masakan khas.[1] Saka sumber-sumber mau bisa ditlusuri apa kang mbentuk pola lan pilihan panganan lan ombèn-ombèn saiki.[1]

Gastronomi Mesir purba ya iku babagan kang dirembug déning gastronomi historik.[11] Masarakat Mesir nalika iku nduwèni hierarki status sosial kang nemtokaké jinis panganan kang dkonsumsi, tuladhané, sapérangan pandhita ora entuk mangan iwak utawa daging, banjur budak utawa buruh umume ngonsumsi gandum (roti gandum), bawang bombai, bawang putih, bir, lan apa waé kang dituku nganggo duwité dhéwé.[11] Ana sapérangan kang cukup duwit bisa mélu jamuan mangan bebarengan kang kemungkinan nyuguhaké daging.[11]

Gastronomi lan pariwisata

Perkebunan anggur ing Switzerland-laladan padusunan dadi target wisata gastronomi.
Barkas:Indonésian food.jpg
Panganan khas Indonésia-Panganan laladan setempat dadi penarik wisatawan.
Panganan khas Korea-panganan dadi bagéyan dadi idèntitas masyarakat tartemtu.

Sairing mundhaké kompetisi ing antarané papan panujon wisata, kabudayan lokal dadi babagan kang wigati minangka produk lan aktivitas kanggo narik turis.[3] Gastronomi nduwèni peran penting ing babagan iki ora mung amarga panganan kang dadi pusat pengalaman wisatawan, nanging uga gastronomi dadi pambentuk identitas kang signifikan ing masyarakat era pascamodern.[4] Kang dadi penyurung saka wisata gastronomi ya iku motivasi saka para wisatawan dhéwé lan uga mobilitas kang sansaya mundhak saéngga nggampangaké aksès marang manéka jinis panganan lokal.[4] Saliyane iku, panggolèkan panganan lokal gegayutan karo katertarikan turis kanggo nekani apa kang dipercaya minangka komunitas lokal asli.[4] Panganan lokal uga gegayutan karo kaèndahan panorama alam lan impresi visual liyané saéngga ana sesambungan kuwat antarané pariwisata lan produksi panganan lokal.[12]

Sapérangan laladan tujuan wisata nggunakake gastronomi minangka piranti panarik wisatawan lan akèh kang nggunakaké pariwisata kanggo nawakaké gastronomi.[3] Nanging ana pratandha yèn pola promosi kaya mau kurang efektif tinimbang kang dikarepaké. Panyebabé ya iku pamisahan bidhang pariwisata karo gastronomi.[4] Para pangusaha pariwisata kadang kala ora mahami produk gastronomi lokal, malah akèh ahli gastronomi kang ora mahami pariwisata.[4] Prakara liya kang diadepi ya iku asosiasi antarané panganan tartemtu karo laladan tartemtu katantang mobilitas panganan, gaya kulinèr lan punjulé dediferensiasi masakan.[4]

Gastronomi minangka èlemèn saka identitas budaya lokal

Ing struktur ékonomi premodern, sadurungé diciptakaké sistem transportasi jarak adoh lan perdagangan panganan lintas nasional lan iklim, pertanian lan industri panganan luwih akèh nglayani pasar lokal.[12] Bedaning sumber daya alam lan kaprigelan lokal ngasilaké produksi panganan lokal kang unik.[12] Èlemèn lokal liya kayata arsitektur, kerajinan tangan, carita rakyat, basa regional, seni visual, referensi literatur lan cara urip ngrembaka kanthi cara beda-beda lan ménéhi kontribusi ing karakter sawijining laladan.[12]

Saka sudut pandang wisatawan, panganan kanthi idèntitas lokal setara karo lelungané ngubengi muséum lan monumèn.[13] Pariwisata ndadèkaké wong-wong bisa ngrasakaké idèntitas lokal mau, ing sisi liya para wisatawan mau mènèhaké kalodangan tumrap industri pariwisata kanggo nawakaké produk anyar.[13]

Gastronomi lan masakan nasional

Masakan nasional wis dimisuwuraké déning mèdia massa minangka bagéyan penting saka idhèntitas bangsa ing endi "blender raksasa" kang jenengé globalisasi wis ngontaminasi, lan ngancam èksistènsiné.[5] Sansaya gampang anggoné akses marang panganan saka pirang-pirang nagara, cumawis saben taun, wis nyiptakaké kabingungan antarané sesambungané panggonan lan wektu tartemtu saka sawijining panganan.[5] Definisi saka masakan nasional ya iku masakan asli kang dikonsumsi sajroning jangka wektu kang cukup déning sawijining populasi saéngga populasi mau bisa dikandakaké ahli ing masakan mau.[5] Peran gastronomiya iku nglestarèkaké budaya utawa tradisi panganan mau, salah salah sijiné kanthi cara ngrembug sajarah masakan mau lan sesambungané karo nagara mau.[5]

Salah siji contoh panganan nasional kang wis dinunya amarga proses globalisasi ya iku masakan Jepang.[14] Proses "kontaminasi" déning globalisasi diwiwiti ing pungkasan abad ka-19 nalika sapérangan dhokter militer Jepang gawé kampanye opini publik kang nyatakaké yèn para wajib militèr bangsa Jepang luwih pendhèk tinimbang wong-wong kang asalé saka Éropah amarga panganané mawa beras.[14] Akibaté nalika periode 1920, angkatan dharat lan angkatan laut Jepang ngadopsi panganan Wétan kang digawé saka daging lan roti gandum.[14] Nalika wektu kang padha, para ahli nutrisi, kaum intelektual, lan pangusaha restoran mromosèkaké adaptasi panganan Wétan dadi luwih cocok karo seléra masakan Jepang.[14] Asilé ya iku masakan kayata korokke (kroket), donatsu(varian donat), lan karé[14] Ing periode 1950, kombinasi saka panganan Jepang lan panganan Wétan iki kang mbentuk "Masakan Jepang" kang ditampa akèh wong nganti sepréné.[14]

Wisata gastronomi laladan padésan

Sapérangan panjalukan pariwisata saiki mokusaké dhiri ing laladan padésan.[15] Sawijining bentuk wisata padésan wis ngrembaka ngasilaké 27% lelungan wisata ing sakubening dunya (1994) lan 20% saka wisata nasional ing Perancis.[15] Salah siji babagan utama kang nyurung ya iku gastronomi minangka warisan budaya lokal. Kanthi tembung liya, gastronomi bisa dadi bumbu utama saka aktivitas wisata.[15]

Ing laladan padésan, pariwisata lan gastronomi nduwèni potensi kolaborasi karo agrikultur ngasilaké simbiosis mutualisme.[15] Pariwisata lan gastronomi bisa ndukung jasa agrikultur kaya ndeleng tetingalan, tur pertanian, lan ngicipi panganan lokal.[15] Agrikultur bisa ndukung industri pariwisata ing babagn nyawisaké produk agrikultur kanggo didol ing wisatawan lan kultivasi tetingalan minangka objek wisata.[15]

Minangka pangubung antarané pariwisata karo ékonomi agraris padésan, peran gastronomi bisa diintegrasèkaké karo aspèk-aspèk perkembangan padésan lumantar aktivitas kayata:

  • nyurung spesialisasi panganan lokal kalebu produksi lan promosi panganan organik,[16]
  • ningkataké kualitas panganan lan nyiptakaké kesadaran anané kabutuhan kanggo mertahanaké lan ningkataké kualitas, ya iku ing tahap produksi lan konsumsi pungkasan ranté wisata gastronomi,[16]
  • nguwataké kesan lokal lan idèntitas régional lumantar perkembangan lan promosi saka mèrek panganan spèsifik ing panggonan mau. Ora lali aspek budaya lan warisan lokal uga kagawa[16]

Gastronomi Indonésia

Gastronomi Indonésia kabentuk saka perpaduan budaya lan panganan saka India, Timur Tengah, Cina, lan bangsa Éropah kayata Portugis lan Walanda.[17] Panganan pokok ing Indonésia ya iku sega kajaba ing Maluku lan Papua ing endi sagu, kenthang, lan ketéla pohung luwih umum.[17][18] Kaya nagara-nagara ing laladan Asia Tenggara, panganan lawuh ing Indonésia disuguhake luwih sithik tinimbang panganan pokoké.[17] Ciri khas liyané ya iku sambel kang ménéhi rasa pedhes tumrap panganan Indonésia.[17][18]

Wiwitané, budaya lan masakan India kang banget mrabawani Indonésia tuladhané ana ing bumbu kayata jinten, ketumbar, jahé, lan karé kang kerep disuguhaké karo santen.[17] Sawisé iku, pengaruh pedangang saka Arab Saudi mélu njembaraké masakan Indonésia kayata masakan saté kang kainspirasi saka masakan Arab ya iku Kebab, semana uga masakan kang nggunakaké daging wedhus.[17] Ora mung pedagang Arab, para pedagang saka Cina uga membawa bahan pangan saka nagarané kayata mi, kacang kedelé, lan maneka macém sayuran [1].[17]

Kolonisasi dénin bangsa Walanda ngenalaké cita rasa anyar lan bahan pangan kayata mrica kang asalé saka Mèksiko, asalé kacang saka Amérika kanggo bumbu saté lan gado-gado.[17] Ketéla pohung saka Karibia lan kenthang saka Amérika Kudul.[17] Ora mung iku, macem-macem janganan kayata kubis, kembang kol, kacang lanjaran, wortel, lan jagung diimpor mlebu ing Indonésia saengga nyiptakaké macem-macem masakan anyar [2].

Kadeleng saka segi gastronomi praktis, sapérangan masakan khas Indonésia gegayutan karo perayaan tartemtu kayata perayaan agama.[18][19] Tuladhané nalika dina riyaya déning umat Muslim, masakan nggunakaké ketupat ya iku masakan kang umum disuguhaké.[19] Nalika "Selamatan", ya iku tradisi dengonga sadurungé kagiyatan tartemtu kayata kawinan utawa mbangun omah, tumpeng utawa sega kuning kang kabentuk kaya krucut disuguhaké.[19] nalika Nyepi kang dirayakaké umat Hindu biyasané disuguhaké roti garing lan manisan.[19] Ing Dina Kamardikan, ana budaya nganakaké lomba mangan krupuk kanggo bocah-bocah lan lomba gawé tumpeng tumrap para wanita.[3]

Sega Tumpeng
Barkas:Indonésian cuisine-Gado Gado-01.jpg
Gado-gado
Témpé

Delengen uga

Referensi

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak Gillesoie C, Cousins JA. 2001. European Gastronomy into the 21st century. Oxford:Butterworth-Heinenmann.
  2. ↑ Fossali PB. 2008. Seven conditions for the gastronomic sciences. Gastronomic Sci 4(8):54-86
  3. ↑ a b c Barrera E, Alvaradi OB. 2008. Food trails:tourist architectures built on food identity. Gastronomic Sci 3(8): 56-63.
  4. ↑ a b c d e f g h i Hjalager AM, Greg R. 2002. Tourism and Gastronomy. Routledge
  5. ↑ a b c d e Cinotto S. 2006. National cuisines and globalization. Gastronomic sci 0(6):60-73 Masalah sitiran: Tenger <ref> ora trep; jeneng "Cinotto" diwedharaké ping bola-bali déné isiné béda
  6. ↑ a b Appendino G. 2007. The recipe: Science, tradition and folklore. Gastronomy sci 1(7):84-91
  7. ↑ a b Skinner M, Grateau G, Kyle RA. 2004. Amyloid and Amyloidosis. Boca Raton: CRC Press.
  8. ↑ a b This H. 2006. Food for tomorrow? How the scientific discipline of molecular gastronomy could change the way we eat. EMBO reports 7(11):1062-66.
  9. ↑ Van der Linden E, McClements DJ, Ubbink J. 2008. Molecular Gastronomy: A Food Fad or an Interface for Science-based Cooking?.Food Biophysics 3:246–254
  10. ↑ This H. 2006. Food for tomorrow? How the scientific discipline of molecular gastronomy could change the way we eat. EMBO reports 7(11):1062-66.
  11. ↑ a b c Bober PP. 1999. Art, Culture, and Cuisine: Ancient and Medieval Gastronomy. Chicago: University of Chicago Press.
  12. ↑ a b c d Jan Vidar Haukeland and Jens Kr. Steen Jacobsen.Gastronomy in the periphery Food and cuisine as tourism attractions on the top of Europe Paper presented at the 10th Nordic Tourism Research Conference, Vasa, Finland 18–20 October 2001
  13. ↑ a b Van Westering J, Poria, Y, Liapis, N. Promoting the links between food and heritage as a resource for tourism: the integration of food and heritage through story telling. World Tourism Organization, Local Food & Tourism International Conference, Larnaka (Cyprus),November 9-11, 2000.
  14. ↑ a b c d e f Cook I, Crang P. 1996. The World on a Plate: Culinary Culture, Displacement, and Geographical Knowledges. Journal of Material Culture. 1(2): 131-153.
  15. ↑ a b c d e f Bessière, Jacinthe 2001. The role of rural gastronomy in tourism. In Lesley Roberts and Derek Hall (eds.): Rural Tourism and Recreation: Principles to Practice. Wallingford:CAB International
  16. ↑ a b c Roberts L, Hall D. 2001. Rural Tourism and Recreation: Principles to Practice. Wallingford: CAB International
  17. ↑ a b c d e f g h i Freeman N. 2010. Ethnic cuisine: Indonésia. http://www.sallybernstein.com/food/cuisines/indonesia/
  18. ↑ a b c Van Esterik P. 2008.Food Culture in Southeast Asia. London: Greenwood Press.
  19. ↑ a b c d Advameg. 2010. Indonésia. http://www.foodbycountry.com/Germany-to-Japan/Indonésia.html

Pranala jaba

Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Gastronomi&oldid=1038088"