Luxemburg
Kadipatèn Luxemburg[1] utawi ingkang resmi dipunsebat Kadipaten Ageng Lëtzebuerg, punika salah satunggaling nagari ingkang alit saha boten gadhah palabuhan lajeng mapan wonten ing Eropa Kulon. Nagari menika winatesan dening Belgia wonten ing sisih kilen saha ler, Jerman wonten ing wetan, saha Prancis wonten ing kidul. Ibu kutha saha kutha ingkang paling akeh pendudukipun, inggih Lëtzebuerg,[2] punika salah satunggaling papan panaliti institusi Uni Eropa (sesarengan kaliyan Brussel, Frankfurt, saha Strasbourg) saha papan pinunggil institusi Uni Eropa, mligi Pengadilan Uni Eropa, ingkang peparengipun lingkungan hukum ingkang paling inggil.[3][4] Budaya, tiyang, saha basa-basa Lëtzebuerg punika rumaket sanget kaliyan tetangganipun inggih Prancis saha Jerman; sinaosa Lëtzeburghish punika satunggal-satunggaling basa nasional tiyang Lëtzebuerg saha Kadipaten Ageng Lëtzebuerg,[5][6] ananging basa Prancis ingkang dipunginakaken kangge perundang-undangan, sarta katiga-tiga – Lëtzeburghish, Prancis saha Jerman – dipunginakaken kangge perkawis administratif wonten ing negari menika.
Grand-Duché de Luxembourg Großherzogtum Luxemburg Groussherzogtum Lëtzebuerg | |
|---|---|
 Gendéra
 Aditamèng
| |
| Motto: Mir wëlle bleiwe wat mir sinn (Luksemburg: "Kita péngin tetep ana ing endi kaya saiki") | |
| Gunagita: Ons Hémécht | |
| Kuthagara lan Kutha paling gedhé | Luksemburg |
| Jawatbasa | Prancis, Jerman, Luksemburg1 |
| Papréntahan | Kadhipaten |
| Kemerdekaan | |
• Banyu (%) | mèh ora ana |
| Population | |
• Pikira-kira 2005 | 468.571 (162) |
• Cacahjiwa - | - |
| GKK (ITK) | Pikira-kira 2005 |
• Gunggung | US$28,91 milyar (94) |
• Saben wong | US$87.955 (1) |
| Artacihna | Euro 2 (EUR) |
| Laladan wektu | UTC+1 |
• Mangsa ketiga (AKK) | UTC+2 |
| Kodhé bèl | 352 |
| TLD internèt | .lu |
1. Bahasa Luksemburg iku basa de jure wiwit 1984.
2. Valuta sadurungé 1999 iku Franc Luksemburg. | |
Kanthi wilayah ingkang wontening 2.586 km persegi, Lëtzebuerg punika negara kaping 7 ingkang paling alit wonten ing Eropa.[7] Wonten warsa 2023, negari menika gadhah penduduk 660.809, ingkang ndadosaken Lëtzebuerg salah satunggaling negara ingkang paling sakedhik pendudukipun wonten ing Eropa,[8] sinaosa gadhah angka pertumbuhan penduduk ingkang paling inggil;[9] tiyang manca nggatosaken kirang langkung kalih perangan pendudukipun.[10] Lëtzebuerg punika salah satunggaling negara demokrasi perwakilan ingkang dipun-bendhi dening raja konstitusional, Adipati Ageng Henri, ndadosaken nygari menika minangka satunggal-satunggaling kadipaten ageng ingkang isih berdaulat wonten ing dunya.
Lëtzebuerg punika salah satunggaling negara maju kanthi ekonomi ingkang majeng saha gadhah PDB per kapita (PPP) ingkang paling inggil wonten ing dunya miturut anggitan IMF saha Bank Donya. Tingkat pembangunan manungsa saha keadilan LGBT nagari menika karanking antawisipun ingkang paling inggil wonten ing Eropa.[11] Kutha ingkang sumebar budayanipun kalebet bentengipun dipunpitadosi dening UNESCO wonten ing 1994 amargi pelestarian kelengkapan benteng saha lingkungan sejarahipun ingkang klentu.[12] Lëtzebuerg punika anggota pendiri Uni Eropa, OECD, Pasarékatan Bangsa-Bangsa, NATO, saha Benelux. Nagari menika sampun mbakten wonten ing Dhéwan Keamanan PBB kaping sepindah wonten warsa 2013 saha 2014.
Réferènsi
besut- ↑ https://www.sastra.org/koran-majalah-dan-jurnal/kajawen/1959-kajawen-balai-pustaka-1937-11-17-1666
- ↑ "Europe :: Luxembourg — The World Factbook - Central Intelligence Agency". www.cia.gov. Dibukak ing 12 December 2020.
- ↑ "Decision of the Representatives of the Governments of the Member States on the location of the seats of the institutions (12 December 1992)". Centre virtuel de la connaissance sur l'Europe. 2014. Diarsip saka sing asli ing 13 October 2019. Dibukak ing 24 October 2017.
- ↑ "Luxembourg | national capital, Luxembourg". Encyclopedia Britannica (ing basa Inggris). Dibukak ing 12 December 2020.
- ↑ "Loi du 24 février 1984 sur le régime des langues". legilux.public.lu. Dibukak ing 13 September 2021.
- ↑ Constitution du Grand Duché de Luxembourg . Brochure distribuée par la chambre des députés (48 pages). 2023. p. 4 : Chapter I, Section 1, article 4. "La langue du Grand-Duché de Luxembourg est le luxembourgeois. La loi règle l'emploi des langues luxembourgeoise, francaise et allemande.".
- ↑ "Eurostat – Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table". Epp.eurostat.ec.europa.eu. Dibukak ing 21 February 2010.
- ↑ "La démographie luxembourgeoise en chiffres" (PDF). Le Portail des Statistiques (ing basa Prancis). Diarsip saka sing asli (PDF) ing 21 March 2022. Dibukak ing 1 November 2021.
- ↑ "Country comparison :: POPULATION growth rate". The World Factbook. Diarsip saka sing asli ing 27 May 2016. Dibukak ing 16 April 2017.
- ↑ Krouse, Sarah (1 January 2018). "Piping Hot Gromperekichelcher, Only if You Pass the Sproochentest". The Wall Street Journal. kc. 1.
- ↑ "Country Ranking - Rainbow Europe". rainbow-europe.org. Diarsip saka asliné ing 21 May 2019. Dibukak ing 28 October 2021.
- ↑ "City of Luxembourg: its Old Quarters and Fortifications". World Heritage List. UNESCO, World Heritage Convention. Dibukak ing 16 April 2017.
| Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |