Севилья: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш Боттың үстегені: cbk-zam:Sevilla |
|||
| (11 қатысушы жасаған 15 аралық нұсқа көрсетілмеген) | |||
| 7-жол: | 7-жол: | ||
|ел = Испания |
|ел = Испания |
||
|елтаңба = Escudo_de_Sevilla.svg |
|елтаңба = Escudo_de_Sevilla.svg |
||
|ту = |
|ту = Flag of Sevilla, Spain.svg |
||
|елтаңба сипаттамасы = |
|елтаңба сипаттамасы = |
||
|ту сипаттамасы = |
|ту сипаттамасы = |
||
| 61-жол: | 61-жол: | ||
|сайт тілі = es |
|сайт тілі = es |
||
}} |
}} |
||
'''Севилья''' ({{lang-es|Sevilla}} {{IPA|[seˈβiʎa]}}) — [[Испания]]ның оңтүстігіндегі қала. Тұрғындарының саны 700 мың адамды құрайды. Автономиялық бірлестік [[Андалусия]]ның және [[Севилья (провинция)|Севилья провинциясының]] орталығы болып табылады. [[Муниципалитет]] бірлігі [[Үлкен Севилья]] ауданының құрамына кіреді. Аңызға сәйкес,Севилья қаласы грек батыры Гераклдің көмегімен құрылған. Қала тұрғындары испан тілінде «севилья́нос» деп аталады. |
|||
Севилья қаласы тұрғындарының саны жөнінен Испания мемлекетінде төртінші орынды алады. Сонымен қатар бұл қала өнеркәсіптің, сауданың және туризмнің ірі орталығы саналады. Құнарлы, жақсы игерілген жазықтықта және [[Гвадалквивир]] өзенінің екі жағында орналасқан. Көптеген мұнараларымен Севилья тамаша көрініске ие. Қаланың ежелгі бөлігі Гвадалквивир өзенінің сол жағалауында орналасқан және Лос Умерос, Сестериа, Баратильо, Карретериа, Ресолана, Сан Бернардо, Сан Роке и ла Кальсада, Макарена сияқты қалалармен қоршалған. 66 мұнарасы бар қаланың ежелгі қорғанынан бүгінгі күнде тек қалдықтары ғана қалған. Өзеннің оң жағалауында [[Триана (Севилья)|Триана]] ауданы орналасқан. |
|||
'''Севи́лья''' ({{lang-es|Sevilla}} {{IPA|[seˈβiʎa]}}) — [[Испания|Испания]]ның оңтүстігіндегі қала.Тұрғындарының саны 700 мың адамды құрайды.Автономиялық бірлестік [[Андалусия]]ның және [[Севилья (провинция)|Севилья провинциясының]] орталығы болып табылады. [[Муниципалитет]] бірлігі [[Үлкен Севилья]] ауданының құрамына кіреді.Аңызға сәйкес,Севилья қаласы грек батыры Гераклдің көмегімен құрылған.Қала тұрғындары испан тілінде «севилья́нос» деп аталады. |
|||
Севилья қаласы тұрғындарының саны жөнінен Испания мемлекетінде төртінші орынды алады.Сонымен қатар бұл қала өнеркәсіптің,сауданың және туризмнің ірі орталығы саналады.Құнарлы,жақсы игерілген жазықтықта және [[Гвадалквивир]] өзенінің екі жағында орналасқан.Көптеген мұнараларымен Севилья тамаша көрініске ие.Қаланың ежелгі бөлігі Гвадалквивир өзенінің сол жағалауында орналасқан және Лос Умерос, Сестериа, Баратильо, Карретериа, Ресолана, Сан Бернардо, Сан Роке и ла Кальсада, Макарена сияқты қалалармен қоршалған.66 мұнарасы бар қаланың ежелгі қорғанынан бүгінгі күнде тек қалдықтары ғана қалған.Өзеннің оң жағалауында [[Триана (Севилья)|Триана]] ауданы орналасқан. |
|||
== Тарихы == |
== Тарихы == |
||
Ертеректе Севилья ''Испалис'' (''Гиспалис'') деп аталған және [[ |
Ертеректе Севилья ''Испалис'' (''Гиспалис'') деп аталған және [[Ежелгі Рим|Римнің]] отары болған. [[590]] және [[619]] жылдары мұнда екі ірі шіркеу кеңесі өткізілді (concilia Hispalensia). 712 жылы [[араб]]тар қаланы жаулап алады да, қаланы ''Ишбилья'' (إشبيلية) провинциясының орталығы етіп жариялайды. ''Ишбилья'' сөзінен қаланың бүгінгі атауы «Севилья» сөзі шыққан. 844 жылы нормандықтар қаланы талқандайды. |
||
Кордов халифатының күйреуінен кейін Севильяда билік басына Тайф әулеті келеді.Бұл кезеңде қала айтарлықтай гүлденеді.Ал |
Кордов халифатының күйреуінен кейін Севильяда билік басына Тайф әулеті келеді. Бұл кезеңде қала айтарлықтай гүлденеді. Ал 1091 жылы бербер халқы Севильяны басып алады. 1248 жылы 22 қарашада [[Кастильдік ІІІ Фердинанд]]тың жасағы бір жарым айлық қоршаудан кейін әрең дегенде қаланы алады. Сол уақыттан бері билік христиандық испандардың қолында. |
||
XVI және XVII ғасырларда қала қайта гүлденеді. [[ |
XVI және XVII ғасырларда қала қайта гүлденеді. [[Америка]]ның ашылуынан кейін Севилья Испан корольдігінің басты сауда порты ғана емес,сонымен қатар өнердің, көбіне көркемөнердің, басты орталығына айналды. Алайда, уақыт өте қаланың маңыздылығы инквизициядан қашқан 30 мың мавритандық қолөнершінің кетуі нәтижесінде және қарқынды дами бастаған [[Кадис]] портымен бақталастықтың кесірінен бәсеңдейді.1729 жылы Севильяда Испания, [[Франция]], [[Англия]] және кейінірек қосылған [[Нидерланд]] елдері арасында «Бейбітшілік және достық» келісіміне қол қойылды.1808 жылы Севилья [[Наполеон Бонапарт|Наполеон]] жетекшілігіндегі француздардың шабуылына қарсы тұратын орталыққа айналды. |
||
== Ауа райы == |
== Ауа райы == |
||
Севильяда |
Севильяда [[Жерорта теңіздік ауа-райы]] қалыптасқан. |
||
* Ауаның жылдық орта температурасы — 18,6 °C |
* Ауаның жылдық орта температурасы — 18,6 °C |
||
| 130-жол: | 129-жол: | ||
== Мәдениеті мен спорты== |
== Мәдениеті мен спорты== |
||
Севилья және [[Триана (Севилья)|Триана]] ауданы [[фламенко]]ның отаны болып саналады |
Севилья және [[Триана (Севилья)|Триана]] ауданы [[фламенко]]ның отаны болып саналады. |
||
[[Сурет:SevillaPlazaDeEspanaCanalAgua.jpg|thumb|left|Жарты шеңбер түріндегі [[площадь Испании (Севилья)|Испания алаңы]]]] |
[[Сурет:SevillaPlazaDeEspanaCanalAgua.jpg|thumb|left|Жарты шеңбер түріндегі [[площадь Испании (Севилья)|Испания алаңы]]]] |
||
Қалада екі университет бар: [[Севильялық университет]] ( |
Қалада екі университет бар: [[Севильялық университет]] (2010 жылы 75 000 студент), [[1505]] жылы негізі қаланған және [[Пабло де Олавиде Университеті]] (2010 жылы 10 741 студент), [[1997]] жылы негізі қаланған. |
||
1992 жылы бұл қалада Бүкіләлемдік көрме өткізілген. Осы себеппен Гвадалквивир арқылы өтетін көпір салынды — [[Аламильо көпірі]] — танымал испандық архитектор [[Калатрава, Сантьяго|Сантьяго Калатрава]]ның туындысы. |
|||
[[Сурет:Sevilla2005July 044.jpg|thumb|[[Сан-Тельмо сарайы]]]] |
[[Сурет:Sevilla2005July 044.jpg|thumb|[[Сан-Тельмо сарайы]]]] |
||
Қала халқының өмірін айқындайтын жылына бір рет,бүкіл бір апта бойы тойланатын негізгі мерекелердің бірі |
Қала халқының өмірін айқындайтын жылына бір рет,бүкіл бір апта бойы тойланатын негізгі мерекелердің бірі [[Семана Санта]] және ''Ферия де Абриль''. |
||
«[[Севилья (футбольный клуб)|Севилья]]» футбол клубы — [[Чемпионат Испании по футболу| Испания чемпионат]]ындағы көшбасшылардың бірі, екінші клуб «[[Реал Бетис]]» те 2011жылдан бері [[Вторая лига Испании по футболу|Сегунде]]дегі жеңісінен кейін жоғарғы дивизионда өзін көрсетіп келеді. |
|||
«[[Севилья (футбол клубы)|Севилья]]» футбол клубы — Испания чемпионатындағы көшбасшылардың бірі, екінші клуб «[[Реал Бетис]]» те 2011 жылдан бері Сегундедегі жеңісінен кейін жоғарғы дивизионда өзін көрсетіп келеді. |
|||
== Бауырлас қалалары == |
== Бауырлас қалалары == |
||
| 153-жол: | 150-жол: | ||
* {{flagicon|Mexico}} [[Гвадалахара]], [[Мексика]] |
* {{flagicon|Mexico}} [[Гвадалахара]], [[Мексика]] |
||
* {{flagicon|Germany}} [[Берлин]], [[Германия]] |
* {{flagicon|Germany}} [[Берлин]], [[Германия]] |
||
* {{flagicon|Morocco}} [[Рабат]], [[Марокко]] |
* {{flagicon|Morocco}} [[Рабат (қала)|Рабат]], [[Марокко]] |
||
* {{flagicon|Poland}} [[Краков]], [[Польша]] |
* {{flagicon|Poland}} [[Краков]], [[Польша]] |
||
== Сілтемелер == |
|||
== Сыртқы сілтемелер == |
|||
http://ru.wikipedia.org/wiki/Севилья |
* http://ru.wikipedia.org/wiki/Севилья |
||
[[Санат:Испания |
[[Санат:Испания порттары]] |
||
[[Санат:Алғашқы астаналар]] |
|||
[[Санат:Испанияның порттары]] |
|||
[[Санат:Севилья]] |
[[Санат:Севилья]] |
||
[[Санат:Севилья қалалары]] |
|||
{{Link FA|es}} |
|||
[[Санат:Бұрынғы астаналар]] |
|||
[[Санат:Испанияның университеттік қалалары]] |
|||
[[af:Sevilla]] |
|||
[[an:Sevilla]] |
|||
[[ar:إشبيلية]] |
|||
[[arz:سيبييا]] |
|||
[[ast:Sevilla]] |
|||
[[ay:Sevilla]] |
|||
[[az:Sevilya]] |
|||
[[be:Горад Севілья]] |
|||
[[be-x-old:Сэвільля]] |
|||
[[bg:Севиля]] |
|||
[[br:Sevilla]] |
|||
[[bs:Sevilla]] |
|||
[[ca:Sevilla]] |
|||
[[cbk-zam:Sevilla]] |
|||
[[chy:Sevilla]] |
|||
[[ckb:سێڤیلیا]] |
|||
[[cs:Sevilla]] |
|||
[[cy:Sevilla]] |
|||
[[da:Sevilla]] |
|||
[[de:Sevilla]] |
|||
[[el:Σεβίλλη]] |
|||
[[en:Seville]] |
|||
[[eo:Sevilo]] |
|||
[[es:Sevilla]] |
|||
[[et:Sevilla]] |
|||
[[eu:Sevilla]] |
|||
[[ext:Sevilla]] |
|||
[[fa:سبیا (شهر)]] |
|||
[[fi:Sevilla]] |
|||
[[fr:Séville]] |
|||
[[fy:Sevilla (stêd)]] |
|||
[[ga:Sevilla]] |
|||
[[gd:Sevilla]] |
|||
[[gl:Sevilla]] |
|||
[[he:סביליה]] |
|||
[[hr:Sevilla]] |
|||
[[hu:Sevilla]] |
|||
[[hy:Սևիլյա]] |
|||
[[ia:Sevilla]] |
|||
[[id:Sevilla]] |
|||
[[ie:Sevilla]] |
|||
[[io:Sevilla]] |
|||
[[is:Sevilla]] |
|||
[[it:Siviglia]] |
|||
[[ja:セビリア]] |
|||
[[jv:Sevilla]] |
|||
[[ka:სევილია]] |
|||
[[kab:Sevilla]] |
|||
[[kbd:Севиджэ]] |
|||
[[ko:세비야]] |
|||
[[ku:Sevilla]] |
|||
[[kw:Sevilla]] |
|||
[[la:Hispalis]] |
|||
[[lad:Seviya]] |
|||
[[lb:Sevilla]] |
|||
[[lt:Sevilija]] |
|||
[[lv:Sevilja]] |
|||
[[mg:Sevila]] |
|||
[[mi:Seville]] |
|||
[[mk:Севилја]] |
|||
[[mr:सेबिया]] |
|||
[[ms:Seville]] |
|||
[[mt:Sivilja]] |
|||
[[nah:Sevilla]] |
|||
[[nl:Sevilla (stad)]] |
|||
[[nn:Sevilla]] |
|||
[[no:Sevilla]] |
|||
[[oc:Sevilha]] |
|||
[[os:Севилья]] |
|||
[[pam:Seville]] |
|||
[[pl:Sewilla]] |
|||
[[pnb:اشبیلیہ]] |
|||
[[pt:Sevilha]] |
|||
[[qu:Sevilla]] |
|||
[[ro:Sevilia]] |
|||
[[roa-rup:Sevilla]] |
|||
[[ru:Севилья]] |
|||
[[sco:Seville]] |
|||
[[sh:Sevilla]] |
|||
[[simple:Seville]] |
|||
[[sk:Sevilla]] |
|||
[[sl:Sevilla]] |
|||
[[sq:Sevilja]] |
|||
[[sr:Севиља]] |
|||
[[sv:Sevilla]] |
|||
[[sw:Sevilla]] |
|||
[[ta:செவீயா]] |
|||
[[th:เซบียา]] |
|||
[[tl:Sevilla (lungsod)]] |
|||
[[tn:Sevilla]] |
|||
[[tr:Sevilla]] |
|||
[[ug:Séwéliye]] |
|||
[[uk:Севілья]] |
|||
[[ur:اشبیلیہ]] |
|||
[[uz:Sevilla]] |
|||
[[vec:Sibilia]] |
|||
[[vi:Sevilla]] |
|||
[[vo:Sevilla]] |
|||
[[war:Sevilla]] |
|||
[[xmf:სევილია]] |
|||
[[yi:סעווילא]] |
|||
[[yo:Seville]] |
|||
[[zh:塞维利亚]] |
|||
05:57, 2024 ж. наурыздың 3 кезіндегі соңғы нұсқа
| Қала | |||||
| Севилья | |||||
| Sevilla | |||||
| |||||
| Әкімшілігі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ел | |||||
| Автономиялық бірлестік | |||||
| Провинция | |||||
| Комарка | |||||
| Тарихы мен географиясы | |||||
| Координаттары |
37°23′00″ с. е. 5°59′00″ б. б. / 37.38333° с. е. 5.98333° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 37°23′00″ с. е. 5°59′00″ б. б. / 37.38333° с. е. 5.98333° б. б. (G) (O) (Я) | ||||
| Жер аумағы |
141,31 км² | ||||
| Орталығының биiктігі |
12 м | ||||
| Уақыт белдеуі | |||||
| Тұрғындары | |||||
| Тұрғыны |
▲ 703 206 адам (2009) | ||||
| Тығыздығы |
4984,88 адам/км² | ||||
| Сандық идентификаторлары | |||||
| Телефон коды |
(+34) 95* | ||||
| Пошта индекстері |
410** | ||||
|
sevilla.org (исп.) | |||||
Севилья шекарасы
| |||||
 Ортаққордағы санаты: Севилья | |||||
Севилья (ис. Sevilla [seˈβiʎa]) — Испанияның оңтүстігіндегі қала. Тұрғындарының саны 700 мың адамды құрайды. Автономиялық бірлестік Андалусияның және Севилья провинциясының орталығы болып табылады. Муниципалитет бірлігі Үлкен Севилья ауданының құрамына кіреді. Аңызға сәйкес,Севилья қаласы грек батыры Гераклдің көмегімен құрылған. Қала тұрғындары испан тілінде «севилья́нос» деп аталады.
Севилья қаласы тұрғындарының саны жөнінен Испания мемлекетінде төртінші орынды алады. Сонымен қатар бұл қала өнеркәсіптің, сауданың және туризмнің ірі орталығы саналады. Құнарлы, жақсы игерілген жазықтықта және Гвадалквивир өзенінің екі жағында орналасқан. Көптеген мұнараларымен Севилья тамаша көрініске ие. Қаланың ежелгі бөлігі Гвадалквивир өзенінің сол жағалауында орналасқан және Лос Умерос, Сестериа, Баратильо, Карретериа, Ресолана, Сан Бернардо, Сан Роке и ла Кальсада, Макарена сияқты қалалармен қоршалған. 66 мұнарасы бар қаланың ежелгі қорғанынан бүгінгі күнде тек қалдықтары ғана қалған. Өзеннің оң жағалауында Триана ауданы орналасқан.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ертеректе Севилья Испалис (Гиспалис) деп аталған және Римнің отары болған. 590 және 619 жылдары мұнда екі ірі шіркеу кеңесі өткізілді (concilia Hispalensia). 712 жылы арабтар қаланы жаулап алады да, қаланы Ишбилья (إشبيلية) провинциясының орталығы етіп жариялайды. Ишбилья сөзінен қаланың бүгінгі атауы «Севилья» сөзі шыққан. 844 жылы нормандықтар қаланы талқандайды.
Кордов халифатының күйреуінен кейін Севильяда билік басына Тайф әулеті келеді. Бұл кезеңде қала айтарлықтай гүлденеді. Ал 1091 жылы бербер халқы Севильяны басып алады. 1248 жылы 22 қарашада Кастильдік ІІІ Фердинандтың жасағы бір жарым айлық қоршаудан кейін әрең дегенде қаланы алады. Сол уақыттан бері билік христиандық испандардың қолында.
XVI және XVII ғасырларда қала қайта гүлденеді. Американың ашылуынан кейін Севилья Испан корольдігінің басты сауда порты ғана емес,сонымен қатар өнердің, көбіне көркемөнердің, басты орталығына айналды. Алайда, уақыт өте қаланың маңыздылығы инквизициядан қашқан 30 мың мавритандық қолөнершінің кетуі нәтижесінде және қарқынды дами бастаған Кадис портымен бақталастықтың кесірінен бәсеңдейді.1729 жылы Севильяда Испания, Франция, Англия және кейінірек қосылған Нидерланд елдері арасында «Бейбітшілік және достық» келісіміне қол қойылды.1808 жылы Севилья Наполеон жетекшілігіндегі француздардың шабуылына қарсы тұратын орталыққа айналды.
Ауа райы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Севильяда Жерорта теңіздік ауа-райы қалыптасқан.
- Ауаның жылдық орта температурасы — 18,6 °C
- Жылдық орта мөлшердегi жауын-шашын мөлшерi — 534 мм
- Ауаның шартты ылғалдылығы — 61 %
| Севилья ауа райы | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Көрсеткіш | Қаң | Ақп | Нау | Сәу | Мам | Мау | Шіл | Там | Қыр | Қаз | Қар | Жел | Жыл |
| Абсолюттық максимум, °C | −4,4 | −5,5 | −2 | 1,0 | 3,8 | 8,4 | 11,4 | 12,0 | 8,6 | 2,0 | −1,4 | −4,8 | −5,5 |
| Орташа максимум, °C | 15,9 | 17,9 | 21,2 | 22,7 | 26,4 | 31,0 | 35,3 | 35,0 | 31,6 | 25,6 | 20,1 | 16,6 | 24,9 |
| Орташа температура, °C | 10,6 | 12,2 | 14,7 | 16,4 | 19,7 | 23,9 | 27,4 | 27,2 | 24,5 | 19,6 | 14,8 | 11,8 | 18,6 |
| Орташа минимум, °C | 5,2 | 6,7 | 8,2 | 10,1 | 13,1 | 16,7 | 19,4 | 19,5 | 17,5 | 13,5 | 9,3 | 6,9 | 12,2 |
| Абсолюттық минимум, °C | 24,2 | 28,0 | 30,8 | 35,4 | 39,1 | 45,2 | 46,6 | 45,2 | −42,6 | 36,6 | 31,2 | 24,5 | 46,6 |
| Жауын-шашын нормасы, мм | 65 | 54 | 38 | 57 | 34 | 13 | 2 | 6 | 23 | 62 | 84 | 95 | 534 |
| Дерекнама: Испан метеорология бюросы | |||||||||||||
Мәдениеті мен спорты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Севилья және Триана ауданы фламенконың отаны болып саналады.
Қалада екі университет бар: Севильялық университет (2010 жылы 75 000 студент), 1505 жылы негізі қаланған және Пабло де Олавиде Университеті (2010 жылы 10 741 студент), 1997 жылы негізі қаланған.
1992 жылы бұл қалада Бүкіләлемдік көрме өткізілген. Осы себеппен Гвадалквивир арқылы өтетін көпір салынды — Аламильо көпірі — танымал испандық архитектор Сантьяго Калатраваның туындысы.
Қала халқының өмірін айқындайтын жылына бір рет,бүкіл бір апта бойы тойланатын негізгі мерекелердің бірі Семана Санта және Ферия де Абриль.
«Севилья» футбол клубы — Испания чемпионатындағы көшбасшылардың бірі, екінші клуб «Реал Бетис» те 2011 жылдан бері Сегундедегі жеңісінен кейін жоғарғы дивизионда өзін көрсетіп келеді.
Бауырлас қалалары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Картахена, Колумбия
Рим, Италия
Буэнос-Айрес, Аргентина
Исла-Кристина, Испания
Гвадалахара, Мексика
Берлин, Германия
Рабат, Марокко
Краков, Польша
