kole

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /koːˈlɛ/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: ko·le

Navdêr 1

kole mê û nêr

1. Kesa/ê ku neçar e hemû jiyana xwe belaş bo kesek din dixebite anku kar dike.
   • Dîsa şehîdan rakirit
     Van koleyan aza kirit — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
2. Kesa/ê ku maf nîne ku bi xwe biryaran li ser karên xwe bide.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
3. Bend, bindest, reben.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: كۆله‌‎

Herwiha

• kol

Hevmane

• benî
• evd

Dijmane

• aza
• azad
• rizgar
• serbest

Bide ber

• xulam, kenîze, pale, noker, bindest, benî, girtî, dîl, zindanî
• rizgar, serbest, serbixwe, xweser, berdayî

Jê

• koledar
• koledarî
• koletî
• (Lêker) kirin kole
• (Lêker) kole kirin
• kole bûn

• (Navdêr) kolebûn
• (Navdêr) kolekirin

Etîmolojî

Ji tirkî köle, hevreha kölük (bargir, dewar), belkî ji erebî [skrîpt hewce ye] (ğulam), binêre: xulam.

Werger

• Afrîkansî: slaaf → af
• Aghwanî: 𐕎𐔰𐔼𐔽𐕒𐕡 (naiˁu)
• Akadî: 𒀴 (/wardum/)
• Albanî: shkarth → sq n, skllav → sq n, skllave → sq m
• Almanî: Sklave → de n, Sklavin → de m
• Altayiya başûrî: кул (kul)
• Aramî:

  Siryaniya klasîk: ܥܒܕܐ‎ n (ʿaḇdā), ܐܡܬܐ‎ m (ʾamməṯā)

• Aromanî: sclav n, rob n
• Asamî: দাস (dax)
• Astûrî: esclavu n
• Avarî: лагъ (laġ)
• Azerî: qul → az, kölə → az
• Başkîrî: ҡол (qol)
• Belarusî: раб n (rab), рабы́ня m (rabýnja), няво́льнiк n (njavólʹnik), няво́льнiца m (njavólʹnica)
• Bengalî: দাস → bn (daś), গোলাম (golam), বান্দা → bn (banda)
• Bîkoliya naverast: uripon
• Bretonî: sklav → br n
• Bulgarî: роб → bg n (rob), роби́ня m (robínja), нево́лник n (nevólnik), нево́лница m (nevólnica)
• Burmayî: ကျွန် → my (kywan), ကျွန်မ → my (kywanma.)
• Çeçenî: лай (laj)
• Çekî: otrok → cs n, otrokyně → cs m, rob → cs n
• Çîkasawî: hattak yoka'
• Çînî:

  Kantonî: 奴隸 (nou⁴ dai⁶)

  Mandarînî: 奴隸 → zh (núlì)

• Çuvaşî: чура (čura)
• Danmarkî: slave → da g, slavinde g, træl → da g, trælkone g
• Dolganî: кулут (kulut)
• Endonezyayî: hamba → id, budak → id
• Erebî: عَبْد‎ → ar n (ʿabd), أَمَة‎ → ar m (ʾama)
• Ermenî: ստրուկ → hy (struk)
• Esperantoyî: sklavo → eo, sklavino
• Estonî: ori
• Farisiya navîn: [skrîpt hewce ye]tneg (anšahrīg)
• Farisî: برده‎ → fa (barde), غلام‎ → fa (ğolâm)
• Ferî: trælur n, trælkona m, trællur n
• Fînî: orja → fi
• Fransî: esclave → fr n an m, serf → fr n, serve → fr m
• Friyolî: sclâf n, sclâv n
• Gaelîka skotî: tràill n an m
• Galîsî: escravo n, escrava m
• Gotî: 𐍃𐌺𐌰𐌻𐌺𐍃 n (skalks)
• Gurcî: მონა (mona)
• Haîtî: esklav
• Hawsayî: bawa n, baiwa m
• Higaononî: ulipon
• Hindî: दास → hi n (dās), ग़ुलाम → hi n (ġulām), दासी → hi m (dāsī)
• Holendî: slaaf → nl n, slavin → nl m, tot slaaf gemaakte n an m
• Îbranî: עֶבֶד‎ → he n ('éved), אָמָה‎ → he m (amá), שִׁפְחָה‎ → he m (shifḥá)
• Îdoyî: sklavo → io, sklavulo → io, sklavino → io
• Îngilîziya kevn: þēow n
• Îngilîziya navîn: sclave, thral
• Îngilîzî: slave → en
• Îngûşî: лай (laj)
• Îrlendî: sclábhaí n

  Îrlendiya kevn: mug n

• Îtalî: schiavo → it n, schiava → it m
• Îzlendî: þræll → is n
• Japonî: 奴隷 → ja (どれい, dorei)
• Kalalîsûtî: inussiaq
• Kalmîkî: мухла (muxla), бөгл (bögl)
• Kannadayî: ಗುಲಾಮ → kn (gulāma)
• Kapampanganî: alipan, ipus
• Karaçay-balkarî: къул (qul)
• Katalanî: esclau → ca n, esclava → ca m
• Kirgizî: кул → ky (kul)
• Kîngalî: දාසයා (dāsayā)
• Koreyî: 노예 → ko (noye), 노례 (norye)
• Kumikî: къул (qul)
• Latgalî: viergs n
• Latînî: servus → la n, serva → la m, sclāvus n, sclāva m, ancilla m
• Latviyayî: vergs → lv n, verdzene → lv m
• Lawsî: ຂ້າ → lo (khā)
• Lingalayî: moúmbu 1 an 2
• Lîtwanî: vergas → lt n
• Maguindanaoyî: ulipen
• Makedonî: роб n (rob), робинка m (robinka)
• Malayalamî: അടിമ → ml (aṭima)
• Malezî: hamba → ms
• Manksî: sleab n
• Maorî: mōkai taurekareka, kahunga, mōkai, pāihi, tia, poroteke, apa, kakanga
• Maranaoyî: oripen
• Marî:

  Mariya rojhilatî: кул

• Mecarî: rabszolga → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: боол → mn (bool)

• Mwanî: muja
• Navajoyî: naalté
• Nepalî: दास (dās)
• Norsiya kevn: þræll n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: slave → no n, slavinne n an m, trell n, trellkvinne n an m, trælkvinne n an m

  Norweciya nînorskî: slave n, slavinne m, træl n, trælkvinne m

• Oksîtanî: esclau → oc n
• Oromoyî: garba
• Oygurî: قۇل‎ (qul)
• Ozbekî: qul → uz, banda → uz, asir → uz
• Peştûyî: غلام‎ → ps n (ǧolām)
• Plodîşî: Sklow n
• Polonî: niewolnik → pl n, niewolnica → pl m, rab → pl n
• Portugalî: escravo → pt n, escrava → pt m
• Puncabî: ਗੁਲਾਮ n (gulām)
• Qazaxî: құл (qūl)
• Romanî: dul n, dula n pj, dulin m, dulinǎ m pj
• Romanyayî: sclav → ro n, rob → ro n, serv → ro n, șerb → ro n
• Rusî: раб → ru n (rab), рабы́ня → ru m (rabýnja), раба́ → ru m (rabá), нево́льник → ru n (nevólʹnik), нево́льница → ru m (nevólʹnica)
• Saanîçî: sqíeŧ
• Sanskrîtî: दास → sa n (dāsa)
• Sardînî: isciabu, isciau, isclavu, iscrau, iscravu, sciau
• Sebwanoyî: ulipon
• Sicîlî: schiavu → scn
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ро̏б n, ро̀биња m

  Latînî: rȍb → sh n, ròbinja → sh m

• Slaviya kevn:

  Kirîlî: рабъ n (rabŭ), робъ n (robŭ)

• Slaviya rojavayî ya kevn: рабъ n (rabŭ), робъ n (robŭ)
• Slovakî: otrok n, otrokyňa m
• Slovenî: suženj → sl n, sužnja m
• Spanî: esclavo → es n, esclava → es m
• Sûmerî: 𒀴 (ARAD), 𒀵 (ÁRAD)
• Swahîlî: mtumwa → sw
• Swêdî: slav → sv g, slavinna → sv g, träl → sv g
• Şanî: ၶႃႈ (khāa)
• Şorî: қул (qul)
• Tacikî: банда → tg (banda), ғулом → tg (ġulom), абд → tg (abd), асир → tg (asir)
• Tagalogî: alipin → tl, busabos
• Tamîlî: அடிமை → ta (aṭimai)
• Tarifitî: ismeɣ n, tayya m
• Tayî: ทาส → th (tâas), ข้า → th (kâa)
• Telûgûyî: దాసుడు → te (dāsuḍu), బానిస → te (bānisa)
• Teteriya krîmî: qul
• Teterî: кол → tt (qol)
• Tirkî: köle → tr, kul → tr, esir → tr, tutsak → tr, karavaş → tr m
• Tirkmenî: gul
• Tîbetî: བྲན་གཡོག (bran g.yog)
• Toxarî B: mañiye n, mañiya m ; käryau
• Udî: неъиъшӏ (ne̱i̱š:)
• Ugarîtî: 𐎓𐎁𐎄 (ʿbd)
• Umbunduyî: upika
• Urdûyî: غلام‎ n (ġulām)
• Ûkraynî: раб → uk n (rab), раби́ня m (rabýnja), неві́льник n (nevílʹnyk), неві́льниця m (nevílʹnycja)
• Venîsî: sciavo n, sciava m
• Viyetnamî: nô lệ → vi
• Volapûkî: slafan → vo, hislafan, jislafan → vo
• Weylsî: slaf n, caethwas → cy n
• Xakasî: хул (xul)
• Ximêrî: កញ្ជះ → km (kɑñcĕəh), ខ្ញុំ → km (khñom), កុដធារិកា (kotthiərikaa), អសេរី → km (ʼɑɑseerii), អសេរិនី → km (ʼɑɑseerinii), បរាធីន → km (bɑɑriəthiin)
• Yakutî: кулут (kulut)
• Yidîşî: שקלאַף‎ n (shklaf), קנעכט‎ n (knekht)
• Yorubayî: ẹrú
• Yûnanî: δούλος → el n (doúlos), σκλάβος → el n (sklávos)

  Kevn: δοῦλος n (doûlos), δούλη m (doúlē), ἀνδράποδον nt (andrápodon), Κιλλύριοι (Killúrioi)

• Zhuangî: hoiq

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2

Koleyek (2)

kole mê

1. Navgînek e ku bar lê tên siwarkirin yan jî mirov lê siwar dibin û li ser berfê tê kişandin.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Hevmane

• kêşe
• tawûg
• taxûk

Werger

• Almanî: Schlitten → de nêr, Sklavin → de
• Erebî: مزلقة‎ → ar, ^?العبد‎ → ar, ^?مربوب‎ → ar
• Esperantoyî: glitveturilo → eo
• Farisî: سورتمه‎ → fa
• Fînî: kelkka → fi
• Fransî: traîneau → fr
• Îdoyî: glit-veturo → io
• Îngilîzî: sled → en, sledge → en, sleigh → en
• Înuîtî: ᖃᒧᑏᒃ → iu (qamutiik)
• Îtalî: slitta → it mê
• Japonî: ソリ → ja (sori)
• Katalanî: trineu → ca nêr
• Ojibweyî: zhooshkodaabaan → oj
• Portugalî: trenó → pt nêr
• Samiya bakurî: gielká → se
• Spanî: trineo → es nêr
• Tirkî: kızak → tr
• Yûnanî: έλκηθρο → el (élkithro)

Wolioyî

Lêker

kole

1. nivistin, raketin, razan
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên nivistin hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}