[go: nahoru, domu]

Перейти к содержанию

Эстъяс

Босьтӧма Wikipediaысь
(водзӧ ыстӧма «Эстонечьяс»ысь)
Эстъяс
Лидия КойдулаКристиан ПалусалуКонрад МягиЛеннарт Мери
Лыд: 1,1 млн
Оланінъяс: Эстония
Кыв: эст
Эскӧм: лютеран, православие
Ӧти рӧдвужысь лоӧм войтыръяс: сету, ливъяс, суомияс


Эстъяс (эст eestlased) - чудь–йöгра войтыр, канкывйыс Эстонияынэст кыв.

Медводдза йöзыс татчöс муясын овмöдчылöмаöсь 11 сюрс во сайын кымын, а чудь–йöгра олöны танi бöръя 5 сюрс восö нин. Каръяс пиысь важ гижöдъясын медводдзаысь гаравлöны Тарту – 1030–öд воын, а Таллинн – 1154–öд воын. Ас канму артмытöдз Войвыв Эстония 1219–öд воын босьтöны датчана, а Лунвыв Эстония – немечьяс 1224–öд воын. Сöмын Сааремаа пöшти нэм чöж олö джынвыйö асшöра. Ливонияса ожман помасьöм бöрын 1583–öд воын Эстония веськалö полякъяс да шведъяс киö, а 17–öд нэмлöн мöд джынсяньыс ставнас вуджö шведъяслы. Сэки Швецияын медъёна паськалö протестантизм, та понда кызвын эстыс — лютерана. Та вöсна жö ёна водз пондöны йöзöдны эст кывъя литература, позьö сюрöдны бур тöдöмлунъяс. 17–öд нэм помланьö нин джын войтырыс лоö велöдчöма, а небöгыд крестьяналöн гортас абу нин гежöдтор. Тартуса Университет панöны 1632–öд воын. Крестьяналы школаяс восьтöны ветымын воöн сёрöнджык.


Финн-йӧгра войтыр
Балтика фин котыр: вепсъяс | водь | ижора | карелъяс (на пиын ливвикъяс | людикъяс | тиверечьяс) | ливъяс | финъяс | квенъяс | инкерияс | эстъяс (на пиын сету)

Перым котыр: комияс (на пиын коми | перым комияс) | ёдзва комияс) | удмуртъяс (на пиын бесермана)

Волга фин котыр: мари | мокша | эрзя

Йӧгра котыр: маддяръяс (на пиын сэкейяс | чанго | маддярабъяс | яс) | вӧгулъяс | ӧстякъяс

Саамияс

Бырӧм фин-йӧгра войтыр: весь | сумь | емь | чудь | нарова | буртасъяс | мера | мешшӧра | мурома