[go: nahoru, domu]
Naar inhoud springen

Ierste iew: Versjèl tösje versies

Bewirk links
Van Wikipedia
Interactief door geschiedenis bladeren
← Gank nao de veurige diff
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
EmausBot (Euverlèk | biedrages)
17.661 bewerkingen
K r2.6.4) (Robot: verangerd: he:המאה הראשונה
 
(27 tösseligkendje versies door 11 gebroekers neet getuind)
Tekslien 1: Tekslien 1:
[[Ierste iew veur Christus]] -- '''ierste iew''' -- [[twiede iew]]
<div class="center">[[ierste iew veur Christus]] - '''ierste iew''' - [[twiede iew]]</div>
De '''ierste iew''' vaan de christeleke jaortèlling begint bij wat volgens 'n verawwerde visie 't geboortejaor vaan [[Zjezus Christus]] is. In dezen iew oontsteit daan ouch 't [[christendom]]. Allewel tot 't nog gein groete religie is, gebäöre in dezen iew wel zakes die vaan groete beteikenis zien veur later iew. Op politiek gebeed stoont 't [[Romeins Riek]] in groete bleuj; de keizertied waor zjus begós en 't areaol breide ziech nog ummer oet. Väöl vaan de keizers waore evels dictatore die dèks door geweld aon hun ind kaome. 't Romeins Riek kaom in dezen iew dèkser in oorlog mèt de [[Parthe]]. In [[Indië]] waor de klassieken tied bezeg; 't land waor oonder diverse rieke verdeild. [[China]] woort geregeerd door de [[Handynasie]], op e kort (veertienjaoreg) interregnum nao. Besjavinge in [[Midde-Amerika]] waore nog aon 't opkoume.


==Groete gebäörtenisse==
<table border=1>
* 2: De ierste bekinde [[volkstèlling]] in [[China]] weurt gehawwe. Me tèlt 57.671.400 lui in 12.366.470 hoeshawwes.
<tr>
* 9: E Romeins leger oonder [[Varus]] weurt in de [[Slaag in 't Teutoburger Woud]] bekaans compleet oetgemaord door de [[Germaone]].
<td>[[1]]</td>
* 9: De veerjaorege keend-keizer [[Ruzi Ying]] weurt aofgezat door [[Wang Mang]]. Heer stiech de [[Xindynastie]], boe 'r zelf d'n insegste keizer vaan weurt.
<td>[[2]]</td>
* 14: Nao d'n doed vaan [[Augustus (keizer)|Augustus]] weurt [[Tiberius]] keizer; 't Romeins Riek geit neet mie trök nao rippublikeinse structure.
<td>[[3]]</td>
* 16: E leger oonder [[Germanicus]] perbeert obbenuits Germania te oonderwerpe en de rieksgrens bij de [[Elbe]] te lègke. Allewel tot Germanicus e paar klein successe haolt, moot heer oetindelek zienen trèk opgeve.
<td>[[4]]</td>
* 23: Wang Mang sneuvelt in 'nen opstand tege zie bewind. [[Han Gengshidi|Gengshi]], vaan de Handynastie, eis 't keizersjap op.
<td>[[5]]</td>
* 25: [[Han Guangwudi]] weurt keizer; begin [[Oosteleke Han]].
<td>[[6]]</td>
* 41: Keizer [[Caligula]] weurt nao e complot door de [[Senaot]] mèt de [[Pretoriaonse Garde]] vermaord.
<td>[[7]]</td>
* 43: Keizer [[Claudius]] begint 'n campagne in [[Brittannië]].
<td>[[8]]</td>
* 58-63: Oorlog tössen 't Romeins Riek en 't Partheriek. Aon 't ind is de situatie zoe good wie oonveraanderd.
<td>[[9]]</td>
* 61: Oonder keuningin [[Boudicca]] vereinege väöl Britse stamme ziech tege de Romeine.
<td>[[10]]</td>
* 64: De [[Groete Brand vaan Roeme]] lègk groete deile vaan Roeme in de as. Keizer [[Nero]] pak de gelegenheid aon um 'n enorm paleis te bouwe en weurt dao-op besjöldeg zelf de brand te höbbe gestiech.
</tr><tr>
* 66-73: De joede koume in opstand tegen 't Romeins bewind. 't Kos de Romeine de groetste meujte deen opstand neer te houwe.
<td>[[11]]</td>
* 68: Nero weurt t'r doed veroerdeild, vlöch en begeit zelfmaord. Heimèt indeg de [[Augustijnse dynastie]] en begint 't [[jaor vaan de veer keizers]].
<td>[[12]]</td>
* 69: Mèt [[Vespasianus]] kump 't Romeins Riek weer oonder stabiel keizerleke regering.
<td>[[13]]</td>
* 69-70: [[Bataafsen Opstand]] oonder [[Julius Civilis]].
<td>[[14]]</td>
** 70: Julius Civilis versleit de Romeinse legers bij 'de brögk euver de [[Maos]]'; woersjijnelek weurt heimèt de [[Romeinse brögk (Mestreech)|Romeinse brögk vaan Mestreech]] gemeind en is dit de ajdste verneuming vaan [[Mestreech]].
<td>[[15]]</td>
** 70: De [[Bataviere]] weure verslage en mote e garnizoen tollerere. Noordelek vaan de Rijn trèkke de Romeine ziech evels trök, boedoor de [[Frieze (aajdheid)|Frieze]] defintief boeten 't Riek valle.
<td>[[16]]</td>
* 79: 'n Explosieve oetbarsting vaan de [[Vesuvius]] verneteg de stei [[Pompeii]] en [[Herculaneum]] en 't dörp [[Stabiae]].
<td>[[17]]</td>
* 84: De Romeine indege hun campagne in Brittannië. De grens vaan 't Riek ligk in 't modern Noord-Ingeland; 't gebeed zuielek daovaan is gepacificeerd.
<td>[[18]]</td>
* 96: Keizer [[Domitianus]] weurt vermaord; [[Nerva]] weurt door de Senaot tot keizer oetgerope. Ind [[Flavische dynastie|Flavische]], begin [[Antonijnse dynastie]].
<td>[[19]]</td>
<td>[[20]]</td>
</tr><tr>
<td>[[21]]</td>
<td>[[22]]</td>
<td>[[23]]</td>
<td>[[24]]</td>
<td>[[25]]</td>
<td>[[26]]</td>
<td>[[27]]</td>
<td>[[28]]</td>
<td>[[29]]</td>
<td>[[30]]</td>
</tr><tr>
<td>[[31]]</td>
<td>[[32]]</td>
<td>[[33]]</td>
<td>[[34]]</td>
<td>[[35]]</td>
<td>[[36]]</td>
<td>[[37]]</td>
<td>[[38]]</td>
<td>[[39]]</td>
<td>[[40]]</td>
</tr><tr>
<td>[[41]]</td>
<td>[[42]]</td>
<td>[[43]]</td>
<td>[[44]]</td>
<td>[[45]]</td>
<td>[[46]]</td>
<td>[[47]]</td>
<td>[[48]]</td>
<td>[[49]]</td>
<td>[[50]]</td>
</tr><tr>
<td>[[51]]</td>
<td>[[52]]</td>
<td>[[53]]</td>
<td>[[54]]</td>
<td>[[55]]</td>
<td>[[56]]</td>
<td>[[57]]</td>
<td>[[58]]</td>
<td>[[59]]</td>
<td>[[60]]</td>
</tr><tr>
<td>[[61]]</td>
<td>[[62]]</td>
<td>[[63]]</td>
<td>[[64]]</td>
<td>[[65]]</td>
<td>[[66]]</td>
<td>[[67]]</td>
<td>[[68]]</td>
<td>[[69]]</td>
<td>[[70]]</td>
</tr><tr>
<td>[[71]]</td>
<td>[[72]]</td>
<td>[[73]]</td>
<td>[[74]]</td>
<td>[[75]]</td>
<td>[[76]]</td>
<td>[[77]]</td>
<td>[[78]]</td>
<td>[[79]]</td>
<td>[[80]]</td>
</tr><tr>
<td>[[81]]</td>
<td>[[82]]</td>
<td>[[83]]</td>
<td>[[84]]</td>
<td>[[85]]</td>
<td>[[86]]</td>
<td>[[87]]</td>
<td>[[88]]</td>
<td>[[89]]</td>
<td>[[90]]</td>
</tr><tr>
<td>[[91]]</td>
<td>[[92]]</td>
<td>[[93]]</td>
<td>[[94]]</td>
<td>[[95]]</td>
<td>[[96]]</td>
<td>[[97]]</td>
<td>[[98]]</td>
<td>[[99]]</td>
<td>[[100]]</td>
</tr>
</table>


==Religie==
[[Categorie:Kalender|+01]]
* ca. 29: [[Zjezeke]] oontvingk d'n duip vaan [[Johannes d'n Duiper]] en begint zien prediking.
* ca. 33: Zjezeke weurt gekruseg.
* ca. 37-40: De gehelleniseerde joed [[Paulus]] bekiert ziech tot 't christendom. Heer zal diverse christeleke gemeintes stiechte en väöl [[theologie]] formulere.
* 64: Keizer Nero besjöldeg de joede en christene vaan de Brand vaan Roeme; ierste [[vervolging vaan christene]] in 't Romeins Riek.
* ca. 66-74: 't [[Evangelie vaan Marcus]], dinkelek 't ierste vaan de veer, weurt gesjreve.
* ca. 60-70: 't [[boeddhisme]] weurt in [[China]] geïntroduceerd. De koume iewe zal 't 'n hendeg groete religie weure.
* 70: In d'n Ierste Romeins-Joedsen oorlog (zuug bove) weurt d'n [[Twieden Tempel vaan Jeruzalem]] verneteg. Allein de wesmoer ('[[Klaagmoer]]') blijf stoon.
* 100: [[Johannes d'n Apostel]] störf; ind vaan 't [[Apostolisch tiedperk]].


==Kuns==
[[af:1ste eeu]]
* 64-8: De [[Domus Aurea]] weurt gebouwd. Nao Nero zienen doed stop 't projek; de klaorgekoume deile weure gaw oontmanteld of veur pebliek gebruuk umgebouwd.
[[als:1. Jahrhundert]]
* 72-80: 't [[Colosseum]] weurt gebouwd in [[Roeme]].
[[am:1ኛው ምዕተ ዓመት]]
* oonbekind (en meugelek later): 't [[Seikilosleed]] weurt gesjreve, ein vaan de ajdste meziekstökker boe v'r de notatie vaan höbbe.
[[an:Sieglo I]]

[[ar:ملحق:قرن 1]]
==Persoene==
[[ast:Sieglu I]]
===Voorste en hiersers===
[[az:I əsr]]
* [[Arminius]]
[[bat-smg:I omžios]]
* [[Augustus (keizer)|Augustus]]
[[be:1 стагоддзе]]
* [[Boudicca]]
[[be-x-old:1 стагодзьдзе]]
[[bg:1 век]]
* [[Claudius]]
[[br:Iañ kantved]]
* [[Han Zhangdi]]
[[bs:1. vijek]]
* [[Julius Civilis]]
[[ca:Segle I]]
* [[Nero]]
* [[Vespasianus]]
[[cs:1. století]]

[[cv:I ĕмĕр]]
===Gelierde===
[[cy:Y ganrif 1af]]
[[da:1. århundrede]]
* [[Ban Biao]]
[[de:1. Jahrhundert]]
* [[Ban Gu]]
* [[Flavius Josephus]]
[[el:1ος αιώνας]]
* [[Plinius d'n Awwere]]
[[en:1st century]]
* [[Tacitus]]
[[eo:1-a jarcento]]

[[es:Siglo I]]
===Religieus figure===
[[et:1. sajand]]
* [[Johannes d'n Duiper]]
[[eu:I. mendea]]
* [[Paulus]]
[[fa:سده ۱ (میلادی)]]
* [[Petrus]]
[[fi:Ensimmäinen vuosisata]]
[[fo:1. øld]]
* [[Zjezeke]]

[[fr:Ier siècle]]
===Kunstenere===
[[fy:1e ieu]]
[[ga:1ú haois]]
* [[Ban Gu]]

[[gan:1世紀]]
==Jaore==
[[gd:1 Linn]]
{| class=wikitable
[[gl:Século I]]
|-
[[he:המאה הראשונה]]
! ierste jaore
[[hr:1. stoljeće]]
| [[1]] || [[2]] || [[3]] || [[4]] || [[5]] || [[6]] || [[7]] || [[8]] || [[9]] || [[10]]
[[hu:1. század]]
|-
[[hy:1-ին դար]]
! Jaore 10
[[id:Abad ke-1]]
| [[11]] || [[12]] || [[13]] || [[14]] || [[15]] || [[16]] || [[17]] || [[18]] || [[19]] || [[20]]
[[io:1ma yarcento]]
|-
[[is:1. öldin]]
! Jaore 20
[[it:I secolo]]
| [[21]] || [[22]] || [[23]] || [[24]] || [[25]] || [[26]] || [[27]] || [[28]] || [[29]] || [[30]]
[[ja:1世紀]]
|-
[[jv:Abad kaping 1]]
! Jaore 30
[[ka:I საუკუნე]]
| [[31]] || [[32]] || [[33]] || [[34]] || [[35]] || [[36]] || [[37]] || [[38]] || [[39]] || [[40]]
[[kab:Lqern amezwaru]]
|-
[[kk:1 ғ.]]
! Jaore 40
[[ko:1세기]]
| [[41]] || [[42]] || [[43]] || [[44]] || [[45]] || [[46]] || [[47]] || [[48]] || [[49]] || [[50]]
[[ku:Sedsala 1'an]]
|-
[[kw:1sa kansbledhen]]
! Jaore 50
[[la:Saeculum 1]]
| [[51]] || [[52]] || [[53]] || [[54]] || [[55]] || [[56]] || [[57]] || [[58]] || [[59]] || [[60]]
[[lb:1. Joerhonnert]]
|-
[[lij:I secolo]]
! Jaore 60
[[lmo:I secul]]
| [[61]] || [[62]] || [[63]] || [[64]] || [[65]] || [[66]] || [[67]] || [[68]] || [[69]] || [[70]]
[[lt:I amžius]]
|-
[[lv:1. gadsimts]]
! Jaore 70
[[map-bms:Abad kaping-1]]
| [[71]] || [[72]] || [[73]] || [[74]] || [[75]] || [[76]] || [[77]] || [[78]] || [[79]] || [[80]]
[[mhr:I курым]]
|-
[[mk:1 век]]
! Jaore 80
[[mr:इ.स.चे १ ले शतक]]
| [[81]] || [[82]] || [[83]] || [[84]] || [[85]] || [[86]] || [[87]] || [[88]] || [[89]] || [[90]]
[[ms:Abad pertama]]
|-
[[nds:1. Johrhunnert]]
! Jaore 90
[[nds-nl:1e eeuw]]
| [[91]] || [[92]] || [[93]] || [[94]] || [[95]] || [[96]] || [[97]] || [[98]] || [[99]] || [[100]]
[[nl:1e eeuw]]
|}
[[nn:1. hundreåret]]

[[no:1. århundre]]
[[Categorie:Kalender|+01]]
[[nrm:Ie s.]]
[[pl:I wiek]]
[[pt:Século I]]
[[qu:1 ñiqin pachakwata]]
[[ro:Secolul I]]
[[ru:I век]]
[[sah:I үйэ]]
[[scn:I seculu]]
[[sh:1. vijek]]
[[simple:1st century]]
[[sk:1. storočie]]
[[sl:1. stoletje]]
[[so:Qarnigii 1aad]]
[[sq:Shekulli I]]
[[sr:1. век]]
[[srn:1-100-yari]]
[[stq:1. Jierhunnert]]
[[su:Abad ka-1]]
[[sv:000-talet]]
[[sw:Karne ya 1]]
[[ta:1ம் நூற்றாண்டு]]
[[th:คริสต์ศตวรรษที่ 1]]
[[tk:1-nji asyr]]
[[tr:1. yüzyıl]]
[[tt:1. yöz]]
[[uk:1 століття]]
[[uz:I asr]]
[[vec:I secolo]]
[[vi:Thế kỷ 1]]
[[yo:Ọ̀rúndún 1k]]
[[zh:1世纪]]
[[zh-min-nan:1 sè-kí]]

Hujige versie per 21 sep 2023 11:54

ierste iew veur Christus - ierste iew - twiede iew

De ierste iew vaan de christeleke jaortèlling begint bij wat volgens 'n verawwerde visie 't geboortejaor vaan Zjezus Christus is. In dezen iew oontsteit daan ouch 't christendom. Allewel tot 't nog gein groete religie is, gebäöre in dezen iew wel zakes die vaan groete beteikenis zien veur later iew. Op politiek gebeed stoont 't Romeins Riek in groete bleuj; de keizertied waor zjus begós en 't areaol breide ziech nog ummer oet. Väöl vaan de keizers waore evels dictatore die dèks door geweld aon hun ind kaome. 't Romeins Riek kaom in dezen iew dèkser in oorlog mèt de Parthe. In Indië waor de klassieken tied bezeg; 't land waor oonder diverse rieke verdeild. China woort geregeerd door de Handynasie, op e kort (veertienjaoreg) interregnum nao. Besjavinge in Midde-Amerika waore nog aon 't opkoume.

Groete gebäörtenisse

[bewirk | brón bewèrke]
  • 2: De ierste bekinde volkstèlling in China weurt gehawwe. Me tèlt 57.671.400 lui in 12.366.470 hoeshawwes.
  • 9: E Romeins leger oonder Varus weurt in de Slaag in 't Teutoburger Woud bekaans compleet oetgemaord door de Germaone.
  • 9: De veerjaorege keend-keizer Ruzi Ying weurt aofgezat door Wang Mang. Heer stiech de Xindynastie, boe 'r zelf d'n insegste keizer vaan weurt.
  • 14: Nao d'n doed vaan Augustus weurt Tiberius keizer; 't Romeins Riek geit neet mie trök nao rippublikeinse structure.
  • 16: E leger oonder Germanicus perbeert obbenuits Germania te oonderwerpe en de rieksgrens bij de Elbe te lègke. Allewel tot Germanicus e paar klein successe haolt, moot heer oetindelek zienen trèk opgeve.
  • 23: Wang Mang sneuvelt in 'nen opstand tege zie bewind. Gengshi, vaan de Handynastie, eis 't keizersjap op.
  • 25: Han Guangwudi weurt keizer; begin Oosteleke Han.
  • 41: Keizer Caligula weurt nao e complot door de Senaot mèt de Pretoriaonse Garde vermaord.
  • 43: Keizer Claudius begint 'n campagne in Brittannië.
  • 58-63: Oorlog tössen 't Romeins Riek en 't Partheriek. Aon 't ind is de situatie zoe good wie oonveraanderd.
  • 61: Oonder keuningin Boudicca vereinege väöl Britse stamme ziech tege de Romeine.
  • 64: De Groete Brand vaan Roeme lègk groete deile vaan Roeme in de as. Keizer Nero pak de gelegenheid aon um 'n enorm paleis te bouwe en weurt dao-op besjöldeg zelf de brand te höbbe gestiech.
  • 66-73: De joede koume in opstand tegen 't Romeins bewind. 't Kos de Romeine de groetste meujte deen opstand neer te houwe.
  • 68: Nero weurt t'r doed veroerdeild, vlöch en begeit zelfmaord. Heimèt indeg de Augustijnse dynastie en begint 't jaor vaan de veer keizers.
  • 69: Mèt Vespasianus kump 't Romeins Riek weer oonder stabiel keizerleke regering.
  • 69-70: Bataafsen Opstand oonder Julius Civilis.
    • 70: Julius Civilis versleit de Romeinse legers bij 'de brögk euver de Maos'; woersjijnelek weurt heimèt de Romeinse brögk vaan Mestreech gemeind en is dit de ajdste verneuming vaan Mestreech.
    • 70: De Bataviere weure verslage en mote e garnizoen tollerere. Noordelek vaan de Rijn trèkke de Romeine ziech evels trök, boedoor de Frieze defintief boeten 't Riek valle.
  • 79: 'n Explosieve oetbarsting vaan de Vesuvius verneteg de stei Pompeii en Herculaneum en 't dörp Stabiae.
  • 84: De Romeine indege hun campagne in Brittannië. De grens vaan 't Riek ligk in 't modern Noord-Ingeland; 't gebeed zuielek daovaan is gepacificeerd.
  • 96: Keizer Domitianus weurt vermaord; Nerva weurt door de Senaot tot keizer oetgerope. Ind Flavische, begin Antonijnse dynastie.

Religie

[bewirk | brón bewèrke]

Kuns

[bewirk | brón bewèrke]
  • 64-8: De Domus Aurea weurt gebouwd. Nao Nero zienen doed stop 't projek; de klaorgekoume deile weure gaw oontmanteld of veur pebliek gebruuk umgebouwd.
  • 72-80: 't Colosseum weurt gebouwd in Roeme.
  • oonbekind (en meugelek later): 't Seikilosleed weurt gesjreve, ein vaan de ajdste meziekstökker boe v'r de notatie vaan höbbe.

Persoene

[bewirk | brón bewèrke]

Voorste en hiersers

[bewirk | brón bewèrke]

Gelierde

[bewirk | brón bewèrke]

Religieus figure

[bewirk | brón bewèrke]

Kunstenere

[bewirk | brón bewèrke]

Jaore

[bewirk | brón bewèrke]
ierste jaore 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Jaore 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Jaore 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Jaore 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
Jaore 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
Jaore 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
Jaore 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
Jaore 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
Jaore 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
Jaore 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Ierste_iew&oldid=461539"