Светска банка: Разлика помеѓу преработките

Светската банка официјално била формирана на [[27 декември]] [[1945]] година, со седиште во [[Вашингтон]], [[САД]], откако биле ратификувани спогодбите постигнати на конференцијата во [[Бретон Вудс]] од [[1 јули]] до [[22 јули]] [[1944]] година. На нејзиното основачно собрание учествувале 44 шефови на влади од целиот свет.Првиот заем по отпочнувањето на нејзината работа, Светската банка го дала на [[Франција]], во износ од 250 милиони американски [[долар]]и.<ref>Abhijit Banerjee, "An evaluation of world bank research, 1998 – 2005", State University Chicago, September, 2006, p.87.</ref> Од 1968 до 1980 година, Банката била фокусирана на ублажување на [[сиромаштија]]та и задоволување на основните потреби на луѓето во [[ЗемјиЗемја во развој|земјите во развој]]. Во овој период, големината и бројот на одобрените [[кредит]]и пораснал експоненцијално, а спектарот на целите се проширил од инфраструктура до социјалните услуги и другите сектори. Од 1976 до 1980 година, долгот на земјите од третиот свет се зголемувал со просечна годишна стапка од 20%.<ref>Michael A. Clemens, Michael Kremer, "The new role of the world bank", Center for Global Development, Washington, DC, USA, November, 2015, p. 61.</ref> Од 1989 до денес, политиката на Светската банка во голема мера се променила, главно како одговор на критиките на повеќето организации и групи. Организациите за животна средина и невладините организации се сега често интегрирани во кредитната активност на Банката чии проекти се фокусирани на инвестирање во заштитата на животната средина.<ref>Алекса Милојевиќ, ''Основи економије'', Економски факултет, Српско Сарајево, 2002, стр. 9.</ref>

Во времето на нејзиното основање, основната цел на Светската банка била финансирање на земјите разурнати од [[Втората светска војна]]. Во поново ввремевреме, Светската банка ги наведува следниве пет клучни фактори за економски развој и создавање поттик за бизнис-средина:<ref>[http://www.economicsdiscussion.net/world-bank/world-bank-wb-origin-functions-objectives-and-critical-evaluation/11872 www.economicsdiscussion.net (пристапено 19.06.2019)]</ref>

* Создавање на инфраструктура: воведување на законодавен и судски систем со цел да се поттикне [[бизнис]]от, заштитата на индивидуалнитепоединечните и сопственичките права и почитувањето на договорите.

[[Меѓународна асоцијација за развој|Меѓународната асоцијација за развој]] е основана во 1960 година, како фонд со кој управува Светската банка. Затоа, само земјите кои се членки на Светската банка можат да бидат примени во членството на ИДА. ИДА има 159 членки. [[Кредит]]ите што ги одобрува ИДА се наменети за многу сиромашните земји во развој (чиј БДП по глава на жител е помал од 926 [[долар]]и.) кои не би биле во можност да ги искористат кредитите под условите под кои ги одобрува Светската банка. Кога била основана Светска банка, нејзината задача била да помогне во обновувањето на [[Европа]] по нејзиното уништување во [[Втората светска војна]]. По обновата на Европа, Светската банка се свртела кон [[Земји во развој|земјите во развој]], но во доцните 1950-ти години станало јасно дека најсиромашните земји не можат да позајмат [[капитал]] под условите на Светската банка. На иницијатива на [[САД]], група земји-членки се согласиле да основаат агенција која ќе дава заеми на многу сиромашните земји по многу поволни услови. Така била создадена ИДА. Според статутот на ИДА, постојат две категории на членство: Во првиот дел вклучува побогатите земји, а вториот дел ги вклучува земјите во развој.<ref>[http://ida.worldbank.org/about/what-is-ida Официјално мрежно место на ИДА (пристапено 19.06.2019)]</ref>

[[Меѓународна финансиска корпорација|ИФЦ]] e основана во 1956 година, како подружница на Светската банка, со цел да се поттикне [[Економски развој|економскиот развој]] преку [[инвестиции]] во приватниот сектор. Во 1989 година била формирана [[Советодавна служба за странски инвестиции|Советодавната служба за странски инвестиции]] (ФИАС) со цел да им помогне на земјите во развој во привлекувањето и промовирањето на [[Странски директни инвестиции|странските директни инвестиции]]. ИФЦ има статус на специјализирана агенција на [[ОН]] во групата на Светска банка. Сепак, ИФЦ е посебен правен субјект и нејзините средства се одвоени од Светската банка. ИФЦ има 174 земји-членки при што членството во оваа [[организација]] е условено од членство во ИБРД.

На иницијатива на претседателот на Светската банка, претставена на годишниот состанок во 1981 година, Светската банка подготвила нацрт на Конвенцијата за основање на Мултилатералната агенција за гарантирање на инвестициите, со цел да се поттикне движење од економскиот [[капитал]] до земјите во развој со издавање на [[Гаранција|гаранции]] од некомерцијални [[Ризик|ризици]] поврзани со [[инвестиции]]те. На 11 октомври 1985 година, Годишното собрание на Светската банка го одобрило текстот на Конвенцијата и го испратило за потпис од земјите-членки заинтересирани за [[МИГА]].

МИГА издава гаранции за комерцијални [[Ризик|ризици]], како што се: пренос на валути, експропријација, прекршување на договорот, воени и социјални немири итн. Досега, 141 земја се приклучиле на МИГА. Седиштето на МИГА е во [[Вашингтон]].

Претседателот на Светската банка истовремено е претседател на целата Групација на Светската банка. Претседателот е одговорен за одржување на состаноците на Одборот на директорите и за [[менаџмент]]от со банката. Мандатот на претседателот трае пет години и може да се обнови. Тој се избира со мандат од пет години со право на уште еден реизбор.<ref>[http://www.worldbank.org/en/about/leadership Официјално мрежно место на Светската банка (пристапено 19.06.2019)]</ref> Што се однесува до квалификациите, постои неформално правило дека претседателот секогаш треба да потекнува од [[банка]]рскиот сектор, но ова право низ историјата било прекршувано многу патимногупати. Традиционално, претседателот на Светската банка секогаш бил номиниран од [[САД]], како најголем [[Акционерско друштво|акционер]] во [[банка]]та.<ref>Hurlburt, Heather, „Why Jim Yong Kim would make a great World Bank president“, ''The Guardian'', 23 March 2012.</ref> Сепак, оваа традиција била нарушена со изборот на [[Џим Јонг Ким]] од [[Јужна Кореја]], кој во [[2016]] година по вторпат бил избран на оваа функција.<ref>„Џим Јонг Ким повторно претседател на Светска банка“, ''Економија и бизнис'', година 18, број 220, октомври 2016, стр. 74.</ref>

* [[Финансиски услуги|Финансиски сектор]]

* [[Информациски и комуникациски технологии |Информациски]] и комуникациски технологии

* Работа и [[социјална заштита]]

* [[Намалување на сиромаштијата]]

Работата на Светската банка е предмет на долготрајни и силни критики од страна на голем број академици, а понекогаш и од сопствените евалуации на Банката. Таа била обвинувана дека „претставува американски или западно-европскизападноевропски алат за влијаење на економиите кои ги одржуваат западните интереси“ и покрај доказите дека реформите на политиките на слободниот пазар се често штетни за развојот на земјата доколку се лошо или пребрзо имплементирани, или пак по погрешен редослед, или пак во неконкурентна околина (на пример: многу слаби, неконкурентни економии).

* [http://www.worldbank.org.mk/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/ECAEXT/MACEDONIAEXTN/0,,contentMDK:23100135~pagePK:141137~piPK:141127~theSitePK:304473,00.html Македонски портал на Светската банка] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20120809041243/http://www.worldbank.org.mk/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/ECAEXT/MACEDONIAEXTN/0,,contentMDK:23100135~pagePK:141137~piPK:141127~theSitePK:304473,00.html |date=2012-08-09 }} {{mk}}