Kawasan pilihan raya
Kawasan pilihan raya (Mal.), kawasan undi (Sin.[1]), daerah pemilihan (Ind.[2], bahasa Inggeris: constituency) adalah pembahagian wilayah untuk memilih ahli pembentuk badan perundangan. Secara umumnya, hanya pengundi (konstituen) yang bermastautin di daerah itu dibenarkan untuk mengundi dalam pilihan raya yang diadakan di sana. Dari sebuah daerah, seorang ahli atau beberapa ahli mungkin dipilih. Ahli mungkin dipilih oleh sistem pemenang undi terbanyak atau perwakilan berkadar, atau sistem pengundian lain. Ahli mungkin dipilih melalui pilihan raya secara langsung di bawah hak mengundi umum, pilihan raya tidak langsung, atau satu lagi bentuk hak mengundi.
Istilah
[sunting | sunting sumber]Nama-nama untuk kawasan pilihan raya berbeza merentasi negara dan, kadang-kadang, bagi jawatan yang dipilih. Istilah kawasan pilihan raya biasanya digunakan untuk merujuk kepada daerah pilihan raya; ia juga boleh merujuk kepada badan pengundi yang layak dalam kawasan yang diwakili.
Di India, daerah pilihan raya disebut sebagai "Chûnāô Kshetra" (Hindi: चुनाव क्षेत्र ) dalam Bahasa Hindi, yang boleh harfiah diterjemahkan sebagai "kawasan pengundi". Istilah "Chûnāô-Kshetra" digunakan sambil merujuk kepada sebuah daerah pengundi secara umum, tidak mengira badan perundangan. Apabila merujuk kepada sebuah kawasan legislatorial tertentu, ia hanya disebut sebagai "Kshetra" bersama-sama dengan nama badan perundangan, dalam Bahasa Hindi (contohnya-'Lok Sabha Kshetra' untuk kawasan pilihan raya Lok Sabha). Daerah pilihan raya untuk badan-badan tempatan perbandaran atau lain dikenali sebagai "mukim".
Magnitud daerah
[sunting | sunting sumber]Magnitud daerah ialah bilangan wakil rakyat dari daerah tertentu kepada badan perundangan yang sama. Daerah ahli tunggal mempunyai seorang wakil, manakala daerah ahli berbilang mempunyai lebih daripada satu. Sistem pengundian yang mencari perwakilan berkadar (seperti undi boleh pindah milik tunggal) sememangnya memerlukan daerah ahli berbilang, dan lebih besar magnitud daerah, sistem akan cenderung untuk menjadi lebih berkadar (dan lebih besar bilangan parti yang berbeza atau pilihan yang boleh diwakili.) Sistem bukan berkadar boleh menggunakan daerah berbilang ahli, seperti dalam Kawasan Undi Perwakilan Berkumpulan di Singapura, atau Dewan Perwakilan New Hampshire.
Di bawah sistem perwakilan berkadar, magnitud daerah merupakan penentu penting dari segi komposisi badan yang dipilih. Dengan bilangan yang lebih besar pemenang, calon dapat mewakili minoriti berkadaran kecil; 10% minoriti di sesebuah daerah tertentu tidak boleh menjamin sebarang kerusi dalam pilihan raya 5 ahli tetapi akan menjamin kerusi dalam satu pilihan raya 9 ahli kerana mereka memenuhi kuota Droop.
Taburan geografi minoriti juga memberi kesan kepada perwakilan mereka - minoriti tidak popular di seluruh negara masih boleh mendapatkan kerusi jika mereka tertumpu di kawasan tertentu. Magnitud daerah kadang-kadang boleh berubah di dalam sistem yang sama semasa pilihan raya. Di Republik Ireland, misalnya, pilihan raya negara untuk Dáil Éireann diadakan dengan menggunakan gabungan 3, 4, dan 5 daerah ahli. Di Hong Kong, magnitud antara 3 hingga 5 pada tahun 1998, apabila sistem pilihan raya semasa telah diperkenalkan untuk kawasan geografi pilihan raya Majlis Perundangan, dan dari 5 ke 9 dalam pilihan raya pada bulan September 2012.
Pembahagian dan penyempadanan semula
[sunting | sunting sumber]- Rencana utama: Pembahagian dan Penyempadanan semula
Pembahagian adalah proses memperuntukkan beberapa wakil ke kawasan-kawasan yang berbeza, seperti negeri atau wilayah. Perubahan pembahagian sering disertai oleh penyempadanan semula, persempadanan semula sempadan daerah pilihan raya untuk menampung bilangan baru wakil. Persempadanan semula ini adalah perlu di bawah sistem daerah ahli tunggal, kerana setiap wakil baru memerlukan daerah mereka sendiri. Sistem ahli berbilang, bagaimanapun, berbeza-beza mengikut peraturan lain. Ireland, sebagai contoh, melukis semula kawasan pilihan raya selepas setiap bancian[3] manakala Belgium menggunakan sempadan negeri yang sedia ada untuk daerah pilihan raya dan sebaliknya meningkatkan bilangan wakil yang diperuntukkan.
Pembahagian umumnya dilakukan atas dasar jumlah penduduk. Kerusi di Dewan Perwakilan Amerika Syarikat, misalnya, diumpukkan semula kepada setiap negeri setiap 10 tahun sebaik selepas bancian, dengan beberapa negeri yang telah berkembang penduduknya memperolehi kerusi tambahan. Senat Amerika Syarikat, sebaliknya, adalah dibahagikan tanpa mengambil kira jumlah penduduk; setiap negeri mendapat genap dua senator. Salah pembahagian berlaku apabila pengundi kurang- atau lebih- diwakili disebabkan oleh perubahan penduduk daerah.
Memandangkan kerumitan proses ini, perisian semakin digunakan untuk memudahkan tugas, tetapi memberikan hasil yang lebih baik.
Penentuan sempadan pilihan raya
[sunting | sunting sumber]Penentuan sempadan pilihan raya (Bahasa Inggeris: gerrymandering) ialah manipulasi sempadan kawasan pengundi untuk kepentingan politik. Dengan membuat beberapa "kehilangan" daerah di mana calon pembangkang mempunyai potensi tinggi untuk menang, ahli politik gerimander boleh menghasilkan kemenangan lebih banyak, walaupun lebih tipis, untuk diri sendiri dan parti mereka. Penentuan sempadan pilihan raya bergantung kepada kesan undi terbuang, dengan berkesan menumpukan undi terbuang di kalangan lawan sambil meminimumkan undi terbuang di kalangan penyokong. Oleh itu, penentuan sempadan pilihan raya biasanya dilakukan di bawah sistem pengundian menggunakan daerah ahli tunggal, yang mempunyai lebih suara terbuang.
Walaupun lebih sukar, penentuan sempadan pilihan raya juga boleh dilakukan di bawah sistem pengundian berkadaran apabila daerah memilih sedikit kerusi. Dengan membuat tiga daerah ahli di kawasan-kawasan di mana kumpulan tertentu mempunyai majoriti kecil, misalnya, ahli politik gerimander boleh mendapatkan 2/3 kerusi daerah itu. Begitu juga, dengan membuat empat daerah ahli di kawasan-kawasan di mana kumpulan yang sama mempunyai sedikit kurang daripada majoriti, ahli politik gerimander masih boleh mendapatkan betul-betul separuh daripada kerusi.
Walau bagaimanapun, sebarang penentuan sempadan pilihan raya sebegitu mungkin yang secara teori boleh berlaku tetapi menjadi lebih kurang berkesan kerana kumpulan minoriti masih boleh melantik sekurang-kurangnya seorang wakil jika mereka membentuk peratusan besar penduduk (contohnya 20-25%). Bandingkan ini dengan daerah ahli tunggal di mana 40-49% daripada pengundi boleh asasnya menutup dari sebarang perwakilan.
Kerusi beralih dan kerusi selamat
[sunting | sunting sumber]- Rencana utama: Kerusi beralih dan Kerusi selamat
Kadang-kadang, terutamanya di bawah sistem pengundian 'pemenang ambil semua' yang tidak berkadar, daerah pilihan raya boleh terdedah kepada kemenangan besar. Kerusi selamat ialah sesuatu yang sangat tidak mungkin untuk dimenangi oleh seorang ahli politik lawan kerana dari segi komposisi kawasan pilihan raya. Sebaliknya, kerusi beralih adalah yang boleh dengan mudah beralih kepada mana-mana calon. Dalam pilihan raya umum Malaysia dan pilihan raya presiden dan kongres Amerika Syarikat, pengundian dalam sebilangan kecil kerusi beralih biasanya menentukan keputusan keseluruhan pilihan raya. Ramai ahli politik bercita-cita untuk mempunyai kerusi selamat.
Dalam sistem berbilang parti besar seperti India, kerusi beralih boleh membawa kepada perhimpunan tergantung seperti keadaan jika sejumlah besar kerusi pergi ke parti serantau dan bukannya parti besar negara yang merupakan pesaing utama di peringkat kebangsaan atau negeri, seperti keadaan di Lok Sabha (Dewan Kecil Parlimen India) dalam dekad 1990-an.
Kerja kawasan pilihan raya
[sunting | sunting sumber]Wakil rakyat boleh menghabiskan banyak masa melayani keperluan atau permintaan kawasan pilihan raya, bermakna sama ada pengundi atau penduduk daerah mereka. Ini adalah lebih biasa dalam perhimpunan dengan banyak daerah ahli tunggal atau kecil berbanding mereka yang mempunyai daerah yang lebih besar dan kurang ahli. Dalam erti kata yang lebih longgar, perbadanan dan organisasi boleh dirujuk sebagai konstituen, jika mereka mempunyai kehadiran yang ketara di kawasan tersebut.
Banyak perhimpunan membolehkan bayaran pos percuma (melalui keistimewaan frangki atau sampul surat prabayar) daripada wakil kepada konstituen, dan sering telekomunikasi percuma. Pekerja untuk kesejahteraan sosial boleh diambil kerja oleh wakil-wakil untuk membantu konstituen dengan masalah. Ahli-ahli Kongres Amerika Syarikat (kedua-dua Perwakilan dan Senator) bekerja di Washington, D.C. mempunyai pejabat daerah dengan kakitangan kerajaan untuk membantu dalam "perkhidmatan konstituen". Banyak badan perundangan negeri turut menyusul. Begitu juga, Ahli Parlimen Malaysia menggunakan elaun kakitangan Parlimen mereka untuk melantik kakitangan "kesejahteraan sosial kawasan". Politik pelanggan dan politik pork-barrel yang berkaitan dengan kerja-kerja kawasan pilihan raya.
Kawasan khas dengan keperluan keahlian tambahan
[sunting | sunting sumber]Dalam beberapa perhimpunan rakyat, sebahagian atau semua kawasan pilihan raya boleh mengumpulkan pengundi berdasarkan beberapa kriteria lain daripada, atau sebagai tambahan kepada, lokasi mereka tinggal. Contohnya termasuk:
- Oleh kumpulan-kumpulan etnik: kawasan perkauman di Fiji; kerusi simpanan di India for Anglo-India dan kasta terjadual dan puak terjadual; pengundi Māori di New Zealand.
- Oleh kelayakan: kawasan universiti di Britain dan Ireland, kawasan berfungsi di Hong Kong
Pengundian tanpa kawasan
[sunting | sunting sumber]Tidak semua sistem politik demokrasi menggunakan daerah berasingan atau subbahagian pilihan raya lain untuk menjalankan pilihan raya. Israel, misalnya, menjalankan pilihan raya parlimen sebagai daerah tunggal, manakala 26 kawasan pilihan raya di Itali dan 20 di Belanda mempunyai peranan dalam pilihan raya yang sebenar, tetapi tiada peranan sekalipun dalam pembahagian kerusi. Ukraine memilih separuh daripada Verkhovna Rada (Parlimen Ukraine) dengan cara ini pada pilihan raya pada bulan Oktober 2012.[4]
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]- Senarai kawasan pilihan raya mengikut negara
- Kawasan undi di Singapura
- Kawasan pilihan raya di Malaysia
- Daerah pemilihan nasional di Indonesia
Catatan
[sunting | sunting sumber]- ^ "Glossary" (2018). Parlimen Singapura. Dicapai pada 12 Ogo 2023
- ^ Untuk Dewan Perwakilan Rakyat, lihat "UU No. 7 Tahun 2017 Tentang Pemilu" (PDF). rumahpemilu.org. m/s. 140. Dicapai pada 14 August 2018.
- ^ §5: Establishment of Constituency Commission; Electoral Act, 1997 Irish Statute Book
- ^ "Parliament Passes Law on Parliamentary Elections", Kyiv Post, 17 November 2011.