Giuseppe Verdi: Differenza bejn il-verżjonijiet
m r2.6.4) (Bot Bidla: hy:Ջուզեպպե Վերդի |
No edit summary |
||
(26 intermediate revisions by 16 users not shown) | |||
Linja 1: | Linja 1: | ||
{{stub|Bijografija}} |
|||
{{wikifikazzjoni}} |
|||
Giuseppe Verdi kien kompożitur famuż ħafna. L-ismijiet tiegħu tal-magħmudija kienu Giuseppe, Fortunio u Francesco, dan ta’ l-aħħar kien kompożitur Taljan tas-seklu 19. Giuseppe twieled Roncole, it-territorju ta’ Parma fl-10 ta’ Ottubru ta’ l-1813. |
|||
Huwa beda’ juri x-xewqa tal-mużika meta kien għadu żgħir u rċieva ftit lezzjonijiet mill-organista tar-raħal. Missieru Carlo Verdi kien jieħu ħsieb lukanda u ħanut tal-merċa; kien fqir biex jagħti lit-tifel tiegħu edukazzjoni tajba, imma t-tifel għogbitu n-nota t’Antonio Barezzi (merkant u dilettant tal-mużika ġewwa l-Belt ta’ Bousseto) li nkoraġixxa u assistih fl-edukazzjoni mużikali. Barra li kkopja partijiet u ddepjutizza l-organista tal-Belt, Verdi beda’ jikteb biċċiet mill-mużika għas-Soċjetà Filarmonika Lokali u għall-Knisja wkoll. |
|||
{{Infobox bijografija|caption}} |
|||
Fl-eta’ ta’ tmintax-il-sena, Barezzi tah borza biex imur Milan u jistudja fiil-Konservatorju. Huwa ma ġiex milqugħ għax kien fuq l-età imma baqa’ Milan għal 3 snin, jistudja ma’ Vincenzo Lavigna, mużiċista fl-orkestra tat-teatru La Scala. Fl-1834 Verdi rritorna f’Bousseto biex jikklenja, bis-sapport tal-Maestro di Cappella. Nħatar Master tal-Mużika għall-Kommunisti u lagħab parti kbira fil-ħajja ġol-Belt. |
|||
'''Giuseppe Fortunino Francesco Verdi''' (10 ta' Ottubru, 1813, [[Roncole]] - 27 ta' Jannar, 1901, [[Milan]]), kien [[kompożitur]] romantiku Taljan. Ix-xogħol tiegħu, magħmul essenzjalment minn opri li jikkombinaw il-qawwa melodika mal-forza psikoloġika u leġġendarja, huwa wieħed mill-aktar importanti fl-istorja tat-teatru mużikali.<br>Verdi kien wieħed mill-kompożituri ta' opri Taljani l-aktar influwenti tas-seklu 19, b'influwenza li nistgħu nqabbluha ma' dik ta' [[Bellini]], [[Gaetano_Donizetti|Donizetti]], [[Puccini]] u [[Gioachino Rossini|Rossini]]. Ix-xogħlijiet tiegħu huma spiss rappreżentati fit-teatri tal-opra tad-[[Id-Dinja|dinja]] kollha u ċerti melodiji mill-opri tiegħu ilhom ħafna li saru parti mill-[[kultura]] popolari, bħal, pereżempju, "''La donna è mobile''" minn ''Rigoletto'', "''Brindisi''" minn ''La Traviata'', "''Va, pensiero''" minn ''Nabucco'' jew il-"''Marċ Trijonfali''" minn ''Aida''. L-opri ta' Verdi għadhom jiddominaw ir-repertorju ta[[L-Arti|l-arti]] lirika, seklu u nofs wara li nħolqu.<br>Verdi ma tantx kien impenjat politikament. Madankollu kien jawtorizza l-użu tal-immaġni u tax-xogħlijiet tiegħu fil-proċess tal-unifikazzjoni tal-[[peniżola]] Taljana. Għal dir-raġuni, Verdi sar, flimkien ma' [[Garibaldi]] u [[Cavour]], figura emblematika tar-[[Risorgimento]].<ref>Phillips-Matz, Mary Jane (1993). ''Verdi: A Biography''. Oxford: Oxford University Press. ISBN <bdi>978-0-19-313204-7</bdi>.</ref> |
|||
Fl-1836 huwa żżewweg lil Margherita Barezzi, it-tifla tal-Patrun tiegħhu. Verdi, kellu mużika sabiħa ħafna. Giuseppe Verdi miet fl-1901 f'età ta' 88 sena. |
|||
== Bijografija == |
|||
Huwa beda’ juri x-xewqa għall-[[mużika]] meta kien għadu żgħir u rċieva ftit lezzjonijiet mill-organista tar-raħal. Missieru, Carlo Verdi, kien jieħu ħsieb lukanda u ħanut tal-merċa; kien fqir biex jagħti lit-tifel tiegħu [[edukazzjoni]] tajba, imma t-tifel għogbitu n-nota ta’ Antonio Barezzi (merkant u dilettant tal-mużika fil-Belt ta’ Busseto) li nkoraġġih u assistih fl-edukazzjoni mużikali. Minbarra li kkopja partijiet u emula l-organista tal-belt, Verdi beda jikteb biċċiet mill-mużika għas-Soċjetà Filarmonika Lokali u għall-knisja wkoll.<ref>Parker, Roger (1998), "Verdi, Giuseppe", in Sadie, Stanley (ed.), ''The New Grove Dictionary of Opera'', '''4''', London: Macmillan Publishers, p. 933, ISBN 978-0-333-73432-2.</ref> |
|||
L-ewwel opera tiegħu "Oberto" kienet aċċettata għall-provi f’La Scala. Wara xhur ta’ postponimenti fl-aħħar li kienet ipproduċiet fl-1839 kienet ta’ suċċess kbir biex ippubblikah Giovanni Ricordi. Il-mużika Taljana ġiet ippublikata tant li l-kumpanija għamlet il-qliegħ mill-mużika ta’ Verdi. |
|||
Fl-eta’ ta’ tmintax-il-sena, Barezzi tah borża ta’ studju biex imur Milan u jistudja fiil-Konservatorju. Huwa ma ġiex milqugħ minħabba l-età imma baqa’ Milan għal tliet snin, jistudja ma’ Vincenzo Lavigna, mużiċista fl-orkestra tat-teatru La Scala. Fl-1834 Verdi rritorna f’Busseto biex jitħarreġ, bl-appoġġ tal-Maestro tal-kappella. Inħatar bħala Maestro tal-Mużika għall-[[Komuniżmu|Komunisti]] u kellu rwol importanti fil-ħajja tal-Belt. |
|||
Fl-1836 huwa żżewweg lil Margherita Barezzi, it-tifla tal-Patrun tiegħu. Giuseppe Verdi miet fl-1901 fl-età ta' 88 sena. |
|||
== Xogħlijiet == |
|||
L-ewwel opra tiegħu, "Oberto", ġiet aċċettata għall-provi f’La Scala. Wara xhur ta’ posponimenti, fl-aħħar li kienet ipproduċiet fl-1839 kienet suċċess kbir meta ppubblikah Giovanni Ricordi. Il-mużika Taljana ġiet ippublikata tant li l-kumpanija għamlet il-qligħ mill-mużika ta’ Verdi. |
|||
=== Lista ta’ xogħlijiet prinċipali ta’ Verdi=== |
|||
=== Opri liriċi === |
|||
* ''[[Oberto, Conte di San Bonifacio]]'' (Teatro La Scala ta' Milan, 17 ta' Novembru 1839) |
|||
* ''[[Un giorno di regno]]'' (Teatro La Scala ta' Milan, 5 ta' Settembru 1840) |
|||
* ''[[Nabucco]]'' (Teatro La Scala ta' Milan, 9 ta' Marzu 1842) |
|||
* ''[[I Lombardi alla prima crociata]]'' (Teatro La Scala ta' Milan, 11 ta' Frar 1843) |
|||
* ''[[Ernani]]'' (Gran Teatro La Fenice ta' [[Venezja]], 9 ta' Marzu 1844) |
|||
* ''[[I due Foscari]]'' (Teatro Argentina ta' [[Ruma]], 3 ta' Novembru 1844) |
|||
* ''[[Giovanna d'Arco]]'' (Teatro La Scala ta' Milan, 15 ta' Frar 1845) |
|||
* ''[[Alzira]]'' (Teatro di San Carlo ta' [[Napli]], 12 ta' Awwissu 1845) |
|||
* ''[[Attila]]'' (Gran Teatro La Fenice ta' Venezja, 17 ta' Marzu 1846) |
|||
* ''[[Macbeth (Verdi)|Macbeth]]'' (Teatro della Pergola ta' [[Firenze]], 14 ta' Marzu 1847) |
|||
* ''[[I masnadieri]]'' (Her Majesty's Theatre ta' [[Londra]], 22 ta' Lulju 1847) |
|||
* ''[[Jérusalem]]'' (Opéra national ta' [[Pariġi]], 26 ta' Novembru 1847) |
|||
* ''[[Il corsaro]]'' (Teatro Grande ta' [[Trieste]], 25 ta' Ottubru 1848) |
|||
* ''[[La battaglia di Legnano]]'' (Teatro Argentina ta' Ruma, 27 ta' Jannar 1849) |
|||
* ''[[Luisa Miller]]'' (Teatro San Carlo ta' Napli, 8 ta' Diċembru 1849) |
|||
* ''[[Stiffelio]]'' (Teatro Grande ta' Trieste, 16 ta' Novembru 1850) |
|||
* ''[[Rigoletto]]'' (Teatro La Fenice ta' Venezja, 11 ta' Marzu 1851) |
|||
* ''[[Il trovatore]]'' (Teatro Apollo ta' Ruma, 19 ta' Jannar 1853) |
|||
* ''[[La traviata]]'' (Teatro La Fenice ta' Venezja, 6 ta' Marzu 1853) |
|||
* ''[[Les vêpres siciliennes]]'' (Opéra national ta' Pariġi, 13 ta' Ġunju 1855) |
|||
* ''[[Simon Boccanegra]]'' (Teatro La Fenice ta' Venezja, 12 ta' Marzu 1857) |
|||
* ''[[Aroldo]]'' (Teatro Nuovo ta' [[Rimini]], 16 ta' Awwissu 1857) |
|||
* ''[[Un ballo in maschera]]'' (Teatro Apollo ta' Ruma, 17 ta' Frar 1859) |
|||
* ''[[La forza del destino]]'' (Teatru Mariinskij ta' [[San Pietruburgu]], 10 ta' Novembru 1862) |
|||
* ''[[Don Carlo]]s'' (Opéra national ta' Pariġi, 11 ta' Marzu 1867) |
|||
* ''[[Aida]]'' (Teatru tal-Opra tal-[[Kajr]], 24 ta' Dicembru 1871) |
|||
* ''[[Otello]]'' (Teatro La Scala ta' Milan, 5 ta' Frar 1887) |
|||
* ''[[Falstaff]]'' (Teatro La Scala ta' Milan, 9 ta' Frar 1893) |
|||
== Referenzi == |
|||
{{DEFAULTSORT:Verdi, Giuseppe}} |
|||
[[Kategorija:Kompożituri Taljani|Verdi, Giuseppe]] |
[[Kategorija:Kompożituri Taljani|Verdi, Giuseppe]] |
||
[[Kategorija:Kompożituri |
[[Kategorija:Kompożituri Romantiċi]] |
||
[[Kategorija:Twieldu fl-1813]] |
[[Kategorija:Twieldu fl-1813]] |
||
[[Kategorija:Mietu fl-1901]] |
[[Kategorija:Mietu fl-1901]] |
||
{{Link FA|hu}} |
|||
{{Link FA|mk}} |
|||
[[af:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[an:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ar:جوزيبي فيردي]] |
|||
[[arz:جوزيبيه فيردى]] |
|||
[[ast:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ay:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[az:Cüzeppe Verdi]] |
|||
[[bat-smg:Džiozepė Verdės]] |
|||
[[be:Джузепэ Вердзі]] |
|||
[[be-x-old:Джузэпэ Вэрдзі]] |
|||
[[bg:Джузепе Верди]] |
|||
[[bn:জুসেপ্পে ভের্দি]] |
|||
[[br:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[bs:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ca:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ckb:جوسێپێی ڤێردی]] |
|||
[[cs:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[cy:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[da:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[de:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[el:Τζουζέπε Βέρντι]] |
|||
[[eml:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[en:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[eo:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[es:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[et:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[eu:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[fa:جوزپه وردی]] |
|||
[[fi:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[fr:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ga:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[gan:朱澤魄·渥帝]] |
|||
[[gl:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[gv:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[he:ג'וזפה ורדי]] |
|||
[[hif:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[hr:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[hu:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[hy:Ջուզեպպե Վերդի]] |
|||
[[ia:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[id:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ie:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[io:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[is:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[it:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ja:ジュゼッペ・ヴェルディ]] |
|||
[[jv:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ka:ჯუზეპე ვერდი]] |
|||
[[kaa:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[kk:Джузеппе Верди]] |
|||
[[ko:주세페 베르디]] |
|||
[[la:Iosephus Verdi]] |
|||
[[lb:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[lmo:Giusep Verdi]] |
|||
[[lt:Džiuzepė Verdis]] |
|||
[[lv:Džuzepe Verdi]] |
|||
[[mk:Џузепе Верди]] |
|||
[[ml:ജ്യൂസേപ്പെ വേർഡി]] |
|||
[[mn:Жузеппе Верди]] |
|||
[[ms:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[nl:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[nn:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[no:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[oc:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[pl:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[pms:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[pnb:جوزف وردی]] |
|||
[[pt:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[qu:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ro:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ru:Верди, Джузеппе]] |
|||
[[rue:Джузеппе Верді]] |
|||
[[sah:Дьузеппе Верди]] |
|||
[[scn:Giuseppi Verdi]] |
|||
[[sh:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[simple:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[sk:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[sl:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[sq:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[sr:Ђузепе Верди]] |
|||
[[sv:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[sw:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[szl:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[ta:ஜூசெப்பே வேர்டி]] |
|||
[[th:จูเซปเป แวร์ดี]] |
|||
[[tl:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[tr:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[tt:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[uk:Джузеппе Верді]] |
|||
[[ur:جوزپ ورڈی]] |
|||
[[vec:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[vi:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[vo:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[war:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[yi:דזשוסעפע ווערדי]] |
|||
[[yo:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[zh:朱塞佩·威尔第]] |
|||
[[zh-min-nan:Giuseppe Verdi]] |
|||
[[zh-yue:威爾第]] |
Reviżjoni kurrenti ta' 12:21, 19 Lulju 2021
Giuseppe Fortunino Francesco Verdi (10 ta' Ottubru, 1813, Roncole - 27 ta' Jannar, 1901, Milan), kien kompożitur romantiku Taljan. Ix-xogħol tiegħu, magħmul essenzjalment minn opri li jikkombinaw il-qawwa melodika mal-forza psikoloġika u leġġendarja, huwa wieħed mill-aktar importanti fl-istorja tat-teatru mużikali.
Verdi kien wieħed mill-kompożituri ta' opri Taljani l-aktar influwenti tas-seklu 19, b'influwenza li nistgħu nqabbluha ma' dik ta' Bellini, Donizetti, Puccini u Rossini. Ix-xogħlijiet tiegħu huma spiss rappreżentati fit-teatri tal-opra tad-dinja kollha u ċerti melodiji mill-opri tiegħu ilhom ħafna li saru parti mill-kultura popolari, bħal, pereżempju, "La donna è mobile" minn Rigoletto, "Brindisi" minn La Traviata, "Va, pensiero" minn Nabucco jew il-"Marċ Trijonfali" minn Aida. L-opri ta' Verdi għadhom jiddominaw ir-repertorju tal-arti lirika, seklu u nofs wara li nħolqu.
Verdi ma tantx kien impenjat politikament. Madankollu kien jawtorizza l-użu tal-immaġni u tax-xogħlijiet tiegħu fil-proċess tal-unifikazzjoni tal-peniżola Taljana. Għal dir-raġuni, Verdi sar, flimkien ma' Garibaldi u Cavour, figura emblematika tar-Risorgimento.[1]
Bijografija
[immodifika | immodifika s-sors]Huwa beda’ juri x-xewqa għall-mużika meta kien għadu żgħir u rċieva ftit lezzjonijiet mill-organista tar-raħal. Missieru, Carlo Verdi, kien jieħu ħsieb lukanda u ħanut tal-merċa; kien fqir biex jagħti lit-tifel tiegħu edukazzjoni tajba, imma t-tifel għogbitu n-nota ta’ Antonio Barezzi (merkant u dilettant tal-mużika fil-Belt ta’ Busseto) li nkoraġġih u assistih fl-edukazzjoni mużikali. Minbarra li kkopja partijiet u emula l-organista tal-belt, Verdi beda jikteb biċċiet mill-mużika għas-Soċjetà Filarmonika Lokali u għall-knisja wkoll.[2]
Fl-eta’ ta’ tmintax-il-sena, Barezzi tah borża ta’ studju biex imur Milan u jistudja fiil-Konservatorju. Huwa ma ġiex milqugħ minħabba l-età imma baqa’ Milan għal tliet snin, jistudja ma’ Vincenzo Lavigna, mużiċista fl-orkestra tat-teatru La Scala. Fl-1834 Verdi rritorna f’Busseto biex jitħarreġ, bl-appoġġ tal-Maestro tal-kappella. Inħatar bħala Maestro tal-Mużika għall-Komunisti u kellu rwol importanti fil-ħajja tal-Belt.
Fl-1836 huwa żżewweg lil Margherita Barezzi, it-tifla tal-Patrun tiegħu. Giuseppe Verdi miet fl-1901 fl-età ta' 88 sena.
Xogħlijiet
[immodifika | immodifika s-sors]L-ewwel opra tiegħu, "Oberto", ġiet aċċettata għall-provi f’La Scala. Wara xhur ta’ posponimenti, fl-aħħar li kienet ipproduċiet fl-1839 kienet suċċess kbir meta ppubblikah Giovanni Ricordi. Il-mużika Taljana ġiet ippublikata tant li l-kumpanija għamlet il-qligħ mill-mużika ta’ Verdi.
Lista ta’ xogħlijiet prinċipali ta’ Verdi
[immodifika | immodifika s-sors]Opri liriċi
[immodifika | immodifika s-sors]- Oberto, Conte di San Bonifacio (Teatro La Scala ta' Milan, 17 ta' Novembru 1839)
- Un giorno di regno (Teatro La Scala ta' Milan, 5 ta' Settembru 1840)
- Nabucco (Teatro La Scala ta' Milan, 9 ta' Marzu 1842)
- I Lombardi alla prima crociata (Teatro La Scala ta' Milan, 11 ta' Frar 1843)
- Ernani (Gran Teatro La Fenice ta' Venezja, 9 ta' Marzu 1844)
- I due Foscari (Teatro Argentina ta' Ruma, 3 ta' Novembru 1844)
- Giovanna d'Arco (Teatro La Scala ta' Milan, 15 ta' Frar 1845)
- Alzira (Teatro di San Carlo ta' Napli, 12 ta' Awwissu 1845)
- Attila (Gran Teatro La Fenice ta' Venezja, 17 ta' Marzu 1846)
- Macbeth (Teatro della Pergola ta' Firenze, 14 ta' Marzu 1847)
- I masnadieri (Her Majesty's Theatre ta' Londra, 22 ta' Lulju 1847)
- Jérusalem (Opéra national ta' Pariġi, 26 ta' Novembru 1847)
- Il corsaro (Teatro Grande ta' Trieste, 25 ta' Ottubru 1848)
- La battaglia di Legnano (Teatro Argentina ta' Ruma, 27 ta' Jannar 1849)
- Luisa Miller (Teatro San Carlo ta' Napli, 8 ta' Diċembru 1849)
- Stiffelio (Teatro Grande ta' Trieste, 16 ta' Novembru 1850)
- Rigoletto (Teatro La Fenice ta' Venezja, 11 ta' Marzu 1851)
- Il trovatore (Teatro Apollo ta' Ruma, 19 ta' Jannar 1853)
- La traviata (Teatro La Fenice ta' Venezja, 6 ta' Marzu 1853)
- Les vêpres siciliennes (Opéra national ta' Pariġi, 13 ta' Ġunju 1855)
- Simon Boccanegra (Teatro La Fenice ta' Venezja, 12 ta' Marzu 1857)
- Aroldo (Teatro Nuovo ta' Rimini, 16 ta' Awwissu 1857)
- Un ballo in maschera (Teatro Apollo ta' Ruma, 17 ta' Frar 1859)
- La forza del destino (Teatru Mariinskij ta' San Pietruburgu, 10 ta' Novembru 1862)
- Don Carlos (Opéra national ta' Pariġi, 11 ta' Marzu 1867)
- Aida (Teatru tal-Opra tal-Kajr, 24 ta' Dicembru 1871)
- Otello (Teatro La Scala ta' Milan, 5 ta' Frar 1887)
- Falstaff (Teatro La Scala ta' Milan, 9 ta' Frar 1893)
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ Phillips-Matz, Mary Jane (1993). Verdi: A Biography. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-313204-7.
- ^ Parker, Roger (1998), "Verdi, Giuseppe", in Sadie, Stanley (ed.), The New Grove Dictionary of Opera, 4, London: Macmillan Publishers, p. 933, ISBN 978-0-333-73432-2.