နက်ဗျူလာ

နက်ဗျူလာ (အင်္ဂလိပ်: Nebula) ဆိုသည်မှာ ကြယ်တို့၏ ကြားတွင် ရှိနေသော တိမ်တိုက်သဏ္ဌန် ရှိနေသည့် အမှုန်အမွှားများ၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင်၊ ဟီလီယမ်နှင့် အခြား ဓာတ်ငွေ့တို့၏ အစု အဝေးကြီး ဖြစ်သည်။ နက်ဗျူလာ ဟူသော အသုံးအနှုန်းမှာ လက်တင်ဘာသာစကားမှ ဆင်းသက်လာပြီး တိမ်တိုက်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ကြယ်တို့၏ ကြားရှိ တိမ်တိုက်ဆိုသည်မှာ ဂယ်လက်ဆီ အတွင်းရှိ အမှုန်အမွှားများ၊ ပလာစမာများနှင့် ဓာတ်ငွေ့တို့ အစုအဝေးပင် ဖြစ်သည်။ နဂါးငွေ့တန်း ဂယ်လက်ဆီထက်ဝေးကွာသော မည်သည့် ကြယ်တာရာပစ္စည်းကိုမဆို နက်ဗျူလာဟု သတ်မှတ်သည်။ ဥပမာ အင်ဒရိုမီဒါ နက်ဗျူလာဖြစ်သည်။ ပါရှန်းလူမျိုး နက္ခတ္တ ပညာရှင် အဘ် အယ်လ် ရာမန် အယ်လ် စူဖီ (Abd al-Rahman al-Sufi) က သူ၏ စာအုပ် "မရွေ့မပြောင်းသော ကြယ်များ စာအုပ်" တွင် နက်ဗျူလာများ အကြောင်း ပထမဆုံး အကြိမ်အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ သူက အင်ဒရိုမီဒါ ဂလက်ဆီအနီးတွင် တိမ်တိုက် တစ်ခု ရှိနေသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ နက်ဗျူလာ အများစုသည် ကျယ်ပြောလှပြီး အချင်းအားဖြင့် အလင်းနှစ် ရာချီကာ ကြီးမားလှသည်။ နက်ဗျူလာများသည် ကြီးမားကျယ်ပြောလှသော်လည်း ယင်းတို့၏သိပ်သည်းမှုသည် များစွာပါးလွှာသည်။ ကမ္ဘာမြေအရွယ်အစားရှိသော နက်ဗျူလာတစ်ခုသည် ကီလိုဂရမ်အချို့သာ သိပ်သည်းပါလိမ့်မည်။

ထရိုင်ရမ်ဂူလမ် နက်ဗျူလာသည် နက်ဗျူလာ အတွက် ဥပမာ တစ်ခုဖြစ်သည်။

နက်ဗျူလာ အမျိုးအစား

• 
  ဟာဘေး-ဟာရို အရာဝတ္ထု၊ HH 161 နှင့် HH 164
• 
  အိုမီဂါ နက်ဗျူလာ၊ တွန်းထုတ်ခြင်း နက်ဗျူလာ ဥပမာတစ်ခု။
• 
  မြင်းခေါင်း နက်ဗျူလာ၊ မှောင်မည်း နက်ဗျူလာ ဥပမာတစ်ခု၊
• 
  ကြောင်မျက်လုံး နက်ဗျူလာ၊ ဂြိုဟ်ဆိုင်ရာ နက်ဗျူလာ ဥပမာ။
• 
  အနီရောင် စတုဂံ နက်ဗျူလာ မွေးကင်စဂြိုဟ်ဆိုင်ရာ နက်ဗျူလာ ဥပမာ။
• 
  SNR 0509-67.5 ၏ အကြွင်းအကျန် အခွံ
• 
  X-ray အလင်းဖြင့်မြင်ရသည့် SN 1572 တိုက်ကို ဆူပါနိုဗာ၏ လက်ကျန်။